Το μυθιστόρημα μου... έχει ως επίκεντρο ένα διαχρονικά επανερχόμενο φαινόμενο: τις κρίσεις του ελληνισμού, όπως εμφανίζονται περιοδικά μετά την επαναφορά του στον πυρήνα της ταυτότητας των ανθρώπων που κατοικούσαν πέριξ του Αιγαίου, ύστερα από την 1η Άλωση της Πόλης και την Παλαιολόγεια Αναγέννηση που ακολούθησε την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας το 1261 μ.Χ.
Στην υπόθεση... η δράση εξελίσσεται σε δύο χωρο-χρονικά επίπεδα: Από τη μια, παρακολουθούμε την εποχή της βασιλείας του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, όπως περιγράφεται από έναν ακόλουθό του -τον γραμματικό Μιχαήλ Ζαπαντιώτη- που διέφυγε την τελευταία στιγμή στη διάρκεια της κατάρρευσης της άμυνας της Πόλης τη νύχτα της 29ης Μαίου 1453, διασώζοντας και το σπαθί του αυτοκράτορα. Στο Χρονικό, που κατέγραψε αργότερα ως μοναχός στον Μοριά, διηγείται όσα ακολούθησαν μέχρι την κατάλυση και του Δεσποτάτου του Μιστρά από τους Οθωμανούς, προσεγγίζοντας με κριτική διάθεση τη στάση των αρχών, των ευγενών, της εκκλησίας και τις συνέπειες για τον λαό. Από την άλλη, παρουσιάζεται η μετέπειτα πορεία του Γένους και τα κρίσιμα για τον ελληνισμό σταυροδρόμια του καιρού μας, με αφορμή την αναζήτηση του σπαθιού του αυτοκράτορα από δυο φίλους που ταξιδεύουν στην Ελλάδα του σήμερα, προσπαθώντας να κατανοήσουν την ίδια μας την ψυχοσύνθεση αλλά και τη δική τους προσωπική διαδρομή.
Ο ήρωας του βιβλίου... Ουσιαστικός πρωταγωνιστής του βιβλίου είναι το γένος μας, ο νεοέλληνας με τα θετικά και τα αρνητικά του στοιχεία, ιδιαίτερα τους περιορισμούς που καλούμαστε να ξεπεράσουμε και προέρχονται από το ασυνείδητό μας, κυρίως. Η παρέα των φυσικών ηρώων, ήτοι το κεντρικό πρόσωπο, ο Βαγγέλης Βαφέας με την οικογένειά του και ο καθηγητής Θεόδωρος Μαρόπουλος με τη διδακτορική Αμερικανίδα ερευνήτρια Μαίρη Ανν Νίκολσον, ιχνηλατούν το παρελθόν και αναμετρώνται με τον εαυτό τους αλλά και το άδηλο συλλογικό μας αύριο. Πίσω στον χρόνο, η διαφύλαξη του σπαθιού λαμβάνει για τον Μιχαήλ ιεραποστολική διάσταση, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές.
Ο αναγνώστης... Θα νοιώσει μεγάλη οικειότητα παρακολουθώντας τη ζωή των ανθρώπων στο ύστερο Βυζάντιο, παρόλο που θα πρέπει να μάθει να μην αποκαλεί με το όνομα αυτό την αυτοκρατορία! Θα μπορέσει, ίσως, να αποκτήσει πληρέστερη αντίληψη του βαθμού της συνέχειας και τις αναδιπλώσεις της κοσμοαντίληψης που αποκαλούμε "ελληνισμό", ενώ θα συγκινηθεί με την ευαίσθητη πλευρά του αυτοκράτορα, την ευθύνη και το άνισο ιστορικό βάρος που κλήθηκε να σηκώσει χωρίς διαμαρτυρία, αλλά και την όλο ανθρωπιά σχέση του με τον Μιχαήλ. Η ιδιαίτερη σχέση του Βαγγέλη με την κόρη του Μυρτώ και το ανιδιοτελές νεανικό πνεύμα της κοπέλας θα κάνουν πολλούς αναγνώστες να ταυτιστούν μαζί τους, συνδέοντας τα περιστατικά του βιβλίου με δικά τους βιώματα, ενώ οι συμπτώσεις που φέρνουν κοντά τον Θεόδωρο με τη Μαίρη-Ανν υπαινίσσονται πως στη ζωή τελικά, ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει.
