Ο παράλυτος

Μάνου Καραβασίλη

Έργο του Κύπριου εικαστικού Λευτέρη Ολύμπιου

Τα πρόσωπα του έργου:
Κώστας 45 ετών
Ντίνα 39 ετών (η γυναίκα του)
Πέτρος 48 ετών (φίλος τους και συνάδελφος του Κώστα)
Χριστίνα 43 ετών (γυναίκα του Πέτρου)
Γιατρός 60 ετών


Εικόνα 1η

Στο σαλόνι του Κώστα και της Χριστίνας. Ένα πλούσιο σαλόνι. Καναπές πολυθρόνες, κάδρα κ.α. Στη σκηνή είναι όλοι οι ήρωες του έργου. Οι άντρες με κουστούμια και οι γυναίκες με επίσημα φορέματα.

Κώστας: Πήγε έντεκα. Τι ώρα θα φύγουμε;
Χριστίνα: Βιάζεσαι Κώστα μου; Γιατί;
Πέτρος: Θέλει να γιορτάσει τη νίκη του. Επιτέλους νίκησε.
Κώστας: Όχι επιτέλους Πετράκη μου! Όχι επιτέλους! Πάντα νικάει ο φίλος σου και συνάδελφος σου.
Πέτρος: Αυτό που μου αρέσει είναι η μετριοφροσύνη σου.
Κώστας: Μισώ τις ψεύτικες μετριοφροσύνες. Είμαι κάποιος. Κάνω κάτι με μεγάλη, με τεράστια μπορώ να πω, επιτυχία. Δεν χάνω ποτέ φίλτατε. Νικάω πάντα.
Χριστίνα: Κι όμως και ο πιο πετυχημένος άνθρωπος κάποια στιγμή θα χάσει. Είναι μαθηματικώς αποδεδειγμένο. Είναι κανόνας.
Κώστας: Δεν ξέρω τον κανόνα γιατί ανήκω στην εξαίρεση. Είμαι μονάδα. Πώς να το κάνουμε; Ένα πράγμα έμαθα στη ζωή μου να μην χάνω ποτέ. Και αυτό θα κρατήσει για πάντα.
Πέτρος: Καλά καλά, αλλά χαλάρωσε και λίγο. Ο ήλιος έρχεται και φεύγει. Νόμος της φύσης.
Κώστας: Μα τώρα βρε παιδιά σοβαρά... Για σκεφτείτε... Από το μηδέν ξεκίνησα. Τίποτα δεν είχα. Κοιτάξτε τώρα όμως. Όλα τα έχω. Δεν υπάρχει δίκη που να μην έχω κερδίσει. Μόνο τυχαίο δεν είναι αυτό. ΟΚ, μπορεί να είμαι λίγο εγωιστής λίγο υπερφίαλος... Αλλά όχι στον βρόντο. Όχι χωρίς λόγο. Τι με κοιτάτε έτσι; Αλήθεια δεν λέω; Άλλοι γεννιούνται για να χάνουν και άλλοι για να κερδίζουν. Εγώ ανήκω στη δεύτερη κατηγορία.
Χριστίνα: Ξεκαβάλα βρε Κώστα. Γίνε αυτός που ήσουν κάποτε.
Κώστας: Τι θες να πεις; Είναι κακό που χαίρομαι με τις δικαστικές μου επιτυχίες; Όχι, όχι, όχι.. Δεν με αγαπάτε αληθινά. Δεν είστε φίλοι μου.
