Βασίλης Τριανταφύλλου
Βασίλη, μόλις μου είπες ότι η πετυχημένη θεατρική παράσταση «Οι εκτελεστές» θα αρχίσει ξανά στις 23 Φλεβάρη στο θέατρο Αλκμήνη και χάρηκα πολύ. Ποιο είναι κατ' εσέ το κύριο μήνυμα που θέλετε να περάσετε στον κόσμο μ' αυτό το έργο του Γιώργου Σκούρτη;
Βασίλης Τριανταφύλλου: Αρχικά να ειπωθεί το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε ως ομάδα (εγώ, ο Λυκούργος Μπάδρας, ο Αλέξανδρος Παπατριανταφύλλου). Η Τέχνη είναι ομαδικό άθλημα και με την αγάπη που μας ενώνει για το θέατρο, βρεθήκαμε οι τρεις μας ως ηθοποιοί και ενωθήκαμε τα τελευταία δύο χρόνια με στόχο να επικοινωνήσουμε για πράγματα που αφορούν και εμάς μα και την νεολαία.
«Οι εκτελεστές» έχουν ως κεντρικό θέμα τη βία της εξουσίας στο άτομο. Κάτι που οι τρεις μας το βιώσαμε πολύ έντονα, ως μαθητής εγώ και ως φοιτητές οι άλλοι δύο, με ακραίο τρόπο, είτε με τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου είτε με αυτήν του Παύλου Φύσσα, όπως κι εσύ πιο παλιά με αυτήν του καθηγητή Τεμπονέρα... Οπότε όλα αυτά μας επηρέασαν στη μαθητική κι εφηβική ηλικία και η πίεση της κρατικής βίας στους πολίτες ήταν κάτι που μας ενδιέφερε από τότε και τώρα με την παράστασή μας αυτό μας ενδιαφέρει ως επίδραση στον κάθε ήρωά της μεμονωμένα. Μιλάμε για πρόσωπα σύγχρονα και αρκετά περιθωριοποιημένα εκ των οποίων το καθένα έχει τον δικό του Γολγοθά, όπως είναι τα ναρκωτικά ή οι οικονομικές δυσκολίες που ωθούν τον Τάσο (που τον υποδύεται ο Λυκούργος) σε μικροκλοπές για τις οποίες μπαίνει στη φυλακή ενώ η κοινωνία δεν μπορεί ν' απορροφήσει δημιουργικά και ανθρώπινα τόσα παιδιά αποφυλακισμένα... Αυτά και άλλα υπαρκτά προβλήματα συνιστούν το κύριο κίνητρό μας προς τον κόσμο. Οι βασικές μας ιδέες ήταν εξαρχής πρώτα να δημιουργηθεί η ομάδα μας, ως νέοι ηθοποιοί που θέλουμε να συναντηθούμε με το κοινό κι έπειτα αυτό να γίνει με έργα σαν το τωρινό.
Να τονιστεί επί της ευκαιρίας ότι η παράσταση θα παιχτεί και στις φυλακές Κορυδαλλού.
Aς το πάμε έτσι τότε. Πόσο οικονομικά ζόρικο είναι λοιπόν στην εποχή μας για ένα νεανικό σύνολο, όπως είστε εσείς, να δημιουργήσει θεατρική εταιρεία; Έχεις συνιδρύσει με τον συνάδελφό σου, Λυκούργο Μπάδρα, την εταιρία «Από τα έγκατα της γης».
Β.Τ.: Είναι πολύ δύσκολο. Ωστόσο δεν θα κατευνάσουμε την επιθυμία μας (επιθυμία και αρκετών άλλων παιδιών) να κάνουμε τη δική μας αρχή. Περάσαμε πολλές δυσκολίες, φτάσαμε όμως στο σημερινό σημείο που η παράστασά μας επιχορηγείται απ' το Υπουργείο Πολιτισμού. Για να φτάσουμε όμως εδώ, έχουνε προηγηθεί άλλες δύο δουλειές.
