Φεύγοντας από την Παλαιά Φώκαια συνεχίζουμε νότια τις όμορφες παραλίες μέχρι να φτάσουμε στο θρυλικό Σούνιο ή Κάβο Κολώνες όπως το λένε οι ναυτικοί. Τι ακριβώς υπάρχει εκεί; Ας αφήσουμε έναν έμπειρο ξεναγό να μας ενημερώσει.
— Λέιντις εντ τζέντλεμεν, χίαρ ιζ δε φέιμους τεμπλ οφ Ποσάιντον. Διζ κολώνες αρ βέρι βέρι ολντ, λάικ Ακρόπολη! Μέιντ μπάι μάρμαρο φρομ Λαύριο. Τέτοια αλφαδιά νόγουερ. Δε πλέις ιζ βέρι βέρι μπιούτιφουλ, άι λεφτ γιου τέικ σαμ σέλφις φορ δε ίνστα. Ντοντ φοργκέτ του φόλοου μι ατ ΤικΤοκ, μάι νέιμ ιζ Μένιος δε γκρικ λόβα αντερκόβα. Θενξ, σι γιου βέρι βέρι σουν.
Να πάτε, να βγάλετε κι εσείς καμιά ινσταγκραμική φωτογραφία να μην σας λένε ξενέρωτους. Ντροπή να μην έχετε σέλφι σε ένα μέρος που είναι από τα πιο πολυφωτογραφημένα στην Ελλάδα. Και από κόστος, 10€ η είσοδος, ανοιχτά για όλους και τις νύχτες με πανσέληνο (εξαιρούνται όσοι έχουν αυξημένη τριχοφυΐα και κυνόδοντες άνω των τριών εκατοστών).
Αρκεί να μην κάνετε ό,τι έκανε ένας λόρδος που πήγε και το μαγάρισε σκαλίζοντας σε μια κολόνα το όνομά του φαρδύ πλατύ!
Byron
Και δεν τον μπουζουριάσανε! Εμπνεόταν, λέει, από την τοποθεσία. Πώς δεν σκάλισε και κανένα ποιηματάκι ή καμιά ελεγεία. Αλλά τότε θα το κάνανε και τουριστικό αξιοθέατο. Ενώ ο κακομοίρης ο μαθητής που πάει εκδρομή με το σχολείο και του ήρθε η έμπνευση να γράψει με ανεξίτηλο μαρκαδόρο
Μανόλης + Άσπα = ♥ for ever
κινδυνεύει με φυλάκιση. Ξέρετε κύριοι αν ο Μανόλης όταν μεγαλώσει δεν γίνει ένας νέος λόρδος Μανόλης; Γιατί δεν τον αφήνετε να εκφράσει τις ποιητικές του ανησυχίες;
Αν και έχω αρκετά ακόμα να σούρω του λόρδου Βύρωνα Μπάιρον, τα προσπερνάω και πάω να τα σούρω σε όλους αυτούς που έχουν κάνει τεράστιες προσπάθειες για το τίποτα. Όπου τίποτα να εξελληνίσουν τα ξενικά ονόματα με αποτέλεσμα να ψάχνουμε να βρούμε ποιος ήταν ο Άιζακ Νιούτον, ποιος ο Ντε Καρτ και ποιος ο Γκούτεμπεργκ.
Θα θέλατε κύριοι να σας πιάσουν οι Ισπανοί στο στόμα τους και να σας κάνουν γεμάτους θου και χου;
Εδώ που τα λέμε δεν ακούγεται άσχημο το όνομά μου στα ισπανικά: Δον Χόρχε Θότος. Αρχοντικό και εξωτικό ταυτόχρονα! Μήπως να το οικειοποιηθώ;
Μέχρι να το σκεφτώ πάμε να κάνουμε ένα γρήγορο κουζινάκι (Όποιοι διαβάσατε κουιζάκι είστε σε καλό δρόμο, σας έχω εκπαιδεύσει σωστά. Όσοι διαβάσατε καζανάκι, ανεβαίνει η πρεσβυωπία…).
Ερώτηση πρώτη, ευκολάκι:
Ποιος ήταν ο Φραγκίσκος Βάκων;
Ερώτηση δεύτερη, δυσκολάκι:
Ποιος ήταν ο Γεώργιος Βασίχθων;
Όποιος απαντήσει σωστά στη μια από τις δύο κερδίζει την αγάπη μας ♥ (και την καρδιά του λόρδου Μανόλη!).
