Πώς ξεκίνησε το ταξίδι της συγγραφής; Γενικότερα, αλλά και ειδικότερα για αυτό το βιβλίο. Τι αποτέλεσε το έναυσμα;
Χριστοφίλη Λεκκάκου: Όπως οι περισσότεροι συγγραφείς παραδέχονται, γράφω και εγώ από πολύ μικρή ηλικία, καθώς η ανάγκη για εξωτερίκευση, εκείνη που απαιτεί να καταγράψεις αυτά που έχεις αποκομίσει ως ερεθίσματα, ως εμπειρίες, τα κακώς κείμενα, τα όσα σε ψυχαγωγούν, εμφανίζεται συνήθως στην πολύ προτέρα κατάστασή σου. Αν και πρόκειται για μια κατεξοχήν μοναχική διαδικασία, σε βοηθά να μάθεις πολλά για τον εαυτό σου, σχεδόν καθορίζει ασυναίσθητα και τις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους, την ίδια την καθημερινότητα σου.
H ιστορία του «Φτερωτού κλέφτη», πιο συγκεκριμένα, γεννήθηκε πριν πολλά χρόνια, όταν ήμουν ακόμη έφηβη. Η ιδέα ενός παιδιού που συζητά με τον Θεό για όσα το προβληματίζουν, όσα παρατηρεί και δεν μπορεί να φιλτράρει επαρκώς είτε δεν συμφωνεί μαζί τους, ήταν μια ιδέα που με είχε συνεπάρει, κυρίως λόγω της αθωότητας με την οποία ένα παιδί αντιμετωπίζει και εκφράζει ανάλογες απορίες. Πρόκειται, εκτός των άλλων και για μια ιστορία η οποία, λόγω της ιδιαιτερότητάς της και της δυναμικής των ρόλων, μου επέτρεψε να γράψω όλα όσα ήθελα, με τον τρόπο που ήθελα, ώστε να γίνουν κατανοητά τα πιο σημαντικά. Υπάρχει κανείς καταλληλότερος να επεξεργαστεί και να αναγνωρίσει τα πιο σημαντικά από ένα παιδί;
«Ο Φτερωτός Κλέφτης» είναι μια μυθοπλασία φαντασίας, αλλά πιο ουσιαστικά –και αλληγορικά– θα λέγατε πως είναι μια κατάδυση εαυτού με στόχο την αυτογνωσία και τον προσδιορισμό; Μια διαδρομή γνώσης; Ή μήπως κάτι άλλο;
Χ.Λ.: «Ο Φτερωτός Κλέφτης» δημιουργήθηκε από την ανάγκη μου να φέρω στο προσκήνιο ευαισθησίες και συναισθήματα τα οποία επιτρέπουμε να αφανιστούν, να αλλοιωθούν, να κατακερματιστούν, στο πέρασμα του χρόνου. Η ωριμότητα είναι κατάσταση η οποία εύκολα μπορεί να μας περιπαίξει, να μας απομακρύνει από τα όσα οργανικά υποστηρίζουμε και αγαπάμε, να μας παγιδεύσει. Πρόκειται για προσεγγίσεις, που φέρουμε εγγενώς σαν παιδιά, για την σοφία με την οποία αντιλαμβανόμαστε τα πάντα γύρω μας, σε αυτή την τρυφερή ηλικία, και για την ανάγκη ακριβώς αυτή η οπτική και φιλοσοφία ζωής να συνεχίσουν να μας συντροφεύουν στην πορείας της ζωής μας. Μόνο έτσι διασφαλίζεται η ποιότητα των επιλογών και των σχέσεών μας. Ως εκ τούτου, «Ο Φτερωτός Κλέφτης» αποτυπώνει, όπως όλα τα έργα ενός συγγραφέα, την προσωπική μου θεώρηση επί του κόσμου, επί των ανθρωπίνων σχέσεων, επί όλων των ζώντων πλασμάτων, επί των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κοινωνίας που μας περιβάλλει. Με σιγουριά θα έλεγα ότι τα πάντα, όπως και ένα λογοτεχνικό κείμενο, ακόμη και ασυνείδητα, φέρουν μορφή και υπόσταση, ανάλογη της αίσθησης που έχουμε αποκτήσει για την εαυτό μας (εδώ έρχεται η αυτογνωσία να επιβληθεί). Η ανάγκη μας για προσδιορισμό αποτελεί, κατ' εμέ, μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση. Ο άνθρωπος αλλάζει, δοκιμάζεται, αναδιαρθρώνεται σε κάθε βήμα, σε κάθε συνομιλία, σε κάθε σελίδα ενός βιβλίου και ως εκ τούτου, ο προσδιορισμός δεν είναι παρά μια ουτοπία. Για μένα «Ο Φτερωτός Κλέφτης» είναι όσα συνοψίζει μια από τις αγαπημένες μου φράσεις του βιβλίου «μια ζωή δεν φτάνει για να γίνουμε τόσο άρτιοι όσο γεννηθήκαμε», ήτοι ένα ταξίδι στον χρόνο, ίσως το πιο εποικοδομητικό που καλούμαστε να κάνουμε στη ενήλικη ζωή μας.
