Είχα πάει να επισκεφθώ μια ομαδική έκθεση εικαστικών, κι εκεί λοιπόν η αγαπητή φίλη και ιδιοκτήτρια τής γκαλερί μού ανακοίνωσε πως και εκείνος, του οποίου την παρουσίαση είχα χάσει μετά μεγάλης μου λύπης πριν δυο εβδομάδες, βρισκόταν στα ενδότερα. Δέος, ω ναι δέος. Γιατί πώς αλλιώς να νιώσεις για έναν άνθρωπο, που πάνω στο δέρμα του είναι γραμμένη η ιστορία του λαού του! Ο λόγος για τον Cemil Turan Bazidi (Τζεμίλ Τουράν Μπαζιντί).
Είχα δει και ζήσει από κοντά Έλληνες αγωνιστές και επαναστάτες, αλλά ποτέ μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα δει έναν αγωνιστή άλλης γης, άλλης πατρίδας. Ταράχτηκα, συγκλονίστηκα όταν καθίσαμε και με φωνή ζεστή και γλυκιά, που δεν μαρτυρούσε τίποτα από τα όσα δύσκολα είχε περάσει, άρχισε να μου εξιστορεί τα βήματα της ζωής του μέχρι να φτάσει στη χώρα μας. Με τον τρόπο του μου μαρτυρούσε «Τα παιδιά του Αραράτ». Ένα βιβλίο που θα μπορούσε να είναι το ημερολόγιο ενός αγωνιστή από τη στιγμή της γέννησής του μέχρι τη ζωή του σήμερα.
Ο θαυμαστός όγκος του Αραράτ, απέναντι από τα μάτια του. Πώς είναι να γεννιέσαι αιχμάλωτος; Φυλακισμένος μέσα στον ίδιο σου τον τόπο; Να μη σου ανήκει η γη που πατάς, η γη που είναι θαμμένοι οι προγόνοι σου; Η ώρα περνά και ακολουθούν οι αγώνες, οι σύντροφοι που χάνονται, η επαναστατική δράση, η φυλακή και κάποτε η δυνατότητα να δραπετεύσει και να βρεθεί στην Ελλάδα. Η γνωριμία με τον Αντώνη Τρίτση και τη Μελίνα Μερκούρη, οι αγώνες για την κουρδική ανεξαρτησία. Η ζωή του στο Υπουργείο της ψηφιακής πολιτικής.
Τα παιδιά του Αραράτ είναι ένα οδοιπορικό ζωής, μια μαρτυρία στιγμών κι ένα μάθημα για όλους όσους θεωρούν την ελευθερία και τη ζωή δεδομένη. Είναι ένα βιβλίο με μελάνη δάκρυα και αίμα. Ο συγγραφέας γδέρνει με τα νύχια του την αναίσθητη προβιά των δυνατών του κόσμου. Τους υψώνει γυμνούς καταμεσής στην πλατεία της δικαιοσύνης και καταδεικνύει όλα τους τα εγκλήματα. Ζητά να είναι λεύτερο το φως που φωτίζει τον τόπο του, λεύτερη η γη που στραγγίζει τους πόνους τους. Ο κόσμος πρέπει να μάθει, μου λέει.
Resa dore resa meye, Sore orte xwina meye (Ρέσα ντορέ ρέσα μεγέ, Σόρε ορτέ χούνα μεγέ ) που θα πει «Το μαύρο είναι το πένθος μας. Το κόκκινο είναι το αίμα μας.». Αυτό γράφει με μαύρα γράμματα κυκλικά η κατακόκκινη σημαία της εξέγερσης που έφτιαξε ο Ιχσάν Νουρί.
Σας καλώ να αναζητήσετε «Τα παιδιά του Αραράτ», να ακούσετε τη φωνή του Cemil, που αναζητά το δίκιο του λαού του και όπου κι αν σταθεί μιλά για το Κουρδιστάν, για τους ανθρώπους τους, για τους αγωνιστές του, για τους ποιητές του. Σας καλώ να ταξιδέψετε πάνω και πέρα από το Αραράτ και να δείτε την ελευθερία να αντιστέκεται και το δίκιο να ορθώνει το μπόι του.
«Από το πρώτο του φάσκιωμα έμαθε ποιος είναι. Προτού προλάβει ν' αγαπήσει τη ζωή, αγάπησε την πατρίδα του. Με τ' όνομά της τον νανούριζε η μάνα του. Και όλα, μα όλα τα βράδια, οι ιστορίες του τόπου του βρίσκονταν μια ανάσα πριν απ' το «καληνύχτα».»
(Τα παιδιά του Αραράτ, κεφάλαιο 1ο, Η πατρίδα μου, σ. 10)
Τι σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Cemil Turan Bazidi: Η ίδια η ζωή μου. Ήθελα να γράψω όσα έχω περάσει εγώ αλλά και οι φίλοι μου, οι σύντροφοί μου. Να τα μοιραστώ· να μοιραστώ αυτό το φορτίο πόνου. Δεν μπόρεσα με τα χρόνια να ξεχάσω ούτε μια στιγμή, δεν έχω διαγράψει τίποτα. Μέχρι το τέλος αυτής της επίγειας πορείας μου δεν θα συγχωρήσω ποτέ τους βασανιστές μου.
