Το Tape του Stephen Belber «ζωντανεύει» στη σκηνή του θεάτρου 104 σε μία μοναδική σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά. Η σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά όσο και οι ερμηνείες των τριών έχουν πετύχει να μεταφέρουν στο θεατή τόσο την ψυχοσύνθεση ενός μη αποδεκτού κοινωνικά ανθρώπου όσο και την ψυχοσύνθεση του φαινομενικά επιτυχημένου.
Καθώς τα θέματα της ηθικής και της ειλικρίνειας πέφτουν στο τραπέζι το μεταφρασμένο από την Εμμανουέλα Αλεξίου κείμενο δίνει ιδιαίτερη ζωντάνια και αίσθηση του χιούμορ.
Ο Βίνσεντ με τον Τζον έχουν διαφορετική αντίληψη για τις σχέσεις. Ο Βίνσεντ παρουσιάζεται βίαιος, χωρίς φραγμούς. Ο Τζον από την άλλη πιο ηθικός. Ωστόσο είναι λίγο οξύμωρο αυτό. Μίλησέ μου λίγο για τον Βίνσεντ.
Κωνσταντίνος Κάππας: Πράγματι είναι οξύμωρο. Ο Βίνσεντ είναι λίγο κολλημένος στο παρελθόν και έχει πληγωθεί πάρα πολύ. Είναι σίγουρα πολύ ευαίσθητος άνθρωπος. Νομίζω ότι ο συγγραφέας τον βάζει επίτηδες να είναι βαποράκι, να κάνει όλα αυτά και τελικά να είναι πιο σωστός και πιο «ηθικός» σε σχέση με έναν political correct, με έναν που τα έχει κάνει σωστά στην ζωή του. Επειδή όλο αυτό με το χρήμα και τη βιαιότητα του χρήματος μας έχει τσακίσει είναι ωραίο να βάζει ένα βαποράκι να τη λέει σε ένα τύπο ο οποίος τα έχει κάνει όλα σωστά με έναν τρόπο. Νομίζω ότι αυτό είναι το point. Ο βιασμός θεωρώ έρχεται σε δεύτερη μοίρα στο συγκεκριμένο έργο.
Ο Τζον ζηλεύει τελικά τον Βίνσεντ;
Κ.Κ.: Ίσως να τον ζηλεύει σε ένα ηθικό επίπεδο. Ωστόσο, ο Τζον δεν είναι κακό παιδί.
Ποιος είναι άραγε πιο ηθικός; Ο Βίνσεντ ή ο Τζον;
Κ.Κ.: Ο καθένας υποστηρίζει αυτό που κάνει και λέει. Γιατί και ο Τζον επιστρέφει για να ζητήσει συγγνώμη για τότε. Είναι πολύ σημαντικό που ζητάει συγγνώμη. Είναι πολύπλευροι χαρακτήρες. Δεν είναι μόνο καλοί ή κακοί, όπως όλοι οι άνθρωποι άλλωστε. Έχουν πάρα πολλά χαρακτηριστικά, αλλά έχω την αίσθηση ότι ο Βίνσεντ είναι πολύ πιο αθώος. Η ηθική του είναι πολύ πιο συμπαθής.
Ο Τζον μοιάζει να έχει αλλάξει. Συμβαίνει όντως αυτό; Αλλάζει ο άνθρωπος;
Δημήτρης Λιακόπουλος: Αλλάζει ο άνθρωπος. Νομίζω ότι αυτό λέει και το κείμενο. Στα νεανικά χρόνια, βιώνουμε τη βιαιότητα της νεότητας, κι αυτά είναι πράγματα που τα αντιλαμβανόμαστε μόνο όταν ωριμάσουμε, στην μετέπειτα πορεία μας στην ζωή και αυτά μας κάνουν να είμαστε οι άνθρωποι που είμαστε στο κάθε σήμερα.