Παράλληλα εργαζόμασταν σε άλλους κλάδους. Η αλήθεια είναι ότι πήγαν καλύτερα τα πράγματα αυτό το χρονικό διάστημα και για τους τρεις μας. Απλά, όμως, είναι πολλές οι δυσκολίες κι όταν μας ρωτάνε: «Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο;» εμείς ευθύς απαντάμε: «Δουλεύουμε! Απλά δουλεύουμε πάλι ποικιλότροπα στον χώρο του θεάτρου.». Μέχρι να φτάσει σε αυτό το σημείο η κατάσταση, στο σημείο των παραστάσεων. Δηλαδή να μπορείς να βιοποριστείς αν και μπορεί να μην το καταφέρνεις ολότελα, να μην καλύπτεσαι μόνο απ' αυτό, να διακόπτεις και να επανέρχεσαι μετά από καιρό. Αυτό, γιατί ο ηθοποιός μπορεί μέσω της εργασίας του να κάνει κι άλλα πράγματα. Το ταξίδι είναι διαφορετικό για τον καθέναν μας. Υπάρχουν μεταγλωττίσεις, θεατρικά εργαστήρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, πολλά που μπορούν να σε απορροφήσουν, αλλά αυτός είναι ένας δύσκολος δρόμος για κάθε ηθοποιό και για καθεμιά εταιρεία που φτιάχνουμε με όλα τα έξοδα να πέφτουν επάνω μας σχετικά με το κόστος παραγωγής... Αλλά αν υπάρχει η μεγάλη αγάπη, το παλεύουμε.
Ωραία, μιας και πιάσαμε το κομμάτι των ηθοποιών ως επαγγελματικός κλάδος, εσύ ποιο θεωρείς ως το κύριο πρόβλημά του και τι λες για τη δράση του και για την διεκδίκηση της επίλυσής του;
Β.Τ.: Νομίζω ότι η συλλογική σύμβαση είναι κάτι που αφορά όλους τους ηθοποιούς. Αυτή την στιγμή γνωστό είναι το πέντε ή μάξιμουμ το 10% των ηθοποιών, το υπόλοιπο είναι στην αφάνεια ή σε παραγωγές που πληρώνονται με ποσοστά αστεία αν και μόνο αστείο δεν λέγεται όλο αυτό το σκηνικό... Οπότε η συλλογική σύμβαση είναι κάτι το οποίο διεκδικούμε και θα το καταφέρουμε μέσα απ' τον αγώνα που κάνουμε στο σωματείο, προσδοκώντας για καλά νέα.
Μίλησες για μαθήματα. Πώς κρίνεις την παρουσία του θεάτρου στην εκπαίδευση, σε Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια;
Β.Τ.: Τολμώ να πω ανύπαρκτη. Είναι τόσο σημαντική αλλά κανείς δεν έχει ασχοληθεί σοβαρά. Ενώ όλα ξεκινάν απ' το θέατρο δεν έχει δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα στη σημασία του. Θεωρώ αναγκαίο το θέατρο και την τέχνη γενικότερα, να 'ναι σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος τα παιδιά να έχουν χρόνο μες στο σχολικό πρόγραμμα να εκφράζονται δημιουργικά. Γιατί δεν υπάρχει πλέον δυνατότητα ούτε από τους ίδιους τους γονείς να το ψάξουν αυτό εκτός σχολείου λόγω ανεργίας, οικονομικής αδυναμίας κ.λπ.
Ειδικά τώρα με την μείωση, ως και κατάργηση, των σχολικών καλλιτεχνικών μαθημάτων...
Β.Τ.: Ακριβώς.
Αυτό που θεωρείς Βασίλη ως το κύριο μάθημα ζωής που σου έχει δώσει ως τώρα το θέατρο, ποιο είναι;
Β.Τ.: Η αλήθεια είναι ότι από πολύ μικρός είχα κατασταλάξει στο τι θέλω να γίνω και να κάνω. Η ενασχόλησή μου με σημαντικούς συγγραφείς και σκηνοθέτες, με έργα και καλλιτέχνες απ' οποιαδήποτε μορφή τέχνης, μ' έκανε και κατάλαβα ότι η ζωή είναι πολύ μικρή. Οπότε καλό είναι όσο ζούμε, να ζούμε τις στιγμές, το εδώ και τώρα, και πραγματικά όποια επιθυμία έχουμε, όποιο «θέλω», ό,τι στόχο βάζουμε να τον κάνουμε, μην τ' αφήνουμε για αύριο. Αυτό μόνο.
