Γιώργος Γαλίτης
Γεια σας κύριε Γαλίτη. Καταρχάς συγχαρητήρια για το παίξιμό σας στο θεατρικό τού Τολστόι, Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς.
Ας ξεκινήσουμε.
Πόσος διαφορετικός και πόσο ίδιος ο Ιβάν Iλίτς σήμερα και στην εποχή του Τολστόι;
Γιώργος Γαλίτης: Νομίζω ότι σήμερα δεν θα περνούσε όλο αυτό το βάσανο γιατί η ιατρική επιστήμη έχει εξελιχθεί οπότε θα είχε βρει από τι έπασχε ο άνθρωπος. Αλλά βέβαια θα παρέμενε το μεγάλο ερώτημα, από τι ''έφυγε'' τελικά;
Νομίζω ότι ο Ιβάν Ιλίτς σαν χαρακτήρας υπάρχει στο σήμερα. Δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι χτίζουν μια ζωή για προσωπικό τους όφελος, που παντρεύονται μια γυναικά χωρίς να την αγαπάνε, κάνουν παιδιά γιατί ''πρέπει'' να κάνουν παιδιά θεωρώντας το ως κοινωνικό τους χρέος, όλοι αυτοί οι άνθρωποι νομίζω ότι υπάρχουν.
Αυτούς τους λέμε καριερίστες, τους λέμε επαγγελματίες με την ψυχρή έννοια του όρου, δηλαδή ο ''αρπάζων χρήμα''. Από κει και πέρα βέβαια έρχεται κάποια στιγμή όπως ήρθε και στον Ιβάν Ιλίτς η αρρώστια του, όπου "εκεί" αναθεωρεί πολλά πράγματα. Αναθεωρεί ''φιλίες'', βρίσκει φιλίες εκεί που δεν το περιμένει, αποδεικνύεται για παράδειγμα ότι ένας δούλος είναι ο αγαπημένος του άνθρωπος ο οποίος του στάθηκε στις τελευταίες ημέρες της ζωής του... Οπότε νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη αντιστοιχία και στο σήμερα.
Ο Τολστόι έτσι κι αλλιώς δημιουργεί ανθρώπινους και πανανθρώπινους χαρακτήρες άρα και πέρα από τον χρόνο. Οπότε υπάρχουν απίθανες προβολές και του σήμερα στο έργο.
Τι διαφορά υπάρχει από το 1994 που γράψατε ως σπουδαστής του Εθνικού Θεάτρου το ''Γελοίου τόπος'' από τον σημερινό τόπο;
Γ.Γ.: Η γελοιότητα δυστυχώς δεν μας εγκαταλείπει σε αυτόν τον τόπο. Βέβαια έχουν περάσει σχεδόν 30 χρόνια απ' αυτή την πρώτη επιθεώρησή μου, οπότε η γελοιότητα μάς ακολουθεί –ακόμη και μένα τον ίδιο που ακολουθώ το μονοπάτι της μέσα από την κωμωδία σαν επαγγελματίας– και με την σοβαρότητα που θέλει η γελοιότητα, αλλά στη χώρα μας δυστυχώς ακόμη και η γελοιότητα αντιμετωπίζεται με γελοίο τρόπο. Οπότε ας σοβαρευτούμε κάποια στιγμή.
Μια πολιτική γελοιογραφία που θα δημιουργούσατε στο χαρτί για την σύγχρονη πραγματικότητα;
Γ.Γ.: Και να το πω τώρα θα ξεπεραστεί μετά από πέντε μέρες. Αυτή που θα κάνω σήμερα στον ελεύθερο χρόνο μου θα 'ναι για τα πρόστιμα που μπαίνουν στους ανεμβολίαστους παρ' ότι εγώ είμαι εμβολιασμένος. Θεωρώ το πρόστιμο απαράδεκτο. Το σκίτσο θα ήταν με μια χήρα μπροστά στον τάφο του άντρα της, που θα του έλεγε: «Χαράλαμπε, σήκω. Όντας ανεμβολίαστος θα πρέπει να πληρώσεις πρόστιμο 100 ευρώ. Εδώ κι οι πεθαμένοι πληρώνουνε!».