Πιστεύεις ότι ο Τζον αναγκάστηκε να γίνει ηθικός επειδή μαγνητοφωνήθηκε; Αν δεν είχε μαγνητοφωνηθεί ίσως να μην είχε γυρίσει;
Δ.Λ.: Σίγουρα δεν θα είχε γυρίσει. Γιατί όπως αναφέρεται και στο κείμενο μόλις άκουσε τον εαυτό του να λέει τι έκανε σοκαρίστηκε, οπότε αυτό είναι που τον κάνει να γυρίζει πίσω. Ο Τζον είναι ένας άνθρωπος που σκέφτεται τι κάνει εκ των υστέρων και μετά αποφασίζει συνειδητά να μην είναι ένας βίαιος τύπος.
Άρα όλοι χρειαζόμαστε κάτι να μας «κρατάει» για να είμαστε ηθικοί; Είμαστε εκ φύσεως ηθικοί ή κάτι μας αναγκάζει;
Δ.Λ.: Αυτό που πάντα μας κρατάει είναι πρωτίστως η αρετή, αν έχουμε, και δευτερευόντως οι νόμοι. Οπότε σίγουρα κάτι μας κρατάει. Τώρα το ποσό μακριά θα φτάσουμε για να μας κρατήσει έχει να κάνει με τον κάθε άνθρωπο. Ισχύει το «επιτρέπονται τα πάντα αρκεί να μη με πιάσουν». Μπορείς να κάνεις τα πάντα αρκεί να μη σε συλλάβουν.
Αυτό δηλαδή είναι ηθικό;
Βλέπουμε ότι η Έιμι γυρίζει και τους βάζει στη θέση τους. Πιστεύω ότι ο ρόλος της είναι πολύ βοηθητικός γιατί ενώνει ξανά τον Βίνσεντ με τον Τζον.
Δ.Λ.: Νομίζω ότι τα φαινόμενα απατούν. Και αυτό είναι που ορίζει την παράσταση. Γιατί βλέπεις έναν άνθρωπο όπως ο Βίνσεντ που το φαινόμενο σε απατά. Έναν άνθρωπο σαν τον Τζον που εξωτερικά είναι σωστός και εσωτερικά είναι πολύ διαφορετικός. Και έρχεται και η Έιμι που τους λέει ότι τελικά αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα διαφορετικά.
Εμμανουέλα Αλεξίου: Προσωπικά δεν νομίζω ότι υπήρξε βιασμός. Σίγουρα ο Τζον έπαιξε λίγο βίαια μαζί της γιατί ήταν μικρός και ήθελε να δείξει ισχύ. Πράγματι όλα όσα κάνει η Έιμι είναι για το καλό τους. Δεν ξέρω αν πράγματι τους ενώνει αλλά είναι για το καλό τους.
Θοδωρή σπούδασες τουριστικά, δούλεψες για λίγο στο αντικείμενο αλλά τελικά σε κέρδισε η σκηνοθεσία. Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε εκεί;
Θοδωρής Βουρνάς: Δεν με οδήγησε. Την σκηνοθεσία ήθελα εξαρχής. Ωστόσο, πάντα μεσολαβεί κάτι άλλο πριν καταλήξεις σε αυτό που θες να κάνεις. Έτσι και σε μένα μεσολάβησαν τα τουριστικά. Κάποια στιγμή ήμουν στα τουριστικά, έβλεπα όμως ότι δεν είναι αυτό που με αφορά κι ούτε θα με αφορά ποτέ. Δούλεψα ένα μικρό διάστημα. Μάζεψα λεφτά, ξεκίνησα σκηνοθεσία και έμεινα εκεί.
Όλοι οι άνθρωποι μέχρι να επιτύχουν στον τομέα τους περνούν κάποιες δυσκολίες. Πέρασες δυσκολίες; Σκέφτηκες ποτέ να τα παρατήσεις;
Θ.Β.: Βοήθησε πάρα πολύ το ότι το έκανα λίγο πιο μετά στην ζωή μου. Το πήρα απόφαση στα 24 και ήμουν αρκετά συνειδητοποιημένος. Δηλαδή δεν ήταν μία απόφαση που την πήρα για να την αφήσω ή για να το σκεφτώ σαν κάτι εναλλακτικό βάσει κάτι άλλου. Ήταν πολύ καθαρή η σκέψη μου. Ήμουν έτοιμος για οποιαδήποτε δυσκολία. Μπορώ να σου πω ότι τίποτα δεν είναι δύσκολο αλλά και τίποτα δεν είναι εύκολο. Λίγο πολύ όλα είναι αναμενόμενα.
