Ένα καλαίσθητο, εικονογραφημένο παραμύθι για όλα τα παιδιά, που έφτασε στα χέρια μου και είχα την ευκαιρία να το διαβάσω, είναι Ο Ρήγας το μικρό πράσινο λεμόνι της Ήβης Μάκη Σάββα-Πιερέττη (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Το Κάστρος σε εικονογράφηση Δήμητρα Πέππα). Και είναι γεγονός πως κάθε φορά που ένας/μία εικονογράφος «σκύψει» με ευαισθησία πάνω σε ένα παιδικό βιβλίο –επειδή συνήθως αυτά τα βιβλία εικονογραφούνται– σε συνδυασμό με μια συγγραφική πένα που έχει να «δώσει» το αποτέλεσμα είναι πάντοτε άξιο λόγου. Στο συγκεκριμένο υπάρχει κι ένας επιπλέον λόγος. Στα συν και η πολυτελής του έκδοση, που υποστηρίζει γόνιμα το εγχείρημα προσφέροντας ποιότητα.
Στην υπόθεση, θα γνωρίσουμε τον Ρήγα. Ένα πράσινο λεμονάκι, που θα μπλέξει σε ένα μεγάλο ταξίδι μακριά από τον τόπο του. Καταλαβαίνετε πως το υποδόριο μεταναστευτικό κοινωνικό θέμα που θίγεται, παραμένοντας τραγικά και διαχρονικά επίκαιρο, τονίζει στο «περιθώριο» και όλες αυτές τις μεταναστευτικές ιστορίες της καθημερινότητας που ακούμε και βλέπουμε στις ειδήσεις. Ο Ρήγας της ιστορίας έχει συμμάχους του το θάρρος, την αγάπη, την ελπίδα και τη βοήθεια των φίλων του και συνεπαγωγικά, όπως σε όλες τις ιστορίες που έχουν χάπι-εντ, διαθέτει όσα χρειάζεται για να επιτύχει τον στόχο του, αλλά κι ένα ακόμα πολύ πολύ σημαντικό «συστατικό»: υπομονή. Το πώς θα ξεκινήσει αυτή η περιπέτεια, πώς θα εξελιχθεί και πού θα καταλήξει θα το μάθετε στις σελίδες του βιβλίου.
Διαβάστε παρακάτω όμως όλα όσα μου είπε η δημιουργός του Ρήγα για τη δική της διαδρομή στα συγγραφικά μονοπάτια, για το βιβλίο της και τα μελλοντικά της σχέδια.
Πώς προέκυψε η ιδέα; Πώς σας ήρθε η ιδέα ή τι πυροδότησε την έμπνευση;
Ήβη Μάκη Σάββα-Πιερέττη: Πιστεύω ότι τα πιο στέρεα-κλασσικά λογοτεχνικά έργα που έχουν γραφτεί και που γράφονται είναι βασισμένα στην βιωματικότητα. Ήθελα να φέρω στο φως μέσα από τη συγγραφή παραμυθιών, που αγαπώ ιδιαίτερα, και τα δικά μου βιώματα από την Τουρκική Εισβολή στη Κύπρο του 1974, αυτό το ταλαιπωρημένο κομμάτι του Έθνους μας, που βρίσκεται ακόμα υπό κατοχή –σκλαβωμένο.
Είμαι πρόσφυγας από την Λάπηθο της Κερύνειας από τα 18 μου σχεδόν χρόνια, έχω ζήσει-βίωσει από την 1η μέρα της τραγικής εκείνης ημέρας τι σημαίνει πόλεμος με ό,τι αυτή η λέξη συμπεριλαμβάνει. Και ξέρετε κάτι; Ο άμαχος πληθυσμός όταν βιώνει στην κυριολεξία έναν πραγματικό πόλεμο, με όλες του τις αισθήσεις, αντιλαμβάνεται και θυμάται πιο ξεκάθαρα τα συμβάντα στο σύνολο τους, από έναν στρατιώτη που βρίσκεται στο πεδίο της μάχης, που και αυτός βεβαίως έχει τις δικές του τραγικές μνήμες, εάν είναι τυχερός και ζήσει… Ήθελα λοιπόν να αναδείξω την σιωπή, ξορκίζοντας τα άσχημα. Ισορροπημένα, με αρμονία…
Κάθε ζωή που έρχεται στον κόσμο και στην δική μου περίπτωση ο εγγονός μου, ήταν το έναυσμα, η έμπνευση, το κίνητρο να μοιράσω την αγάπη μου στους απογόνους μου και σε όλα τα παιδιά βασιζόμενη στις μνήμες μου, ούτως ώστε να γράψω ένα παραμύθι· να αρχίσει η ύπαρξή μου να αφηγείται αλήθειες…
Ο κάθε άνθρωπος επιθυμεί να μεταδώσει στα παιδιά, στα εγγόνια, στους απογόνους του ιστορίες, ήθη, έθιμα, τον πολιτισμό του τόπου που τον γέννησε, πεποιθήσεις… ιδιαίτερα οι πρόσφυγες. Η μετάδοση είναι αυτονόητο στις σταθερές κοινωνίες και που κατά κάποιο τρόπο σήμερα έχει ανατραπεί.
