Εγγραφή στο newsletter για να μη χάνετε τίποτα! *** Φωνή τέχνης: Έχουμε πρωτιές! *** Δωρεάν διπλές προσκλήσεις! *** Κατεβάστε ΔΩΡΕΑΝ e-books ή διαβάστε λογοτεχνικά κείμενα σε πρώτη δημοσίευση ΕΔΩ! *** Αν σας αρέσει το θέατρο -παρακολουθείτε όλα τα είδη- ή έχετε άποψη για μουσικά άλμπουμ ή για ταινίες ή διαβάζετε λογοτεχνικά έργα κτλ. και επιθυμείτε να μοιράζεστε τις εντυπώσεις σας μαζί μας, επικοινωνήστε με το koukidaki. Αρθρογράφοι, κριτικογράφοι, άνθρωποι με ανάλογη κουλτούρα ζητούνται! *** Δείτε τις ημερομηνίες των προγραμματισμένων κληρώσεων στη σελίδα των όρων.
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ακολουθώντας τους συνδέσμους. Μυθιστορήματα: Ο καπετάνιος τση Ζάκυθος * Το κορίτσι της Σελήνης * Οι τρεις πίνακες * Η φυγή των τεσσάρων * Από τις στάχτες της Καντάνου * Σαν μαργαριτάρι από σ' αγαπώ * 4ος όροφος ** Αληθινή ιστορία: Το ανυπεράσπιστο αγόρι ** Διηγήματα: Αγόρια και κορίτσια * Pelota * Backpack: Ιστορίες χίμαιρες ** Διάφορα άλλα: Έξι τίτλοι από τις εκδόσεις Ελκυστής * Βιβλιοδώρα από τις εκδόσεις Ελκυστής ** Για παιδιά: Η περιπετειώδης εξαφάνιση του Καλτσάκη * Ρόνι ο Σαλιγκαρόνης

Η κουρούπα, τα κουρούπια και ο φαλακρός αγγειοπλάστης

Φωτογραφία εποχής με τον Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνας Αλυκού, 1956

Με το που τελειώνει η Παιανία κι ενώ εξακολουθούμε να βρισκόμαστε πάνω στη λεωφόρο Λαυρίου, πέφτουμε πάνω σε μια διχάλα. Αφού φάμε στα γρήγορα ένα βρόμικο από την καντίνα, που βρίσκεται χρόοοοονια εκεί μες στη μέση της διχάλας, συνεχίζουμε παίρνοντας τον δρόμο στα δεξιά. Ο δρόμος αυτός εξακολουθεί να λέγεται λεωφόρος Λαυρίου αν και από δω και πέρα ΔΕΝ οδηγεί στο Λαύριο εκτός κι αν θέλετε να κάνετε έναν μεγάααλο κύκλο. Για το Λαύριο θα πρέπει να πάρετε τον δρόμο στα αριστερά, την λεωφόρο Μαρκοπούλου, που μέσω Μαρκοπούλου καταλήγει στο Λαύριο.
Κάπου εκεί ακούμε αχνά μια μελωδία ερχόμενη από τον Υμηττό που όσο πάει και δυναμώνει:
♫Σύλλογος μεγάλος, δεν υπάρχει άλλος
δεν υπάρχει άλλος πιο δυναμικός
και χιλιάδες φίλοι, μόλις δουν τριφύλλι,
ζήτω λένε ο Παναθηναϊκός♪
Όπως καταλάβατε με αυτή τη μουσική υπόκρουση φτάνουμε στον Καρελλά, το χωριό στο οποίο βρίσκονται οι αθλητικές εγκαταστάσεις του Παναθηναϊκού στην Παιανία στον δήμο Κρωπίας.
Απομακρυνόμαστε από τον Καρελλά και λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω διακρίνουμε το Κέντρο Υγείας μπαίνοντας επιτέλους στο ξακουστό Κορωπί.