Ευχή μου είναι... το βιβλίο, που υπήρξε αποτέλεσμα πολύ κοπιαστικής-χρονοβόρας προσπάθειας αλλά κι ένα στοίχημα για μένα τον ίδιο, να διαβαστεί από όλους όσοι έχουν απορίες και ερωτηματικά για τη ζωή μας, τη χώρα μας και αγωνία για το μέλλον και, όταν φτάσουν στον επίλογο, να αισθάνονται πως βρήκαν στις σελίδες του κάποιες απαντήσεις, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και έμπρακτους λόγους για μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Ο Βύρων Αθανίτης γράφει για το μυθιστόρημα του, Το σπαθί του Αυτοκράτορα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γράφημα.
Η υπόθεση λέει:
«Έβγαλα το δαμασκηνό σπαθί από το θηκάρι και το κράτησα με σεβασμό στα χέρια μου. Η ταλαιπωρημένη αλλά γεμάτη συμπόνια μορφή του βασιλιά όπως είχε χαραχτεί στη μνήμη μου την τελευταία νύχτα της Πόλης, τρεμόπαιξε μπροστά μου σαν απόκοσμη οπτασία... Τύλιξα το σπαθί με πορφυρό ύφασμα και το απόθεσα στο μπρούτζινο κουτί. Ασφάλισα τα κλείστρα του και το κατέβασα με προσοχή στον λάκκο, μαζί με τα δάκρυά μου που κυλούσαν πάνω του... Κατόπιν αρχίνισα να φτυαρίζω, ώσπου όλο το χώμα επέστρεψε στη θέση του...
Την ίδια στιγμή ο ήλιος είχε μόλις ανατείλει. Σαν από θαύμα γινόμενο, οι ακτίνες του έγλειφαν τις επάλξεις του κάστρου για να πέσουν κατόπιν στη γης, ανάμεσα στα πόδια μου...»
Για την οικογένεια Βαφέα, το χειρόγραφο Χρονικό του Μιχαήλ Ζαπαντιώτη, ενός από τους γραμματικούς του Κωνσταντίνου Δραγάση Παλαιολόγου, που το κατέχει εδώ και αιώνες, σημαίνει πολύ περισσότερα από μια ιστορική κληρονομιά ή ένα κυνήγι θησαυρού. Αναζητώντας το σπαθί του τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα, οι ήρωες έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο με την ταραχώδη διαχρονική πορεία του ελληνισμού και τις -καλά κρυμμένες στο συλλογικό μας ασυνείδητο- ενοχές για την απώλεια της βασιλεύουσας. Όσο αγωνίζονται να υπερβούν και τα δικά τους προσωπικά τραύματα, διαπιστώνουν την ανάγκη ενός νέου ξεκινήματος που συνδέεται με την ταυτότητα των σύγχρονων Ελλήνων.
Ο Βύρων Αθανίτης γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου και ζει με την οικογένειά του. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Εργάζεται επί τριάντα χρόνια στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το γράψιμο τον απασχόλησε από τα παιδικά του χρόνια. Σε νεαρή ηλικία εργάστηκε περιστασιακά ως αρθρογράφος, ενώ το 1997 ξεκίνησε να δημοσιεύει διηγήματά του σε περιοδικά. Το 2015 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων, Το Τελευταίο Πέρασμα (bookstars). Το Σπαθί του Αυτοκράτορα είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Στην πρωτόλεια μορφή του, αφηγούνταν μια τυπική περιπέτεια αναζήτησης. Όμως, το περιεχόμενο της ιστορίας εξελίχθηκε προοδευτικά και ολοκληρώθηκε στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης και των μνημονίων, όταν έγιναν ολοφάνερες οι συνδέσεις του χθες με το σήμερα, καθιστώντας αναγκαίο τον αναστοχασμό της διαδρομής μας μέσα στον χώρο και τον χρόνο, για ένα νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα.