Όποιος βρει και τους δυο κουλ τύπους κερδίζει το βραβείο Τσαρλς Ντάρβιν (ποιος είν' τούτος πάλι;).
Μέχρι να βρείτε την απάντηση εμείς αρχίζουμε και παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής προς Βορρά μιας και, δεν ξέρω αν σας το είπα, είμαστε στο νοτιότερο σημείο της Αττικής. Δεν πάει άλλο! Δις ιζ δι εντ, που θα έλεγε κι ένας γνωστός ξεναγός.
Εδώ έπεσε και πνίγηκε ο Αιγέας, γαμπρός του Πιτθέα και πατέρας του Θησέα (θυμάστε;) όταν είδε τα μαύρα πανιά στο πλοίο του Θησέα, γιου του Αιγέα κι εγγονού του Πιτθέα, και νόμιζε ότι τον έκανε μεζέ για τσικουδιά ο Μινώταυρος.
Ανεβαίνουμε προς Λαύριο λοιπόν, καθώς το ραδιόφωνο πιάνει Σαββόπουλο:
♪Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιάστην αγορά στο Λαύριο…♫
Μέχρι να τελειώσει το τραγούδι έχουμε φτάσει στην αγορά του Λαυρίου, πρωτεύουσα του Δήμου Λαυρεωτικής. Και επειδή είμαι σίγουρος ότι δεν έχετε βρει ακόμα τις απαντήσεις στο κουίζ θα σας τις πω τώρα γιατί θα φτάσουμε Νορβηγία κι ακόμα θα ψάχνετε.
Φραγκίσκος Βάκων είναι ο Φράνσις Μπέικον (τον λιγουρεύεστε;).
Γεώργιος Βασίχθων είναι ο Τζορτζ Ουάσιγκτον!
Όσοι τους βρήκαν και τους δύο να μην ξεχάσουν να πάρουν το βραβείο τους κατά την αποχώρηση.
Πάμε όμως να δούμε το χιλιοτραγουδισμένο Λαύριο, την πόλη του MasterChef…
Αλήθεια λέω, στα παλιά μεταλλεία του Λαυρίου είναι οι εγκαταστάσεις που γυρίζεται το MasterChef.
Και να ήταν το μόνο κακό που τους έτυχε…
Ο Μάνος Χατζηδάκις μελοποίησε τους στίχους του Νίκου Γκάτσου:
♫ Ποιος είν' απόψε ο τυχερός;στο Λαύριο γίνεται χορός ♪
Δεν ξέρω αν ο Γκάτσος εννοούσε τυχερό τον κάτοικο του Λαυρίου, αλλά μπορώ να σας εγγυηθώ ότι η τύχη τον έχει εγκαταλείψει από τα βάθη των αιώνων.
Γιατί από το 3000 π.Χ. τα μεταλλεία του Λαυρίου, που είναι και τα παλαιότερα στον Ελλαδικό χώρο, βγάζουν τόνους μολύβδου και αργύρου. Όπως είναι φυσικό πολλοί έτρεξαν να τα εκμεταλλευτούν, εκμεταλλευόμενοι πρώτο και καλύτερο τον δόλιο τον εργάτη που για ένα κομμάτι ψωμί αργοπέθαινε μέσα στα ορυχεία.
Το 1869 προκύπτει το λεγόμενο Λαυρεωτικό ζήτημα, όπου από τη μια, μια γαλλοϊταλική εταιρεία, που είχε έρθει και κατασκεύαζε καμινάδες, μεταλλοπλυντήρια, σιδηρόδρομους με μηχανουργεία και όλες τις απαραίτητες εγκαταστάσεις στο λιμάνι του Λαυρίου, και από την άλλη το ελληνικό δημόσιο διεκδίκησαν για πάρτη τους τα ορυχεία.
Αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δύο εταιρείες, μια ελληνική και μια γαλλική, με περίπου 1200 εργαζόμενους συνολικά. Το 1984, στο πλαίσιο της αποβιομηχανοποίησης της περιοχής, διακόπτονται όλες οι μεταλλευτικές δραστηριότητες και η πόλη του Λαυρίου εισέρχεται σε μία περίοδο βαθιάς κρίσης καθώς πάνω από το 20% των κατοίκων ήταν εργαζόμενοι εκεί.
