Το ξέρετε ότι διαβάζω πολλά. Και πολύ. Και απ' όλα. Το ξέρετε ότι ασχολούμαι κάθε μέρα με κείμενα και λογοτεχνία... Γνωρίζετε ότι φτάνουν πολλά τέτοια βιβλία στο γραφείο –πάρα πολλά για την ακρίβεια– και καταλαβαίνετε πως η ποσότητα και ο εντυπωσιασμός, μετά τα πρώτα δέκα έτη, είναι αντιστρόφως ανάλογες έννοιες.
Μια μέρα έφτασε η νουβέλα φαντασίας του Ηλία Παυλιδάκη, Ο βασιλικός κήπος, που κυκλοφορεί από τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη... και φωτίστηκε ο κόσμος! Ο κύριος Παυλιδάκης, «δείχνει» ότι έγραψε κάτι απλό αλλά το απλό είναι δυσκολότερο πολλές φορές απ' το περίπλοκο ενώ για την απλότητα του λόγου –δηλαδή το να πεις κάτι σπουδαίο με λιτότητα– χρειάζεται βαθιά εμπέδωση, πολύ διάβασμα και εμβάθυνση. Κι αυτά όλα τα έκανε –με βεβαιότητα– για να μεταλαμπαδεύσει τον «Βασιλικό κήπο» του με αρτιότητα, ομορφιά και ουσία.
Στην υπόθεση... όλα ξεκινούν από έναν χρησμό. Μια μάντισσα θα δώσει τη συμβουλή της σε έναν νέο άντρα κι εκείνος θα ξεκινήσει μια πορεία ανακάλυψης και γνώσης. Επίσης στην υπόθεση: κάποτε στο κέντρο ενός κήπου υπήρχε ο θρόνος ενός βασιλιά κι αυτός ο βασιλιάς πήρε από τον σταυρό του Χριστού το κομμάτι που έγραφε «Ιησούς ο Ναζωραίος ο βασιλιάς του Ιουδαίων» και το κάρφωσε στην πλάτη του θρόνου του για να δείξει ότι δεν υπάρχει άλλος ανώτερός του. Τότε είδε όλα τα έργα του, και τα καλά και τα κακά, μα τα κακά ήταν τα περισσότερα. Είδε και την κρίση που τον περίμενε από τον Κύριο του κόσμου, τρελάθηκε και κρεμάστηκε. Έκτοτε, κάθισαν κι άλλοι στον θρόνο αυτό. Πολλοί τρελάθηκαν, άλλοι βρήκαν γαλήνη. Εσύ, είσαι σίγουρος ότι θες να μπεις μέσα;
Ο λαιμός είναι το σημείο που κρατά την ισορροπία του υλικού κόσμου με την αλήθεια.
Μ' αυτό το ερώτημα ξεκινάς την ανάγνωση και την εξερεύνηση του κήπου του βασιλιά, που συμβολιστικά αφορά την εξερεύνηση του εαυτού, τον απολογισμό, που οφείλει να κάνει κανείς, και την κατανόηση των πράξεων (του) και της αλήθειας. Με άλλα λόγια, μας ωθεί να κοιτάξουμε προς τα μέσα, να βρούμε/δούμε ποιοι είμαστε, να συνειδητοποιήσουμε κ.ο.κ. και να περάσουμε στο επόμενο, ανώτερο πνευματικό επίπεδο.
Στον πρόλογο διαβάζουμε ότι: «Μέσω των ιστοριών μεταλαμπαδεύονται αξίες για τις επόμενες γενιές [...] ιστορίες γίνονται μύθοι [...] αναζήτηση της αλήθειας. [...] εσωτερική αναζήτηση για έναν κόσμο που τα μάτια μας δεν μπορούν να δουν.». Αυτό ακριβώς είναι το βιβλίο. Αυτό επιδιώκει κι αυτό κατορθώνει ο συγγραφέας μέσα από μια παραμυθένια ιστορία, που διαβάζεται απνευστί.
Ό,τι ιστορίες κι αν ακούσεις και διαβάσεις, έχεις επιλογή να τις πιστέψεις ή να μην τις πιστέψεις, έτσι δεν είναι;
Μερικά από τα μυθικά, μαγικά, παραμυθένια που θα συναντήσετε είναι: μια βιβλιοθήκη μόνο για λίγους, «Η δύναμη της δημιουργίας», «Το δέντρο της κόλασης» κ.λπ. Περισσότερο όμως από οτιδήποτε άλλο, θα βρείτε μια ευθεία αντιπαραβολή δύο προσώπων, που τονίζει τις διαφορές τους. Δύο πρόσωπα που λειτουργούν ως δύο πόλοι, δηλαδή αντίθετοι μεταξύ τους, σε μια «μάχη» που ζητά έναν νικητή. Μπορεί να είναι ο θετικός και ο αρνητικός πόλος, το καλό και το κακό, το λευκό και το μαύρο... δύο δρόμοι-κατευθύνσεις όπως τα μονοπάτια της Αρετής και της Κακίας... όπως ο Θεός και ο Διάβολος κ.ά. Έτσι όπως τα γράφω η επιλογή είναι εύκολο πράγμα, σχεδόν δεδομένο, αλλά η ζωή είναι αρκετά περίπλοκη και καθόλου προβλέψιμη, κι αυτό που στο χαρτί φαίνεται ξεκάθαρο, στην πραγματικότητα είναι πολυδιάστατο –μπορεί δε, να οδηγήσει στην τέλεια σύγχυση.
Ή...
Σε μια δεύτερη προσπάθεια προσέγγισης, θα διαβάσετε την ιστορία της δημιουργίας του κόσμου, την ιστορία του ανθρώπου, τον προορισμό του... με όχημα τη συλλογή παροιμιών του Σολομώντα, τα συγγράμματα ενός άντρα, τις ζωγραφιές μιας γυναίκας, την ιστορία ενός κήπου και την αναζήτηση της αλήθειας. Θα δείτε μια σύγκρουση –ή αντιπαράθεση;– του υλικού και του άυλου –μήπως πνευματικού;– κόσμου, αλληγορία και παραβολή.
Όπως κι αν το περιγράψει κανείς, είναι ένα βιβλίο που αξίζει τον χρόνο σου, δηλαδή που ανταποδίδει τον χρόνο που του διαθέτεις, που αφήνει απόσταγμα, που σε βάζει να σκεφτείς, να αναλογιστείς και ίσως να αναθεωρήσεις, και που, εκεί στο τέλος, σε πείθει τελικά για την ιστόρησή του· κι αυτή είναι μια σπουδαία δύναμη.
Αξίζει να σημειωθεί και η εξαιρετική επιμέλεια κειμένου από τον Άγη Μπράτσο (κατά τα credits). Δύσκολα –σπανιότατα– θα αναφερθώ σε επιμελητή, αλλά εδώ δεν βρίσκεις τίποτα στραβό, κακοβαλμένο, λάθος. Εμένα με βοηθά στην απόλαυση της εμπειρίας. Μπράβο!
Αναζητήστε αυτό το μυθογράφημα. Για όλους τους παραπάνω λόγους, μα κυρίως επειδή έχει τον τέλειο συνδυασμό μαγείας, φιλοσοφίας, ψυχολογίας και αλήθειας. Επειδή προσφέρει μια ουσιώδη αφήγηση κι επειδή διαθέτει την τέλεια ισορροπία μεταξύ παραμυθιού και ρεαλισμού.
Ένα βιβλία για τη λίστα!