Ντίνα: Σε αγαπάνε τα παιδιά και το ξέρεις. Μη λες αγάπη μου λόγια που θα τα μετανιώσεις.
Κώστας: Όσοι με αγαπάνε με αγαπάνε πάντα. Και τότε που ήμουν ατσίγαρος και τώρα. Ναι, και τώρα που έχω λεφτά. Αλλά βλέπεις μόνο εγώ πρόκοψα. Μόνο εγώ. Και δεν μετανιώνω ποτέ για ό,τι λέω. Δεν είμαι κανένα παιδάκι, ξέρω τι μου γίνεται. Αλλά άμα έχεις τέτοιους φίλους!
Πέτρος: Κάτσε βρε Κώστα. Φίλοι είμαστε. Καλοί αδελφικοί φίλοι. Δεκαπέντε χρόνια γνωριζόμαστε. Μαζί στην νομική, μαζί στα ξενύχτια μέχρι το πρωί. Έπειτα παντρεύτηκα πρώτος μετά εσύ. Τι νομίζεις ότι σε ζηλεύουμε; Αδέλφια είμαστε όχι φίλοι. Τώρα τι έπαθες; Είπαμε απόψε να πάμε όλοι μαζί για να γιορτάσουμε τη σημερινή σου νίκη. Μια νίκη στη δουλειά δεν πρέπει να είναι μια ήττα στη ζωή. Σε αγαπάμε για αυτό είμαστε εδώ. Δεν το ξέρεις;
Κώστας: Όλοι αγαπάνε έναν πετυχημένο! Όλοι!
Ντίνα: Ναι αλλά τα παιδιά σε αγαπούσαν από πριν. Από πολύ πριν.
Κώστας: Τελικά ξέρετε κάτι; Δεν θέλω να βγούμε. Βαρέθηκα! Βαρέθηκα τους φίλους μου. Αηδίασα. Ο καλύτερος φίλος του εαυτού μου είναι ο ίδιος μου ο εαυτός. Τέλεια και παύλα.
Χριστίνα: Τώρα γίνεσαι άδικος. Πολύ άδικος και αδικαιολόγητα σκληρός.
Κώστας: Έτσι λες; Ε, λοιπόν και εγώ σου λέω ότι πέφτεις έξω. Μόνοι γεννιόμαστε, μόνοι πεθάνουμε. Και μόνοι χαιρόμαστε τους άθλους μας. Τις επιτυχίες μας. Όσοι βέβαια κάνουν άθλους και επιτυχίες. Και γω κάνω. Κάνω. Μπορώ και κάνω. Όσοι δεν έχετε προσόντα βλέπετε την πλάτη μου. Εγώ φεύγω. Παίρνω το αμάξι μου και φεύγω. Πάω να γλεντήσω μόνος. Καλό βράδυ και... Καλή μου διασκέδαση.
(Βγαίνει οργισμένος)
Ντίνα: Συγγνώμη βρε παιδιά. Δεν ξέρω τι έπαθε τώρα τελευταία. Ειλικρινά δεν ξέρω. Πιστεύω να αλλάξει.
(Ακούγεται το αμάξι, που βάζει μπροστά, και φεύγει με μεγάλη ταχύτητα. Μετά από λίγο ένας δυνατός θόρυβος)
Παναγία μου! Σκοτώθηκε!


