Ξέρω πως δεν αγοράζετε πολλές ποιητικές συλλογές. Είναι το πιο αντιεμπορικό είδος, άρα το λιγότερο διαβαστερό. Όμως, από καιρό σε καιρό, όλο και κάποιο ποιητικό βιβλίο μπαίνει στο καλάθι –ειδικά των κανονικών φιλαναγνωστών. Αν λοιπόν πρόκειται να πάρετε ένα βιβλίο με ποίηση, προτιμήστε τη συλλογή του Αθανάσιου Νικολόπουλου, Καρφωμένοι ήλιοι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής, κι εδώ παρακάτω, σας εξηγώ το γιατί.
Πρόκειται για πλούσια συλλογή της οποίας η εμπειρία ξεκινά με ένα προσδιοριστικό έργο σε σχέση με τη συγγραφή, όπου, μεταξύ άλλων, μιλάει για τη δημιουργία έντοκων αναμνήσεων. Σκέφτομαι απευθείας πόσο ταιριάζει το επίθετο «έντοκος» για μια ανάμνηση, πώς κουμπώνει εκεί, και αμέσως μετά τον ενθουσιασμό που μου προκαλεί μια τέτοια όμορφη κι απρόοπτη «συνεύρεση» δύο λέξεων, τους διάφορους συνειρμούς που δημιουργεί στο κεφάλι μου και πώς εμπλουτίζει τη συνολική εμπειρία.
Τα βράδια μου.Εκστρατείες τονικών συμβόλωνσε αόρατα γράμματα και συλλαβές.
Κι αυτό το κάνει ως την τελευταία σελίδα! Τα ενδιαφέροντα, μη κοινότυπα και ξεχωριστά επίθετα χαρακτηρίζουν το ύφος του κυρίου Νικολόπουλου –ή αν θέλετε, προσμετρούνται– όπως και το πλούσιο από κάθε άποψη λεξιλόγιό του (αναφέρει μια δυο φορές τις αγέννητες λέξεις· επιβεβαιώνοντας θαρρείς το προσωπικό του «ψάξιμο»), που χρησιμοποιείται στρατηγικά για να προσφέρει κάθε φορά την ιδανική «απόχρωση» μιας έννοιας, μιας στιγμής, ενός συναισθήματος κ.ο.κ.
Ως δημιουργός φαίνεται ότι έχει «σταθεί» πάνω από κάθε στίχο, ότι έχει σκεφθεί πολλές φορές πριν αποδεχτεί το οριστικό, πως έχει διαθέσει χρόνο κι έχει εξαντλήσει τις επιλογές του για να βρει τις λέξεις που θα αποδώσουν το επιθυμητό. Προφανώς αναζητεί την κατάλληλη λέξη για κάθε περίπτωση και, μάλλον, άμα δεν τη βρει εύκαιρη είναι διατεθειμένος να την ψάξει για όσο χρειαστεί (Αποθησαύρισα λέξεις πολλές).
Γράφει σε πρώτο πρόσωπο, αλλά και σε άλλα, παρατηρήσεις από τον κόσμο και τον εαυτό του. Επιδιώκει μια ενδοσκόπηση, εμμένει στην ψυχή, τη μνήμη, την ελπίδα και το όνειρο, και φανερώνει επίγνωση –άλλοι θα πουν σοφία.
Παράξενη η απάντηση της αβέβαιης σοφίας.Μεγαλύτερη η αξία των αβύθιστων ερωτήσεωναπό τις αβαθμολόγητες τις απαντήσεις.
Υπάρχουν διάφορες υφές μέσα. Αλλού γίνεται προστακτικός, όπως στο Οιονεί επίγνωση, αλλού προβάλει ή προτάσσει ή προτείνει μια αντίσταση, για παράδειγμα, για το οτιδήποτε ή πιο συγκεκριμένα για την ελευθερία –όπως στο Α ΝΑΙ– ή μας ανοίγει τη σκέψη του ως προς το πώς την επιθυμεί και την οραματίζεται (Μικρές Πρωτομαγιές). Αλλού πάλι είναι ερωτικός, αλλού ρωτά ή διερωτάται. Στα περισσότερα κείμενα είναι πιο περιεκτικός, συμπυκνωμένος ο λόγος του κι αλλού πιο πεζοποιητικός και περιγραφικός, εκτεταμένος –ειδικά όταν αναφέρεται στους γονείς και την οικογένεια.