Και για σένα, τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του σημερινού αλλά και του μελλοντικού θεάτρου, ποια πρέπει να είναι;
Β.Τ.: Δεν ξέρω πώς θ'ακουστεί και θα διαβαστεί αυτό αλλά θεωρώ ότι το θέατρο πρέπει να 'ναι ανοιχτό, να μην έχει παρωπίδες, να είναι προσβάσιμο σε όλους και για όλους. Ας ξεκινήσουμε από εκεί. Υπάρχουν θέατρα, μικρά και μεγάλα, τα οποία αποκλείουν μια πολυάριθμη μερίδα θεατών, τα Α.Μ.Ε.Α. Θα πρέπει για ένα θέατρο, που θέλει να λέει ότι μιλάει για όλους, για ελευθερία, για την αγάπη στη ζωή, να βρεθεί τρόπος ώστε να μην κλείνει την πόρτα σε κανέναν, πόσο δηλαδή στα Α.Μ.Ε.Α. Νομίζω ότι το σημαντικότερο αυτό είναι. Ας φτιάξουμε πρώτα αυτό κι ας δούμε τι λέει οποιαδήποτε ιδεολογία. Ειδικά στο θέατρο ο λόγος θα πρέπει να συνάδει με τις πράξεις. Άρα τι να πούμε τώρα, όταν υπάρχουν θέατρα που δεν είναι προσβάσιμα; Για τι θέατρο να μιλήσουμε; Για ποια ιδεολογία; Όταν οι πράξεις δεν συνάδουν με τα λόγια; Όλες οι θεατρικές σκηνές πρέπει να είναι προσβάσιμες για όλους. Και μετά ας μιλήσουμε και για ιδεολογίες.
Ας το προχωρήσουμε ακόμη πιο εσώτερα. Ποιες είναι οι σκέψεις και τα συναισθήματα που σου άφησε το «Σφαγείο»; Πρωτοανέβηκε η παράσταση το 2009, ξανανέβηκε μετά από χρόνια, ήρθε ο Ισραηλινός συγγραφέας, Ιλάν Χατσόρ, στην Αθήνα να σας δει, το έργο μιλά για την Παλαιστίνη...
Β.Τ.: Ήταν η πρώτη δουλειά σαν ομάδα, οι τρεις μας πάνω στη σκηνή όπου την βιώσαμε μ' έναν μαγικό τρόπο. Η καθοδήγηση του σκηνοθέτη Κώστα Παπακωνσταντίνου μάς ένωσε, μας έκανε οικογένεια πάνω στη σκηνή, έτσι λειτουργούμε ως τώρα. Πρώτη μας δουλειά με τον ιδρώτα μας, με την αγάπη μας, με τις στερήσεις μας κι αυτός μας έκανε οικογένεια. Κι αυτό όλο το έκανε αρχικά το ίδιο το έργο.
Όλοι εμείς οι ηθοποιοί βρισκόμαστε γιατί ένα κείμενο έχει γραφτεί σ' ένα τραπέζι. Εμείς καθόμαστε σ' αυτό το τραπέζι, με αυτό το κείμενο και όλη αυτή η διαδικασία δημιουργεί το οικογενειακό πλαίσιο. Μετά σ' εμάς ήρθαν κι άλλα καλά. Ήρθε ο ίδιος ο Ιλάν Χατσόρ και μας βρήκε. Αυτό γιατί εμείς δεν σηκώσαμε μόνο σημαίες της Παλαιστίνης. Μιλήσαμε για τις συνέπειες που φέρνει ο πόλεμος εκατέρωθεν. Ο πόλεμος φέρνει τους αντάρτες, τους προδότες, το αίμα, το κλάμα, την αγωνία... Μοναδική εμπειρία για μένα, που υποδύθηκα το ένα από τα τρία Παλαιστινιακά αδέλφια, τον αντάρτη που έστησε τον αδελφό του στον τοίχο σαν προδότη.
Μοναδική εμπειρία για μένα. Αγάπη, θλίψη, θυμός, όλα τα συναισθήματα τα νιώσαμε μαζεμένα σε αυτό το έργο. Παράσταση-σταθμός για μένα.
Κλασσικά θεατρικά έργα που σου αρέσουνε και θα ήθελες να παίξεις σε αυτά, ποια είναι;
Β.Τ.: Μιας και ρωτάς, ευκαιρία να το πρωτοπώ εδώ. Κλασσικό έργο θα είναι αυτό που θα παίξουμε του χρόνου. «Το ξύπνημα της άνοιξης», του Φρανκ Βέντεκιντ. Επιχορηγούμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Ένα πολύ ωραίο, τρυφερό έργο, που μιλάει για τα πρώτα εφηβικά σεξουαλικά σκιρτήματα σε μια κοινωνία που δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις... Έχει πολύ ενδιαφέρον. Θα παίξουμε πάλι με την σκηνοθετική επίβλεψη του Κώστα Παπακωνσταντίνου.
Σε ευχαριστώ πολύ που είπες εδώ για την επόμενη σας θεατρική προσπάθεια αφού τελειώσουν «Οι εκτελεστές»! Οπότε τώρα, βάσει όσων λες, η θεματική δημιουργείται αβίαστα. Τέχνη και κοινωνία.Τι λες;
Β.Τ.: Η Τέχνη στα σχολεία! Απαραίτητο και πρωταρχικό. Απ' τα πρώτα βήματα, για την ακρίβεια ούτε καν βήμα, ακόμη δεν έχουμε μάθει να περπατάμε στα πόδια μας, μπουσουλώντας και πιάνουμε ήχους, τους μιμούμαστε, ζητάμε πράγματα παίζοντας ρόλους... Θέλουμε δε θέλουμε, με το πρώτο ξύπνημά μας η τέχνη είναι εκεί. Στο νανούρισμα της μάνας, στα παραμύθια της γιαγιάς, το ίδιο το κλάμα, όλοι μας γεννιόμαστε με κλάμα, το χρησιμοποιούμε από μικροί, αν θες να φας, αν δεν θες... Βάσει της ερώτησής σου, περί κλασσικών έργων, θυμήθηκα μια φράση του Σαίξπηρ που εδώ ταιριάζει, ότι «Ο κόσμος είναι μια σκηνή.»... Άρα να η σύνδεση τέχνης και κοινωνίας.
Τώρα κάτι φαινομενικά εντελώς άσχετο αν και ο αθλητισμός είναι κι αυτός πολιτισμός. Πριν από λίγο καιρό «έφυγε» ο θρυλικός τερματοφύλακας και κοινωνικός αγωνιστής Στέλιος Σεραφείδης. Έχεις να πεις κάτι ως ΑΕΚτζής, που είσαι;
Β.Τ.: Σωστά! Απ' τους μεγαλύτερους αθλητές που υπήρξαν, μεγάλη και η θλίψη για τον αθλητικό, τον ποδοσφαιρικό κόσμο. Δεν τον πρόλαβα να τον δω να αγωνίζεται μα η αγάπη που έδινε, οι στερήσεις που έκανε για να προσελκύει νέα παιδιά στο ν' αγαπήσουν το ποδόσφαιρο, ήταν πασίγνωστα σε όλους, μοναδικά πράγματα σχετικά με την προσωπικότητά του. Παράδειγμα προς μίμηση για όλους.
Ποια τα άμεσα καλλιτεχνικά σχέδιά σου;
Β.Τ.: Τα τελευταία δύο χρόνια δρω στο κομμάτι των θεατρικών ομάδων Περάματος, Οινουσσών και του θεάτρου Άβατον. Στο Πέραμα και στο Άβατον με ενήλικες. Στις Οινούσσες με ενήλικες αλλά και εικοσιτέσσερα παιδιά· ποσοστό σημαντικό αν σκεφτείς ότι οι Οινούσσες δεν έχουν πολλούς κατοίκους. Όλο αυτό όμως με γεμίζει με απίστευτη ενέργεια, όρεξη για να καθίσω να ασχοληθώ. Μοναδική στιγμή για μένα ήταν όταν στο λιμάνι, που έφτανα με το πλοίο, είδα το πόση ανάγκη εξέφρασαν τα μικρά παιδιά μιας κοινωνίας που είναι κλειστή και τα καλλιτεχνικά ερεθίσματα πολύ λίγα, κι όμως αυτά τα παιδιά με δέχτηκαν με πολλή αγάπη. Η εμπειρία και τα συναισθήματα, που εισέπραξα, ήταν μοναδικά όπως είναι γενικά με τις ομάδες αυτές. Είναι κάτι που μ' αρέσει πάρα πολύ, όλο και περισσότερο. Είναι κάτι που πραγματικά με ενδιαφέρει.
Χαίρομαι και με τη χαρά σου αλλά και που κλείνουμε έτσι αυτή την συζήτηση. Σ' ευχαριστώ πολύ για σήμερα.
Β.Τ.: Κι εγώ Χρήστο. Να 'σαι καλά.
Ο Βασίλης Τριανταφύλλου, αυτό το χρονικό διάστημα, έχοντας τελειώσει την συμμετοχή του στο τηλεοπτικό σίριαλ «Ήλιος», εργάζεται στα εξής:
– Στην επανέναρξη του «Οι εκτελεστές» του Γιώργου Σκούρτη στο θέατρο Αλκμήνη,
– Στις θεατρικές ομάδες ενηλίκων δήμου Περάματος και του θεάτρου Άβατον αλλά και σε αυτές των ενηλίκων και παίδων στις Οινούσσες,
– Στην προετοιμασία του θεατρικού, του Φρανκ Βέντεκιντ, «Το ξύπνημα της άνοιξης» για την επόμενη θεατρική χρονιά.
Επιμέλεια - διορθώσεις: Τζένη Κουκίδου
