Το έργο έχει γραφτεί από την Ιρλανδή συγγραφέα Ελέιν Μέρφι το 2008, ο πρωτότυπος τίτλος του στα αγγλικά είναι Little Gem και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Δουβλίνο στο Dublin Fringe Festival. Ενθουσίασε τους κριτικούς και κέρδισε αμέσως το βραβείο Fishamble New Writing Award. Την ίδια χρονιά ήταν υποψήφιο για το καλύτερο νέο έργο εκείνης της χρονιάς στην Ιρλανδία και έναν χρόνο μετά μεταφέρθηκε στο Εδιμβούρδο της Σκωτίας όπου κέρδισε το βραβείο Carol Tambor Best of Edinburgh Award.
Δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση για ποιον λόγο το συγκεκριμένο έργο, έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση το 2008 στην Ιρλανδία. Η τέχνη πάντα προσπαθεί να απελευθερώσει ό,τι καλύτερο έχουμε μέσα μας. Εκείνη την όχι και τόσο μακρινή εποχή στην Ιρλανδία, τα δικαιώματα των γυναικών στην έκτρωση ήταν περιορισμένα. Φυσικά, πλέον η κατάσταση έχει αλλάξει και συνεχώς οι άνθρωποι και μαζί με αυτούς οι νομοθεσίες τους, δίνουν μεγαλύτερες προσωπικές ελευθερίες στην διαχείριση του σώματός μας.
Ας περάσουμε όμως στην υπόθεση του έργου για να κατανοήσουμε καλύτερα για τι μιλάμε. Τρεις γυναίκες στην Ιρλανδία. Η Κέι, η Λορέν και η Άμπερ. Τι τις δένει; Η συγγένεια. Η Κέι είναι η γιαγιά, η Λορέν η μητέρα και η Άμπερ η εγγονή. Και ανάμεσά τους ένας άντρας, ο Τζεμ. Είναι ο σύζυγος της πρώτης, πατέρας της δεύτερης και παππούς της τρίτης. Ο Τζεμ είναι συνεχώς παρών στην σκηνή αλλά μόνο μέσα από τα λεγόμενα των γυναικών. Πάνω στην σκηνή έχουμε μόνο τις τρεις γυναίκες.
Το κείμενο της Ελέιν Μέρφι καταφέρνει κάτι καταπληκτικό: ενώ όλοι εμείς οι θεατές γνωρίζουμε τον βαθμό συγγένειας των τριών γυναικών και ενώ οι ζωές τους συναντιούνται αναγκαστικά, την ώρα που η κάθε μία διηγείται την ιστορία της, ξεχνιόμαστε, απομονώνουμε τη μία από την άλλη και τις αντιμετωπίζουμε απλά ως τρεις διαφορετικές γυναίκες. Βλέπουμε την κάθε μία με τις δικές της ανάγκες, ανησυχίες και προβλήματα. Και είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι η κάθε γυναίκα δεν είναι μόνο μητέρα, κόρη ή γιαγιά, πάνω από όλα είναι γυναίκα. Ίσως και μόνο αυτό το γεγονός να μετατρέπει το έργο της Ελέιν Μέρφι σε ένα φεμινιστικό μανιφέστο.
Η Κέι είναι παντρεμένη με τον Τζεμ εδώ και πολλά χρόνια. Όπως μας λέει και η ίδια, η δουλειά της είναι: σύζυγος του Τζεμ! Ο Τζεμ έχει υποστεί εγκεφαλικό και τα τελευταία χρόνια είναι ανάπηρος. Η Λορέν, μεσήλικη πλέον, εργάζεται σε μια δουλειά που δεν την ικανοποιεί και είναι χωρισμένη από τον άντρα της. Προσπαθεί μέσα από τα άγχη της, να ξαναβρεί τον έρωτα με έναν άντρα που γνωρίζει στα μαθήματα χορού. Τέλος, η Άμπερ, νεαρή κοπέλα, εθισμένη στο αλκοόλ και στις ουσίες, μένει έγκυος κατά λάθος από τον εραστή της. Ο ίδιος είναι εντελώς αδιάφορος για την κατάσταση και η Άμπερ έναντι όλων των δυσκολιών αποφασίζει να γεννήσει και να μεγαλώσει μόνη της το παιδί. Και οι τρεις έχουν να αντιμετωπίσουν τις μεγαλύτερες φοβίες τους: η Κέι το ενδεχόμενο να ζήσει μόνη της χωρίς τον αγαπημένο σύντροφο μιας ολόκληρης ζωής. Η Λορέν θέλει να βρει ξανά τις στιγμές της ηρεμίας της, να ξεφύγει από τα άγχη της ανιαρής και χωρίς προοπτικές δουλειάς της και να αντιμετωπίσει εκ νέου την συντροφικότητα. Η Άμπερ από την άλλη, μέσα από την απόφασή της να κρατήσει το εξώγαμο παιδί της, αναγκάζεται να αφήσει πίσω της τα νεανικά της χρόνια και να αντιμετωπίσει πρόωρα την ενηλικίωση.
