Τι σας φέρνει στον νου αυτή η φράση; Στο «όλα χορεύουν στο κενό» αναφέρομαι. Εμένα μου δημιουργεί μια ματαιότητα λόγω του κενού, αναμεμειγμένη με μια αλληλεπίδραση/δραστηριοποίηση/ανταλλάξιμη ενέργεια μεταξύ πάντων. Και όπου «πάντων», απάντων.
Πράγματι, ο Νίκος Μπελάνε, στην εν λόγω ποιητική του συλλογή, Όλα χορεύουν στο κενό, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Συρτάρι, εστιάζει/συγκεντρώνει διάφορες κοινωνικές περιστάσεις όπου μαζεύονται πλήθη ανθρώπων (μικρότερα ή μεγαλύτερα) και αλληλεπιδρούν. Στα κοινωνικά αυτά γεγονότα περιλαμβάνονται και οι οικογενειακές μαζώξεις, διάφορες συναθροίσεις αλλά και άλλες συναντήσεις, όπως μεταξύ συγκατοίκων ή ενοίκων, επικεντρωμένες σε θλιβερές περιστάσεις, όπως θανάτους και κηδείες. Κι όπως είναι αναμενόμενο από αυτές τις περιγραφές, ο ποιητής «κυκλοφορεί» μέσα στο αστικό –αθηναϊκό– τοπίο, σε σπίτια –πολλές οικίες– και ανάμεσα σε κόσμο συναντώντας σκηνές κοινωνικής ζωής και χαρακτήρες –όχι πάντα άνθρωποι, κάποιοι χαρακτήρες ανήκουν στο ζωικό βασίλειο –όχι σε όλο, στα πλάσματα που απαντώνται σε μια πόλη και στα κατοικίδια είδη– και γράφει. Εκφράζεται με τον στίχο, μένοντας ρεαλιστής και κάπως κυνικός στο σχόλιό του.
σημάδια προσπάθειας αναπνοής, / με την αγωνία να μείνω ζωντανόςΟι αμνοί θα παραμείνουν νεκροί, / τουλάχιστον μέχρι τη σύνταξη
Ο λόγος, στο ύφος του, είναι χειμαρρώδης και πεζοποιητικός. Γίνεται από τελείως φειδωλός έως πολύ περιγραφικός· πάντα όμως σπινθηροβόλος. Προτάσσεται μια ρουτίνα των πραγμάτων, που ενδυναμώνει τη ματαιότητα. Όπου βασιλεύει η επανάληψη κατακάθεται η «σκόνη» και ξεκινά η λήθη. Κάπως έτσι είναι το πνεύμα του κυρίου Μπελάνε σε αυτά τα έργα του.
οι σπίθες του αναπτήραπυρπολούν τη σκιά του θηρευτήμαρτυρώντας την κρυψώνα του.
Η πεζοποιητική του «διάθεση» του δίνει «χώρο» για ανάπτυξη κι έτσι (μπορεί να) γίνεται εικονοπλάστης· ωστόσο, χωρίς να πλατειάζει στις λεπτομέρειες. Όσοι διαβάσατε ή θα διαβάσετε το βιβλίο προσέξτε τον θάνατο και πώς διαχειρίζεται από τον δημιουργό, πώς προβάλλεται, πώς συνδυάζεται και πώς αντιπαραβάλλεται με τη ζωή.
ο θάνατος καραδοκείείσαι σχεδόν νεκρός και / τόσο όμορφοςείσαι οι νεκροί σου / κι αυτούς θα συναντήσεις (Χορός του Τάιμπερν)
Στην πόλη (του), στην πόλη της συλλογής (του) θα συναντήσουμε πολλούς άλλους ανθρώπους, όπως προείπαμε, όμως εσείς προσέξτε τη συμβολή κάποιων, πολύ συγκεκριμένων προσώπων, όπως οι επαίτες, οι θεατράνθρωποι, οι κηπουροί και οι μαστροποί. Κάποιοι μάλιστα Αδέσποτοι φλερτάρουν με τον θάνατο (τίτλος έργου).
Οι απρόσμενες καταιγίδεςείναι πλέον το χόμπι μας.Μετράμε κεραυνούς όπως, παλαιότεραμετρούσαμε εκρήξεις αγάπηςκάθε λεπτό κι ένας θάνατος
Ο ρέων λόγος τον οδηγεί σε συντάξεις μεγάλων περιόδων –πάντα σε σχέση με την ποίηση και όχι με την πεζογραφία. Αν έγραφε μυθιστόρημα θα μπορούσε να είναι ένας Σαραμάγκου, για παράδειγμα. Έτσι, θες δεν θες, η ανάγνωση αποκτά ένα ρυθμικό τέμπο, που σε κάνει να «τρέχεις» πάνω στις λέξεις, προσφέροντας όμως «χυμούς». Θέλω να πω πώς δεν χάνει την έντασή του το κείμενο επειδή σε ωθεί στην ταχύτερη ανάγνωση. Θα συμφωνήσει κανείς εύκολα μαζί μου πως πρόκειται για έναν πολύ καλό αφηγητή, που ξέρει πώς να δομήσει με την πένα του τα «σύμπαντα», ενώ παράλληλα κάνει φοβερές παρομοιώσεις εμπλουτίζοντας τα έργα του με αυτό που λέμε λογοτεχνισμό –χωρίς ίχνος επιτήδευσης όμως.
Φυσικά, ως πολίτης του 21ου αιώνα δεν θα μπορούσε να μη σχολιάσει τον ηλεκτρονικό κόσμο, τον διαδικτυακό. Στο Τοτέμ φαίνεται ολοκάθαρα ο αντίκτυπος του ίντερνετ στις ζωές μας καθώς ενώ είμαστε όλοι μαζί σε μια ομαδική/συλλογική επικοινωνία, καθένας είναι εντελώς μόνος. Μια αντίθεση οξύμωρου σχήματος που δεν υπήρχε παλαιότερα και δεν είχε απασχολήσει ποτέ πριν την ανθρωπότητα. Σε κάθε είδος μοναξιάς θα αναφερθεί αλλά θα τονίσει και την συγκεκριμένη. Μοναξιά και μοναχικότητα ανταλλάσσουν «χρώματα». Αλλού οι αποχρώσεις είναι πιο ανοιχτές, αλλού πολύ σκούρες.
Ό,τι υπήρξε ήταν η τέλεια προβολή / αυτών που συμβαίνουν πλάι μου.
Ο κύριος Μπελάνε είναι περισσότερο ρεαλιστής παρά ονειροπόλος. Είναι ένας βαθυστόχαστος σχολιαστής και διαθέτει πολύ ωραίο ύφος, με προσωπικό στιλ, που προσφέρει αμεσότητα στα νοήματα και εύρος. Παραμένει ανθρωποκεντρικός με μια μεγαλύτερη εστίαση στην ωριμότητα του ατόμου και το γήρας παρά στην άγουρη νεότητά του. Υποδόρια «βλέπεις» τον φόβο της απώλειας της ρώμης, ίσως και άλλες πλευρές· κανείς δεν μπορεί ποτέ να τα δει όλα όσο κι αν προσπαθήσει.
Να το βάλετε στη λίστα!