Ας πούμε για κάτι πολύ αγαπημένο σας. Ποια Νάουσα σας αρέσει περισσότερο σαν τοποθεσία; Η σημερινή ή αυτή πριν 20 χρόνια;
Γ.Γ.: Πάντα μου αρέσει η Νάουσα. Είναι ο τόπος μου, η ζωή μου. Την Αθήνα όσο κι να την αγαπώ, όσο κι αν μου αρέσει πολύ που μ' ένα αμάξι μπορείς να 'σαι σε βουνό ή θάλασσα σε λίγη ώρα, που μπορείς να περπατήσεις σε πολλά μέρη, που είναι μια παγκοσμίως σπάνια πόλη και πρωτεύουσα, την Νάουσα δεν την αλλάζω.
Όχι μόνο την πόλη της αλλά και τους ανθρώπους της. Νομίζω ότι όσο περνάνε τα χρόνια, όλη αυτή μου η αγάπη μεγαλώνει όλο και περισσότερο.
Πάμε ξανά στα περί τέχνης. Για εσάς τα βασικά χαρακτηριστικά της θεατρικής γραφής ποια πρέπει να είναι;
Γ.Γ.: Για μένα είναι η παρατήρηση. Να βλέπεις και να γράφεις για το σήμερα και το τώρα. Όχι με επιθετικό τρόπο αλλά να ακουμπάς στο σήμερα. Δηλαδή σε καταστάσεις και πρόσωπα καθημερινά. Από κει και πέρα, αν αυτά τα πρόσωπα θα 'χουν διαχρονικό χαρακτήρα, αυτό ο χρόνος θα το δείξει. Αλλά νομίζω ότι για το σήμερα θα πρέπει να μιλήσουμε. Κι αρχίζουν ξανά σιγά σιγά οι νέοι συγγραφείς να μιλάνε γι' αυτό και πέραν της κωμωδίας. Κι αν όχι στα μεγάλα θέατρα, τουλάχιστον σε πολλές πειραματικές σκηνές.
Κατά την γνώμη σας, μιας κι έχετε μιλήσει και γράψει το 2014 θεατρικό γι' αυτό το θέμα, η πατριδογνωσία τι πρέπει να συμπεριλαμβάνει για να ισχύει;
Γ.Γ.: Το να γνωρίζουμε την ιστορία μας μέσα σ' αυτόν τον ωκεανό πληροφοριών που λόγω έλλειψης προσωπικού χρόνου δυσκολευόμαστε να διερευνήσουμε. Να αγαπάμε την πατρίδα χωρίς αυτό να σημαίνει να μην αγαπάμε τις άλλες ή την πατρίδα των εδώ αλλοδαπών συνανθρώπων μας. Εξάλλου όλοι μας, όπως λένε οι τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις, από την Αφρική προερχόμαστε από εκεί ξεκίνησε η ανθρωπότητα. Επιπλέον όλοι μας πρόσκαιροι είμαστε, δεν θα ζήσουμε για πάντα, άρα ας αγαπάμε περισσότερο τους ανθρώπους παρά τα ντουβάρια, τους τοίχους, τους δρόμους, τις πόλεις...
