Η Ραφήνα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι των Μεσογείων και το μεγαλύτερο της Αττικής μετά τον Πειραιά. Αν για κάποιον λόγο αποφασίσετε να ξεκινήσετε τον Μαραθώνιο ανάποδα, στο 25ο χιλιόμετρο κάντε δεξιά στη λεωφόρο Φλέμινγκ και αν ακόμα αντέχετε θα βγείτε μπροστά στην κεντρική πλατεία της Ραφήνας. Αν σας κρατάνε τα πόδια σας μπορείτε να διασχίσετε την πλατεία αδιαφορώντας για τα καφέ, μπαρ, εστιατόρια, σουβλατζίδικα, μεζεδοπωλεία, κρεπερί, ταβερνάκια και να βγείτε στον δρόμο του λιμανιού.
Αν ακόμα δεν τα έχετε φτύσει προσπεράστε τις ψαροταβέρνες, που θα σας σπάσουν τη μύτη, και θα μπείτε μέσα στο λιμάνι. Πάρτε όποιο καράβι, καταμαράν ή δελφίνι θέλετε, ο δρόμος για τις Κυκλάδες είναι ανοιχτός και τα σκυλόψαρα δεμένα!
Πάμε λοιπόν κι εμείς να κάνουμε μια τσάρκα στη Ραφήνα, όπως έκανε και η κυρία Καβουρίνα με τον Σπάρο, που έλεγε κι ο Τσιτσάνης. Εμείς όμως θα προτιμήσουμε ένα πατριωτικό τραγούδι στο ραδιόφωνο, Ρένα Κουμιώτη, Άγια Κυριακή.
♫ Αλεξάνδρεια Ραφήνα πήγαινε τα χρόνια εκείνα και γιαμπάρκο μες στα αμπάρια είχε όλο παλικάρια ♫
Η Ραφήνα πήρε το όνομά της από τον αρχαίο ήρωα Αραφήνα αγνώστων λοιπών στοιχείων. Στην ουσία αυτός ο τύπος εμφανίστηκε, βάφτισε την Αραφήνα κι έπειτα έκλεισε Facebook, Instagram και TikTok κι εξαφανίστηκε. Τότε το λέγανε ghosting σήμερα δεν ξέρω πώς ακριβώς είναι η επιστημονική του ονομασία.
Κι έμεινε μόνη κι έρημη η βαφτιστήρα-πόλη, που της έκαναν μπούλινγκ οι άλλες πόλεις επειδή δεν είχε νονό να της αγοράζει λαμπάδα και παπουτσάκια. Άσε που την κορόιδευαν συνέχεια πως τάχα ήταν λίγο νωχελική, «Άρα-φίνα τα περνάτε εκεί πέρα», «αρα-λίκι όλη μέρα, αρά-χνες πιάσατε», «αρα-χτοί και λάιτ» και τέτοια απαράδεκτα.
Και σαν να μην έφταναν αυτά ήταν και πρώτη στον κατάλογο. Όλο αυτήν σηκώνανε να πει τα αποτελέσματα των εκλογών, μέχρι που δεν πήγαινε άλλο, το σκέφτηκε καλά και εντέλει έκοψε το πρώτο Α.
Εδώ θα πρότεινα και άλλες τοποθεσίες να ακολουθήσουν το Ραφηνιώτικο παράδειγμα και να εκραφηνιστούν. Τι λέτε; Δεν θα ακούγονταν πιο ωραία τα Ενωμένα Ραβικά Εμιράτα, το όρος Ραράτ, η δικιά μας η Ράχοβα και η Σαουδική Ραβία;
Τα Σαββατοκύριακα και τα τριήμερα η Ραφήνα μεταμορφώνεται σε ένα τεράστιο πάρκινγκ. Παρατάει ο άλλος το αυτοκίνητό του όπου βρει, λέει κι ένα «μισό λεπτάκι θα κάνω» και μπαίνει στο καταμαράν για Μύκονο. Βέβαια έχει και δημοτική αστυνομία, που γράφει ανηλεώς και αναλγήτως, οπότε γυρίζοντας θα βρει το αμάξι του με δεκαπέντε κλήσεις (αν δεν το 'χει πάρει ο γερανός).