Θοδωρή είχες πάει με το «Human Voices» στο Off Off Athens και μετά με μία ταινία στο φεστιβάλ Δράμας.
Θ.Β.: Την πρώτη χρονιά που τελείωσα τη σχολή έκανα το πρώτο μου θεατρικό, το Human Voices. Ήταν στο 2ο ή 3ο Off Off Athens, γιατί τότε περίπου είχε ξεκινήσει το Off Off Athens. Η ταινία που είχα κάνει στο τέλος της σχολής το «Ποιος δεν μετανιώνει» είχε περάσει στο διαγωνιστικό στο Φεστιβάλ Δράμας.
Θέλω να μου μιλήσεις λίγο για το Tape. Πώς αποφάσισες να ανεβάσεις το Tape;
Θ.Β.: Το Tape είναι ένα έργο το οποίο έπεσε στα χέρια μου πέρυσι, όταν μου το έφερε η Εμμανουέλα. Είναι ένα έργο που με αφορά πάρα πολύ. Είναι ένα έργο το οποίο έχει γίνει ταινία και γενικά έχω μία σχέση αγάπης με τις ταινίες που γίνονται θεατρικά και το αντίστροφο. Είναι ένα έργο το οποίο πιστεύω ότι μου ταιριάζει. Η σκηνοθεσία του ήταν σαν να οδηγώ ποδήλατο. Ήταν κάτι το οποίο ήξερα ακριβώς πως το θέλω και πώς να το κάνω.
Σε δυσκόλεψε το γεγονός ότι κάτι που έχει γίνει ταινία έπρεπε να γίνει θεατρικό;
Θ.Β.: Όχι. Εγώ δεν έχω δει ποτέ την ταινία. Ήξερα ωστόσο ότι έχει γίνει ταινία. Διάβασα το θεατρικό έργο και η απόδοσή μου έχει να κάνει καθαρά με το πώς είδα εγώ το θεατρικό έργο. Δηλαδή δεν σχετίζεται ούτε στο παραμικρό στο μυαλό μου το ένα με το άλλο.
Η υπόθεση μας δείχνει τρεις ανθρώπους που έχουν διαφορετική εκδοχή ο καθένας για ένα συγκεκριμένο θέμα. Άρα αυτό μας λέει ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση;
Θ.Β.: Όχι. Είναι αυτό που λέμε ότι η αλήθεια έχει διαφορετικές οπτικές και ο καθένας έχει κρατήσει ένα γεγονός του παρελθόντος από την δικιά του οπτική, από την μεριά που ήθελε να το δει. Δεν είναι κάπου στη μέση. Ο καθένας έχει τη δικιά του αλήθεια η οποία έχει να κάνει με το βαθμό ωριμότητάς του και με το σημείο στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην ζωή του.
Το έργο
Το Tape (1999) του Stephen Belber ανέβηκε για πρώτη φορά στο Actors Theatre του Louisville, στο πλαίσιο του "Humana Festival of New American Plays", ενώ το 2001 η ταινία του Richard Linklater, σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα, ξεχώρισε με πρωταγωνιστές τους Ίθαν Χοκ, Ούμα Θέρμαν και Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ. Αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, η ταινία ακολούθησε μια επιτυχημένη φεστιβαλική πορεία, ενώ η Ούμα Θέρμαν προτάθηκε ως υποψήφια καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στα "Film Independent Spirit Awards" (2002).
