T.S. ELIOT, Reflections on Vers Libre, 1917, μτφρ. Αντώνης Ζέρβας
Με τα λόγια του Έλιοτ περί έμμετρης και μη ποίησης, ξεφυλλίζω σήμερα την ποιητική συλλογή Απλή μετάβαση, του Γιώργου Καράμπελα.
Ποίηση είναι εκείνο που δεν γίνεται να μη βγει, να μην εκφραστεί και να μην γραφτεί. Το πόσο εύκολα ή δύσκολα θα βγει από μέσα μας το κάθε ποίημα εξαρτάται από την εποχή που γράφεται.
Σχεδόν όλοι οι ποιητές ανά τους αιώνες, από την ομοιοκαταληξία ξεκινήσαμε, προφασιζόμενοι (μέσα στην αμηχανία της πρώτης νιότης μας) ότι ψάχνουμε τη ρίμα· κρύβαμε κι αποκαλύπταμε συνάμα συναισθήματα, έρωτα ή την αγωνία μας ν’ ανοίξουμε τα φτερά μας, να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα, να δικαιώσουμε την ύπαρξη μας. Στα λιτά, έμμετρα ποιήματα της «Μετάβασης», ο Καράμπελας δεν σταματά στην καταγραφή, επεξεργάζεται την κάθε στιγμή και σκέψη της έκφρασης, της έμπνευσης του. Και σ’ αυτό το σημείο, τίποτα δεν είναι εύκολο, χωρίς κόπο, για τον εκάστοτε δημιουργό.
Κι εδώ οφείλεις να ξεπεράσεις/προσπεράσεις το "ορατό", τη δύναμη της συνήθειας, της απάθειας στην οποία μας εγκλωβίζει η καθημερινότητα μας.
Αν μπορούσε να συνοψιστεί σε μια φράση η Απλή μετάβαση, ίσως αυτή θα έλεγε: Ακολούθα με αφοβία αυτά που αισθάνεσαι, τόσο με τους ανθρώπους, όσο και με τη ζωή, τονίζει ο ποιητής σε συνέντευξη του στη Newbomb.
Ο φόβος του εαυτού μας, του Άλλου (που αποτελεί καθρέφτης που μέσα από τις εικόνες που μας δείχνει ακυρώνουμε πορείες, σχέσεις ζωής, κοινωνικότητα, μοναξιά μας σε καιρούς πολλαπλών επιλογών, φτάνουμε να απαξιώνουμε τις επιλογές μας, ενώ «είμαστε οι επιλογές μας», όπως λέει από την αρχαιότητα ο Επίκουρος.
Τέλος, προσθέτω από το οπισθόφυλλο της Απλής μετάβασης, όπου ο ίδιος ο ποιητής με ένα ποίημα του, εκφράζει με απλότητα, σαφήνεια κοσμοθεωρία και υποκειμενικότητα αυτής της ποιητικής του συλλογής.
Απλή μετάβαση, είν’ όταν φεύγει κανείς,
με δίχως τη σκέψη της επιστροφής.
Και τότε ταξίδι βαθιά μπορετό,
θα κάνει στον κόσμο χωρίς δισταγμό.
Γιατί με τη δράση μαθαίνει κανείς,
στις ύστατες τόλμες εντός της στιγμής.
Που όταν θωράει δυο μάτια ανοιχτά,
τ’ αδύνατα γίνονται πια δυνατά.
Εικόνες τη θλίψη θα διώξουν μα... Εμπρός.
Ο χρόνος δεν στέκει, κυλά συνεχώς.
Ή, όπως αλλιώς το λέει με δικά του λόγια και πάλι ο Έλιοτ: «Ο πιο ενδιαφέρον στίχος που ως τώρα γράφτηκε στη γλώσσα μας, έγινε είτε παίρνοντας κάποια πολύ απλή μορφή, σαν τον ιαμβικό πεντάμετρο, και συνεχώς ξεκόβοντας από αυτήν, ή χωρίς να παίρνει καμιά μορφή απολύτως, και συνεχώς προσεγγίζοντας κάποια πολύ απλή. Τούτη η αντίθεση μεταξύ σταθερότητας και ρευστότητας, αυτή η ανεπαίσθητη απόδραση από τη μονοτονία είναι η αληθινή ζωή του στίχου…»
Η ποιητική συλλογή του Γιώργου Καράμπελα, Απλή μετάβαση, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
