koukidaki: Ποιητική απόδραση

Ανέκαθεν η ποίηση αποτελούσε έναν μαγικό τόπο, όπου οι ευαίσθητες καλλιτεχνικές ψυχές μπορούσαν να ταξιδέψουν, να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν τα μηνύματά του. Έναν τόπο ξεχωριστό και συνάμα ευνοϊκό για αποδράσεις.

Η συλλογή Ποιητική απόδραση της Σοφίας Παπανδρέου, μας μεταφέρει σε έναν τέτοιο κόσμο, καλοδεχούμενο και φιλικό, σαν ανοιχτό παράθυρο στη φαντασία. Με απλό, κατανοητό και συχνά ομοιοκατάληκτο στίχο, χρησιμοποιεί όλα τα εκφραστικά μέσα για να μεταδώσει την αλήθεια της, που είναι τόσο άμεσα δοτική, όσο και η ίδια.

Εμπνέεται απ' τα μικρά ή μεγάλα θαύματα της ζωής, το καθετί έμψυχο ή άψυχο. Η ματιά της, καίρια διερευνητική, συνδιαλέγεται με την καθημερινότητα και γεννά ποικίλους προβληματισμούς.

Διαβάζω στο ποίημα του διαλόγου:

Περιπλανιέμαι στην καθημερινότητα,
ανάμεσα σε ανούσιες λέξεις,
σε θολά βλέμματα,
στους ανθρώπους που περιδιαβαίνουν δίπλα μου
χωρίς ένα ζεστό χάδι που θα το νιώσω,
χωρίς ένα μισό χαμόγελο που θα το αρπάξω.

Η πραγματικότητα ενίοτε είναι ζοφερή κι αυτό δεν την αφήνει χωρίς σκέψεις. Αναρωτιέται, όπως κι εμείς, πού πήγε ο υγιής διάλογος, το αληθινό ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, οι ουσιαστικές στιγμές χαράς και δοτικότητας, που να μπορεί να μοιραστεί ειλικρινά με τους γύρω… Ο κόσμος στον οποίο ζούμε, ξέρει ότι δεν είναι αγγελικά πλασμένος, νιώθει μελαγχολία και λύπη. Στον ίδιο όμως κόσμο στέκεται εκστατικά μπρος στο κάλλος μιας τριανταφυλλιάς, αισθάνεται ευγνώμων αντικρίζοντας έναν ολάνθιστο κήπο, ονειροπολεί και παρασύρεται από τα αρώματα, χαίρεται σαν μικρό παιδί… Γιατί, τι άλλο είναι η ευτυχία παρά στιγμές; Για να επισημάνει αλλού:

Αυτές οι μικρές δόσεις ευτυχίας
μας κρατάνε στη ζωή.

Ο ορισμός της ευτυχίας για την ποιήτρια, είναι τα απλά καθημερινά πράγματα που λαχταρά, για να αισθανθεί πλήρης. Η αγκαλιά του αγαπημένου, οι μυρωδιές των λουλουδιών, η παρέα δίπλα στο αναμμένο τζάκι μ' ένα ποτήρι κρασί, τα ζεστά χαμόγελα, η απεραντοσύνη τ' ουρανού κάθε που υψώνει το βλέμμα, οι λέξεις που ανυπομονούν να σκορπίσουν στις λευκές σελίδες, το παραμύθι που περιμένει να ειπωθεί σαν σβήσουν τα φώτα, το σεντούκι με τα κρυμμένα αναμνηστικά που έχουν τόσα να θυμίζουν… Χαίρεται σαν μικρό παιδί γιατί αγαπά τη μαγεία, τη φύση, τα όνειρα, τον έρωτα…

Απ' το σκοτάδι πέρασα,
αλώβητη όμως βγήκα.
Από το σκοτάδι πέρασα
και μιαν αχτίδα βρήκα.
Πάτησα όλα τα σύννεφα,
μπροστά στον ήλιο ήρθα
και αυτός μου χαμογέλασε
και την αγάπη βρήκα.

Σε αρκετούς στίχους μιλά για την αγάπη, το ουσιαστικό σμίξιμο, αναφέρεται με εκστατική λατρεία στο μεγαλείο της, θέλει να την κρατά για πάντα γιατί από το φως της παίρνει δύναμη, δίνει φτερά στην ψυχή της.

Κι ενώ η αγάπη είναι απαραίτητη για κείνη, η αντιβίωση που όλα τα γιατρεύει, όπως εκφράζει σε άλλο ποίημα, από την άλλη, τη θλίβει πόσο έχει χάσει το αληθινό της νόημα, πόσο γκρίζο έχει γίνει το τώρα… Οι μικρές δόσεις χαράς έρχονται σε αντιπαράθεση με τον φόβο για το άγνωστο, με τους ανθρώπους που δεν καταλαβαίνει, με την αγέλη της υποκρισίας, με το οικείο πρόσωπο που έγινε πια προσωπείο… Μέσα σ' όλα αυτά όμως, θέλει να παραμείνει ακέραια, να παραμείνει αυθεντική. Θέλει το φως να διώξει τον φόβο του αγνώστου, σχεδόν παρακαλά έναν ήλιο να έρθει να γλυκάνει τα σκοτάδια, να την ταξιδέψει σε μέρη μακρινά χωρίς φόβο. Γιατί:

Τα θέλω όλα φωτεινά,
τα θέλω όλα καθαρά και μυρωμένα.

Με όνειρα και ελπίδες προχωρά στο αύριο. Κι αν καμιά φορά τα όνειρα ψηλώνουν παραπάνω απ' ό,τι πρέπει, φωνάζει μ' όλο το είναι:

Χαμήλωσε όνειρο για να κατέβω.

Δε θα διστάσει αν χρειαστεί, να κάνει τον απολογισμό της, ν' αναμετρηθεί με τα λάθη και τις ανασφάλειες προηγούμενων χρόνων, που έκρυβε καλά στο άλμπουμ της ζωής, όπως χαρακτηριστικά λέει. Κι αν κρυώνει κι αν πονά, θα ζητήσει να της ψιθυρίσουν τρυφερά λόγια, να την οδηγήσουν στ' αστέρια με φιλιά, περιγράφει σε κάποιους από τους στίχους της. Εκείνοι που με ταξίδεψαν περισσότερο, η δική μου ονειρική στιγμή, είναι αυτό το παρακάτω τετράστιχο: