Σχετικά με το τί με ώθησε στη συγγραφή αυτού του βιβλίου:
Νίκος Νικολής: Θέλοντας να γνωρίσω την ιστορία της Κασσάνδρας, βρέθηκα μπροστά σε ένα πλήθος αναξιοποίητων πληροφοριών και αναφορών που με εντυπωσίασε. Η αντιφατικότητα, όμως, κάποιων από αυτές με έβαλαν στη διαδικασία μιας περιορισμένης αρχικά έρευνας, αποτέλεσμα της οποίας ήταν ένας πρόσθετος αριθμός πληροφοριών και πηγών, που στο σύνολό τους έχρηζαν πια συγκέντρωσης και επεξεργασίας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οδηγήθηκα σε μια συνολικότερη μελέτη της ιστορίας της αυτού του τόπου, τα αποτελέσματα της οποίας έκρινα ότι έπρεπε να δημοσιευτούν.
Αν θα έπρεπε να το περιγράψετε με μία μόνο λέξη, ποια θα ήταν αυτή;
Ν.Ν.: Για να απαντήσω με μία λέξη στην ερώτηση τί με ώθησε να ασχοληθώ σε βάθος με την ιστορία του τόπου μου; H λέξη είναι: Τοπογνωσία.
Τι θα συμβουλεύατε εκείνον που επρόκειτο να το διαβάσει;
Ν.Ν.: Να ακολουθήσει με ηρεμία την πορεία της χερσονήσου, στο ταξίδι της στο χρόνο.
Αν το βιβλίο σας ήταν/γινόταν ένα κανονικό ταξίδι κάπου στον κόσμο, πού θα πηγαίναμε και πόσες μέρες θα κρατούσε;
Ν.Ν.: Εικόνες σαν αυτές που περιγράφονται στο βιβλίο και αναφέρονται σε αρκετούς αιώνες πριν είναι δύσκολο να συναντήσει κάποιος σήμερα. Παρόλα αυτά, επειδή το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στην περίοδο της τουρκοκρατίας, μπορώ να πω, ότι οι εικόνες από την προστατευόμενη πόλη Φεζ του Μαρόκου και τη Μαρακές έκαναν τις φαντασιώσεις μου ζωηρότερες. Βέβαια τις πέντε μέρες που έμεινα τις θεώρησα τότε, πολύ λίγες για τα ενδιαφέροντα που μου δημιουργήθηκαν.
Κλείστε τη μίνι συνέντευξη με μία φράση/παράγραφο από το βιβλίο.
Ν.Ν.: «Τα πρώτα χρόνια μετά την κατάκτηση, μέσα από την παραχώρηση στον κλήρο μέρους της διοικητικής οργάνωσης, με τον Πατριάρχη υπεύθυνο για ολόκληρο το Ορθόδοξο ποίμνιο, η Εκκλησία εξακολούθησε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή των πιστών της. Τα χωριά συνέχιζαν να αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους όχι ως χωριά - κοινότητες, με την έννοια της κατώτερης διοικητικής βαθμίδας, αλλά σαν κοινωνίες μικρών εκκλησιαστικών περιφερειών (ενορίες). Αρκετά χωριά μάλιστα απηχώντας προγενέστερες εποχές, παρέμεναν γνωστά με το όνομα του προστάτη άγιου, στου οποίου το όνομα τιμόταν η εκκλησία τους, όπως δηλαδή εξακολουθεί να αναφέρεται και σήμερα το χωριό Αγία Παρασκευή και το χωριό Άγιος Μάμας.»
Από το κεφάλαιο “Τα χωριά μετά την οθωμανική κατάκτηση”, σ. 95.
Σας ευχαριστώ και πάλι!
Το δοκίμιο του Νίκου Δ. Νικολή, «Συμβολή στην ιστορία της Κασσάνδρας, Ύστερη Βυζαντινή περίοδος και Τουρκοκρατία», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής. Στην περίληψη λέει:
Σε μια εποχή που το βυζαντινό κράτος έστεκε αδύναμο να στηρίξει τις επαρχίες του και οι Θεσσαλονικείς έσπευδαν να ενσωματωθούν στην επικράτεια της Βενετίας για να αντέξουν τον κλοιό των Οθωμανών, η ιστορία επεφύλασσε έναν ιδιαίτερο ρόλο στην Κασσάνδρα, τη μοναδική τότε ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης. Με βαρύ το τίμημα για τον ρόλο της αυτό, την άνοιξη του 1430 πέρασε στους Οθωμανούς σχεδόν ακατοίκητη.
Η τύχη τής χαμογέλασε στα τέλη του επόμενου αιώνα, όταν ο σουλτάνος τη δώρισε στον αρχιευνούχο του παλατιού, ο οποίος τη μετέτρεψε σε βακούφι και αφιέρωσε τα έσοδά της στους άπορους των δύο ιερών πόλεων του Ισλάμ, τη Μέκκα και τη Μεδίνα.
Μέσα από τις φοροαπαλλαγές, που πρόσφερε στους κατοίκους της το καθεστώς του βακουφίου, ο πληθυσμός της αυξήθηκε σημαντικά και για μισό περίπου αιώνα γνώρισε μια περίοδο ξεχωριστή· η ανατροπή ήρθε με τις αποβάσεις των Βενετών κατά το δεύτερο μισό του δέκατου έβδομου αιώνα.
Στο έργο εξετάζονται σημαντικές πτυχές της ιστορίας της χερσονήσου με ιδιαίτερες αναφορές στα οχυρά και τη σκάλα της, την ευρύτερα γνωστή ως Λιμάνι της Κασσάνδρας. Εκτενής αναφορά γίνεται στην κατοίκησή της τα πρώτα χρόνια μετά την οθωμανική κατάκτηση, στα χωριά της, καθώς και στα μετόχιά της, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία του τόπου.
Ο Νίκος Δ. Νικολής γεννήθηκε στην Καλάνδρα Χαλκιδικής το 1948. Σπούδασε τεχνολόγος μηχανικός στην ΑΣΤΕΘ (πρώην Σχολή Υπομηχανικών Θεσσαλονίκης) και εργάστηκε στις τηλεπικοινωνίες. Ζει στην Κασσάνδρεια Χαλκιδικής.
