«Είναι τεράστια πρόκληση να σκηνοθετείς και να προετοιμάζεις ένα πολιτικό έργο που κάθε χορωδία που συμμετέχει θα το "κατοικήσει" και θα το διαμορφώσει διαφορετικά σε κάθε παράσταση. Με αυτόν τον τρόπο κάθε χορωδία, κάθε πόλη, δίνει ένα μοναδικό στίγμα σε μία ιστορία που ασχολείται με την ίδια ερώτηση: Μπορούμε να συνυπάρξουμε με το διαφορετικό ή μήπως υπάρχει ένα κομμάτι μας πάντα θα επιλέγει το οικείο και θα λειτουργεί βάση του φόβου μας; Αυτό μας απασχόλησε και στην μαγνητοσκόπηση της παράστασης στην Εθνική Λυρική Σκηνή όπου έπρεπε να συνομιλήσουμε με το κοινό μας μέσα από κάμερες και εκεί σκηνοθέτησα μια εκδοχή που είχε νόημα κινηματογραφικά. Τώρα επιστρέφουμε με ασφάλεια στα θέατρα και σε ένα κοινό που μετά από την σκληρή χρονιά της πανδημίας αναζητεί ευκαιρίες να υπάρξει και πάλι μαζί, ως κοινή ανάσα, ως κοινωνία.»
Εμπνευσμένο από τη μαζική σφαγή 69 ατόμων από τον Άντερς Μπρέιβικ το 2011 στη Νορβηγία, το έργο επιχειρεί να κατανοήσει το αδιανόητο της απώλειας και να εξερευνήσει τα όρια της συγγνώμης ενώπιον μιας θηριωδίας.
Έχει επιλεγεί μια άτυπη συμφωνία απόκρυψης του έργου, ακόμα και από τους ίδιους του τους συντελεστές, (βλέπε παραπάνω σημείωμα σκηνοθέτη) οπότε είναι καλύτερα να μην αναλωθούμε περαιτέρω σε στοιχεία της υπόθεσης, των χαρακτήρων, της παραστασιοποίησης κ.λπ. ώστε να λειτουργήσει καλύτερα η επιλογή τους και να γνωρίσετε το έργο την στιγμή της παράστασης, έτσι όπως θα σας παρουσιαστεί, όπως θα σας το διηγηθούν εκείνοι.
Όμως, σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε μια μνεία στα μηνύματά του καθώς η κοινωνική και δραματική του χροιά μάς τοποθετεί όλους μέσα στη συνθήκη, μας κάνει εν δυνάμει πρωταγωνιστές (του) στη ζωή και σίγουρα μας αφορά.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της ιστορίας αποτελείται από ένα «γιατί». Είναι αυτό το γιατί που οφείλεις να απαντήσεις μέσα σου όταν γίνεσαι μάρτυρας μιας τέτοιας ή παρόμοιας συμπλοκής. Μια οφειλή και προς τον συνάνθρωπό σου αλλά και προς τον εαυτό σου.
Εδώ η Κλαίρη από τη μια οφείλει να χαρεί τη ζωή της που την κέρδισε, αφού γλύτωσε, κι από την άλλη χρειάζεται να κατανοήσει εκείνον τον νεαρό (τους λόγους του, το κίνητρό του, τη θέση του, την οργή του...) γιατί πρέπει να απελευθερωθεί από τούτη τη μνήμη, πρέπει να συνεχίσει παρακάτω χωρίς τα βάρη του περιστατικού, έχοντας κλείσει τυχόν εκκρεμότητες (που υπάρχουν αναμφίβολα), άρα έχοντας καταλάβει το «γιατί» –και το πώς, και το ποιος...
Οι δύο ηθοποιοί, Αγλαΐα Παππά και Φοίβος Παπακώστας, καλούνται θα διανύσουν όλη τη διαδρομή, υποδυόμενοι μάλιστα πολλούς ρόλους-χαρακτήρες με σημαντική αξία σΤα γεγονότα. Ειδικά η κυρία Παππά ήταν φοβερή. Η τεχνική της με την οποία μπορεί να «μπαίνει» και να «βγαίνει» αυτοστιγμεί από τη συνθήκη, η εκφραστικότητά της, η σκηνική της ενέργεια, που σε συμπαρασύρει στα δρώμενα, αποτελούν μόνο μερικά από τα «κατορθώματά» της. Προφανώς, στην περίπτωσή της, η πείρα της στα δραματουργικά ζητήματα την καθιστά ιδανική επιλογή.