Η μετάδοση-μνήμη είναι επιτακτική ανάγκη και έχει μεγάλη σημασία πώς το μεταδίδουμε στους απογόνους μας και έχουμε υποχρέωση να το κάνουμε ούτως ώστε οι απόγονοί μας να γνωρίζουν τις ρίζες τους και να νοιώθουν περηφάνια.
Από την άλλη εάν σιωπούμε οι απόγονοί μας κινδυνεύουν να παραμείνουν σε άγνωστα νερά, χωρίς ιστορική συνέχεια και αυτό είναι το δυσκολότερο πράγμα, που θα έχουν να αντιμετωπίσουν όταν θα έρθει η στιγμή να ενταχθούν στην κοινωνία.
Έτσι γεννήθηκε «Ο Ρήγας το μικρό πράσινο λεμόνι», με βαθιές ρίζες στο αρχαίο ελληνικό βασίλειο της Λαπήθου το οποίο ίδρυσε ο βασιλιάς Πράξανδρος, απόγονος του ήρωα Αχιλλέα.
Τι πραγματεύεται η ιστορία του Ρήγα;
Η.Μ.Σ.Π.: Το βιβλίο-παραμύθι είναι πολυεπίπεδο. Στέλνει απεριόριστα μηνύματα με όμορφα συναισθήματα ούτως ώστε να βρίσκει ανταπόκριση από μικρούς και μεγάλους. Αυτό, θέλω να πιστεύω, ήταν και το σκεπτικό της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΠΑΝ [Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου] –και εδώ θέλω στείλω τις θερμές μου ευχαριστίες– το οποίο έχει εγκρίνει το παραμύθι για τις σχολικές βιβλιοθήκες και για να διδαχθεί ως εκπαιδευτικό υλικό σε όλες τις τάξεις της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, πράγμα το οποίο και συμβαίνει… καθώς και για όλα τα ελληνόφωνα σχολεία ιδίου επιπέδου εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο. Επίσης είχε συμπεριληφθεί και στην βραχεία λίστα-κατάλογο του ΥΠΠΑΝ των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας 2020 για μικρά παιδιά.
Συγκεκριμένα «Ο Ρήγας το μικρό πράσινο λεμόνι» ξαφνικά γίνεται παρά τη θέληση του πρόσφυγας, μακριά από το αγαπημένο του λεμονοβασίλειο του βασιλιά Πράσανδρου, που αγαπούσε πολύ τα πράσινα λεμόνια, που με αυτά έφτιαχνε το καλύτερο λεμονοποτό στον κόσμο, και της βασίλισσας Λαπήθιας, που αγαπούσε τα κίτρινα λεμόνια διότι ήταν πιο γλυκά και που με αυτά έφτιαχνε την καλύτερη τάρτα λεμονιού.
Πρόσφυγας λοιπόν που βρίσκεται μακριά από την μαμά του λεμονιά, τους αγαπημένους του φίλους και ταξιδεύει μόνος του σε νέους κόσμους. Παρ' όλα αυτά όμως, καθώς αναφέρει και η αγαπημένη λογοτέχνιδα Σταυρούλα Δεκούλου στον πρόλογο, ο ήρωας μας αγκαλιάζει με αγάπη ό,τι η ζωή έχει να του αποκαλύψει και δεν κάνει λάθος. Πάντα με την αγάπη και με σύμμαχό του τη φύση ο όμορφος στόχος του γίνεται επιτυχία, ευτυχία και ο μικρός μας Ρήγας μέρος μιας μεγάλης γιορτής. Αγάπη λοιπόν για να αντιμετωπίσουμε όλες τις δυσκολίες της ζωής.