Από τους μεγαλύτερους δήμους στην αρχαία Αθήνα, παλιά λεγόταν Σφηττός ενώ σήμερα έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει και τον όμορο αρχαίο δήμο των Λαμπτρών. Για την ακρίβεια τις Καθύπερθεν και Υπένερθεν Λαμπτραί. (Όποιος ρώτησε τι σημαίνει καθύπερθεν και υπένερθεν να γράψει 100 φορές στον πίνακα «Δεν θα ξανακάνω κοπάνα στο μάθημα της Παιανίας».)
Κατά την τουρκοκρατία η περιοχή ονομάστηκε Κουρσαλάς όπως καταθέτει ο λαογράφος και εικαστικός Γιάννης Πρόφης. Κι έπειτα ήρθε ένας αγγειοπλάστης, ο Μπάρμπανος Δάβος, που έφτιαχνε κουρούπια (κουρούπι = πήλινο αγγείο, Κουρουπής = αγγειοπλάστης), τύχαινε όμως να έχει και κεφάλι κουρούπα, μιλάμε για φουλ φωσφοριζέ γλόμπος ο μάστορας. Κι έγινε γραφτό αυτός τύπος, ο Μπάρμπανος Δάβος, ο Κουρουπής με την κουρούπα, ΚΑΙ γλόμπος ΚΑΙ αγγειοπλάστης, να δώσει το παρατσούκλι του στο χωριό του.
Πάμε στον Κουρουπή —> Κοροπή —> Κορωπί.
Από που κι ως πού όμως ονομάστηκε Δήμος Κρωπίας;
Κατά το 1840 στη συνέλευση της περιοχής για να δηλωθούν τα ονόματα των δήμων της νεότερης Ελλάδας, στο τραπέζι έπεσαν πολλά ονόματα:
«Να τον βγάλουμε Σφηττό», πρότεινε κάποιος.
«Και γιατί να τον βγάλουμε Σφηττό και να μην τον πούμε Λαμπτρές», απάντησε ο δεύτερος.
«Σιγά να μην τον βγάλουμε Λαμπτρές, να στραμπουλάμε τη γλώσσα μας», είπε, και με το δίκιο του, ένας τρίτος.
«Και πώς να τον βγάλουμε τότενες;»
«Να τον βγάλουμε Κουρσαλά!»
«Και γιατί να τον βγάλουμε Κουρσαλά και να μην τον πούμε Κοροπή;»
«Την κολοκυθιά θα παίξουμε;»
Οι προύχοντες ήταν έτοιμοι να πιαστούν στα χέρια, όταν ένας πλούσιος χωρικός, ολίγον μεγαλοπιασμένος, ελαφρώς φαντασμένος, αρκετά διαβασμένος και πολύ βασιλόφρων, πέταξε την ιδέα:
«Μα τι μπαναλ πράγματα είν' τούτα. Ο δήμος μας αξίζει ένα βασιλικό όνομα».
«Ε, τότε να τον πούμε Οθωνία!»
«Και γιατί να τον πούμε Οθωνία και να μην τον πούμε Αμαλιάδα, για να τιμήσουμε την βασίλισσα…» άρχισαν πάλι την κολοκυθιά.
«Μας προλάβαν άλλοι, δεν παίζει».
Κι εκεί πάνω που πήγαν να πέσουν πιστολιές, έπεσε η ιδέα από τον ίδιο τον χωρικό:
«Θα τον πούμε Δήμος Κεκροπίας, στη μνήμη του Κέκροπα, του πρώτου βασιλιά της Αθήνας! Ταιριάζει στα γράμματα και με το Κορωπί».
Ζητωκραυγές, μπράβο, εύγε, αυτό είναι όνομα! Λεβέντικο! Και βασιλικό και αρχαιοπρεπές και αρχοντικό! Έκλεισε με συνοπτικές διαδικασίες ο «Δήμος Κεκροπίας».
Έλα όμως που δυο χρόνια αργότερα, το 1842, εμφανίστηκε ένας περίεργος τύπος με γυαλάκια κι έναν χαρτοφύλακα στο χέρι...
— Καλησπέρα σας, εδώ είναι ο δήμος Κεκροπίας;
— Εδώ!
— Έχετε κάποια σχέση με τον Κέκροπα;
— Ασφαλώωωωως! Εμείς είμαστε οι απόγονοί του, δεν το ξέρετε; Βέεεεεεβαια! Έχουμε και την νταντά του, που τον θήλαζε στην αγκαλιά της. Όπως πας, τρίτος δρόμος αριστερά. Αμ πώς!
— Α, μάλιστα, ωραία. Εφορία αρχαιοτήτων, ο βασιλιάς είχε κάτι χρέη και ως νόμιμοι κληρονόμοι του θα πρέπει να μας ξεχρεώσετε…
— Βρε καλέ μου, βρε χρυσέ μου, κάτσε να τα βρούμε.
Τίποτα ο εφοριακός. Καλούν οι χωρικοί τον εξυπνάκια που είχε προτείνει τ' όνομα. Αυτός ζεν. Ούτε γάτα ούτε ζημιά! Αμέσως βρήκε τη λύση ο γάτος. Έπιασε τον εφοριακό αγκαζέ και τον πήγε παραπέρα.
— Ποια Κεκροπία αγαπητέ; Παρεξήγησις. ΚΑΙ-Κρωπία λεγόμαστε. Είμαστε ΚΑΙ Κορωπί ΚΑΙ Κρωπία! Πως λέμε «ΚΑΙ κερατάς ΚΑΙ δαρμένος;» Καταλάβατε κύριε εφοριακέ μου; Σκέτο Κρωπία είναι με ολίγη έμφαση. «Κρωπία ΚΑΙ καλά». Καμία σχέση με βασιλιάδες. Μακριά από μας! Φτου, φτου!
Φήμες λένε ότι ο έφορος απέκτησε ένα ωραιότατο οικοπεδάκι τίγκα στις ελιές, το θέμα είναι πάντως ότι το «ΚΕ» κόπηκε κι έτσι έφτασε μέχρι τα χρόνια μας ως δήμος Κρωπίας.
Ο πληθυσμός, σύμφωνα με την απογραφή του 2021… Επ, ποιος γέλασε; Βλέπετε κάτι αστείο; Μπορεί να καταντάει γελοίο, αλλά δεν είναι αστείο. Όποιος ξαναγελάσει θα αποβληθεί δια παντός! Λοιπόν, σύμφωνα με ΜΙΑ απογραφή οι Κορωπιώτες είναι γύρω στους 20 χιλιάδες. Αυτά και τέρμα με τα νούμερα γιατί συγχύστηκα.
Το κλίμα δεν διαφοροποιείται από αυτό της Παιανίας.
Εδώ μάλιστα ενισχύεται το έξτρα καυσαέριο καθώς έχουμε και σταυροδρόμι. Νταλίκες από Βάρη - Βουλιαγμένη, φορτηγά από Παιανία, ταξί και λεωφορεία από αεροδρόμιο και επιβατικά από Μαρκόπουλο συνευρίσκονται ερωτικά και άκρως σαδομαζοχιστικά στον περιφερειακό του Κορωπίου (που ελάχιστα βοηθάει στην αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης) και φυσικά συνεισφέρουν αντάμα με τα φουγάρα των εργοστασίων στη μαστούρα ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Η ασφυκτική πανδαισία αποπνικτικής τελειότητας συνεχίζεται και σε αυτό το κομμάτι των Μεσογείων.
Το καλό τουλάχιστον είναι ότι και στο γόνιμο έδαφος δεν υπάρχει διαφορά με την Παιανία. Τρως ελιά, φτύνεις κουκούτσι φυτρώνουν δύο ελιές και μια βερικοκιά (μπεμπέκου) δώρο.