Στη θέση των παλιών εγκαταστάσεων σήμερα υπάρχει το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (από την ιστοσελίδα του οποίου αντλήσαμε τα στοιχεία) στο οποίο διεξάγονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις (+έξτρα μπόνους τα MasterChef).
Την πόλη την χτυπήσανε από παντού τα χίλια δυο κακά (+6 MasterChef= 1208).
Θυμάστε που σας έλεγα ότι σε όλα τα Μεσόγεια φτύνεις κουκούτσι και φυτρώνουν δυο ελιές και μια βερικοκιά (μπεμπέκου) δώρο;
Εδώ δεν ισχύει. Και δεν ισχύει γιατί το έδαφος είναι γεμάτο μόλυβδο και πολλά ακόμα βαρέα μέταλλα. Και επειδή ακόμα και το τίμιο χορταράκι είναι φουλ στον μόλυβδο, ούτε η κτηνοτροφία μπορεί να ανθίσει καθώς τα ζώα πεθαίνουν από μολυβδίαση.
Οι οδηγίες μάλιστα είναι, εκτός των άλλων, οι γονείς να μην αφήνουν τα παιδιά να παίζουν με το χώμα![1]
Όπως καταλαβαίνετε στην περιοχή δεν βρίσκεις, όχι βενζίνη, αλλά ούτε μαρμελάδα φράουλα αμόλυβδη…
Και σαν να μην έφτανε αυτό…
Το εργοστάσιο της ΔΕΗ (Τζζζρρζζζτ, τσαφ, πουφ, για τους μυημένους), που βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα έξω από την πόλη, επιβαρύνει κατά πολύ την ρύπανση της περιοχής αν και μετά τη διακοπή λειτουργίας των πετρελαϊκών μονάδων του πριν από 14 χρόνια, η μόλυνση του αέρα, κατά πως λέει η ίδια η ΔΕΗ, έχει μειωθεί.
Και σαν να μην έφτανε αυτό…
Το 2003 έκλεισε το εργοστάσιο κατασκευής συσσωρευτών «ΑΛΑΚΟ» του οποίου οι αναθυμιάσεις οξέων αποβάλλονταν στην ατμόσφαιρα ενώ και τα απόβλητα, που είχαν συσσωρευτεί στο έδαφος, μόλυναν και συνεχίζουν να μολύνουν και τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.
Και σαν να μην έφτανε αυτό…
Το 2006 μετά από ατύχημα ξέσπασε πυρκαγιά στο εργοστάσιο χημικών «ΧΥΜΑ», με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται στον αέρα ολόκληρες δεξαμενές απελευθερώνοντας στο περιβάλλον ένα τοξικό νέφος διαλυτών που έπεσαν στο έδαφος και θα παραμείνουν εκεί για πολλά χρόνια ακόμα.
Και σαν να μην έφτανε αυτό…
Έχει παρατηρηθεί ότι ορισμένες μη σιδηρούχες σκουριές αντιδρούν με το θαλασσινό νερό με συνέπεια την δημιουργία νέων ορυκτών (δεν ξέρω κατά πόσο είναι καλό ή κακό αυτό, αλλά μάλλον προς το δεύτερο θα έκλινα).
Τουλάχιστον την τελευταία δεκαπενταετία έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να αναβαθμιστεί η ποιότητα ζωής της πολύπαθης αυτής πόλης και ποιος ξέρει, ίσως έρθει σύντομα μια μέρα που οι κάτοικοί της θα μπορέσουν να τινάξουν τα χαλιά και τα παιδιά να παίξουν στις αυλές χωρίς τον φόβο να εισπνεύσουν μόλυβδο, αρσενικό ή βάριο.
♫Ζούμε μέσα σ' ένα όνειρο που τρίζεισαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μαςμα ο χρόνος ο αληθινόςσαν μικρό παιδί είναι εξόριστοςμα ο χρόνος ο αληθινόςείναι ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός♪
escrito por Jorge Zotos
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στην εικόνα βλέπετε πίνακα ζωγραφικής Κωνσταντίνου Μαλέα (Λαύριο, λάδι σε μουσαμά, 1918-1920)
[1] Πηγή: Η ρύπανση της Λαυρεωτικής χερσονήσου και του αστικού περιβάλλοντος του Λαυρίου από τα μεταλλευτικά/μεταλλουργικά απορρίμματα και οι επιπτώσεις στην υγεία του τοπικού πληθυσμού, Αλ. Δημητριάδης, Αικ. Βέργου και Ν. Βλαχογιάννης, 2000