Συνεχίζοντας από την ακτογραμμή της Λούτσας, παρντόν, της Αρτέμιδας, βρίσκουμε μια εξίσου όμορφη παραλία πριν το λιμάνι, τις Μαρίκες.
Βασικά ήταν μία Μαρίκα, η άλλη ήταν Κατίνα, δυο αδερφές με καταγωγή από την Αυστρία, Χίλμπερτ στο επίθετο, που έχτισαν στα μέσα της δεκαετίας του '20 το σπίτι στο τέρμα της παραλίας (Μπρρρ! Σαν θρίλερ ακούστηκε αυτό) και πλέον ανήκει στην οικογένεια Χιλμπερτίδη (εκ-ποντιό-θηκε το όνομα;). Τώρα γιατί επικράτησε το «Μαρίκες» και όχι «Κατίνες» θα σας γελάσω, ίσως για να μην παραπέμπει σε κουτσομπολιό η όλη φάση. Ίσως...
Μετά το κεντρικό λιμάνι υπάρχει το Μπλε λιμανάκι το οποίο βγαίνει και σε Κόκκινο (ρούχα μαζί που πλύθηκαν κι έχουνε γίνει μοβ), μερικά χιλιόμετρα βορειότερα. Κι εδώ τελειώνουν τα χρωματιστά λιμανάκια, μην ζητήσει κανείς πράσινο ή εμπριμέ, είναι εκτός μόδας.
Στα δυτικά της Ραφήνας βρίσκεται το Πικέρμι, το άλλο μισό του Δήμου Ραφήνας Πικερμίου.
Αν και έχει τεράστιο πλούτο παλαιοντολογικών ευρημάτων φαίνεται ότι κατοικήθηκε πολύ αργότερα, στη βυζαντινή εποχή. Ένας βυζαντινός αξιωματούχος, ο οινοχόος, ο οποίος ήταν και υπεύθυνος για τα κεράσματα (Άκου τώρα, ο επί του κεράσματος —> επικέρμης —> επικέρνης) πήγε κι αγόρασε μια οικοπεδάρα εκεί, (λεφτά υπήρχαν τότε, και όχι δεν ήταν επί ΠΑΣΟΚ) και έδωσε και το όνομά του στην περιοχή (λεφτά να υπάρχουν).
Και κάπως έτσι ιδρύθηκε το Επικέρνι —> Επικέρμι. Κι εδώ οι κάτοικοι έπαθαν «Ραφήνα», ζήλεψαν τον εκμοντερνισμό της Α-Ραφήνας, κι είπαν να κόψουν το Ε. Και εγένετο το εκραφηνισμένο Πικέρμι!
Λίγο πιο ψηλά προς την Πεντέλη υπάρχει το μυστηριώδες Ντράφι. Από πού βγήκε Ντράφι; Ε, λοιπόν η έρευνά μου γι' αυτό το μέρος κατέληξε άκαρπη. Όσο κι αν χρησιμοποίησα τις γνωστές ντεντεκτιβίστικες τακτικές μου (ξέρετε τώρα εσείς) δεν κατάφερα να βρω το παραμικρό για το πώς πήρε την ονομασία του αυτό το αλλόκοτο μέρος.
Το μέγεθος της απογοήτευσής μου μοναχά με ένα λυπητερό ποίημα μπορεί να αποδοθεί. Καθίστε αναπαυτικά, κλείστε τα μάτια και αφεθείτε να σας συνεπάρει η απαγγελία μου:
Ό,τι γράφει δεν ξεγράφει
λένε οι δημοσιογράφοι.
Μα σε σχέση με το Ντράφι
τίποτα δεν κατεγράφη.
Έφτασα και στον Καβάφη
κι ό,τι έμεινε στο ράφι,
βιογράφοι, γεωγράφοι...
Στράφι πήγε η έρευνά μου, στράφι...
Πήγα και σ' ένα χωράφι
μήπως βρω λίγο χρυσάφι
μα παντού αρχαίων τάφοι
πού και πού κάνα ελάφι
κι ούτε λέξη για το Ντράφι
Ε, βαρέθηκα, νισάφι!