Αξιομνημόνευτη πάντως είναι η ρυμοτομία της πόλης. Αν κάνεις το λάθος και στρίψεις σε κάποιο στενό από την κεντρική λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου θα χρειαστεί να γκρεμίσεις κάποιες μάντρες, να καβαλήσεις μερικά κράσπεδα, να καταπατήσεις 2-3 αυλές (Μπιπ μπιπ, «εεεε, συγγνώμη που ενοχλώ, μήπως μπορείτε να μετακινήσετε λίγο την ψησταριά σας γιατί δεν με παίρνει να στρίψω»), να πάρεις αμπάριζα την μπουγάδα της κυρά Ευτέρπης με κίνδυνο να βρεθεί το εμπριμέ σώβρακο του μπαρμπα-Βαγγέλα σαν λάβαρο στην κεραία του ραδιοφώνου ή το χειρότερο, να αναγκάσεις να σηκωθούν από τις καρέκλες τους μερικές γιαγιάδες με ακόμα πιο δυσάρεστα επακόλουθα. (Πού πας πιδάκι μ'; Τίνος ίσ' ισύ;)
Και σε αυτό το σημείο έρχεται μια ευγενική προσφορά της στήλης στους απανταχού αναγνώστες της που θα τύχει να μπλέξουν περάσουν από την περιοχή.
Για να ξέρετε, στην κρίσιμη τελευταία ερώτηση, η απάντηση που κερδίζει είναι: «Δευτερανιψιός/ά του Πρόφη/Πρίφτη, που έχει τον φούρνο στην πλατεία, είμαι γιαγιά». Λες αυτό και καθάρισες καθότι το μισό Κορωπί λέγεται Πρόφης και το άλλο μισό Πρίφτης.
Πάντως έχει και τα καλά της η άναρχη ρυμοτομία. Ένας πεζός μπορεί να κάνει εξαιρετική προπόνηση στο παρκούρ, κι αν μάλιστα είναι καλά διαβασμένος (βλ. Πρόφης/Πρίφτης) μπορεί να ξεπεράσει και τα δυσκολότερα εμπόδια (βλ. γιαγιάδες).
Πριν φύγουμε από τον δήμο Κρωπίας, αξίζει να κάνουμε μια αναφορά στην Αγία Μαρίνα, ίσως την πιο γνωστή Αγία Μαρίνα στην Αττική. Βγαίνοντας από το Κορωπί υπάρχει μια διασταύρωση, αριστερά πας προς αεροδρόμιο, δεξιά προς Βάρη και ευθεία, σε ένα φανάρι, που ανάβει πράσινο κάθε 17 Ιουλίου της Αγίας Μαρίνας, σε βγάζει στην παραλία του Σαρωνικού, εκεί που βρίσκονται ο παραλιακός οικισμός της Αγίας Μαρίνας και οι τρύπες του Καραμανλή (δεν το λες και το πιο κολακευτικό τοπωνύμιο για τις σήραγγες στον αυτοκινητόδρομο που ανοίχτηκαν επί προεδρίας Καραμανλή).
