Βρισκόμαστε στο Παρίσι του μεσοπολέμου όταν, στις όχθες του Σηκουάνα, βρίσκεται το σώμα μιας νεαρής γυναίκας, αγνώστων στοιχείων. Φαίνεται ότι έχει χτυπηθεί με βία ενώ τμήμα του φορέματός της έχει χρησιμοποιηθεί για να συρθεί το κορμί της ως την όχθη. Οι έρευνες της αστυνομίας πέφτουν πάνω σε αδιέξοδα οπότε και ζητείται η συμβολή του ευφυούς ιδιωτικού ερευνητή, Αύγουστου (Ογκίστ) Ντυπέν, ο οποίος είχε βοηθήσει και στη διαλεύκανση των φόνων της οδού Μοργκ.
Αυτή είναι η υπόθεση για Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ, του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τη θεατρική ομάδα Μήδεια, σε σκηνοθεσία Εμμανουήλ Μαύρου.
Αρχικά, αξίζει να σημειώσουμε ότι οι Φόνοι της οδού Μοργκ του Πόε αποτελούν το πρώτο αστυνομικό μυθογράφημα (1932) και για να ακριβολογώ, είναι το πρώτο ντετέκτιβ στόρι της σύγχρονης εποχής. Ο Πόε εισήγαγε τη συνθήκη του έξυπνου ερευνητή που καταφέρνει να λύνει υποθέσεις, εκεί που οι άλλοι σκοντάφτουν, χρησιμοποιώντας ορθολογισμό, την αναλυτική του σκέψη, την τέλεια μνήμη του και τον κατάλληλο συνδυασμό των στοιχείων. (Όλοι οι άλλοι, διάσημοι ή μη, ερευνητές που γνωρίζετε ακολούθησαν τον Ντυπέν.) Η δεύτερη αστυνομική του απόπειρα είναι Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ όπου εισάγει την ιδέα του απομακρυσμένου ερευνητή, δηλαδή του ντετέκτιβ που θα λύσει μια υπόθεση από το γραφείο του σπιτιού του, εξ αποστάσεως, χωρίς να απαιτείται η δια ζώσης παρουσία του ή η μετακίνησή του από το ένα σημείο στο άλλο (μια ιδέα που δεν έχει «δουλευτεί» από τους συγγραφείς και πάρα πολύ –τα παραδείγματα είναι λιγοστά και περιορισμένα).
Στην παράσταση τώρα, θα βρείτε όλα όσα φαντάζεστε: παριζιάνικο άρωμα από τη δεκαετία του τριάντα, νουάρ ατμόσφαιρα, που ενδυναμώνεται τόσο από τα κοστούμια της Μάγδας Καλορίτη όσο και από την υπέροχη μουσική (Three eleven jazz club), μπόλικο μυστήριο και ένα λαμπρό αναλυτικό μυαλό (Ντυπέν) που, μέσω και της απόδοσης του Μαύρου, θα σας κερδίσει στο έπακρο.
Η παραστασιοποίηση –απόδοση και θεατρική παράσταση μαζί– του Εμμανουήλ Μαύρου στέκεται επάξια στις προκλήσεις ενώ σέβεται απόλυτα τον συγγραφέα και το έργο. Χρησιμοποιεί κάθε γωνιά της σκηνής και πληθώρα σκηνικών αντικειμένων για να μας μεταφέρει στο Παρίσι του μεσοπολέμου προκειμένου να «ζήσουμε» τα γεγονότα της υπόθεσης της Μαρί Ροζέ αλλά και να συμπονέσουμε την άτυχη αυτή κοπέλα, την οποία ερμηνεύει αφοπλιστικά η Μυρσίνη Μορέλλι.
Αν και όλοι οι ηθοποιοί είναι εξίσου καλοί, οφείλω να υπογραμμίσω την τέλεια χροιά του Στέφανου Κακαβούλη για τον Ντυπέν του, ένας ρόλος που ενσαρκώνεται φοβερά εδώ, αφού θεωρώ πως το ταιριαστό φιζίκ του κυρίου Κακαβούλη και η ερμηνεία του «κουμπώνουν» ιδανικά με το προφίλ του ιδιωτικού ερευνητή –του συγκεκριμένου, που «κουβαλά» την νουάρ εσάνς της δεκαετίας– ενώ παράλληλα αποφεύγονται οι πάσης φύσεως εντάσεις επί σκηνής, οι υπερβολές, οι έντονες κινήσεις ή ομιλίες κ.λπ. άρα και ενδυναμώνεται η ατμοσφαιρικότητα του έργου και η ήρεμη δύναμη του ήρωα... Επίσης, το τόσο-όσο τσαλάκωμα του ερωτευμένου Μπουβέ όπως τον ενσαρκώνει ο Σάββας Πογιατζής, το πετυχημένο στιλ του Παναγιώτη Μόσχου ως Βαλένς, το ύφος του Γιάννη Τσούτσια ως Γκι, την επιστημονική σοβαρότητα της Ναταλίας Βογιατζόγλου (ιατροδικαστής) που περνάει, αλλά και τη μοναδική χορευτική ικανότητα της Στυλιανής Κλείδωνα (μαντάμ Ντιουλάκ στο έργο), που τη θεωρώ φοβερή σοουγούμαν, μια καλλιτέχνις που λάμπει κυριολεκτικά στη σκηνή εγκλωβίζοντας εύκολα τα βλέμματα.