Πώς προσεγγίσατε τον βασικό χαρακτήρα της ιστορίας, τον Ντάνιελ;
Χ.Λ.: Ο μικρός Ντάνιελ είναι μόλις 12 ετών όταν σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και μεταφέρεται έτσι στον «Φτερωτό κλέφτη». Η εν λόγω επιλογή δεν είναι καθόλου τυχαία. Ένα παιδί συγχωρεί αβίαστα, αγαπάει ανιδιοτελώς, εκτιμά τις εκπλήξεις, υμνεί την ομορφιά και την σύμπνοια. Το βιβλίο βασίζεται επί της ουσίας στην αγνότητα με την οποία αντιμετωπίζει τα ερεθίσματά του ένα παιδί, στην γόνιμη παρατηρητικότητά του, στον εγγενή παρορμητισμό του, στην γενικότερη αισθητική του.
Ο Ντάνιελ, όντας 12 ετών όταν επισκέπτεται τον Φτερωτό κλέφτη, βρίσκεται στο μεταίχμιο πριν την έξαρση της εφηβείας, έχοντας διατηρήσει την καθαρότητα ενός παιδιού. Σύντομα, θα ερωτευτεί για πρώτη φορά και έτσι έχουμε την ευκαιρία να τον παρακολουθήσουμε να αναγνωρίζει, να σέβεται, να εκφράζει, να παραδέχεται δεξιοτεχνικά αυτό το πολύτιμο συναίσθημα. Είναι ένα παιδί, όπως όλοι υπήρξαμε, το οποίο έρχεται για να μας υπενθυμίσει πώς έμοιαζε ο κόσμος, λίγο πριν τον ανακαλύψουμε, τι είχε αξία τότε και τι θα έπρεπε να έχει αξία σήμερα.
Ωστόσο, «Ο Φτερωτός Κλέφτης», δεν είναι ένα παιδικό βιβλίο. Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα στο οποίο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού προσεγγίζονται οι πιο σπουδαίες αλήθειες, εκείνες που μια ζωή στη γη, ίσως, δεν φτάνει για να εντοπιστούν.
Η λογοτεχνία είναι ένας διασκεδαστικός δρόμος-τρόπος για να τεθούν μεγάλα και ουσιώδη πανανθρώπινα ζητήματα. Είναι παράλληλα κι ένας «δρόμος» επίλυσής τους;
Χ.Λ.: Η λογοτεχνία έχει τόσες απόψεις, τόσες λύσεις, τόσες διαπιστώσεις και προσεγγίσεις, όσα και τα χέρια που την συνθέτουν, όσα και τα πρόσωπα που την επεξεργάζονται. Αποτελεί την απόλυτη παραδοχή του τρόπου με τον οποίο ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, φανερώνει, σχεδόν αδιάκριτα, το πόσο αποτελεσματικά κατάφερε να αντιμετωπίσει προσωπικά επίπονα βιώματα, είτε εξαίσιες επιτυχίες του. Είναι φτιαγμένη από τον άνθρωπο, για τον άνθρωπο και έτσι φέρει σε κάθε της δημιούργημα, όσα χρειάζεται ο αναγνώστης να εντοπίσει κάθε φορά. Είναι ένας δρόμος διπλής κυκλοφορίας. Αυτό είναι και η μεγαλύτερη γοητεία της. Εκεί που εγώ καταγράφω μια πραγματικότητα που ενδεχομένως με θλίβει, ο αναγνώστης μπορεί να ανακαλύπτει, να οδηγείται αβίαστα στην επίλυσή της. Είναι όλα αυτά, είτε απλώς μια συντροφιά, μια αποτύπωση συναισθημάτων και εμπειριών, ένα ήσυχο, είτε πολυτάραχο ταξίδι.
Τι χρειάζεται κανείς για να γράψει; Φαντασία; Εμπειρία; Παρατήρηση; Κάτι άλλο;
Χ.Λ.: Θα έλεγα, σε μια ρεαλιστική προσέγγιση της ερώτησης αυτής, εκ πρώτης, εμπειρία. Πρέπει να συμμετέχεις στη ζωή, να εκτίθεσαι, να προσπαθείς, να βάλλεσαι, να πετυχαίνεις, να δοκιμάζεις τα όριά σου, να εκτιμάς και να αντιπαθείς, να γνωρίζεις τον άνθρωπο και τον εαυτό σου, μέσα από τον πιο σίγουρο και συνάμα επίπονο τρόπο, μέσα από την τριβή και την επαφή. Το να γράψεις, δεν χρειάζεται απαραίτητα από εσένα την τέλεια χρήση της γλώσσας σου, αν και αποτελεί τούτο μια πολύ γοητευτική, κατ' εμέ, δεξιοτεχνία. Χρειάζεται, ωστόσο, κυρίως μια επίφαση αλήθειας, στα όσα πραγματεύεται το έργο σου, μια δυναμική, που σε προσγειώνει και σε απογειώνει ταυτόχρονα, όπως και η ίδια η καθημερινότητά σου. Η αρχή της πραγματικότητας είναι αμείλικτη και πρέπει τα πάντα να περνούν από εκείνη, από τα δυσοίωνα μαθήματα και τα πολύτιμα δώρα της. Την εμπειρία ακολουθεί, σχεδόν υποσυνείδητα –μα πάντα– η παρατήρηση η οποία κλειδώνει, επιβεβαιώνει, καταλήγει ή ανακατατάσσει. Τέλος, όπως γράφω και στο βιβλίο μου, η φαντασία με το θάρρος και το θράσος της αλλάζει κατά καιρούς τον κόσμο. Χρειάζεται να δεις, ήτοι να φανταστείς, τον κόσμο καλύτερο, για να πιστέψεις ότι μπορεί να περιβληθεί και άλλη μορφή.
