Είναι ένα έργο που οι Έλληνες το έμαθαν και το συνδύασαν για πάντα με τον αείμνηστο Μάνο Κατράκη, αφού: α) ήταν ο πρώτος που το έπαιξε στην Ελλάδα το 1979 και β) ήταν το κύκνειο θεατρικό άσμα του. Στην Αθήνα, το Ντα, παίχτηκε ξανά μόνο μετά από είκοσι ολόκληρα χρόνια, όταν το ανέβασε στο θέατρο Αλκυονίδα ο Γιώργος Μεσσάλας. Το 2000 ανέβηκε στο θέατρο Μπροντγουέι με τον Πέτρο Φυσσούν και έξι χρόνια αργότερα στο θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Είναι λίγο παράξενο που αυτό το υπέροχο και δυνατό έργο έχει ανέβει τόσο λίγες φορές στα αθηναϊκά θέατρα.
Το Ντα, που βγαίνει από την αγγλική λέξη Ντάντι, που σημαίνει μπαμπάς, έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του το 1973 στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, και αμέσως μετά ανέβηκε στο Δουβλίνο, στη Νέα Υόρκη και σε πολλές άλλες πόλεις ανά τον κόσμο. Έχει γραφτεί από τον Ιρλανδό θεατρικό συγγραφέα Χιού Λέοναρντ και είναι αυτοβιογραφικό.
Η υπόθεση του έργου: το 1968 ο Τσάρλι, ένας μεσήλικας άντρας, επιτυχημένος θεατρικός συγγραφέας, που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο, επιστρέφει στη γενέτειρά του, μια επαρχιακή πόλη της Ιρλανδίας, για να παραστεί στην κηδεία του θετού πατέρα του, αλλά και για να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες στο πατρικό του σπίτι. Εκεί θα έχει την ευκαιρία να θυμηθεί σημαντικές στιγμές της παιδικής, εφηβικής και νεανικής του ζωής με τους γονείς του και ιδιαίτερα με τον πατέρα του, που φώναζε χαϊδευτικά Ντα.
Πρόκειται για ένα τρυφερό, μεστό έργο, που μας φέρνει αντιμέτωπους με πολλά θέματα: τις οικογενειακές σχέσεις, την αποδοχή των άλλων αλλά πάνω από όλα την αποδοχή του ίδιου μας του εαυτού, την αγάπη που κρύβεται σε μικρά, καθημερινά πράγματα (ίσως αυτή να είναι και η πιο πολύτιμη μορφή αγάπης, που δεν την συνειδητοποιούμε όταν την λαμβάνουμε και που μας λείπει πολύ όταν την χάνουμε), την αντιμετώπιση του θανάτου και της απώλειας των γονιών μας, της απότομης ενηλικίωσής μας όταν χάνουμε τους γεννήτορές μας, τις παιδικές φιλίες, τις ρίζες μας, που μας ακολουθούν παντού ασχέτως της μελλοντικής μας κατάληξης, τις τύψεις μας...
Την σκηνοθεσία έχει αναλάβει ο καταπληκτικός Πέτρος Ζούλιας, που αποδεικνύεται ευρηματικός και που εκμεταλλεύεται στο έπακρο και τους ηθοποιούς του αλλά και όλα τα τεχνικά στοιχεία του έργου. Πολύτιμος βοηθός του είναι οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα, που τονίζουν υποβλητικά τα σπουδαία γεγονότα της αφήγησης. Τη μετάφραση του κειμένου έχει κάνει ο Αντώνης Γαλέος, χαρίζοντάς μας σύγχρονους, μοντέρνους διαλόγους. Την εξαιρετική μουσική υπογράφει η Ευανθία Ρεμπούτσικα, και είναι γραμμένη ειδικά για αυτήν την παράσταση· οι συγκινητικές μελωδίες ντύνουν όμορφα το εξίσου συγκινητικό έργο. Τα σκηνικά έχει επιμεληθεί η Μαίρη Τσαγκάρη: ένα παλιό, επαρχιακό σπίτι στην Ιρλανδία, η κουζίνα με τα ντουλάπια και την στόφα, τα σκαλιά που οδηγούν στα πάνω δωμάτια, μερικοί βράχοι και ένα παγκάκι στον εξωτερικό χώρο.