Εικόνα 2η

Λίγους μήνες μετά. Ο Κώστας ξαπλωμένος στον καναπέ, παράλυτος πια. Δίπλα του η Ντίνα και ένα αναπηρικό αμαξάκι.

Ντίνα: Πώς είσαι αγάπη μου;
Κώστας: Τρεις ολόκληρους μήνες εδώ. Στο ίδιο σημείο. Πώς να είμαι; Και αυτή η ριμάδα η ώρα δεν περνάει με τίποτα. Ξημερώνει βραδιάζει... Κι εγώ εδώ. Ούτε ένα βήμα. Ούτε καν ένα μικρό μικρό βήμα. Γιατί σε μένα; Γιατί;
(Μεγάλη παύση)
Ντίνα: Θα γίνεις καλά Κώστα μου. Μια μπόρα είναι που θα περάσει.
Κώστας: Έτσι λες;
Ντίνα: Έτσι είναι. Λίγο κουράγιο και υπομονή κάνε μόνο και όλα θα πάνε καλά.
Κώστας: Νιώθω χάλια. Δεν έχω όρεξη για τίποτα. Για τίποτα απολύτως.
Ντίνα: Θα περάσει. Δεν το πιστεύεις;
Κώστας: Δεν θα περάσει. Μόλις είχα αρχίσει να έχω λεφτά, κύκλο, γνωριμίες... Και τώρα δεν έχω τίποτα. Τα λεφτά πήγαν σε δύο απανωτές εγχειρήσεις. Ο κύκλος και οι γνωριμίες μού κλείσανε την πόρτα. Ω, Θεέ μου! Όλα πήγαν στραβά ρε γαμώτο. Όλα τα έχασα. Και καλά ο κύκλος και καλά οι γνωριμίες. Τα λεφτά πού είναι; Ίσως άμα πήγαινα στο εξωτερικό να γινόμουνα καλά. Αλλά δεν υπάρχουν τόσα χρήματα.
Ντίνα: Και εδώ θα γίνεις καλά.
Κώστας: Χωρίς χρήματα; Αλήθεια τι σου είπε ο γιατρός;
(Παύση)
Πες μου. Τι σου είπε; Θα μπορέσω να περπατήσω ξανά ή όχι;
Ντίνα: Ματάκια μου μην φέρνεις την καταστροφή. Σύντομα θα μπορέσεις να ξαναπερπατήσεις. Μου το είπε ο γιατρός σου. Θα γίνεις καλά. Όπως πριν.
Κώστας: Όπως πριν; Μακάρι να περπατήσω και δεν θα γίνω ποτέ όπως πριν. Όπως το βράδυ που... Μόνο μακάρι να περπατήσω. Μακάρι αγάπη μου. Μακάρι.
Ντίνα: Να ξέρεις ότι σου λέω την αλήθεια. Θα περπατήσεις.
Κώστας: Η πλάτη μου μάτωσε πάλι. Το νιώθω. Αχ, αχρηστεύτηκα από την μία στιγμή στην άλλη. Έχω και σένα και σε κουράζω. Με συγχωρείς αγάπη μου. Δεν το θέλω.
Ντίνα: Μη το ξανά πεις ότι με κουράζεις. Το ακούς αγάπη μου; Μη το ξαναπείς ποτέ ποτέ ποτέ! Πάω να σου φέρω μία πετσέτα για την πλάτη σου.
Κώστας: Είμαι πολύ άχρηστος;
Ντίνα: Γιατί μιλάς έτσι και με πληγώνεις; Εγώ θα ήμουν άχρηστη άμα το πάθαινα; Θα μπορούσε να συμβεί και σε μένα. Όλα για τους ανθρώπους είναι.
Κώστας: Είσαι τόσο καλή. Δεν το εκτιμούσα, τώρα όμως το εκτιμώ. Όπως επίσης εκτιμώ και τα πράγματα τα απλά που τότε τα θεωρούσα στάνταρ. Τι αχάριστοι που είμαστε κάποιες φορές. Θα γίνω γρήγορα καλά;
Ντίνα: Πιο γρήγορα από ό,τι φαντάζεσαι. Πάω για την πετσέτα τώρα. Δεν θα αργήσω.
(Ο Κώστας παρατηρεί για πρώτη φορά ένα χαρτί κάτω στο πάτωμα με τεράστια δυσκολία απλώνει το χέρι του και το παίρνει)
Κώστας (Διαβάζει): Ο άντρας σας σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει να συνέλθει και να επιστρέψει στην πρότερα κατάσταση. Η διάγνωση είναι σαφής: θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του παράλυτος.
(Τσαλακώνει το γράμμα. Μπαίνει η Ντίνα με την πετσέτα στο χέρι, εκείνος δεν την βλέπει. Κατάλαβε ότι διάβασε το γράμμα και σκουπίζει ένα δάκρυ της)


Εικόνα 3η

Λίγη ώρα μετά. Ο Κώστας κάθεται στο αναπηρικό καροτσάκι και συνεχίζει ήρεμα μια κουβέντα με την Ντίνα.

