Μετά από αρκετά χρόνια είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ ξανά το θέατρο Πρόβα της αγαπημένης Μαίρης Ραζή. Έχω δει παλιότερα πολύ ωραίες παραστάσεις εκεί όπως το «Επάγγελμα της κυρίας Γουόρεν» του Μπέρναρ Σόου και τη «Ρόζα» για τη ζωή της ρεμπέτισσας Ρόζα Εσκενάζι. Φέτος, μετά από σχεδόν δύο χρόνια απουσίας λόγω του covid, ο θέατρο Πρόβα ανοίγει ξανά τις πόρτες του με ένα παλιό, βραβευμένο έργο του Στρατή Καρρά.
Λίγα λόγια για τον δραματουργό Στρατή Καρρά: σπούδασε στην κινηματογραφική σχολή Σταυράκου αλλά και στη θεατρική σχολή του Πέλου Κατσέλη και σε όλη του τη ζωή ήταν καθηγητής υποκριτικής αλλά και συγγραφέας θεατρικών έργων. Υπήρξε καθηγητής στο Εθνικό Θέατρο, Γενικός Διευθυντής της ελληνικής ραδιοφωνίας, δημιούργησε το εργαστήρι θεάτρου κίνησης, που αργότερα ονομάστηκε Θέατρο Κωφών της Ελλάδας. Έχει συνεργαστεί για τη συγγραφή των σεναρίων των ταινιών «Αναπαράσταση» και «Μέρες του '36» του Θόδωρου Αγγελόπουλου και «1922» του Νίκου Κούνδουρου. Το πρώτο θεατρικό έργο με το οποίο έγινε γνωστός ήταν «Οι νυχτοφύλακες», για το οποίο έλαβε το Β' κρατικό βραβείο θεάτρου το 1967. Το δεύτερο θεατρικό έργο του ήταν «Οι παλαιστές», με το οποίο απέσπασε Κρατικό έπαινο και πρωτοπαρουσιάστηκε το 1969 από τον θίασο Παξινού και Μινωτή στο θέατρο Rex.
Δεν είναι τυχαίο που τα περισσότερα έργα του Στρατή Καρρά έχουν τίτλους επαγγελματικών ιδιοτήτων όπως νυχτοφύλακες, παλαιστές κ.λπ. καθιστώντας τα έτσι πιο απρόσωπα. Δεν μιλάμε για τον Γιάννη ή την Μαρία αλλά για έναν νυχτοφύλακα, για έναν παλαιστή...
Οι παλαιστές λοιπόν του Στρατή Καρρά παρουσιάζονται φέτος στο θέατρο Πρόβα. Το πρώτο τους ανέβασμα, όπως είπαμε, ήταν το 1969, μέσα στην επταετία της χούντας. Δεν είναι τυχαίο το πολιτικό πλαίσιο. Και θα καταλάβουμε γιατί.
Βρισκόμαστε σε ένα αστικό σπίτι στην Αθήνα όπου ζουν η Αρχοντία μαζί με την αδελφή της Ρόζα και την κόρη της Αντιγόνη. Η Αρχοντία τρελαμένη από τη μοναξιά και από την έλλειψη ενός συντρόφου, αλληλογραφούσε χρόνια με κάποιον Εγνάτη. Τον φανταζόταν όπως ήθελε προφανώς μέσα από τα γραφόμενά του. Ξαφνικά στο σπίτι των τριών γυναικών εμφανίζεται ένας άντρας, ο οποίος δηλώνει παλαιστής και όλοι φαντάζονται πως είναι ο Εγνάτης, ο αλληλογράφος της Αρχοντίας. Η Αρχοντία και η Ρόζα χαίρονται με την άφιξή του και προσπαθούν να τον περιποιηθούν. Από την άλλη, η κόρη της Αρχοντίας, η Αντιγόνη, είναι διστακτική και βλέπει πράγματα που δεν συνειδητοποιούν οι δύο μεγαλύτερες γυναίκες. (Δεν είναι τυχαίο το όνομα Αντιγόνη, πιστεύω! Η ανυπότακτη, φιλελεύθερη φιγούρα που δημιούργησε ο Σοφοκλής μάς συνοδεύει.) Ο άντρας που συστήθηκε ως Εγνάτης καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο χώρο στο σπίτι, δεν φέρεται ως φιλοξενούμενος αλλά ως κατακτητής. Γίνεται βίαιος με την Αντιγόνη που τολμά να τον αμφισβητήσει και περιμένει να του προσφέρουν τα πάντα. Την επόμενη ημέρα έρχεται στο σπίτι ένας άλλος άντρας, που είναι γνώριμος του πρώτου, κανείς δεν τον ξέρει αλλά και αυτός εγκαθίσταται στον χώρο των τριών γυναικών και έχει αξιώσεις. Η Αντιγόνη καταφέρνει να πείσει τις δυο άλλες γυναίκες ότι αυτό δεν είναι φυσιολογικό και όταν αυτές πείθονται και είναι έτοιμες για την επανάστασή τους εναντίον των δύο εισβολέων, έχουμε την άφιξη ενός τρίτου άντρα. Η Αρχοντία μέσα σε όλη την ευκολοπιστία της και στη διάθεσή της να βρει έναν σωτήρα στο πρόσωπο του τρίτου ξένου, του δίνει δικαιώματα, προκειμένου να διώξει αυτός τους δύο πρώτους. Ο τρίτος όμως άντρας, ο δήθεν σωτήρας, αποδεικνύεται το ίδιο δυνάστης με τους άλλους δύο.