Διαπρύσιους ρέκτες ή μελίρρυτα στίφη;τώρα ζήσε και όχι εν καιρώ
Στην πλειονότητα των έργων βλέπεις πόσο και πώς διαφοροποιείται από τις στρερεοτυπικές νόρμες ανοίγοντας έναν δικό του, πιο προσωπικό, δρόμο έκφρασης με εντυπωσιακό λόγο· όχι προσπαθώντας να εντυπωσιάσει με «πυροτεχνήματα» αλλά επειδή το καταφέρνει με τις δομές του. Στην πλειονότητά τους «βλέπεις» μηνύματα σε ένα δεύτερο επίπεδο, πέρα από το προφανές της πρώτης ανάγνωσης. Επίσης, «βλέπεις» τον νομικό, τόσο στις λέξεις της σχετικής ορολογίας (ενώπιον, επισταμένως, αντιμαχία, ρήτρα, απόδειξη, αρχείο, επιορκία, πληρεξούσιες ελπίδες, πρωτόκλητα, ψευδορκία, χρεολύσια, αρμοδίως, κλήθηκε κ.λπ.) όσο και στον, σχεδόν, αγορευτικό τρόπο, όπως στο Προκήρυξη.
με το πρώτο φωςηττώνται ναι συνήθως,μα καθ' εσπέρας γίνονται ικέταιαναζητώντας την αιώνια λύτρωσή τους.Κάπως έτσι τελικά έπεσαν / τα τείχη της Πόλης.Κι ο φόβος ο μοναδικός που έχω, ένας είναι,να μη νικήσει ο έκπτωτος άγγελος.
Μιλάει για θύμηση, νοσταλγία (και θρήνο), χρησιμοποιεί λειτουργικά το στερητικό άλφα στις λέξεις (του), προσθέτει μυθολογικά στοιχεία και πρόσωπα, και, όπως προείπα, χρησιμοποιεί ενδιαφέροντα επίθετα ή επιθετικούς προσδιορισμούς σκιαγράφησης (σεσημασμένα στασιαζόμενα πάθη, ακένωτες σοβούσες ηλιαχτίδες, οξύφορτο όνειρο, αθήλαστη ημιθανή ακτίνα, άπτερο ηλιοβασίλεμα, κλεψίτυπες ζωές...) σε όλες εκείνες τις μικρές, όμορφες, εκρηκτικές στιγμές που ενεργοποιούν τον νου, σε κατακτούν επί τη εμφανίσει, σε καθηλώνουν συγγραφικά προσφέροντας κάτι καινό ή διαφορετικό ή ιδιαίτερο... κάτι σπανιότερο, ίσως και αντισυμβατικό.
Αδιαφορήσαμε με πήλινη υπεροψία,να ταΐσουμε τις σκελετωμένες ελπίδες,που άναρθρα λιμοκτονούσαν γύρω μαςκαι τώρα αναρωτιόμαστε,γιατί αυτές,σταμάτησαν να υπόσχονται Φως.
Επειδή μου αρέσει να διαβάζω πολλές φορές τα ποιητικά έργα (θεωρώ πως η εμπειρία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με την πρώτη ματιά, πολλές φορές δε, ούτε καν η σωστή ανάγνωση δεν προκύπτει με την πρώτη στην ποίηση) σημειώνω (άλλες φορές υπογραμμίζοντας το χαρτί, άλλες νοερά) διάφορες λεπτομέρειες. Στο συγκεκριμένο, μου έκανε εντύπωση ότι, ενώ αναφέρονται διάφορες πανχρωματικές έννοιες (ηλιοβασίλεμα, ουράνιο τόξο), ονομαστικά εμφανίζεται μόνο ένα χρώμα, το κόκκινο, κι αυτό πολύ πολύ φειδωλά, μια δυο φορές όλες κι όλες. Προσδιορίζει διάφορες λάμψεις και λαμπερά πράγματα, χρυσαφένια, κι ίσως αυτό να είναι το χρώμα που κυριαρχεί αλλά, αργότερα προσέχω πόσο έντεχνα ενδυναμώνεται η έννοια της ελευθερίας και της ελπίδας (αναφέρομαι παραπάνω) με την «ύπαρξη» διάφορων λευκών πουλιών. Διαφορετικά είδη λευκών πτηνών απαντώνται εδώ κι εκεί, όπως και το Ο γλάρος με το οποίο ολοκληρώνεται το «ταξίδι», ακόμα ένα άσπρο πουλί, που σημειολογικά νομίζω ότι είναι ο ποιητής. Γενικότερα αλλά και συγκεκριμένα ο Αθανάσιος Νικολόπουλος.
...μεγάλοι οι κίνδυνοι του νουόταν η φαντασίαγεννά πραγματικότητα.Αναγνώστη, κοίτα...Ξηλώνουνε τον Ήλιο.Δυστυχώς και απόψε άπνοια.
Οπωσδήποτε ναι!
