koukidaki: Εκκωφαντική σιωπή

Εκκωφαντική σιωπή, Παναγιώτη Γ. Μιχαηλίδη

Ένα ακόμα όνομα, που έχουμε να θυμόμαστε, επειδή –μάλλον– θα μας απασχολήσει με την πένα του μελλοντικά, ανήκει στον άνθρωπο που ευθύνεται για την ποιητική συλλογή, Εκκωφαντική σιωπή, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν, δηλαδή τον Παναγιώτη Γ. Μιχαηλίδη. Και μπορεί το εν λόγω να αποτελεί το πρώτο του ποιητικό-λογοτεχνικό πόνημα όμως ο ίδιος έχει «προλάβει» να εκδώσει τρία επιστημονικά βιβλία και πολλές μελέτες. Και λέω «έχει προλάβει» γιατί πρόκειται για αρκετά νέο άνθρωπο· μια φρεσκάδα που την διαισθάνεσαι και στους στίχους: καινούργια ματιά, σύγχρονη μανιέρα, νεοτερισμός...

Το τέλος φαντάζει ως η καλύτερη αρχή ή μήπως η αρχή ως το καλύτερο τέλος;

Πολλά πράγματα στην ποίηση δείχνουν κλισέ. Για παράδειγμα οι θεματικές που σχετίζονται με τη ζωή ή τον θάνατο ή τον έρωτα ή με απουσίες ή με αναμνήσεις ή με χαρές και κυρίως με λύπες κ.α. Αν σταθείς επιφανειακά, δηλαδή «σημειώνοντας» νοερά τα στοιχεία που βρίσκεις, ε, προφανώς, λίγο ή πολύ, όλοι οι δημιουργοί και όλα τα έργα θα βρεθούν σε ένα παρόμοιο, κοινό πλαίσιο. Η διαφοροποίηση κάθε φορά δεν έρχεται από τα θέματα που απασχολούν τον εκάστοτε δημιουργό-ποιητή αλλά από το ύφος, τις προσωπικές χροιές, που τοποθετεί στους στίχους, κι εδώ έχουμε ένα τέτοιο παράδειγμα μοναδικής εκφραστικότητας, προσωπικής σφραγίδας, αν θέλετε. Και δεν το λέω επειδή, από την πρώτη πρώτη σελίδα, η αφιέρωσή του: «στη ζωή και στον έρωτα» τοποθετεί τον έρωτα σε μια θέση όπου είτε εξισώνεται με τη ζωή αποκτώντας (θετική) ισοδύναμη έννοια, είτε εξισώνεται με τον θάνατο και αντιδιαστέλλεται μαζί της, όχι, το λέω για όλα όσα ακολουθούν.

Κυρίαρχα, αυτό που προσέχει κανείς διαβάζοντας, είναι οι αναφορές προς και σε σχέση με το σύμπαν και τους πλανήτες. Κάτι που πετυχαίνεται τόσο με άμεσο τρόπο, όπως είναι οι «συναντήσεις» με αυτά τα σώματα (Σελήνη, Αφροδίτη, Δίας, Ήλιος, Κρόνος...), όσο και με τη χρησιμοποίηση σχετικού λεξιλογίου, που αποτελείται από όρους που συναντάμε σε μελέτες και διαστημικές συζητήσεις, όπως: υπερφυσικό, άπειρο, αστεροειδή, χάος, χωροχρόνος, νάνος, έκρηξη, έναστρος, θόλος, έκλειψη, αχανές, διηνεκές, απέραντο, τροχιά, ουρανός και πολλές πολλές άλλες. Με άλλα λόγια, μπορεί η θεματική του να σε «πηγαίνει» αλλού όμως το πρίσμα μέσα από το οποίο περνά/φιλτράρει τους στίχους του είναι το σύμπαν και τα ουράνια σώματα, εξού και συναντάμε συχνά μαθηματικούς και αστρονομικούς όρους.

Ο χρόνος καμπυλώνεται / Το παρελθόν απέραντο / Και το μέλλον μια στιγμή

Προσέχω μια τάση σουρεαλισμού, που διατρέχει τα κείμενα, κυρίως όταν δομεί εικόνες και το πόσο καλός αφηγητής είναι συνολικά. Ένας αξιολογότατος συνθέτης περιόδων/προτάσεων, μη κοινότυπος, μέσα από το πλούσιο λεξιλόγιό του και τις ενδιαφέρουσες –μη αναμενόμενες– επιλογές του.

Μια διαφορετικότητα, αυτή του φεγγαριού, κινητοποιεί το χέρι του στο Σελήνη, και την υπογραμμίζει στους στίχους του, όμως δε μπορώ να μη σκεφτώ ότι αυτή είναι και μια γενικότερη «στάση» που έχει, δηλαδή να υπογραμμίσει το ξεχωριστό, το μοναδικό...

Απουσία και θλίψη (η δεύτερη διάσπαρτη σε διάφορα έργα και συναισθήματα που προκύπτουν στους στίχους) είναι δύο βασικά συναισθήματα που «βιώνει» κανείς διαβάζοντας σε αντιδιαστολή, σύγκριση, παραλληλισμό ή συμπληρωματικά με τη ζωή και τον θάνατο.

Ο έρωτας φυσικά αξίζει ξέχωρη αναφορά. Γιατί, τελικά, ποίηση χωρίς έρωτα πολύ σπάνια δομείται. Στο προκείμενο, πολλές φορές, γράφεται με κεφαλαίο, προσωποποιημένος και σημαίνων, ουσιαστικός και ένδοξος.

Δακρυσμένο χαμόγελο και δροσερή αγκαλιά / η καλύτερη απάντηση στην τέλεια συνένωση

Θα βρείτε πολύ ουρανό (ε, ναι, πώς αλλιώς;), πολύ λευκό και μπλε. Όμως θα συναντήσετε και τους θεούς, γιατί στο άπειρο, στο απέραντο και στο αιώνιο οπωσδήποτε έχει λόγο κι ένας Απόλλωνας.

Οι πάντα ενδιαφέρουσες οπτικές με ενθουσιάζουν, το απρόοπτο της έκφρασης με κερδίζει και οι σελίδες αποκτούν ουσιώδη οντότητα.