Η Μαρία Κανελλοπούλου αναλαμβάνει τον ρόλο της Κέι. Αυτή η σπουδαία πραγματικά ηθοποιός καταφέρνει να μας κάνει να ξεκαρδιζόμαστε στα γέλια την μία στιγμή –μέσα από την πρσσπάθεια τής Κέι να δοκιμάσει για πρώτη φορά στη ζωή της να έρθει σε οργασμό με δονητή– και την αμέσως επόμενη στιγμή να κλαίμε μαζί της, όταν εκμυστηρεύεται στον εαυτό της την πιο σημαντική ατάκα του έργου: «Δεν μπορώ να τον απατήσω ούτε με ένα κομμάτι πλαστικό!».
Η Στέλλα Κρούσκα είναι η Λορέν. Ανάμεσα στις τρεις έχει ίσως τον λιγότερο αβανταδόρικο ρόλο: δεν έχει να αντιμετωπίσει ούτε τον επικείμενο θάνατο του άντρα της αλλά ούτε και τον ερχομό του παιδιού της. Έχει να αντέξει την ανιαρή καθημερινότητα μιας μίζερης ζωής. Παρόλα αυτά, η Κρούσκα φέρνει εις πέρας τον ρόλο της γεμίζοντας την σκηνή με την αγχώδη προσωπικότητά της. Η Λορέν της Στέλλας Κρούσκα είμαστε όλες εμείς οι μεσήλικες γυναίκες με τις εργασίες μας, τους έρωτές μας, τα παιδιά μας, τις ηλικιωμένες μητέρες μας.
Η Βασιλίνα Κατερίνη είναι η Άμπερ. Η μετεφηβική ηλικία με τις κραιπάλες, τα πάρτι και τους έρωτες ερμηνεύονται υπέροχα από τη νεαρή ηθοποιό. Όπως υπέροχα ερμηνεύεται και η απότομη ενηλικίωση, η θαρραλέα απόφαση υπέρ της ζωής. Η Άμπερ της Βασιλίνας Κατερίνη είναι συγκινητική όταν συνειδητοποιεί για πρώτη φορά τη μητρότητα, όπως συγκινητική είναι η απόφασή της να εκμυστηρευτεί το μυστικό της στη γιαγιά της και όχι στην μητέρα της. Και τέλος η Άμπερ κάνει ένα δώρο στη γιαγιά της, όταν ονομάζει τον γιο της Τζεμ: το όνομα του παππού που δεν υπάρχει πια.
Η σκηνοθεσία καθώς και η μουσική επιμέλεια είναι του Φώτη Μακρή. Γρήγορη και με τέμπο η σκηνοθετική ματιά του Φώτη Μακρή: μέσα από τους τρεις μονολόγους οι ηθοποιοί "δίνουν ωραίες πάσες" η μία στην άλλη. Εκπληκτική επίσης η τελευταία σκηνή με τον μαξιλαροπόλεμο, που αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο το δέσιμο των τριών χαρακτήρων. Οι μουσικές επιλογές που ντύνουν το έργο εστιάζουν στην ντίσκο και ποπ της δεκαετίας του 1980.
Τα σκηνικά και τα κουστούμια υπογράφει η Μαρία Μπενάκη. Ένα αναπαυτικό σαλονάκι συνοδεύει την Κέι, ένα απλό τραπέζι με ποτήρια καφέ και νερού την Λορέν και μαξιλάρες και σκαμπό την Άμπερ, αναδεικνύοντας την εποχή και την ηλικία που αντιπροσωπεύει η κάθε μια.
Τρυφερό αλλά και σκληρό, συγκινητικό αλλά και γεμάτο χιούμορ, ανατρεπτικό και τολμηρό, το έργο της Ιρλανδής Ελέιν Μέρφυ, έρχεται να μας υπενθυμίσει σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που ζούμε όλοι μας, ότι ο άνθρωπος πάνω απ' όλα έχει ανάγκη την επαφή, το άγγιγμα, την κατανόηση την αλληλεγγύη και την αγάπη.
Συντελεστές
Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη
Σκηνοθεσία - Μουσική Επιμέλεια: Φώτης Μακρής
Σκηνικά - Κοστούμια: Μαρία Μπενάκη
Μουσική Σύνθεση: Φοίβος Σαμαρτζής
Φωτογραφίες: Νίκος Νικόπουλος
Παίζουν: Μαρία Κανελλοπούλου, Στέλλα Κρούσκα, Βασιλίνα Κατερίνη
Στο Studio Μαυρομιχάλη [Μαυρομιχάλη 134, Εξάρχεια, 2106453330] κάθε Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 19:00