Εκεί λοιπόν, κατά πως λέει ο μύθος (κι η Wikipedia), στο μακρινό 1924, όταν ο Καραμανλής ήταν μόλις 17 χρονών και οι τρύπες του ήταν ακόμα βράχια, υπήρχε ένα ρέμα. Τρία αδέρφια σκέφτηκαν ότι το ρέμα είναι άχρηστο και πήγαν και το μπάζωσαν. Τότε εμφανίστηκε ένας Μαρκοπουλιώτης, ενάρετος άνθρωπος, που έλεγε ότι συνομιλούσε με την Θεοτόκο, με το όνομα Κολιό-Αγάπης(!) (μην προσπαθήσετε να το γκουγκλάρετε, θα καταλήξετε να φάτε κολιό στον φούρνο με λαδορίγανη, εκ πείρας το λέω…). Εμφανίστηκε αυτός ο Κολιό-Αγάπης, που λέτε, και τους προειδοποίησε να μην το κάνουν γιατί μεγάλα δεινά θα βρουν τον τόπο τους. Αυτοί τον χαβά τους, ντε και καλά να το μπαζώσουν το παλιορέμα. Το αποτέλεσμα γνωστό, πλέον το ζούμε στο πετσί μας κάθε χρόνο, με την πρώτη νεροποντή πλημμύρισε ο τόπος και παρέσυρε όλα τα σπαρτά του κάμπου. Οι Κορωπιώτες, που έμαθαν την αιτία του κακού (από τον Κολιό-Αγάπη μόνο άραγε;), τους καταράστηκαν. Ο ένας αδερφός αυτοκτόνησε, ο δεύτερος πνίγηκε σ' ένα πηγάδι, ο τρίτος με το που είδε την τύχη που είχαν τ' αδέρφια του τρόμαξε και πήγε κι έβγαλε τα μπάζα από το ρέμα κι έτσι μάλλον λύθηκε η κατάρα κι έζησε, λένε, μέχρι τα βαθιά γεράματα. Από 'δώ και πέρα, τα πράγματα είναι λίγο συγκεχυμένα.
Ο μύθος (και η Wikipedia) λέει ότι μαζί με τα μπάζα ο τρίτος αδερφός ξέθαψε και κάτι πέτρες από μια παλαιότερη εκκλησία. Πήγε ο Κολιό-Αγάπης στο σημείο να ελέγξει και τότε συναντήθηκε με έναν μεγαλοκτηματία της περιοχής ονόματι Γεώργιο Παπαμιχάλη, που του είπε ότι εμφανίστηκε μπροστά του η ίδια η Αγία Μαρίνα με μορφή ζητιάνας. Κι αφού συνεννοήθηκαν, ο ένας με την Θεοτόκο κι ο άλλος με την Αγία, όπως καταλαβαίνετε, ήταν γραφτό να χτιστεί μια εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Μαρίνα, η οποία ολοκληρώθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, το 1947.
Εδώ, αγαπητοί αναγνώστες, τελειώνει η ξενάγησή μας στα πιο ενδιαφέροντα σημεία του δήμου Κρωπίας. Μείνετε μαζί μας για νέες εξορμήσεις.
— Επιτέλους σταμάτησες! Μια ώρα σε κυνηγάω, ρε φίλε. Έχει μπλέξει το σώβρακο μου στην κεραία σου, είναι και το καλό μου, το εμπριμέ!



Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
Στη συνοδευτική εικόνα βλέπετε φωτογραφία εποχής με τον Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνας Αλυκού, 1956 

ΔΩΡΑ - Κλικ σε εκείνο που θέλετε για πληροφορίες και συμμετοχές
Pelota, Σταμάτη Γιακουμή4ος όροφος, Μάριου ΛιβάνιουΗ φυγή των τεσσάρων, Χάρη ΜπαλόγλουΑγόρια και κορίτσια, Δημήτρη ΣιάτηΣαν μαργαριτάρι από σ' αγαπώ, Αντώνη ΠαπαδόπουλουBackpack: Ιστορίες χίμαιρεςΑπό τις στάχτες της Καντάνου, Χριστίνας Σουλελέ
Βιβλιοδώρα από τις εκδόσεις ΕλκυστήςΟι τρεις πίνακες, Βαΐας ΠαπουτσήΈξι τίτλοι από τις εκδόσεις ΕλκυστήςΤο κορίτσι της Σελήνης, Μαργαρίτας ΔρόσουΤο ανυπεράσπιστο αγόρι, Αλέξανδρου ΠιστοφίδηΡόνι ο Σαλιγκαρόνης, Χριστίνας ΔιονυσοπούλουΗ περιπετειώδης εξαφάνιση του Καλτσάκη, Ευαγγελίας Τσαπατώρα