Πάλι εμπνεόμενος από φράση σας στην θεατρική «Πατριδογνωσία» σας, τελικά κύριε Γαλίτη, όντως «τίποτα πια δεν είναι για συγγνώμη»;
Γ.Γ.: Δεν νομίζω ότι τίποτα δεν είναι για συγγνώμη. Νομίζω ότι μια συγγνώμη την οφείλουμε. Στους ανθρώπους που θα έρθουνε στο μέλλον. Νομίζω ότι ο Ιβάν Ιλίτς ζητάει στο τέλος κι αυτός ένα συγγνώμη. Για την ζωή που έζησε και κυρίως για την ζωή που δεν έζησε. Ζητάει στους γύρω του, ζητάει και στον εαυτό του. Οπότε εμείς οφείλουμε μια συγγνώμη στους ανθρώπους που θα 'ρθούνε γιατί δεν φροντίσαμε όπως έπρεπε αυτόν τον κόσμο τον οποίο θα δούνε και θα ζήσουνε.
Μια εικονογράφηση σας με θέμα την θεατρική τέχνη τι θα περιείχε απαραίτητα;
Γ.Γ.: Για μένα θέατρο είναι ο θεατής. Από κει ξεκινάν όλα. Αλλιώς δεν θα το λέγαμε θέατρο. Θα το λέγαμε κάπως αλλιώς. Θέαση είναι το πρώτο. Είναι η ανάγκη του ανθρώπου να δει. Η ανάγκη του να δημιουργεί και τους δημιουργούς ακόμα. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη και την μουσική και το θέατρο, την τέχνη όσο χωράει στη ζωή τους αλλά ακόμα και σ' ένα αυτοκίνητο όταν μπεις, κάποιος το είδε, το μελέτησε, το κατασκεύασε με την αγάπη του...
Νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε στη ζωή μας περισσότερο χώρο και χρόνο στην ομορφιά, η οποία δεν συμπεριλαμβάνει μόνο το θέατρο μα όλες τις τέχνες. Οι άνθρωποι που διαβάζουν, που θα δουν κάτι που αυτό θα τους γεμίσει την ψυχή, κάτι όμορφο, θα γίνει αυτό που λέμε πως όταν τους αλλάξεις την αισθητική θα τους αλλάξεις καλύτερα τη ζωή σε πολλά επίπεδα... Οπότε ο έξυπνος θεατής είναι το θέατρο. Όταν παίζω απευθύνομαι στον πιο έξυπνο θεατή. Δεν υποβιβάζω τους θεατές. Απλά θέλω να δώσω το καλύτερο στον καλύτερο. Οπότε αυτό τους περιέχει όλους.
Βάσει του τίτλου του πρώτου σας βιβλίου που εκδόθηκε το 2009, τι λέτε, θα αυξηθούν κι άλλο οι «Βίοι γελοίων»;
Γ.Γ.: Ναι βέβαια, χρόνο με τον χρόνο, στιγμή με την στιγμή, θα έλεγα. Είναι ανθρώπινο χαρακτηριστικό αυτό. Από τον καιρό του Αριστοφάνη και πιο παλιά. Νομίζω ότι αυτό κυβερνάει και κινεί τον κόσμο.
Ποιες οι καλλιτεχνικές σας κινήσεις στο προσεχές μέλλον;
Γ.Γ.: Πολλά πράγματα ονειρεύομαι και θέλω να κάνω, απλώς πρέπει ν' αντιμετωπίσουμε όλοι μας αυτή την κοινωνική συνθήκη που ζούμε, χωρίς βέβαια να σταματήσουμε να ονειρευόμαστε, αλλά πιστεύω ότι πρέπει πρωτίστως να αντιμετωπίσουμε το τώρα, κι αυτό γίνεται μόνο με λογική και με αγάπη στον διπλανό μας.
Σας ευχαριστώ πολύ για την ωραία, ζεστή κουβέντα που είχαμε.
Γ.Γ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ. Να είστε πάντα καλά.
Αυτή την χρονική περίοδο ο Γιώργος Γαλίτης πρωταγωνιστεί στα θεατρικά έργα:
«Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα κι ο κοντός» στο Alhambra Art Theatre,
«O θάνατος του Ιβάν Ιλίτς» στο θέατρο Αλκμήνη.
Επιμέλεια: Τζένη Κουκίδου