Είναι καταπληκτικό πόσο εύκολα ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, όπως η Αρχοντία και η Ρόζα δέχονται να καταπατηθεί η ελευθερία τους, πόσο εύκολα ο πρώτος ξένος επιβάλλει την εξουσία του, μόνο και μόνο επειδή το επιθυμεί και το επιβάλλει. Από τους τρεις κατοίκους του σπιτιού, μόνο η Αντιγόνη επαναστατεί απέναντί του. Και φυσικά δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως η Αντιγόνη είναι η νεότερη, οι νέοι άνθρωποι είναι πάντα πιο φιλελεύθεροι και έτοιμοι να διακινδυνεύσουν. Όπως είναι επίσης καταπληκτικό πόσο γρήγορα και με αφέλεια ο άνθρωπος ψάχνει έναν σωτήρα, έναν οποιονδήποτε σωτήρα. Δεν στηρίζεται στον εαυτό του αλλά μεταφέρει όλο το βάρος της ευθύνης για την καλυτέρευση της ζωής του σε έναν ξένο.
Η σκηνοθεσία όπως και οι φωτισμοί του έργου είναι του Παντελή Παπαδόπουλου, ο οποίος εκμεταλλεύεται με τον καλύτερο τρόπο τον μικρό χώρο της σκηνής για να στήσει τους ηθοποιούς του και να αναδείξει τα καλύτερά τους.
Τον ρόλο της Αρχοντίας αναλαμβάνει η Μαίρη Ραζή, που μας παρουσιάζει μια αφελή, ευκολόπιστη γυναίκα που προσπαθεί να βρει ευτυχία στη ζωή της, για αυτό γίνεται εύκολη λεία.
Η Ιωάννα Μαλακατέ είναι η Ρόζα, μια από τη φύση της αφελής, ευκολόπιστη και καλή γυναίκα που δεν έχει λόγο να πιστεύει το κακό.
Η νεαρή Ελένη Κερολάρη ερμηνεύει την Αντιγόνη, τη μοναδική που καταλαβαίνει αμέσως την αδικία και αντιστέκεται με σθένος.
Ο έμπειρος Σωτήρης Τσόγκας είναι ο πρώτος ξένος, ο Εγνάτης (όπως θέλει να τον αποκαλεί η Αρχοντία). Λαοπλάνος, καταφερτζής και πολιτικάντης, εύκολα πείθει τις τρεις γυναίκες να κάνουν ό,τι αυτός θέλει.
Ο Κώστας Δαρλάσης είναι ο δεύτερος άντρας, εξίσου πονηρός και άρπαγας με τον πρώτο, μόνο που αυτός είναι ακόμα πιο βίαιος, του έχει ανοίξει τον δρόμο ο πρώτος και με το που συνειδητοποιεί ότι κινδυνεύει, επιτίθεται.
Ο τρίτος άντρας είναι ο Αντώνης Ζιώγας, ο δήθεν σωτήρας. Δεν αποζητά ο ίδιος αυτόν τον ρόλο, του προσφέρεται απλόχερα από τα θύματα και αυτός τον αρπάζει, επειδή τον συμφέρει.
Τα σκηνικά και τα κουστούμια που υπογράφει η Λαμπρινή Καρδάρα είναι ταιριαστά με την Αθήνα της δεκαετίας του '70 και τόσο θεατρικά όσο πρέπει.
Συντελεστές:
Συγγραφέας: Στρατής Καρράς
Σκηνοθεσία: Παντελής Παπαδόπουλος
Σκηνικά: Λαμπρινή Καρδάρα
Κοστούμια: Λαμπρινή Καρδάρα
Μουσική: Διονύσης Τσακνής
Φωτισμοί: Ρίζος Τσιγάρης
Φωτογραφίες: Γιώργος Πανηγυρόπουλος
Παίζουν: Σωτήρης Τσόγκας, Μαίρη Ραζή, Κώστας Δαρλάσης, Ιωάννα Μαλακάτε, Αντώνης Ζιώγας, Ελένη Κερολάρη
Στο Θέατρο Πρόβα [Αχαρνών & Ηπείρου 39, Αθήνα, 2108818326]
