koukidaki: Ανάσα ζωής

Λατρεύω τον Ντέιβιντ Χέαρ και παρακολουθώ την δουλειά του κάθε φορά που μου δίνεται η ευκαιρία. Πέρυσι είχα παρακολουθήσει στο Λονδίνο το νέο του έργο "I am not running" και σας είχα μιλήσει για αυτό μέσα από αυτήν τη σελίδα. Πριν λίγα χρόνια είχα παρακολουθήσει στην Αθήνα τον υπέροχο "Φεγγίτη". Είναι επίσης ο άνθρωπος που έχει γράψει πολλά σενάρια για τον κινηματογράφο πετυχημένων ταινιών που όλοι μας έχουμε δει (Οι ώρες, Το λευκό κοράκι, Page eight). Έτσι, κλείνοντας αυτόν τον μικρό πρόλογο, σας λέω ότι έτρεξα αμέσως να παρασταθώ στην επίσημη πρεμιέρα του έργου του "Ανάσα ζωής" στο θέατρο Αλεξάνδρεια. Δεύτερο πόλος έλξης για εμένα εκτός από τον συγγραφέα ήταν και ο σκηνοθέτης Κώστας Αρζόγλου. Φυσικά ούτε αυτήν τη φορά το μετάνιωσα.

Στην "Ανάσα ζωής" έχουμε τρεις ήρωες: δύο που βλέπουμε και έναν αφανή, που συνεχώς ακούγεται το όνομά του και μαθαίνουμε πράγματα για την ζωή του αλλά που δεν εμφανίζεται ποτέ επί σκηνής. Οι δύο που βλέπουμε είναι δύο γυναίκες: η Μαντλίν και η Φράνισις. Και αυτός που δεν βλέπουμε είναι ο Μάρτιν. Η Μαντλίν είναι η σύγυζος και η Φράσνις η ερωμένη του Μάρτιν. Βρισκόμαστε στην Μεγάλη Βρετανία σε ένα μικρό νησάκι, στο σπίτι της Μαντλίν, κάπου στα τέλη της περασμένης δεκαετίας. Η Μαντλίν ζει μόνη της και απομονωμένη, είναι γύρω στα εξήντα πλέον. Έχει ζήσει την ζωή της και έχει γίνει κυνική. Ένα απόγευμα την επισκέπτεται η Φράνσις, η πρώην ερωμένη του πρώην άντρα της, του Μάρτιν. Και η Φράνσις είναι γύρω στα εξήντα αλλά το παλεύει ακόμα και προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τι συνέβη στη ζωή της, ίσως για αυτό έχει την ανάγκη να το συζητήσει με την Μαντλίν. Ο Μάρτιν είναι παρελθόν και για τις δύο, έχει φύγει από την Αγγλία και ζει πλέον στην Αμερική μαζί με την νεώτερη σύντροφό του. Και η Μαντλίν και η Φράσνις είναι παρελθόν για τον Μάρτιν. Πολύ γρήγορα γίνεται φανερό ότι ο Μάρτιν παρότι απών, είναι ακόμα παρών και για τις δύο γυναίκες, τις έχει στιγματίσει, είναι ο άντρας της ζωής τους. Και ακριβώς επειδή είναι απών και για τις δύο, τους είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσουν η μία την άλλη και να συζητήσουν για αυτόν.

Και έτσι σιγά σιγά, ξετυλίγεται η ιστορία τους. Η Μαντλίν γνώρισε τον Μάρτιν στα νιάτα της στην Αμερική, όπου φοίτησε στο Πανεπιστήμιο. Εκεί ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν, ενθουσιάστηκαν με την ιδέα της ελευθερίας της δεκαετίας του 1960, με τα λόγια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, με τα τραγούδια της Τζάνετ Τζόπλιν... Αυτή έγινε έφορος στο βρετανικό μουσείο και αυτός ακολούθησε την καριέρα του δικηγόρου. Λίγα χρόνια όμως μετά, ο Μάρτιν γνώρισε την Φράνσις, συγγραφέα γυναικείας λογοτεχνίας και συνήψε παράνομο δεσμό μαζί της. Και όχι μόνο αυτό αλλά έκανε και ένα παιδί μαζί της. Η Μαντλίν δεν άντεξε την ιδέα και χώρισε μαζί του. Ο Μάρτιν έγινε μεγάλος και τρανός και στο τέλος παράτησε και τις δύο γυναίκες και αποφάσισε στα εξήντα του να συνάψει δεσμό με μια τριαντάρα και να φύγει για πάντα στην Αμερική. Και οι δύο γυναίκες νιώθουν πληγωμένες και απατημένες, η κάθε μία με τον δικό της χαρακτήρα και την θεώρησή της για τη ζωή και η κάθε μία με τα δικά της προβλήματα. Την ώρα που τις γνωρίζουμε εμείς δεν διεκδικούν πλέον τον ίδιο άντρα αλλά προσπαθούν να καταλάβουν τί ακριβώς έγινε και να κάνουν μια ανασκόπηση του παρελθόντος. Δεν έχουν λόγο να είναι αντίπαλες, πολύ απλά γιατί βρίσκονται στην ίδια μεριά.