Κώστας: Ώστε έτσι ε; Για πάντα εδώ πάνω. Στο αναπηρικό καροτσάκι; Γιατί; Γιατί σε μένα; Τι έκανα; Ποιον πείραξα;
(Παύση)
Δεν νιώθω καλά. Δεν θέλω να ζω έτσι. Νιώθω ότι μπορώ να κάνω πράγματα. Πολλά πράγματα. Ή δεν μπορώ; Ίσως ακόμα και εδώ πάνω να είμαι σε θέση να αναλάβω μια δική. Τι λες, μπορώ; Θα τα καταφέρω;
Ντίνα: Δεν ξέρω... Μπορεί.
Κώστας: Δεν το πιστεύεις. Δεν έχεις και άδικο. Καταστράφηκα. Μέσα σε μια και μόνο στιγμή. Εγώ φταίω. Ο εγωισμός κάνει κακό. Η επιτυχία μου σαν δικηγόρος μου έκανε κακό. Δεν ήξερα πως να το διαχειριστώ. Και έσπασα τα μούτρα μου. Θέλεις να χωρίσουμε;
Ντίνα: Τι είπες; Να χωρίσουμε γιατί;
Κώστας: Τι γιατί; Τι να με κάνεις έτσι που κατάντησα;
Ντίνα: Μα είμαι η γυναίκα σου.
Κώστας: Ναι είσαι. Αλλά εγώ είμαι ο άντρας σου ο παράλυτος. Δεν είσαι υποχρεωμένη να με νταντεύεις.
Ντίνα: Θα είμαι για πάντα δίπλα σου. Κοντά σου.
Κώστας: Μα δεν καταλαβαίνεις ότι δεν μπορώ να σου προσφέρω τίποτα. Μόνο πόνο και κούραση.
Ντίνα: Ποτέ σου δεν με κούρασες. Τώρα πολύ περισσότερο.
Κώστας: Τι εννοείς;
Ντίνα: Με είχες κουράσει κάποτε. Όχι τώρα. Τώρα σε χαίρομαι!
Κώστας: Τι εννοείς;
Ντίνα: Σε αγάπησα για αυτό που ήσουν. Ένας δυνατός άντρας, γεμάτος πυγμή και όνειρα. Όταν κατάφερες με την πυγμή σου να κάνεις πραγματικότητα το όνειρό σου στη δικηγορία και να κερδίζεις συνεχώς την μια δική μετά την άλλη... τότε άλλαξες. Τότε σε έχασα. Είχες αλλάξει πολύ. Πάρα πολύ. Άλλος άνθρωπος είχες γίνει. Η επιτυχία σε χάλασε αγάπη μου. Όμως το ατύχημα σου στερεί το περπάτημα και άλλα πολλά πράγματα αλλά τώρα η καρδιά σου είναι ίδια. Ίδια με τότε που σε είχα γνωρίσει. Την θυμάσαι εκείνη την μέρα;
Κώστας: Σαν να 'ταν χθες. Σε αγαπάω. Σε αγαπάω πολύ. Μακάρι να ήμουν καλά και ας είχα μόνο νερό και ψωμί. Αλλά δεν είμαι καλά. Και ούτε θα γίνω ποτέ μου καλά. Το ατύχημα μου έκανε καλό στην ψυχή μου, ε; Είχα πολλά θα έφτιαχνα πιο πολλά. Αλλά τελικά είμαι στο μηδέν και τα έχασα όλα.
Ντινα: Όλα τα έχασες αγάπη μου. Όλα. Εκτός από δύο. Έμενα και την ψυχή σου. Αυτό είναι το σπουδαιότερο. Μόνο αυτό. Τα άλλα απλές περαστικές λεπτομέρειες.
Κώστας: Ναι αλλά... Μέχρι πότε; Η υπομονή κάποια στιγμή τελειώνει.
Ντίνα: Τελειώνει η υπομονή αγάπη μου αλλά όχι για όλους. Οι δυνατοί άνθρωποι έχουν πάντα υπομονή. Πάντα.
Κώστας: Είμαι δυνατός άνθρωπος;
Ντίνα: Πιο πολύ από ό,τι πιστεύεις.
Κώστας: Εσύ; Αντέχεις; Έχεις υπομονή;
Ντίνα: Πιο πολύ από ό,τι νομίζεις. Θα είμαστε μαζί για πάντα Κώστα. Για πάντα.
Κώστας: Χαρά στο κουράγιο σου!


Εικόνα 4η

Ο Κώστας είναι καθισμένος στο αναπηρικό καροτσάκι του. Χτυπάει η πόρτα.