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ο χρόνος πάντα αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Οι ήρωες του έργου έρχονται να αντιμετωπίσουν ένα περιστατικό από το παρελθόν τους σε συνάρτηση με το χρόνο που έχει περάσει και πόσο έχει αλλάξει ο καθένας τους. Η αλήθεια είναι πάντα υποκειμενική και περνάει μέσα από την φιλία τους, τον ανταγωνισμό τους, την αίσθηση του κοινού χιούμορ και τη δύναμη της επιλογής να είσαι ή να μην είσαι θύμα. Σε όλους μας υπάρχει κάτι που δεν το αντιμετωπίσαμε στο χρόνο του και για τον έναν έγινε μεγάλο και για τον άλλο μικρό. Εδώ είναι το διακύβευμα της θέσης του Τζον και του Βίνσεντ απέναντι στην Έιμι.
Θοδωρής Βουρνάς
Συντελεστές
Συγγραφέας: Stephen Belber
Μετάφραση: Εμμανουέλα Αλεξίου
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επιμέλεια: Θοδωρής Βουρνάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Λυδία Τριγώνη
Σκηνικά-Κοστούμια: David Negrin
Σχεδιασμός φωτισμών: Θοδωρής Βουρνάς
Φωτογραφίες/Artwork: Γιώργος Γιαννίμπας
Φωτογραφίες παράστασης: Jason Konteos
Επικοινωνία: BrainCo
Παραγωγή: ANDRODELY p.c.
Παραγωγός: Ανδροκλής Δεληολάνης
Πρωταγωνιστούν:
Κωνσταντίνος Κάππας, Δημήτρης Λιακόπουλος, Εμμανουέλα Αλεξίου
Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21.15 στο θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι, 2103455020
Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Το έργο
Το Tape (1999) του Stephen Belber ανέβηκε για πρώτη φορά στο Actors Theatre του Louisville, στο πλαίσιο του "Humana Festival of New American Plays", ενώ το 2001 η ταινία του Richard Linklater, σε σενάριο του ίδιου του συγγραφέα, ξεχώρισε με πρωταγωνιστές τους Ίθαν Χοκ, Ούμα Θέρμαν και Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ. Αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, η ταινία ακολούθησε μια επιτυχημένη φεστιβαλική πορεία, ενώ η Ούμα Θέρμαν προτάθηκε ως υποψήφια καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στα "Film Independent Spirit Awards" (2002).
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ο χρόνος πάντα αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Οι ήρωες του έργου έρχονται να αντιμετωπίσουν ένα περιστατικό από το παρελθόν τους σε συνάρτηση με το χρόνο που έχει περάσει και πόσο έχει αλλάξει ο καθένας τους. Η αλήθεια είναι πάντα υποκειμενική και περνάει μέσα από την φιλία τους, τον ανταγωνισμό τους, την αίσθηση του κοινού χιούμορ και τη δύναμη της επιλογής να είσαι ή να μην είσαι θύμα. Σε όλους μας υπάρχει κάτι που δεν το αντιμετωπίσαμε στο χρόνο του και για τον έναν έγινε μεγάλο και για τον άλλο μικρό. Εδώ είναι το διακύβευμα της θέσης του Τζον και του Βίνσεντ απέναντι στην Έιμι.
Θοδωρής Βουρνάς
Συντελεστές
Συγγραφέας: Stephen Belber
Μετάφραση: Εμμανουέλα Αλεξίου
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επιμέλεια: Θοδωρής Βουρνάς
Βοηθός σκηνοθέτη: Λυδία Τριγώνη
Σκηνικά-Κοστούμια: David Negrin
Σχεδιασμός φωτισμών: Θοδωρής Βουρνάς
Φωτογραφίες/Artwork: Γιώργος Γιαννίμπας
Φωτογραφίες παράστασης: Jason Konteos
Επικοινωνία: BrainCo
Παραγωγή: ANDRODELY p.c.
Παραγωγός: Ανδροκλής Δεληολάνης
Πρωταγωνιστούν:
Κωνσταντίνος Κάππας, Δημήτρης Λιακόπουλος, Εμμανουέλα Αλεξίου
Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21.15 στο θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι, 2103455020
Διάρκεια: 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