Ως εκ τούτου, χρειάζονται τα πάντα για να γράψεις, είτε τίποτα από όλα αυτά, παρά την ανάγκη σου για έκφραση και τη δυνατότητά σου να αποστερηθείς από συστολές και ανασφάλειες, να αντικρίσεις τον εαυτό σου κατάματα, απογυμνωμένο και διάφανο, όπως ακριβώς σε χρειάζεται ένα συγγραφικό δημιούργημα για να έχει αξία. Αυτό είναι ίσως το πιο δύσκολο που καλείσαι να αντιμετωπίσεις, πριν ξεκινήσεις να γράφεις. Πρέπει να τα έχεις καλά με την αλήθεια (σου).
Αν έπρεπε να χαρακτηρίσετε το βιβλίο σας με μια λέξη, ποια θα ήταν αυτή; Και γιατί;
Χ.Λ.: Αθωότητα, διότι όλα προσεγγίζονται μέσα από τα μάτια ενός παιδιού.
Ποια είναι η γνώμη σας για τη σύγχρονη λογοτεχνία;
Χ.Λ.: Η λογοτεχνία σήμερα, ανταποκρίνεται πλήρως στους σύγχρονους προβληματισμούς, σε έναν επικαιροποιημένο τρόπο γραφής και κυρίως μοιάζει πιο αληθοφανής από ποτέ. Δεν έχει να ζηλέψει ποιότητα, πολυπλοκότητα ιδεών, φαντασία, πολυσχιδείς πρωταγωνιστές και βαθιά νοήματα από τη λογοτεχνία των προηγούμενων δεκαετιών. Εξελίσσεται σαν ζωντανός οργανισμός και σηκώνει στις πλάτες της τις ανησυχίες και τις αναταράξεις της εποχής μας, παραπάνω από αξιοπρεπώς. Επιπλέον, δημιουργεί χώρο για νέους συγγραφείς, γεγονός που με χαροποιεί ιδιαιτέρως, και που επουλώνει έτσι την ανάγκη μας για διάλογο, πολυφωνία, διαφορετικές οπτικές και προσεγγίσεις.
Η Χριστοφίλη Λεκκάκου μίλησε για το μυθιστόρημά της, Ο Φτερωτός Κλέφτης, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν, αλλά και γενικότερα για τη συγγραφή και τη λογοτεχνία. Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε:
Ο Ντάνιελ, είναι ο μόνος από την οικογένειά του που δεν επιβιώνει από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ήταν μόλις 12 ετών. Το τραγικό αυτό γεγονός, ακολουθεί η μεταφορά του σε έναν Κόσμο που ξεπερνά ακόμη και τους πιο μαγευτικούς των αγαπημένων του βιβλίων, στον Φτερωτό Κλέφτη. Εκεί, θα γνωρίσει τον Θεό και σταδιακά, μέσα από τις συζητήσεις τους, τον Κόσμο όλο. Μαθαίνει για τον άνθρωπο περισσότερα από όσα κατάφερε να εντοπίσει στη σύντομη ζωή του στη Γη, μαθαίνει για τον έρωτα, για την ψυχή, για τα συναισθήματα, για τα ζώα. Ανακαλύπτει το πολύκροτο μυστικό του Θεού, ενώ επίσης, αγγίζει και την πιο σπουδαία αλήθεια: «Δεν είναι η ευτυχία το τέρμα. Είναι η συμπόνια». Αν ο Θεός κρίνει πως κατάφερε να φτάσει στο δικό του τέρμα, θα προσφέρει στον μικρό Ντάνιελ την ύψιστη ευκαιρία: Την επιστροφή του στη Γη.
Η Χριστοφίλη Λεκκάκου γεννήθηκε το 1991 στην Αθήνα και είναι ασκούμενη δικηγόρος, μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Σπούδασε Παιδαγωγικά Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά το ενδιαφέρον της για τη Νομική υπερίσχυσε. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Ελλάδα, συνέχισε με το δεύτερο πτυχίο της στην Κύπρο. Η αγάπη της για το βιβλίο και τη συγγραφή, την ακολουθεί απ' όταν θυμάται τον εαυτό της. «Ο Φτερωτός Κλέφτης», ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα, είναι το πρώτο της βιβλίο.