Η σκηνοθεσία του Κώστα Αρζόγλου είναι αριστουργηματική, καταφέρνει σε έναν πολύ μικρό χώρο που έχει θέσεις από δύο πλευρές, να στήσει διαγώνια τις ηθοποιούς του, με τέτοιο τρόπο που να φαίνονται ευδιάκριτα από παντού. Η σκηνοθεσία του επίσης έχει τέμπο με τις δύο γυναίκες να μπαίνουν και να βγαίνουν άνετα από την σκηνή και τους θεατές να μην χάνουν το ενδιαφέρον τους. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει πλοκή, υπάρχουν μόνο διάλογοι δύο ανθρώπων που προσπαθούν να στήσουν το παζλ μιας χαμένης νεότητας. Σε όλο αυτό το εγχείρημα βοηθάει πολύ η επιλογή των τραγουδιών των δεκαετιών του 1960, του 1970 και του 1980. Λατρεμένες μελωδίες που όλοι γνωρίζουμε και που εξελίσσονται χρονικά μαζί με την ροή των γεγονότων. Ξεκινάμε με το Blowing in the wind του Μπομπ Ντύλαν και καταλήγουμε στο Total Eclipse του Κλάους Νόμι.

Το σκηνικό είναι το εσωτερικό ενός σαλονιού με μια βιβλιοθήκη με βιβλία και μπιμπελό, έναν καναπέ, μια πολυθρόνα, ένα τραπεζάκι του καφέ, ένα χαλί, δημιουργεί μια ζεστασία μέσα σε μια κρύα μέρα του χειμώνα. Τα κουστούμια είναι καθημερινά και προσθέτουν στον σχηματισμό των χαρακτήρων: πιο νεανικά και πιο ριζοσπαστικά για την Μαντλίν που πίστεψε κάποτε στην ιδέα της πιο ελεύθερης κοινωνίας της Τζόαν Μπαέζ και της φυλετικής ισότητας και πιο συντηρητικά για την Φράνσις που έχει ένα παιδί και που γράφει ρομαντική λογοτεχνία. Η Ελένη Παπαγεωργίου έχει επιμεληθεί και τα σκηνικά και τα κοστούμια.

Στον ρόλο της Μαντλίν θα απολαύσετε την Κωνσταντίνα Ανδριοπούλου, μαχητική, κυνική, ακόμα επαναστάτρια μέσα της, δεν μπορεί να κρύψει την πικρία της και για την απιστία του Μάρτιν αλλά και για όλα τα χαμένα όνειρά της για μια καλύτερη κοινωνία. Δεν θα διστάσει να πει: είπαμε ένα όχι και συναινέσαμε χιλιάδες φορές! Παρόλα αυτά μας δίνει μια κατά βάθος γλυκιά γυναίκα που συμπονεί την πρώην αντίζηλο της. Στο ρόλο της Φράνσις η Κατερίνα Κλήμη, είναι μια μεσοαστή γυναίκα που ζει και αυτή την απόρριψη από τον άντρα που αγάπησε και που της χάρισε ένα παιδί. Γράφει βιβλία που αφορούν τις γυναίκες κυρίως. Επισκέπτεται την Μαντλίν στην προσπάθειά της να καταλάβει τι ακριβώς βίωσε και δεν το κατάλαβε! Είναι συμβιβαστική και συναινετική, δεν βλέπει την Μαντλίν ως αντίζηλο αλλά ως συνοδοιπόρο.

Ελπίζω να μην νομίζετε πως είναι ένα γυναικείο έργο μόνο, είναι ένα έργο για τους ανθρώπους και τις ανθρώπινες σχέσεις και για τα λάθη που κάνουμε όλοι μας και που τα βλέπουμε και τα παραδεχόμαστε μόνο όταν βρισκόμαστε σε μια ηλικία που δεν μπορούμε να τα διορθώσουμε.