Αυτό είναι το πιο ζόρικο βιβλίο μου –έγραφα και πονούσα, έγραφα και έκλαιγα, θύμωνα, μισούσα όλο και πιο πολύ. Κι όταν πάλι έφτανε η αναπόληση σε κάποιες ευτυχισμένες στιγμές, με το παιδί μου ή την οικογένειά μου, έπεφτε σαν αλάτι στις πληγές μου –πάντα μακριά μου, ποτέ δεν τους «χόρτασα».
Όσο δύσκολο κι αν ήταν για μένα αυτό το βιβλίο, μου έδινε και μια δύναμη σαν υποχρέωση, ότι όλα αυτά που έχει υποστεί ο κουρδικός λαός πρέπει να καταγραφούν, με οποιοδήποτε τρόπο. Από τις ενέργειες του κάθε ανθρώπου, από το αποτύπωμα του καθενός μας γράφεται η ιστορία. Από τα πάθη, τις επιλογές μας, τη δράση μας.
Αν θα έπρεπε να το περιγράψετε με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
C.T.B.: Μία λέξη πώς να χωρέσει ολόκληρη τη ζωή μου; Μία λέξη θα έδινε ένα δυο συναισθήματα και θα έστελνε στην εξορία όλα τα άλλα. Όχι, δεν μπορώ να δώσω σ' αυτό το βιβλίο μόνο μία λέξη. Ακόμα και η περίληψη είναι δύσκολη –πώς να μαζέψω τη… φλυαρία του πόνου και των απωλειών που έχω ζήσει;
Τι θα συμβουλεύατε εκείνον που επρόκειτο να το διαβάσει;
C.T.B.: Να κάνει εικόνα την κάθε λέξη.
Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;
C.T.B.: Στο Αραράτ, για όλη μου τη ζωή. Στην ελευθερία. Στην πατρίδα της ύπαρξής μου. Κι εκεί να φιλεύω τις ιστορίες μου στους φίλους-επισκέπτες.
Κλείστε τη μίνι συνέντευξη με μία φράση/παράγραφο από το βιβλίο.
C.T.B.:
Αν όλοι για τον κατατρεγμό των Κούρδων είχαμε ένα δάκρυ, αυτός ο λαός θα είχε την πατρίδα του.
Και μια στροφή από ποίημα του αγωνιστή Νουρεντίν:
Τη ζωή μια φορά τη ζεις
Οι φίλοι όταν φύγω να πουν ήταν καλός φίλος
Οι εχθροί να πουν ήταν ένας εχθρός που έπρεπε να τον φοβάσαι
Αυτά να πουν για μένα και είναι αρκετά.
Ο Cemil Turan Bazidi γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1955 στον Κουρδιστάν, στην περιοχή Σερχάτ (Αραράτ). Είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Στο πανεπιστήμιο εντάχθηκε στο Κουρδικό Κίνημα. Στις δύο χούντες της Τουρκίας, κυνηγήθηκε για την δράση του, φυλακίστηκε, βασανίστηκε και το 1984 δραπέτευσε. Ήρθε στην Ελλάδα και ζήτησε πολιτικό άσυλο. Αργότερα απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα. Συνεργάστηκε με τις ελληνικές εφημερίδες «Καθημερινή», «Αυγή», «Ελευθεροτυπία», «Ελεύθερο Βήμα» και «Εξουσία». Αρθρογραφία του υπάρχει στα περιοδικά «Lobby» και «Σαμιζάντ», «Το Ποντίκι», «Η Εφημερίδα των Συντακτών». Εργογραφία: «Το ματωμένο χιονολούλουδο» (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2001), «Τα μάτια του λύκου» (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2003), «Η νύχτα που έβλεπε τη μέρα» (Eκδόσεις Καστανιώτη, 2006), «Τα παιδιά του Αραράτ» (Εκδόσεις Καστανιώτη, 2008 - Εκδόσεις Librería Española ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, 2016), «Εκεί ο θεός κοιμόταν» (Εκδόσεις NOVELBOOKS, 2013), «Αζάντ με λένε» (Εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ, 2015) -Τιμητική διάκριση από την UNESCO, «Ημερολόγιο του 2017» αφιερωμένο στην κουρδική ποίηση (Εκδόσεις Librería Española ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, 2016), «Ανθολογία - Σύγχρονοι Κούρδοι ποιητές» (Εκδόσεις ΗΡΟΔΟΤΟΣ, 2017), ΛΕΥΚΩΜΑ «Χρώματα που μυήθηκαν στις ζωές μας» (Εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ, 2017), «Ανθολογία σύγχρονης κουρδικής ποίησης» (ΑΩ Εκδόσεις, 2020), «Το Κουρδικό ζήτημα στον ελληνικό τύπο» (ΑΩ Εκδόσεις, 2021), Υπό έκδοση είναι «Η αρχαία σοφία των Κούρδων Εζιντί».