Πρωταγωνιστής ο Γρηγόρης Βαλτινός, είναι ο τέλειος Ντα. Δυστυχώς δεν έχω προλάβει να δω τον Μάνο Κατράκη (που όλοι λένε ότι ήταν ο Ντα!) αλλά πιστεύω ότι και αυτός, αν μπορούσε να δει την παράσταση, θα χαιρόταν με τον Ντα του Βαλτινού· αποδίδει τέλεια την καλοσύνη και τη μεγαλοσύνη αυτού του εμβληματικού χαρακτήρα, είναι ο αγνός άνθρωπος, που ευχαριστιέται με τα λίγα και καθημερινά, που δίνει απλόχερα την αγάπη του και ό,τι έχει και δεν έχει στην οικογένειά του.
Ο Μιχάλης Οικονόμου είναι ο μεσήλικας Τσάρλι και έχει το δύσκολο έργο να βρίσκεται στις περισσότερες σκηνές μαζί με τον μεγάλο Γρηγόρη Βαλτινό. Θα ήταν εύκολο να χαθεί η ερμηνεία του εν συγκρίσει με τον πιο πεπειραμένο συνάδελφό του, αλλά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, το αντίθετο, ο Οικονόμου καταφέρνει να σταθεί επάξια δίπλα στον θεατρικό του μπαμπά.
Η Μαρία Καλλιμάνη είναι η μητέρα, ταιριαστή συντρόφισσα του Ντα, αναδεικνύει την φτωχή, εργατική, παντρεμένη γυναίκα και νοικοκυρά, που δίνει τα πάντα για τον σύζυγο και το παιδί της.
Ο Γιώργος Σουξές είναι ο γείτονας, δημόσιος υπάλληλος, ο μορφωμένος της επαρχίας, ο καλός φίλος της οικογένειας.
Ο Στρατής Χατζησταματίου είναι ο νεαρός Τσάρλι, ο οποίος είναι εξαιρετικός στις σκηνές με τον Μιχάλη Οικονόμου· είναι ωραία η ιδέα να βλέπεις τον ίδιο άνθρωπο, τον ήρωα του έργου, σε δύο διαφορετικές ηλικίες και να ανακαλύπτεις πώς διαμορφώθηκε ο χαρακτήρας του και πώς άλλαξε η θεώρησή του.
Ο Βασίλης Παπαδημητρίου είναι ο Όλιβερ, ο παιδικός φίλος του Τσάρλι, που ακολούθησε εντελώς διαφορετικό δρόμο: έμεινε για πάντα στην επαρχιακή πόλη, παντρεύτηκε και ρίζωσε.
Η Κωνσταντίνα Κλαψινού υποδύεται την Μαίρη, τον πρώτο έρωτα του Τσάρλι και τέλος η Νεκταρία Γιαννουδάκη είναι η αριστοκράτισσα κόρη του αφεντικού του Ντα.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Παίζουν:
Γρηγόρης Βαλτινός, Μιχάλης Οικονόμου, Γιώργος Σουξές, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Στρατής Χατζησταματίου, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Βασίλης Παπαδημητρίου. Στον ρόλο της μητέρας η Μαρία Καλλιμάνη
Μετάφραση: Αντώνης Γαλέος
Σκηνοθεσία - Απόδοση: Πέτρος Ζούλιας
Πρωτότυπη Μουσική: Ευανθία Ρεμπούτσικα
Σκηνικά: Μαίρη Τσαγκάρη
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνογράφου: Μαρίζα Λιοντάκη
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Λόξας
Φωτογραφίες παράστασης: Διονύσης Κούτσης
Δημιουργικό αφίσας: Άρης Σομπότης
Hairstyle & Make Up: Le Boudoir
Διεύθυνση παραγωγής: Νικηφόρος Βαλτινός
Παραγωγή: Θέασις Δράσεις Πολιτισμού
Επικοινωνία - Προβολή: Μαρκέλλα Καζαμία
Στο θέατρο Ιλίσια από Τετάρτη ως Κυριακή