Γενικά, θα περάσετε πολύ όμορφα, θα ταξιδέψετε στον χρόνο, θα φύγετε γοητευμένοι, ενδεχομένως και σιγομουρμουρίζοντας κάποιο από τα τέλεια μουσικά κομμάτια της παράστασης ενώ θα έχετε γνωρίσει λίγο καλύτερα τον μεγάλο αυτόν συγγραφέα με το ανάγλυφο στίγμα στη λογοτεχνία.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Έντγκαρ Άλλαν Πόε
Μετάφραση και Θεατρική Απόδοση: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Σκηνοθεσία: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Σκηνικά: Ρένα Σαντανούρη
Κοστούμια: Μάγδα Καλορίτη
Μουσική: 311 (Three Eleven Jazz Club)
Φωτισμοί: Πάνος Μπέσης
Χορογραφίες: Ναταλία Βογιατζόγλου
Φωτογραφίες: Χριστίνα Φυλακτοπούλου
Trailer: Εμμανουήλ Γ. Μαύρος
Video Post Production: Μανώλης Πετρής
Σχεδιασμός αφίσας: Σκίτσο Εμμανουήλ Μαύρος - Illustration Ρένα Σανταμούρη
Ψιμυθιολόγος: Γιώτα Κουτσάφτη
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: Medea Pictures
Διανομή (με σειρά εμφάνισης): Στέφανος Κακαβούλης, Μυρσίνη Μορέλλι, Γιάννης Τσούτσιας, Σάββας Πογιατζής, Ναταλία Βογιατζόγλου, Στυλιανή Κλείδωνα, Παναγιώτης Μόσχος
Κάθε Τετάρτη στις 21:15 στο Θέατρο Δρόμος, Αγ. Μελετίου 25, Αθήνα, 2108818906
Σημείωμα του σκηνοθέτη Εμμανουήλ Μαύρου:
«Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ» είναι το μεγαλύτερο, σε έκταση, από τα τρία διηγήματα του Πόε και βασίζεται στην πραγματική δολοφονία της Mary Rogers, υπαλλήλου καπνοπωλείου και εξαιρετικά όμορφης γυναίκας της εποχής, η οποία είχε πολλούς θαυμαστές και επίδοξους εραστές. Το πτώμα της βρέθηκε να επιπλέει στον ποταμό Χάντσον και αρχικά θεωρήθηκε θύμα συμμορίας. Ένας μάρτυρας, όμως, κατέθεσε πως ήταν έγκυος και είχε μόλις υποβληθεί σε έκτρωση που είχε πάει στραβά. Αυτό, σε συνδυασμό με την αυτοκτονία του αρραβωνιαστικού της, θεωρήθηκε και η ανεπίσημη εξήγηση του μυστηρίου, καθώς επίσημα δεν διαλευκάνθηκε ποτέ. Παρόλο που στο πεζογράφημα αυτό δεν έχουμε άμεση ανάμιξη του ερευνητή στην υπόθεση, ο Πόε κάνει μια λαμπρή αφηγηματική εφεύρεση: τον «ντετέκτιβ της πολυθρόνας», όπου το μυστήριο του εγκλήματος επιλύεται μόνο μέσα από την ανάγνωση των σχετικών με την υπόθεση άρθρων στις εφημερίδες. Ο Πόε αλλάζει το όνομα της Mary Rogers (Μαίρη Ρότζερς) σε Marie Roget (Μαρί Ροζέ) και μεταφέρει την υπόθεση από τη Νέα Υόρκη στο Παρίσι. Παραθέτει πληθώρα άρθρων από τις αμερικανικές εφημερίδες, αλλάζοντας τα ονόματα –όπως και αυτά των μαρτύρων– αλλά ταυτόχρονα προσθέτει και δικά του δημοσιεύματα, αποκυήματα της δημιουργικής του φαντασίας, προκειμένου να υποστηρίξει την δική του άποψη για το έγκλημα. Μια άλλη καινοτομία του Πόε σε αυτή την ιστορία είναι η εισαγωγή της επιστημονικής ανάλυσης στο αστυνομικό αφήγημα. Ο Πόε, μέσω του Ντυπέν, εξηγεί επιστημονικά τα διάφορα στάδια αποσύνθεσης ενός πτώματος στο νερό και υπολογίζει το χρονοδιάγραμμα του εγκλήματος. «Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ» γράφτηκε λίγο μετά το πραγματικό έγκλημα και η υπόθεση δεν είχε διαλευκανθεί. Η αλήθεια είναι πως η υπόθεση μέχρι σήμερα παραμένει ανεπίλυτη, καθώς δεν έχει αποδειχθεί, πέρα από κάθε αμφιβολία η ενοχή του αυτόχειρα αρραβωνιαστικού. Ίσως, λοιπόν, ο Πόε –στην δική του εκδοχή– να είχε ανακαλύψει τον πραγματικό δολοφόνο.Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το διήγημα αυτό του Πόε «Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ» μεταφέρεται στο θεατρικό σανίδι με τους πρωταγωνιστές να βγαίνουν από τα παγωμένα άρθρα των εφημερίδων και να ζωντανεύουν στη σκηνή. Προσπάθησα να αποδώσω το μεγαλείο της μαθηματικής επαγωγικής ανάλυσης μετουσιώνοντας αυτό το λογοτεχνικό αριστούργημα του Πόε σε θεατρικό έργο, διατηρώντας όσο μπορούσα την λογική έρευνα του ήρωα στη λύση του μυστηρίου.
Επίσης: Συνέντευξη Στέφανου Κακαβούλη