Εδώ επίσης επιθυμώ να αναφέρω και να ευχαριστήσω τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδας ο οποίος απένειμε το Γ' Βραβείο στο συγκεκριμένο παραμύθι κατά την διεξαγωγή του 8ου Παγκόσμιου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού το 2017 με θέμα «Η αγάπη σε όλες τις μορφές της»: Αγάπη και σεβασμός προς τον εαυτό μας, Θάρρος-Εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, Αντιμετώπιση της απώλειας και του φόβου, Αγάπη για τις ρίζες μας, Αγάπη και Αποδοχή στη φιλία, Αγάπη και Φιλοξενία, Αγάπη για το Περιβάλλον, Αγάπη για τον Πολιτισμό…
Η κα Έλλη Γεωργοπούλου, πτυχιούχος Νηπιαγωγός Ε.Κ.Π.Α. αναφέρει ως επιμελήτρια του παραμυθιού στον πρόλογο της: «Είμαι σίγουρη ότι τα παιδιά από τεσσάρων χρονών καθώς και οι ενήλικες θα απολαύσουν αυτό το υπέροχο εικονογραφημένο βιβλίο-παραμύθι και θα θέλουν ξανά και ξανά να ακούσουν ή να διαβάσουν την περιπέτεια του γενναίου Ρήγα ή να βλέπουν την πλούσια εικονογράφηση.».
Ο Ρήγας, αυτό το μικρό πράσινο λεμονάκι διδάσκει και καλλιεργεί στα παιδιά τις αξίες και τις αρετές. Ότι η ζωή είναι μια συνεχόμενη μάχη με χαρά, αγώνας, και που το νόημά της κρύβεται πίσω από τη δύναμη της αισιοδοξίας, της πίστης, στα όνειρα –σε όμορφους στόχους– πολύ απλά και έτσι έρχεται η επιτυχία και η ευτυχία. Χαρίζει στα παιδιά μας αβίαστα το μεγαλύτερο δώρο, λέγοντάς τους ότι με το να δώσουν νόημα στη ζωή τους βασιζόμενα στις αξίες και στις αρετές θα απολαύσουν την επιτυχία και την ευτυχία. Αυτό δεν είναι και το ζητούμενο κάθε ανθρώπου;
Ποιες είναι οι κατάλληλες ηλικίες για να διαβάσουν το παραμύθι;
Η.Μ.Σ.Π: Από 4+. Διδάσκεται ήδη καθώς έχω προαναφέρει σε όλες τις τάξεις της Πρωτοβάθμιας Εκπ/σης ως εκπαιδευτικό υλικό. Διδάσκεται στο Γυμνάσιο, ως λογοτεχνικό έργο, το παραμύθι και η τεχνική του στη λογοτεχνία.
Ποιο είναι το δίδαγμα της ιστορίας;
Η.Μ.Σ.Π.: Ο Ρήγας, το μικρό πράσινο λεμόνι, είναι ένας περήφανος, ευτυχισμένος αγωνιστής-ήρωας ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά ότι έχει καθήκον και ευθύνη να εμπνεύσει ιδανικά και πρότυπα, έχει σκοπό διδακτικό και γνωστικό, δίνοντας άπειρες πνευματικές δυνατότητες, που οδηγούν στο νόημα της ζωής και στην ευτυχία. Ξυπνά όνειρα και αξίες. Αισιόδοξο και ελπιδοφόρο το βιβλίο-παραμύθι, διδάσκει απλά τα παιδιά πώς θα φθάσουν να είναι ευτυχισμένα. Πρώτα πρώτα πρέπει να έχουν όμορφους στόχους, ακολουθεί η προσπάθεια για ένα σωστό αποτέλεσμα, που θα τα οδηγήσει στη νίκη και στην επιτυχία, πάντα με περηφάνια στα δύσκολα, και ως ζητούμενο επακόλουθο στην ευτυχία. Πώς εξάλλου θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι;
Πώς θα περιγράφατε το βιβλίο με μια λέξη;
Η.Μ.Σ.Π.: Θα χρησιμοποιήσω μία σύνθετη λέξη αν μου το επιτρέπετε: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ.
Τι χρειάζεται κανείς για να γράψει, φαντασία ή εμπειρία;
Η.Μ.Σ.Π.: Γνώση και σεβασμός του εαυτού μας, αγάπη για τα παιδιά στην δική μου περίπτωση, μετάδοση με φαντασία και γνώσεις... Να μεταδώσω αβίαστα, να διδάξω, να πληροφορήσω, και οπωσδήποτε βιώματα, πολλά βιώματα, ίσως και ταλέντο. Αυτό που προκύπτει είναι κάτι μαγικό. Αν δεν αρχίσεις να γράφεις αυτό το οποίο έζησες, είδες, ένιωσες, άκουσες και το οποίο σε έχει εμπνεύσει, δεν γνωρίζεις εκ των προτέρων την επιτυχία ή όχι του αποτελέσματος. Την εμπειρία την αποκτά ο κάθε άνθρωπος με την τριβή, με τη συνεχή ενασχόληση και αυτό ισχύει για το καθετί και οπωσδήποτε με τον χρόνο.