Κώστας: Ναι;
(Μπαίνει ο Γιατρός)
Γιατρός: Καλησπέρα Κώστα!
Κώστας: Α, εσύ; Τι κάνετε γιατρέ;
Γιατρός: Ας τα λέμε καλά. Μπορώ να καθίσω;
Κώστας: Φυσικά!
(Ο Γιατρός κάθεται)
Γιατρός: Απόρησες που με είδες; Δεν έχεις άδικο. Ήρθα για να σου μιλήσω.
Κώστας: Δεν φοβάμαι, ό,τι και να μου πείτε καλύτερο θα είναι. Τα άσχημα τα άκουσα και τα έζησα όλα.
Γιατρός: Δεν θα τα ξαναζήσεις όμως. Θα σου πω τι εννοώ. Άλλωστε για αυτό ήρθα. Μπορείς να γίνεις καλά.
Κώστας: Πώς; Αφού είπατε...
Γιατρός: Θα εγχειριστείς σε τέσσερις μέρες σε νοσοκομείο της Αμερικής.
Κώστας: Με τι λεφτά;
Γιατρός: Αυτό άστο πάνω μου. Ο συνάδελφος είναι καλός μου φίλος. Θα σε κάνει μια χαρά. Μετά θα μπορέσεις να δουλέψεις και να ξαναρχίσεις τη ζωή σου. Αφού δουλέψεις σιγά σιγά θα ξοφλήσεις τα έξοδα του χειρουργείου.
Κώστας: Ωραία αλλά... Πόσες ελπίδες έχω να περπατήσω ξανά;
Γιατρός: Έχεις σιγουριά, όχι ελπίδες. Θα γίνεις καλά. Θα γίνεις όπως ήσουν και πριν. Αρκεί να το πιστέψεις. Άστα όλα πάνω μου. Όλα πάνω μου.


Εικόνα 5η

Λίγους μήνες μετά. Ο Κώστας περπατάει. Η Ντίνα χειροκροτεί.

Ντίνα: Επιτέλους έγινες καλά.
Κώστας: Δόξα τω Θεώ. Τελικά η επιστήμη κάνει θαύματα.
Ντίνα: Τώρα θα αρχίσεις να δουλεύεις πάλι.
Κώστας: Τώρα θα αποδείξω τι αξίζω! Και αξίζω πολλά. Πάρα πολλά.
Ντίνα: Ναι. Μα μην αρχίσεις πάλι αυτά. Εννοώ να μεγαλοπιάνεσαι.
Κώστας: Δεν το αξίζω; Είμαι ένας μεγάλος δικηγόρος.
Ντίνα: Μα είμαστε και μεγάλοι άνθρωποι όμως.
Κώστας: Κάνεις δεν ήρθε να με δει τόσο καιρό. Μόνος μου τα κατάφερα.
Ντίνα: Όχι ακριβώς. Οι φίλοι μας σε βοήθησαν. Εκείνο το βράδυ που έγινε το κακό.
Κώστας: Δεν ήρθαν να με δούνε. Χαιρόντουσαν με τον πόνο μου. Οι ανόητοι.
(Μπαίνει μέσα ο Γιατρός)
Γιατρός: Εκείνοι πλήρωσαν Κώστα την εγχείρηση, το ταξίδι στην Αμερική. Πούλησαν τα πάντα για να γίνεις καλά.
Κώστας: Άμα το ήξερα δεν θα δεχόμουν να κάνω την εγχείρηση.
Γιατρός: Θα δεχόσουνα να είσαι ισόβια παράλυτος;
Κώστας: Φυσικά.
Ντίνα: Κώστα, τώρα θα χωρίσουμε. Δεν το ήθελα αλλά θα γίνει. Με έναν παράλυτο θα μπορούσα να ζήσω. Με έναν αχάριστο ποτέ! Σε προτιμούσα παράλυτο και άνθρωπο πάρα υγιέστατο και αχάριστο. Μείνε μόνος. Και μην θελήσεις να με βρεις ποτέ. Πότε! Αχάριστε, αχάριστε, αχάριστε!
(Φεύγει)
Γιατρός: Είμαστε οι επιλογές μας, Κώστα. Και εσύ είσαι αχάριστος. Καλή συνέχεια στη ζωή σου. Και να χαίρεσαι τα πτυχία σου. Δεν είναι όλα πτυχία στη ζωή. Αντίο!
(Φεύγει)
Κώστας: Όχι πάλι! Όχι πάλι!


Τέλος


Copyright © Μάνος Καραβασίλης All rights reserved, 2022
Πρώτη δημοσίευση
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε έργο του Κύπριου εικαστικού Λευτέρη Ολύμπιου