Πώς προέκυψε το μυθιστόρημα «Τα φεγγάρια του θερισμού»;
Κατερίνα Γκούνα: Ήθελα, από χρόνια, να γράψω κάτι για τους ανθρώπους που αφού έζησαν τη φρίκη της Γερμανικής Κατοχής και το δράμα του εμφυλίου, πήραν την ανηφοριά για να φτιάξουν τη ζωή τους στην μετεμφυλιακή Ελλάδα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι οι αφανείς ήρωες της ιστορίας, που δεν συναντήσαμε στα βιβλία. Είναι αυτοί που δούλεψαν σκληρά και ανέστησαν τη μισοπεθαμένη χώρα μας. Μεταξύ αυτών και οι γονείς μου, πολύ νέοι τότε.
Σε ό,τι αφορά στο κεντρικό θέμα, που είναι η απαγωγή ενός παιδιού από ένα άτεκνο ζευγάρι, αφορμή στάθηκαν κάποια δημοσιεύματα για πολύ παλιές περιπτώσεις με εξαπατήσεις γυναικών και αρπαγές νεογέννητων σε κρατικές δομές όπως και τηλεοπτικές εκπομπές στις οποίες απευθύνθηκαν πολλοί άνθρωποι, Έλληνες και ελληνικής καταγωγής πολίτες άλλων χωρών, που υιοθετήθηκαν παράνομα εκείνα τα δύσκολα χρόνια, προκειμένου να βρουν τους φυσικούς γονείς τους.
Πολλές οι γυναίκες ηρωίδες στο εν λόγω βιβλίο: Ερμιόνη, Ευγενία, Δάφνη, Ειρήνη … Πρόκειται για γυναικεία υπόθεση;
Κ.Γ.: Είναι πράγματι ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, έχει πολλές γυναίκες που αναδεικνύουν τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία την εποχή στην οποία αναφέρεται, αλλά δεν είναι αυστηρά γυναικεία υπόθεση. Κεντρικό πρόσωπο η Ευγενία, με όχημα τη ζωή της οποίας προσπάθησα και πιστεύω απέδωσα ικανοποιητικά την τοιχογραφία της ελληνικής επαρχίας απ' την μια και της Αθήνας των αριστοκρατών απ' την άλλη. Αφορά μια ολόκληρη εποχή και έναν λαό που ξεκίνησε πολύ δύσκολα και προχώρησε κι έφτιαξε τον κόσμο που βρήκαμε και απολαύσαμε εμείς οι νεότεροι.
Αν έπρεπε να το περιγράψετε με μία φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Κ.Γ.: Η ζωή είναι πιο δυνατή από εμάς. Και απρόβλεπτη. Κάποιες φορές μπορεί να χρειαστεί να επιστρατεύσουμε όλη μας τη δύναμη για να τα βγάλουμε πέρα.
Ποια κοινωνικά ζητήματα θίγονται μέσα στις σελίδες του βιβλίου και κατά πόσο επηρεάζεται ο δημιουργός από την επικαιρότητα;
Κ.Γ.: Ζωντανοί άνθρωποι, κάθε στιγμή δεχόμαστε ερεθίσματα απ' το κοινωνικό, το οικονομικό και το φυσικό περιβάλλον, γι' αυτό και τυχαία γεγονότα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας και στον τρόπο που λειτουργούμε. Μας δημιουργεί επιθυμίες, σκέψεις, αποφάσεις, φόβους, ανάγκες, συμπεριφορές κι ένας δημιουργός σίγουρα περνάει μέσα σε ένα έργο κάτι απ' τα μηνύματα που δέχεται.
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα αρχίζει απ' τη δεκαετία του '50. Οι «ήρωές» του κουβαλάνε στις πλάτες τους όλα τα δεινά της δεκαετίας που είχε προηγηθεί: φτώχεια, ανθρώπινες απώλειες, πένθη, μετανάστευση, ανεργία, καταδυνάστευση της γυναίκας απ' την οικογένεια. Όμως μέσα από κάθε σελίδα του αναδύονται αρετές της εποχής εκείνης, πολλές από τις οποίες σήμερα έχουν εξασθενίσει σε μεγάλο βαθμό. Είναι ένα μυθιστόρημα που χωρίς να είναι ιστορικό έχει μέσα του ιστορία, χωρίς να είναι αισθηματικό έχει έρωτα, χωρίς να είναι πολιτικό αναδεικνύει την επίδραση της πολιτικής και των ισχυρών στην κοινωνία.