Εγώ είχα μυαλό ξουράφι
και κατάντησε πιλάφι.
Τι έχει όμως το Ντράφι που δεν το βρίσκεις πουθενά αλλού στην Αττική; Δεν ξέρετε; Να το πάρει το ποτάμι; Ε, λοιπόν θα το πάρει το ποτάμι και θα το κάνει... Καταρράκτες! Αμέ! Καταρράκτες έχει!
Κι αν δεν το πιστεύετε, πάρτε το αστικό λεωφορείο, κατεβείτε στην 4η στάση Αχαιών στο Ντράφι, κατηφορίστε για λιγότερο από εκατό μέτρα και θα πέσετε πάνω στους καταρράκτες του Βαλανάρη! Τόσο απλό και τόσο εντυπωσιακό ταυτόχρονα!
Πείτε μου ότι το κάνετε και στον Νιαγάρα αυτό!
Αναρωτηθήκατε μήπως γιατί λέγεται Βαλανάρης;
Όποιος σκέφτηκε ότι μοιάζει με βάλανο που κάνει πιπί, να περάσει έξω τώρα! Από πού κι ως πού; Ντροπή και αίσχος!
Επειδή το μέρος έχει πολλές βαλα...νιδιές. Γι' αυτό ονομάστηκε έτσι! Ιδού η σωστή απάντηση!
Να πάτε να τον δείτε να ρίξετε και μια βουτιά στην υγειά μας!
Ανάμεσα σε Ντράφι και Ραφήνα υπάρχει και η Καλλιτεχνούπολη, ένας οικισμός που ίδρυσαν το 1964 διάσημοι καλλιτέχνες όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Αλέκος Αλεξανδράκης, ο Κώστα Βουτσάς, η Τζένη Καρέζη και άλλοι γνωστοί ή και λιγότερο γνωστοί από τον χώρο του θεάματος.
Η λεωφόρος Μαραθώνα δεν ήταν πάντα όπως την ξέρατε. Κάποτε ήταν πολύ επικίνδυνη. Θα μου πείτε πιο επικίνδυνη από τώρα που τρέχουν σαν παλαβοί; Κι όμως...
Στα τέλη του 19ου αιώνα, που πηγαίνανε με κάρα στον τύμβο του Μαραθώνα, είχαν βρει οι ληστές εκεί στο Πικέρμι ένα μέρος και την έπεφταν στους τουρίστες. Και οι τουρίστες τότε ήταν λόρδοι και μαρκησίες, όχι σαν τους σημερινούς φτωχάντζες με τα πέδιλα και την κάλτσα που τρώνε τη χωριάτικη στα δύο.
Εκεί την έστηναν που λέτε ο αρχιλήσταρχος, ο Λουκάς ο Κακαράπης μαζί με τον λήσταρχο Νταβέλη με τη συμμορία τους, όλα καλά παιδιά, ο Καλαμπαλίκης, ο Φουντούκης, ο Μπάμπης ο Σουγιάς, ο Τόλης ο Βιτριόλης και έστηναν ενέδρες στην Μαρκησία του Τοπιναμπούρ, τον Λόρδο του Παστινάκι ή τη Δούκισσα της Μπαλοτίνας, τους μάγκωναν και τους απελευθέρωναν μόνο αν έπαιρναν λύτρα.
Είχε καταντήσει το Πικέρμι η πιο κακόφημη περιοχή της Ευρώπης. Ευτυχώς που ο Κακαράπης πέθανε, από βαθιά γεράματα, και μόνο έτσι η περιοχή έπαψε να εγκυμονεί κινδύνους.
Τέρμα και η Ραφήνα παιδιά, κάτι λίγα έμειναν για να τελειώσουμε με τα Μεσόγεια. Κάντε υπομονή, δεν θα σας πρήξω για πολύ ακόμα.
ΕΧΕΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ, Ε;
ΜΗΝ ΞΕΧΝΙΟΜΑΣΤΕ!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε πίνακα ζωγραφικής που βρέθηκε στο διαδικτυακό κατάστημα PetaloudasPlace (St Nicholas Chapel, Ξωκλήσι Αϊ-Νικόλα Ραφήνας, ακρυλικό)