Γιατί γράφετε;
Χρυσάνθη Ιακώβου: Από ανάγκη, από εσωτερική παρόρμηση, επειδή δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, επειδή δίνει νόημα στις ώρες και στις μέρες μου. Γράφω από τόσο μικρή ηλικία και το γράψιμο είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή μου που είναι πλέον βασικότατο στοιχείο της ίδιας μου της ύπαρξης, τόσο απαραίτητο και σημαντικό όσο η αναπνοή. Προφανώς, ο κάθε άνθρωπος έχει βρει –ή ψάχνει να βρει– έναν τρόπο για να εκφράζεται, να επικοινωνεί, να πραγματώνεται· εγώ τα έχω βρει όλα αυτά στο γράψιμο.
Ποιες εικόνες ή συναισθήματα αποτελούν αφορμές για δημιουργία;
Χ.Ι.: Ο ήλιος και τα παιχνίδια του ήλιου σε ένα μισοσκότεινο δωμάτιο ή πάνω σε μια επιφάνεια. Η βροχή, το ηλιοβασίλεμα. Το φεγγάρι, ειδικά όταν ο ουρανός δεν έχει σκοτεινιάσει ακόμα εντελώς. Η θάλασσα. Ένα παλιό, εγκαταλελειμμένο κτίριο. Οτιδήποτε βέβαια μπορεί να σταθεί αφορμή για δημιουργία. Κάποιες περίοδοι η ανάγκη για έκφραση είναι εντονότερη και η έμπνευση ενεργοποιείται τόσο συχνά και τόσο αναπάντεχα.
Πώς λογαριάζεται η επιτυχία ενός βιβλίου για εσάς;
Χ.Ι.: Καταρχάς, δεν γράφεις ένα βιβλίο για να «κάνει επιτυχία» ή, εν πάσει περιπτώσει, δεν είναι η επιτυχία αυτήν που έχεις κατά νου. Γράφεις ένα βιβλίο επειδή έχεις ανάγκη να το γράψεις και ελπίζεις να «επικοινωνήσεις» με αυτούς που θα το διαβάσουν. Γενικά, είναι λίγο δύσκολο να προσδιοριστεί η έννοια της επιτυχίας όταν μιλάμε για βιβλία στην Ελλάδα –και μάλιστα για ποιητικά βιβλία– δεδομένου ότι η λογοτεχνία δεν αγκαλιάζεται στη χώρα μας στον βαθμό που θα μπορούσε… Επιτυχία για μένα είναι η ίδια η έκδοση του βιβλίου, το να κάνεις δηλαδή το τολμηρό βήμα και να ανοιχτείς στο αναγνωστικό κοινό. Επιτυχία είναι να το διαβάσουν άνθρωποι με τους οποίους δεν γνωρίζεσαι. Επιτυχία είναι να αρέσει το βιβλίο σε αυτούς που εκτιμάς και σε αυτούς που αγαπούν τη λογοτεχνία. Και φυσικά η μεγαλύτερη επιτυχία είναι να σου πει κάποιος αναγνώστης –γνωστός σου ή άγνωστος– πόσο τον άγγιξε κάποιο ποίημα ή κάποιος στίχος.
Αν έπρεπε να περιγράψετε τη συλλογή Lacrimosa με μία λέξη ή μια φράση, ποια θα ήταν αυτή;
Χ.Ι.: Προβληματισμός.
Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σας έργο και γιατί;
Χ.Ι.: Το αγαπημένο μου από αυτό το βιβλίο, το «Lacrimosa», θα έλεγα πως είναι το ποίημα «Μια αλήθεια», το οποίο έχω διαλέξει και για το οπισθόφυλλο:
Το τελευταίο μπάνιο.
Λεία και στιλπνά τα σώματά μας
μέσα στην υγρή σιωπή της θάλασσας.
Ένα ένδοξο απόγευμα
που μας αξίωσε
με μια ρωγμή αλήθειας.
Κι η βάρκα αραγμένη στη στεριά
τα ταξίδια που δεν ταξίδεψε.
Τα τζιτζίκια,
το κρυφτό παιχνίδι του ήλιου.
Τολμήσαμε.
Δίχως να νιώσουμε πώς
βρεθήκαμε κιόλας στη σκιά.
Η αναζήτηση της «αλήθειας» είναι νομίζω ένας από τους βαθύτερους υπαρξιακούς στόχους του ανθρώπου και είναι και μια ιδέα που με βασανίζει έντονα ποιητικά. Το συγκεκριμένο ποίημα είναι βιωματικό, με την έννοια ότι σχηματίστηκε στο μυαλό μου ως ιδέα όσο βρισκόμουν μέσα στο νερό σε μια υπέροχη παραλία ένα απόγευμα του Αυγούστου, με τα τζιτζίκια να ακούγονται, τον ήλιο να δύει και μια βάρκα να βρίσκεται σχεδόν ξεχασμένη στην άμμο. Αισθάνθηκα όντως εκείνη τη στιγμή ότι βίωσα «μια αλήθεια», η οποία βέβαια γλίστρησε γρήγορα, όπως όλες οι αλήθειες που βιώνουμε. Κάποια στιγμή βρέθηκα στη σκιά, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που δύει ο ήλιος της ζωής μας, πριν προλάβουμε να ανακαλύψουμε όλα τα μυστικά της ύπαρξης μας.
Αν δεν υπήρχε η ποίηση στη ζωή σας, με τι θα είχατε ασχοληθεί; Με ποιον τρόπο θα εκφραζόσασταν; Πώς;
Χ.Ι.: Μου αρέσει πολύ η φωτογραφία, ασχολούμαι ερασιτεχνικά αρκετά χρόνια. Το εξώφυλλο μάλιστα του «Lacrimosa» (όπως και των δύο προηγούμενων ποιητικών μου συλλογών) είναι φωτογραφία δική μου. Επίσης, η μεγάλη αγάπη της ζωής μου –εκτός από την λογοτεχνία– είναι ο κινηματογράφος, οπότε θα μπορούσα να με φανταστώ σκηνοθέτιδα.
Μοιραστείτε ένα όνειρό σας, μια σκέψη ή έναν στόχο.
Χ.Ι.: Μόνιμο όνειρο είναι πάντα το πεζό. Θα ήθελα κάποια στιγμή να γράψω μια ολοκληρωμένη συλλογή διηγημάτων ή ένα μυθιστόρημα. Αλλά πέρα από αυτό, ελπίζω να συνεχιστεί το ταξίδι της ποίησης, να μην τελειώσει ποτέ!
Η Χρυσάνθη Ιακώβου μιλάει με αφορμή την ποιητική της συλλογή, Lacrimosa, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Η Χρυσάνθη Ιακώβου έχει σπουδάσει Ελληνική Φιλολογία και εργάζεται ως δημοσιογράφος. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές (Αχ-έρων, εκδόσεις Βακχικόν, 2013 και Τεθλασμένοι χρόνοι, εκδόσεις Βακχικόν, 2017), ενώ έχει συμμετάσχει με ποιήματα και διηγήματα σε συλλογικές εκδόσεις. Συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά στα οποία δημοσιεύει κριτικές βιβλίων και συνεντεύξεις με συγγραφείς, καθώς και κείμενα για τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο.