Πώς φαντάζεστε ή θα θέλατε τον ιδανικό αναγνώστη;
Κ.Γ. Φαντάζομαι πως ιδανικός αναγνώστης είναι αυτός που επιλέγει όχι με βάση την προβολή ενός βιβλίου σε περίοπτες θέσεις, σε ράφια και βιτρίνες των βιβλιοπωλείων, ούτε υπό την επιρροή διαφημίσεων σε ΜΜΕ, αλλά με κάποιον άλλον τρόπο που ειλικρινά δεν ξέρω ποιος μπορεί να είναι. Θα μπορούσε να είναι αυτός που ακούει όταν άλλοι μιλάνε για ένα βιβλίο που διάβασαν. Επίσης αυτός που στα βιβλιοπωλεία αφιερώνει λίγο χρόνο για να διαβάσει προσεκτικά το οπισθόφυλλο και να ρίξει και μια ματιά σε μια δυο τυχαίες σελίδες του βιβλίου για να δει και την γραφή.
Ποια η γνώμη σας για την σύγχρονη μυθοπλασία;
Κ.Γ.: Οι ανθρώπινες κοινωνίες είναι ζωντανές και ως τέτοιες εξελίσσονται κάθε στιγμή. Επίσης τα ζητούμενα διαφόρων εποχών είναι διαφορετικά, ανάλογα με το τι είναι φλέγον κάθε φορά. Γι' αυτό και η θεματολογία, η έκφραση, η όλη δομή, σίγουρα αλλάζει με τα χρόνια. Βέβαια υπάρχουν και κάποια πράγματα που δεν αλλάζουν ποτέ αφού είναι αναπόσπαστα στοιχεία της ανθρώπινης φύσης. Θέλω να πιστεύω ότι αξίες όπως ο έρωτας, η αγάπη, η φιλία, ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή, θα μένουν άρρηκτα δεμένες με τον άνθρωπο στους αιώνες των αιώνων, όπως δυστυχώς θα μένουν και η απληστία, η εκμετάλλευση, η κακία, η χειραγώγηση και ό,τι άσχημο μπορεί να γεννήσει η ψυχή. Στη χώρα μας υπάρχουν εξαιρετικοί σύγχρονοι συγγραφείς γνωστοί για το έργο τους, ο καθένας με το δικό του συγγραφικό στυλ και το δικό του αναγνωστικό κοινό.
Η Κατερίνα Γκούνα μιλάει για τη λογοτεχνία αλλά και για το νέο της μυθιστόρημα, Τα φεγγάρια του θερισμού, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος. Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε:
Θεσσαλονίκη, Οκτώβριος 2010.Μια διαθήκη, μια αναπάντεχη κληρονομιά, ένα χαμένο παιδί και η ατέρμονη αναζήτησή του.Ερμιόνη, Ευγενία, Δάφνη.Μητέρα, κόρη, εγγονή. Τρεις γυναίκες που δεν μπόρεσαν να αλλάξουν τη μοίρα τους.Σε δρόμους παράλληλους, ένας μοναχικός συγγραφέας που μετουσίωσε τις απώλειες της ζωής του σε έμπνευση και έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο.Μια τραγική ιστορία που αρχίζει το 1950, σ’ ένα χωριό στο Δέλτα του Αλιάκμονα, με τον θάνατο μιας νέας γυναίκας πάνω στα γινωμένα στάχυα των απέραντων χωραφιών του άντρα της, ενός απ’ τους τελευταίους εναπομείναντες τσιφλικάδες. Μια πορεία που τελειώνει στο ίδιο μέρος, εβδομήντα χρόνια αργότερα, οδηγώντας στη δικαίωση και τη λύτρωση.Στο προσκήνιο η Ειρήνη, η κληρονόμος, θα συνθέσει τα κομμάτια της ζωής των τριών γυναικών και όσων βρέθηκαν δίπλα τους, αποκαλύπτοντας, μέσα απ’ αυτές, την ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας, όπου η φτώχεια, η υπερπόντια μετανάστευση, η βία πάνω στον αδύναμο και η ατιμωρησία του ισχυρού δείχνουν να είναι κυρίαρχες στο μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας.Οι ηρωίδες πονούν, αγωνιούν, παλεύουν, ερωτεύονται, μα κυρίως ελπίζουν πως μέσα από τις στάχτες της ζωής τους θ’ ανακαλύψουν το δικό τους παράθυρο στο φως, ακριβώς όπως η Ελλάδα, μέσα απ’ τον όλεθρο του πολέμου και τα συντρίμμια του Εμφυλίου, βρήκε τον δρόμο προς το μέλλον, ένα μέλλον που επιφυλάσσει ποιος ξέρει τι άραγε…Ίσως έναν νέο όλεθρο... Ίσως ένα παράθυρο προς την ελπίδα…
