Ο Γεώργιος Τζιτζικάκης, ετούτη τη χρονιά, «προτείνει» μια αληθινή ιστορία σύμφωνα με τη δήλωσή του στο εξώφυλλο του νέου του βιβλίου, Η φλόγα, η φωτιά κι η στάχτη, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κάκτος όπως και οι τίτλοι Παραθεριστής και Ανεμόγερτος. Όσο κι αν ξέρεις πως όταν η πεζογραφία συνδυάζεται με τη λογοτεχνία δεν «εξάγει» ντοκουμέντα ή μαρτυρίες αλλά μυθοπλασίες, δεν παύει να υφίσταται μια ελκυστική γοητεία επειδή «κρύβεται» μια πραγματικότητα μέσα σ' εκείνες τις σελίδες. Και βάζω το ρήμα σε εισαγωγικά επειδή είναι οξύμωρο να βρίσκεις κρυφό ή μυστικό (σε) κάτι που εκδίδεται δημόσια και μπορεί να αποκαλυφθεί άμεσα αρκεί να διαβάσεις το περιεχόμενο.
Ο συγγραφέας, που αγαπά τις γυναίκες και μας το έχει δείξει πολλάκις στα πονήματά του με τις ηρωίδες και τις ιστορίες που σκαρώνει (Γυναίκα η κόλαση... Γυναίκα κι ο παράδεισος, Τ' αηδονιού το δάκρυ κ.ά. παρόλο που στον αντίποδα έγραψε κι Ένα δράμι δύναμης ή τη συλλογή Αντίο δεν είπα, ακόμη ζω), σε αυτό το μυθογράφημα δίνει τον λόγο –το «τιμόνι»– σε τρεις φίλες.
Τρεις δρόμοι που συγκλίνουν σε μια κοινή πορεία ζωής με τις καλές και κακές στιγμές, τις διαφορές, τα μυστικά και τα λάθη. Χαρακτηριστικά, σε μια σελίδα, διαβάζουμε ότι πλέον είχαν πάρει τόσο διαφορετικούς δρόμους και διατηρούσαν μια φιλία, θαρρείς από υποχρέωση ή ντροπή να την παρατήσουν...
Συγκεκριμένα, η Μανωλία, η Εριέττα και η Θέτις είναι παιδικές φίλες αν και καθεμιά τους έχει χαράξει διαφορετική πορεία ενώ και στον χαρακτήρα συγκρούονται ο ρομαντισμός της μιας με τον δυναμισμό της άλλης και την επαναστατική φύση της τρίτης. Τις συναντάμε σε μια φάση όπου οι σχέσεις τους είναι περισσότερο «τιμής ένεκεν» της κοινής τους πορείας, ουσιαστικά τυπικές, και κατά τη διάρκεια ολιγοήμερων διακοπών που αποφασίζουν να περάσουν μαζί. Έτσι, τρεις διαφορετικές γυναίκες, τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες με τρεις διαφορετικές οπτικές για τον κόσμο, που πιο πολύ αποκλίνουν παρά το αντίθετο, μοιράζονται μερικές μέρες στην Σκιάθο προσπαθώντας να συμβιώσουν ένεκα της (όποιας) φιλίας τους (αν θα αντέξει, αν την αναθερμάνουν ή τη διαλύσουν οριστικά θα το μάθετε στο βιβλίο) ενώ οι φαινομενικά χαρούμενες, ξέγνοιαστες διακοπές αναδεικνύουν κρυμμένες πτυχές, μυστικά, λάθη, πόνο, εκμυστηρεύσεις κ.λπ.