Να περιμένουμε κι άλλα παραμύθια από εσάς;
Η.Μ.Σ.Π.: «Ο Ρήγας το μικρό πράσινο λεμόνι» είναι ένα ιδιαίτερο παραμύθι, δεν «χωρούσε» χιούμορ το οποίο με διακρίνει. Το δεύτερο παραμύθι μου, το οποίο απέσπασε το Α' Βραβείο στον 9ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό 2018 του Ε.Π.Ο.Κ. Ελλάδας με ελεύθερο θέμα, είναι υπό έκδοση από τις εκδόσεις Το Κάστρος. Έχει τίτλο «Ο Μεταξούλης και ο Σπουργίτης: Μία ιστορική συμφωνία» και θα είναι μία έκπληξη. Για το τέλος έχω αφήσει το θέμα εικονογράφηση. Μετά από μία έρευνα έξι μηνών, ανακάλυψα την εξαίρετη Δήμητρα Πέππα. Υπέροχος άνθρωπος. Προσωπικά ήθελα μία εικονογράφηση πλούσια, κάθε πρόταση και εικόνα, ούτως ώστε ακόμη και τα μικρά παιδιά των τεσσάρων χρονών να αγαπήσουν και να κατανοήσουν το παραμύθι μόνο και μόνο από την εικονογράφηση, πράγμα που η Δήμητρα το πέτυχε μελετώντας το κείμενο με αγάπη λέξη λέξη, πρόταση πρόταση. Την ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου.
Στο συρτάρι υπάρχουν αρκετά παραμύθια επίσης… που περιμένουν… Ετοιμάζω επίσης μία συλλογή από ιστορικά ποιήματα για παιδιά Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Σας ευχαριστώ θερμά και εύχομαι κάθε καλό στο πολύτιμο έργο σας, πάντα με υγεία.
Αθήνα, Παλαιό Φάληρο, 11 Μαρτίου 2022Δεν θα πρέπει να ξεχάσω να στείλω τις θερμές μου ευχαριστίες στον άνθρωπο, στην αγαπημένη νηπιαγωγό-φιλόλογο των παιδιών μου, Ερμιόνη Μπουλιέρη, στην οποία έδωσα το χειρόγραφο προς αξιολόγηση (αφού προηγουμένως το είχα διαβάσει στον τετράχρονο τότε εγγονό μου στον οποίο άρεσε πάρα πολύ, αλλά ήθελε-απαίτησε και ζωγραφιές). Με ενθουσιασμό, αγάπη και θετικά σχόλια με παρότρυνε άμεσα να στείλω το παραμύθι σε διαγωνισμό. Ξαφνιασμένη την κοίταξα με απορία… «Βρες Ήβη μου έναν διαγωνισμό» μου λέει ξανά η κα Μπουλιέρη «και στείλε το»… Ο μοναδικός λογοτεχνικός διαγωνισμός, εκείνο το διάστημα, Οκτώβρης του 2017, ο οποίος ήτανε «ανοιχτός» σε ημερομηνίες ήταν ο 8ος Παγκόσμιος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός του Ε.Π.Ο.Κ. Ελλάδας, άγνωστος όμιλος σε μένα. Διαβάζοντας το θέμα, πήρα την απόφαση και το έστειλα.16 Ιουνίου 2018 έγιναν οι απονομές βράβευσης στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών. Το παραμύθι μου «Ο Ρήγας το μικρό πράσινο λεμόνι» απέσπασε το Γ' Βραβείο. Ένας υπέροχος άνθρωπος και αγαπημένη φίλη η φιλόλογος Ελένη Κωνσταντίνου, με εξειδίκευση στην ειδική αγωγή, με παροτρύνει και αυτή με τη σειρά της να το εκδώσω αναλαμβάνοντας την επιμέλεια μαζί με την εξαίρετη μανούλα-νηπιαγωγό Έλλη Γεωργοπούλου. Έτσι αρχίζει η αναζήτηση για την έκδοση και το κολύμπι σε άγνωστα νερά… φθάνοντας στον Αύγουστο του 2020. Ο μικρός μας Ρήγας ξεκινά το μεγάλο του ταξίδι στις αγκαλιές των υπέροχων μικρών και μεγάλων του φίλων.Άπειρα ευχαριστώ όλες/-ους, γνωστούς και άγνωστους, για τη στήριξη!Ήβη Μάκη Σάββα-Πιερέττη
