Την Άση Κιούρα τη θυμάμαι από το μυθιστόρημά της Μια ζωή πολλές στιγμές, που κυκλοφόρησε στις εκδόσεις Έξη όπως και το προκείμενο. Το άγγιγμα της πένας της και η όμορφη αφηγηματικότητά της με είχαν κερδίσει, οπότε έσπευσα να διαβάσω και το νέο της, Για μια πατρίδα.
Πατρίδα είναι η γλώσσα που μιλάς στα όνειρά σου. Αυτό να μην το ξεχάσεις ποτέ...
Η όμορφες, άνετες περιγραφές, που σου επιτρέπουν να αφεθείς σχεδόν στη ροή των γεγονότων, είναι και πάλι εδώ. Και πράγματι, η ιστορία κυλάει αβίαστα, η συνολική εμπειρία γοητεύει χωρίς να απογοητεύει ούτε στο ελάχιστο και στο τέλος έχεις να κρατήσεις μόνο θετικά.
Η ιστορία του μυθιστορήματος (αναγράφεται στο βιβλίο ότι πρόκειται για αληθινή ιστορία οπότε ο μύθος αφορά στην απαραίτητη λογοτεχνική διάνθιση παρά στη φαντασία) έχει ως πυρήνα την προσφυγιά. Δύο γενιές οικονομικών μεταναστών αναγκάζονται να αναζητήσουν την τύχη τους –τον βιοπορισμό τους– σε άλλα κράτη, αφήνοντας πίσω οικογένειες, φιλίες, τόπους. Δύο γενιές μεταναστών υποχρεούται σε νέα αρχή, μέσα από μεγάλες δυσκολίες και ανέχεια, και χωρίς να έχουν εξασφαλισμένο τίποτα. Άνθρωποι που οδηγήθηκαν μακριά, ξεκίνησαν από το μηδέν –ακόμα και η νέα γλώσσα ήταν «στοίχημα»– αναγκασμένοι σε μια κοινή σκληρή μοίρα (;), βίο και πενία.
Αρχικά, αξίζει να σημειώσουμε πως αυτές οι δύο γενιές μεταναστών για οικονομικούς λόγους –για την επιβίωση, ξεκάθαρα, και μάλιστα ολόκληρης της οικογένειας και όχι για την εύρεση μιας εργασίας ή καλύτερου μισθού όπως συμβαίνει πολλές φορές σήμερα– δείχνουν ότι η ιστορία κάνει κύκλους κι επαναλαμβάνεται.
Διάφορα τα συναισθήματα και ποικίλες οι εικόνες. Πολλές οι ζωές, πολλοί οι ήρωες του μυθογραφήματος με επίκεντρο όμως δύο φίλους, τον Γιάννη και τον Αναστάση, και ενός λαού που ξεριζώνεται με βία από τα πάτρια εδάφη. Εννοείται πως όλα τα γεγονότα περιστρέφονται γύρω από την έννοια της πατρίδας. Η γενέθλια γη, ο τόπος (μας), οι ρίζες αποτελούν σημεία πάμπολλων αναφορών, όπως και ο νόστος. Η συγγραφέας έχει «δει» αρκετά ψυχογραφικά τους χαρακτήρες της και έχει αποτυπώσει, όχι μόνο τα γεγονότα της εκάστοτε πορείας, μα και το ψυχικό βάρος αυτών. Όλες τις σκέψεις, τις στιγμές της νοσταλγίας, τον αντίκτυπο της πατρίδας όπως συνειρμικά συνδέεται μαζί τους, την έλλειψη και την αναζήτησή της εκεί στα ξένα κ.ο.κ.
Υποδόρια έχει αφήσει και το δικό της σχόλιο ανάμεσα στις αράδες. Ίσως η μοναδική παρεμβολή/συμμετοχή της στα δρώμενα. Γενικότερα έχει δομήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα πολυπρόσωπη ιστορία, «σκύβοντας» στοργικά πάνω σε κάθε πρόσωπο και αναζητώντας την ψυχή (του), τη σκέψη (του), κάθε πόθο, αγωνία, κίνητρο... Έχει αναδείξει τις κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις, τις δυσκολίες και τους αγώνες, το σθένος και τις αδυναμίες. Έχει «κοιτάξει» σφαιρικά και όχι μονοδιάστατα. Το τελευταίο, περισσότερο το αναφέρω, σε σχέση με τους ήρωες. Αφουγκράστηκε άπαντες, «είδε» πίσω από τη «βιτρίνα» και «εξόρυξε» όλες τις φωνές, τα συναισθήματα, τις φυσιογνωμίες...
Τότε που ήταν ένας από αυτούς. Τώρα ήταν ένας από τους άλλους...
Ένα ευκολοδιάβαστο και γρήγορο βιβλίο (παρά τις πολλές σελίδες του, η ιστορία/οι ιστορίες του θα μπορούσαν να «απλωθούν» σε δύο ή τρία μυθιστορήματα) που σε «παίρνει» από το χέρι και σε οδηγεί και σε γοητεύει.
Αφήστε την κυρία Κιούρα να σας οδηγήσει στον κόσμο των ηρώων της και διαισθανθείτε τα πρόσωπα, δείτε τα λάθη (τους ή της ιστορίας γενικότερα, γιατί ειδικά τα δεύτερα δεν πρέπει να επαναλαμβάνονται) και ζήστε τις στιγμές τους.