Η σκηνοθετική ματιά του κυρίου Ραπτοτάσιου εξυπηρετεί μια φρέσκια, μοντέρνα εκδοχή, που ταιριάζει σε έναν νέο άνθρωπο όπως αυτός, ασχέτως που τα μηνύματα και θέματα που θίγονται κατά τη διάρκεια είναι διαχρονικά. Παρά τον μοντερνισμό όμως, «συναντήσαμε» κι ένα πιάνο με ουρά επί σκηνής, μια κλασικότροπη αξία όπως και μια ολόκληρη χορωδία!
Αν περάσουν από την πόλη σας να κάνετε μια επίσκεψη, να ζήσετε κι εσείς την ιστορία που έχουν να σας αφηγηθούν. Κι αφού δεν μπορώ –δεν θέλω δηλαδή– να μεταφέρω άλλα στοιχεία κι αναλύσεις, αξίζει να αναφερθώ στο τέλος της ιστορίας. Θεωρώ πως μια τέτοια ιστορία μόνο αυτό το τέλος-κατάληξη θα μπορούσε να έχει. Δηλαδή θα μπορούσε να έχει κι άλλες εκδοχές αλλά μόνο αυτήν έπρεπε να έχει και την έχει.
Όλοι μας έχουμε δικαίωμα στον θυμό, την οργή... στην αποκατάσταση μιας αδικίας, στο άδικο... Όμως, υπάρχουν κάποια όρια, μια αόρατη μα ιδιαιτέρως σημαντική γραμμή που αν την περάσεις παύεις να λέγεσαι άνθρωπος. Κι ενώ όλοι δικαιούμαστε το ξέσπασμα ή την επανάσταση, (όλοι) εμείς που διαφοροποιούμαστε από ένα ζώο, ή αν θέλουμε να διαφοροποιούμαστε από το ζωώδες, πρέπει –πάση θυσία– να μην περάσουμε τη γραμμή.
Τα υπόλοιπα όμως θα σας τα διηγηθούν οι ίδιοι.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Ντέιβιντ Γκρεγκ
Μουσική - Στίχοι: Τζων Μπράουν
Μετάφραση - Σκηνοθεσία - Επιμέλεια σκηνικού: Αλέξανδρος Ραπτοτάσιος
Μουσική διεύθυνση - Διδασκαλία χορωδιών - Διασκευή μουσικής και στίχων: Κωνσταντίνος Θωμαΐδης
Κοστούμια / Υπεύθυνη χορωδιών επί σκηνής: Μαρία Σεσίλ Ιγγλέση
Σκηνογραφική Επιμέλεια: Δημοσθένης Κλημενώφ
Φωτισμοί Α': Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Ηχοτοπία: Αλέξανδρος Δρυμωνίτης
Ηχοληψία / Προσαρμογή Φωτισμών: Γιώργος Χρυσάφης
Πρώτη οργάνωση προγράμματος χορωδιών: Άννα Ευθυμίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Κοσμάς Κότσι
Διεύθυνση Παραγωγής: Λευτέρης Κώτσης
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης
Με τους Αγλαΐα Παππά και Φοίβο Παπακώστα
Πιάνο: Μάρκος Κώτσιας
Συμμετείχε η χορωδία: Πειραϊκό Φωνητικό Σύνολο Libro Coro
Το έργο δημιουργήθηκε μετά από ανάθεση της Actors Touring Company και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Traverse Theatre του Εδιμβούργου (Φεστιβάλ Fringe 2013) σε σκηνοθεσία Ράμιν Γκρέι. Έλαβε διθυραμβικές κριτικές και χαρακτηρίστηκε ως ένα σημαντικό, πρωτοπόρο έργο. Αμέσως μετά την πρεμιέρα του ακολούθησε διετής περιοδεία στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε θέατρα ανά την Ευρώπη και στη Νέα Υόρκη.
Η παράσταση είναι συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με το Θεσσαλικό Θέατρο, τα ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας, Κοζάνης, Σερρών, Κρήτης, Καλαμάτας, Αγρινίου, Ρούμελης και τη Ferodo Bridges.
Η παράσταση υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
