Η Αρσενίου Βασιλική συστήνεται στο αναγνωστικό κοινό μέσω της πρώτης της συλλογής διηγημάτων. Δεκατέσσερα καλογραμμένα διηγήματα που κατορθώνουν να δημιουργήσουν ένα πολυφωνικό σύμπαν ηρώων ή μάλλον αντιηρώων, που θυμίζουν τους χαρακτήρες του Ντοστογιέφσκι. Καθημερινοί άνθρωποι που παραπαίουν στο παρελθόν και στο παρόν, έρμαια καταστάσεων που δε μπορούν να ελέγξουν, συχνά συναισθηματικά ασταθείς βιώνουν ένα περιθώριο κοινωνικό και συχνά προσωπικό. Άνθρωποι απλοί που παλεύουν να βρουν την ταυτότητά τους μέσα σε μια πραγματικότητα που συχνά αποδεικνύεται ιδιαίτερα σκληρή και απάνθρωπη σε κάθε ανθρώπινη αδυναμία.
Η γραφή της λιτή, άμεση και ρεαλιστική, κατορθώνει να παρασύρει τον αναγνώστη από το πρώτο ως το τελευταίο λεπτό της ανάγνωσης σε ένα γοητευτικό αναγνωστικό ταξίδι καλώντας τον να εντρυφήσει μέσω του μεγεθυντικού φακού της στη μοναξιά, τις αγωνίες, τους φόβους των ηρώων της –εντέλει στην ίδια την ανθρώπινη ψυχή– επιδιώκοντας την κάθαρση.
Από την ερωτική ιστορία στην αρχή μέχρι την γυναίκα που πάσχει από άνοια και παραμένει στα αζήτητα στο τέλος του βιβλίου, παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια του αναγνώστη οι ιδιαιτερότητες των πρωταγωνιστών, οι λανθασμένες επιλογές, τα αδιέξοδα και οι επιδιώξεις τόσο διαφορετικών ανθρώπων που ωστόσο έχουν κάτι κοινό: παλεύουν να κρατηθούν από μια μικρή ρανίδα ελπίδας και να βρουν ένα φως στην άκρη των προσωπικών τους αδιέξοδων. Στο φόντο διαγράφεται ένα κοινωνικό σύμπαν που είναι έτοιμο να απορρίψει κάθε ανθρώπινο ον που δεν ακολουθεί την «πεπατημένη» ή απλά βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση «μη αποδεκτή» από το κοινωνικό περιβάλλον. Ο κοινωνικός ρατσισμός και η ανάγκη του ατόμου να γίνει αποδεκτός από το κοινωνικό γίγνεσθαι του καιρού του διαγράφεται σε αρκετές από τις ιστορίες θίγοντας πολλά σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα όπως την αρρώστια, την ομοφυλοφιλία, την απομόνωση κ.α.
Η Αρσενίου, από το πρώτο της κιόλας συγγραφικό εγχείρημα, φανερώνει μέσω της δυναμικής και άνετης γραφής της το ταλέντο της, που δεν είναι άλλο από το να μετατρέπει απλές καθημερινές ιστορίες της διπλανής πόρτας σε δυνατά ψυχογραφήματα.
Κάθε αφήγημα του βιβλίου αναδεικνύει και ένα βαθύ ανθρώπινο συναίσθημα και παράλληλα περνά ένα μήνυμα. Νομίζω ότι ο κάθε αναγνώστης, ιδανικός ή μη, θα ταυτιστεί με αρκετές από τις ιστορίες του βιβλίου ή απλά θα συμπονέσει. Η συγγραφέας ακολουθώντας πότε την πρωτοπρόσωπη και άλλοτε την τριτοπρόσωπη αφήγηση χρησιμοποιεί με μεγάλη ευχέρεια καλογραμμένους, ευθυτενείς διαλόγους καθιστώντας έτσι το λογοτεχνικό της σύμπαν ιδιαίτερα ενδιαφέρον και ελκυστικό.
Χωροχρονικά πρόκειται για σύγχρονες ιστορίες ανθρώπων που υποφέρουν από μοναξιά, εγκατάλειψη, θλίψη, ασθένεια σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής τους που όλα γύρω τους φαίνονται σκοτεινά και ρευστά.
Οι χαρακτήρες και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αποτυπώνονται ξεκάθαρα ενώ η πλοκή και η δράση κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον. Η συγγραφέας με δόσεις πικρής ειρωνείας αλλά και χιούμορ φωτίζει τις σκοτεινές πλευρές των πρωταγωνιστών της αλλά και τις φωτεινές εξάρσεις τους. Η έκταση των διηγημάτων είναι τόσο όση χρειάζεται ώστε να ταυτιστεί κανείς με τους ήρωες ή απλά να τους κρίνει με συμπάθεια και να τους δώσει άφεση αμαρτιών.
Η καλοδουλεμένη και κατανοητή γλώσσα της με τις δυνατές περιγραφές της καθιστά τα διηγήματά της κατάλληλα για ανάγνωση ακόμη και από μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Οι ήρωές της ζουν σχεδόν παράλληλες ζωές σε μια πόλη που τους αγνοεί, έρμαια μιας πραγματικότητας που δεν έχουν επιλέξει ή έχοντας αφήσει να επιλεγούν από αυτή, προσπαθώντας μέσα από τη δική τους φιλοσοφική θεώρηση να επιβιώσουν καθένας με τα όπλα του, φτάνοντας στα προσωπικά τους όρια.
Ο τίτλος του βιβλίου «Στα αζήτητα» είναι αποκαλυπτικός για το πλαίσιο που κινούνται οι πρωταγωνιστές. Τα πολυφωνικά διηγήματα της Αρσενίου αποτελούν ένα ψηφιδωτό κοινωνικών, οικογενειακών σχέσεων και ψυχογραφημάτων. Οι ήρωες παρά την περιθωριοποίηση, που φαίνεται ότι βιώνουν, εμφανίζουν συχνά και μια ξεχωριστή δυναμική και προσωπικότητα κάνοντας απρόσμενα τις δικές τους μικρές επαναστάσεις.
Τα αφηγήματα της Αρσενίου, παρόλο που προσεγγίζουν διαφορετικά θέματα, δείχνουν να συνοδεύονται από την ίδια θλίψη για την ανθρώπινη μοίρα ακόμη και όταν χρησιμοποιεί ως εκφραστικό μέσο το χιούμορ. Είναι ξεκάθαρη η πρόθεσή της να φωτίσει τη διαφορετικότητα των ηρώων της δίνοντας έμφαση στις ομοιότητες που τους δένουν και εντέλει δεν απεικονίζουν παρά την απλή ανθρώπινη ανάγκη τους που δεν είναι άλλη από το να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Συνάμα η συγγραφέας, μέσω των ηρώων της, μοιάζει να φέρνει διαρκώς στο προσκήνιο τα ατελεύτητα ερωτήματα των ανθρώπων: η ζωή είναι μοίρα, είναι τύχη, είναι επιλογή ή όλα αυτά μαζί;
Καλοτάξιδο!
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Η συλλογή διηγημάτων της Βασιλικής Αρσενίου, Στα αζήτητα, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γράφημα.