Ο συγγραφέας αγαπά τις καλοκαιρινές ιστορίες –εκείνες που πλημμυρίζουν από ήλιο, νησιά, θάλασσα, παραλίες, αλμύρα και μαυρισμένα κορμιά– όμως εδώ να περιμένετε (και) ένα κοινωνικό μυθιστόρημα που σκιαγραφεί τη γυναικεία ψυχοσύνθεση βάζοντας στο «πλάνο» λογισμούς κι αναλύσεις μιας πληθώρας θεμάτων σχετικά με τη γυναικεία φύση, τις σχέσεις, τον έρωτα και τον γάμο, τη θέση του κόσμου ή της γυναίκας στον κόσμο, τα ταμπού, τις παθογένειες κ.ο.κ. μαζί με κάθε απωθημένο, ζήλια, ενοχή και άλλα συναισθήματα. Μια ανθρωποκεντρική ματιά με έντονο κοινωνικό σχολιασμό κι ελάχιστη δράση καθώς οι εξελίξεις και τα γεγονότα αφορούν ως επί το πλείστον τους αναμεταξύ τους συσχετισμούς και τα ψυχογραφήματα των ηρωίδων. Ουσιαστικά, θα τολμούσα να πω ότι έχουμε ένα εξαιρετικό παράδειγμα γυναικείας λογοτεχνίας (παρόλο που –εσφαλμένα– με αυτόν τον όρο αναφερόμαστε σε ευπώλητα ρομάντζα που γράφτηκαν από γυναίκες).
Αυτή η ζωή μάς δόθηκε και αυτή θα περπατήσουμε όπως μπορούμε...
Στη δομή, εναλλάξ τα πρόσωπα ξεδιπλώνουν σκέψεις, απόψεις, θέσεις και στάσεις για τα γεγονότα εκείνων των ημερών. Ο κύριος Τζιτζικάκης δίνει με αυτόν τον τρόπο μια σφαιρική αποτύπωση, δίνοντας «βήμα» σε όλες κι υπολογίζοντας εξίσου και τους τρεις χαρακτήρες του.
Ακόμα κι αν βολεύει ένα σχέδιο, δεν μπορείς να πείσεις την καρδιά σου να ερωτευτεί κάποιον που δεν θέλει...
Μέσα από τις αφηγήσεις των γυναικών αυτών διαγράφονται τα πάθη και τα λάθη που συνηθίζονται στο φύλο (αν και αναγκαστικά βλέπουμε και τις αντρικές –κλασικές– συμπεριφορές που συνηθίζονται στο άλλο), οι συλλογισμοί, ο τρόπος θέασης και ο λόγος που τις οδηγεί κάθε φορά εκεί που τις οδηγεί... ο γυναικείος παλμός με μια λέξη.
Αν είσαι άντρας μπορείς να επωφεληθείς της άρτιας παρουσίασης και να εμπλουτίσεις τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι το άλλο φύλο κι αν είσαι γυναίκα μπορείς, μέσω του αντικατοπτρισμού, να αναγνωρίσεις –ή να γνωρίσεις σκέτο– τα λάθη σου κι άλλες πτυχές.
Τι κράτησα εγώ διαβάζοντας ή αλλιώς μερικά άκρως ενδιαφέροντα σημεία είναι τα ακόλουθα: μπορείς να πετύχεις μια καλή κατάληξη όσο στραβά κι αν τα 'χεις πάει, επιβεβαίωση της λαϊκής ρήσης «κάθε εμπόδιο για καλό» και πως μόλις το σεξ βγει από τη μέση, μόλις δηλαδή χάσεις το ενδιαφέρον σου, όλα γίνονται πιο απλά, εύκολα, ήσυχα, ουσιαστικά και πολύ πιο σωστά! Ευτυχώς όμως, για τη διαιώνιση του είδους, ο έρωτας είναι ακατανίκητος (για το απαραίτητος βάλτε ένα ερωτηματικό αλλά για το ακατανίκητος βάλτε δέκα θαυμαστικά και λίγα θα 'ναι).
Θα ήταν λάθος να πω περισσότερα. Το βιβλίο είναι ένα κοινωνικό δράμα χωρίς τις μελούρες των ελαφρών αναγνωσμάτων που βασίζει την ιστόρησή του στην ψυχογραφική του ανάλυση (μη φανταστείτε δοκίμιο ψυχολογίας, μυθιστόρημα είναι με τρεις γυναίκες που θα συμπαθήσετε και θα συμπάσχετε μαζί τους). Κι όπως λέει και στο οπισθόφυλλο: Όταν η φλόγα θα ανάψει, θα ακολουθήσει η φωτιά, και αν δεν την προλάβεις, θα γίνουν όλα στάχτη.
Σας εύχομαι να την προλάβετε. Βάλτε το στα υπόψιν!
