Η κουρελού είναι, αν μη τι άλλο, ένας πρωτότυπος τίτλος λογοτεχνικού βιβλίου –στην περίπτωσή μας πρόκειται για τη συλλογή διηγημάτων του Τάκη Γεράρδη. Σε σχέση με την επιλογή, μας λύνει την απορία ο ίδιος αναφέροντας ότι αυτό που χαρακτηρίζει μια οποιαδήποτε κουρελού είναι πως δεν έχει σαφή και συγκεκριμένη αρχή και τέλος. Η υφάντρα είτε από ένστικτο είτε από επιλογή αποφασίζει αν θα ξεκινήσει με την μπλε, τη μαύρη ή την κόκκινη κορδέλα το έργο της, όπως επίσης και πού, και πότε θα τελειώσει αυτό. Με άλλα λόγια μας προϊδεάζει για ένα μιξ-εντ-ματς έργο όπου διαφορετικά κι ετερόκλητα στοιχεία, στο τέλος, θα δημιουργήσουν ένα ενιαίο σύνολο, που θα άπτεται μιας ενιαίας αισθητικής.
Στον πρόλογο του συγγραφέα διαβάζουμε πως πρόκειται για τριάντα οκτώ μικρές και μεγάλες ιστορίες, ανακατεμένες χρονικά και κατά κύριο λόγο αυτοβιογραφικές... και πράγματι, ο βιωματικός χαρακτήρας είναι εντονότατος από την πρώτη σελίδα. Τα κείμενα γράφονται σε πρώτο πρόσωπο –ενθαρρύνοντας το παραπάνω– και τα θέματα αποτελούν αναμνήσεις από τη ζωή του Τάκη Γεράρδη, των οικείων και του κύκλου του. Έτσι λοιπόν, διάφορα περιστατικά, συμβάντα, εσωτερικές καταγραφές ως και πολύ προσωπικές στιγμές παίρνουν τη σκυτάλη και μας ταξιδεύουν ανά τις δεκαετίες σε μέρη, τόπους, πρόσωπα και καταστάσεις που έζησε ο ίδιος.
Δείχνει πολύ ρεαλιστικό. Φαίνεται πως τα μυθοπλαστικά στοιχεία ωχριούν σε αναλογία με τα πραγματικά περιστατικά και το τελικό αποτέλεσμα, στο σύνολό του, είναι περισσότερο μια ημερολογιακή καταγραφή με λογοτεχνικό ύφος και στοιχεία χρονογραφήματος. Αρκετή από τη σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας εμβολίζεται στα πεζογραφήματα, ηθοπλαστική όπως και σκεπτικισμός. Ο συγγραφέας δεν παρουσιάζει επιφανειακά τις συνθήκες, κάνει και το προσωπικό του σχόλιο σε σχέση με τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα κ.ά. Για παράδειγμα, όταν αφηγείται περιστατικά των ημερών του Πολυτεχνείου ή στο lockdown όπου συγκρίνει την εποχή της Χούντας με την τρέχουσα επικαιρότητα της πανδημίας. Ως αποτέλεσμα, μας βάζει «μέσα» στην αφήγηση, μας κάνει μέρος αυτής, επιτρέποντάς μας να αφουγκραστούμε καλύτερα τον χαρακτήρα του, τις απόψεις και τη γενικότερη στάση που έχει στη ζωή.
Ενδιαφέρουσες οι παρομοιώσεις όπως: Ανάμεσα στους καλοντυμένους συνομιλητές του έμοιαζε με αρπακτικό όρνιο που τάιζε τα παπάκια στο Ζάππειο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι διαθέτει καλή ικανότητα σκιαγράφησης των χαρακτήρων-προσώπων (του) η οποία, σε συνδυασμό με την πολύ καλή αφηγηματική τεχνική του και τις ωραίες εικόνες, ολοκληρώνει μια άρτια, απολαυστική αναγνωστική εμπειρία. Αν είχε τύχει καλύτερης αντιμετώπισης στα πιο τεχνικά ζητήματα (επιμέλεια κειμένου –είναι τραγική– και σελιδοποίηση) που το αδικούν, θα μιλάγαμε σήμερα για ένα πολύ καλό βιβλίο· και όχι μόνο αυτό. Θυμάστε τα αποσπάσματα που περιείχαν τα ανθολόγια του σχολείου από όπου αντλούσαν οι φιλόλογοι κεντρίσματα σε κάθε εθνική ή θρησκευτική ή άλλη επέτειο; Αρκετά από τα συγκεκριμένα εδάφια θα μπορούσαν κάλλιστα να βρίσκονται ανάμεσά τους.
Η καλή ροή του λόγου αναδεικνύεται στα κείμενα που χαρακτηρίζονται από τις τεράστιες περιόδους που διαρκούν μία, δύο ή και περισσότερες σελίδες (!) και που αντί να μπλοκάρουν ή να συγχύζουν (σ)την ανάγνωση –όπως συμβαίνει πάρα πολλές φορές σε αντίστοιχες συγγραφικές επιλογές– εδώ διαχειρίζονται πολύ όμορφα, οι φράσεις γίνονται χειμαρρώδεις μονόλογοι σκέψεων, χωρίς παύσεις, σε μια κυριολεκτικά απνευστί επιλογή αλλά με νόημα, διαφορετικό ύφος όμως λειτουργικό αποτέλεσμα.
Σε μια γενικότερη τοποθέτηση, ο Τάκης Γεράρδης αγαπά τις αναμνήσεις του, ακόμα κι εκείνες που του προκάλεσαν πόνο, κάνει αναπολήσεις όμορφων, αστείων ή αξιοπρόσεκτων στιγμών του, φαίνεται πως λειτουργεί με ειλικρίνεια, άνευ φίλτρου αυτολογοκρισίας (δε φοβάται ότι θα «τσαλακωθεί» με άλλα λόγια) και δείχνει πόσο ουμανιστής είναι.
Έτσι λοιπόν, παρά την κουρελού του, ο συγγραφέας έχει τελικά κοινό παρονομαστή στις ιστορίες του: το βιωματικό στοιχείο, το πρώτο πρόσωπο και την άμεση εμπλοκή του ιδίου στα δρώμενα.
Αυτές οι γλυκύτατες, καθημερινές, μικροαστικές ιστορίες εμπλουτίζονται και με ένα υποδόριο χιούμορ (όπως το χάδι), προτάσσουν μια τρυφερότητα και «φορούν» γήινα, οικεία στοιχεία. Όταν στο τέλος παραθέτει σελίδες από τα ιδιόχειρα τετράδια του πατέρα του, από τα απομνημονεύματά του, γίνεται κάπως γραφικός –θα πουν πολλοί– μα σίγουρα κερδίζει τη συμπάθεια του φιλαναγνώστη.
Επίσης:
