Νίκου Παπαδόπουλου
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, άνοιξε την ένταση του ραδιοφώνου, κάθισε στο μπαλκόνι και θυμήθηκε τον πρώτο του έρωτα στην Ε’ δημοτικού.
Τα λεπτά που περίμενε στο διπλανό σπίτι για να τη δει να κατηφορίζει το δρόμο για το σχολείο. Αιώνες ήταν εκείνα τα λεπτά και οι φυσικοί νόμοι δεν ίσχυαν στο μυαλό του. Ο δυνατός ήχος που κινούσε το παιδικό σώμα τα μεσημέρια, στο διάλειμμα, ήταν το παράθυρο στο σύμπαν. Από κείνο το παράθυρο χύθηκε όλο το δηλητήριο αυτού του κόσμου.
Κάποιο είδος παρεξήγησης στο μαιευτήριο θα ήταν η αιτία, κάποιο ημιτελές ιατρικό πρόγραμμα που δεν προχώρησε στο τελικό στάδιο και έμεινε σε πειραματική μορφή χωρίς εναλλακτικό σχέδιο επαναφοράς.
Ό,τι κι αν συνέβη εκείνον τον Οκτώβρη, ιατρικό λάθος, παρεξήγηση, ή απαλλαγή ευθυνών, θα παρέμενε στα απόρρητα αρχεία του ιδρύματος, με την ένδειξη "ικανό ον προς επιβίωση και αναπαραγωγή με ελαττωματική καρδιά". Παρά τις δημοσιεύσεις ανθρωπολόγων και νευροχειρουργών για τις ιδιότητες της ανθρώπινης μνήμης, σε αντιπαραβολή με την εικονική και την τεχνητή νοημοσύνη, η παιδική μνήμη κατέχει ακόμη τα πρωτεία ως προς το βάθος, την ανάκληση και το εύρος των πληροφοριών που μπορεί να συνδέσει, καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Οι τόνοι σκόνης, τσιμέντου και κοινωνικής αλληλεπίδρασης με τον τεράστιο όγκο πληροφοριών που διαχειρίζεται, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τις λειτουργίες της, ή να την διατηρήσουν σε λήθαργο, ανέπαφη και εν δυνάμει ενεργή.
Μοιάζει με το διακόπτη που ανάβει το φως στο σκοτεινό δωμάτιο και λειτουργεί ως καταλύτης, φέρνοντας στην επιφάνεια, εικόνες και γεγονότα από το παρελθόν, με τη μοναδικότητα και τα ίχνη της κάθε προσωπικής διαδρομής. Ο τρόπος που θυμόμαστε ό,τι συνέβη είναι αυστηρά μοναχικός και μπορεί να βρίσκεται σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, τη λογική ή τον ίδιο μας τον εαυτό. Αποτελεί και ένα είδος ατομικής ελευθερίας που ο καθένας την κερδίζει μόνος του, αν διαθέτει συνείδηση και αν δεν έχει χαθεί στα πολυσύχναστα, ή απόμερα σοκάκια των μεγαλουπόλεων που ζει, ως αντανάκλαση της κάθε εποχής.
Το φως που άναβε στο απέναντι διαμέρισμα την ίδια ώρα, κάθε βράδυ, η εργασία για τον Βαλαωρίτη στη σχολική αίθουσα, μια οικογενειακή γιορτή που είχαν καλέσει κι εκείνον, ήταν οι διακόπτες της μνήμης που άναβαν κατά βούληση, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Ούτε είχαν μιλήσει ποτέ μεταξύ τους με ανθρώπινη γλώσσα. Είχαν χαιρετηθεί από ευγένεια, μια δυο φορές ,στον ίδιο χώρο, αλλά ως εκεί. Το κορίτσι γνώριζε, όπως καλά γνωρίζει η φύση, χωρίς τη μεσολάβηση του ανθρώπινου λόγου και έφευγε, ακολουθώντας τη φωνή του ενστίκτου και της λογικής.
Η τελευταία φορά που την πλησίασε, ήταν στο σχολικό προαύλιο, περιτριγυρισμένη από αγόρια της γειτονιάς. Από τότε, ούτε την ξαναείδε, ούτε άκουσε κάτι για κείνη. Η ζωή ανέλαβε δράση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που εφαρμόζει στους ανθρώπους. Ανοίγει παράλληλους δρόμους που δεν συμπίπτουν, ή δεν διασταυρώνονται πουθενά, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την αέναη επίτευξη του ανέφικτου.
Μόνο το μπροστά την ενδιαφέρει, το αύριο. Το χτες είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ. Στην δική του περίπτωση όμως, αυτό έμοιαζε να μην έχει καθολική ισχύ, καθώς σε κάποια στιγμή της ζωής του, το χτες, τον έβγαλε από το πηγάδι της αυτοκαταστροφής. Ερωτεύτηκε λίγες φορές, βαθιά και χωρίς επιλογή, όχι τόσο από φόβο ή έλλειψη επιθυμίας, όσο από επίγνωση πως ο έρωτας είναι μια υψηλή μορφή ένωσης και ελευθερίας, δυσεύρετη και συνάμα απόλυτα τραγική για να ολοκληρωθεί επίγεια. Αυτό πίστευε, αυτό ακολούθησε και έτσι έζησε.
Το αφήγημα που έχω στην κατοχή μου, μετά την γνωριμία μαζί του, διαμέσου κοινών συνεργατών, προήρθε από ολονύχτιες συζητήσεις σε σπίτια φίλων, αιφνίδιες τηλεφωνικές συνομιλίες, όταν κάτι τον έβγαζε εκτός εαυτού και η γραφή δεν ήταν αρκετή για κείνον, αλλά κυρίως από την εμπιστοσύνη που μου έδειχνε, δίνοντάς μου κείμενά του προς ανάγνωση. Αρκετοί γνωστοί τον θαύμαζαν για την τόλμη, την παρρησία και την ευφράδεια λόγου μπροστά σε κόσμο και για τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά, τον αποστρέφονταν, μιας και διέφερε από τα αποδεκτά και οικεία πρότυπα της εποχής.
Οι τελευταίες επισκέψεις μου ήταν στο δωμάτιο του νοσοκομείου, μετά από ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό δυστύχημα, όταν είχε ξεπεράσει πια τον κίνδυνο. "Τη γλίτωσα, Τάκη", μου έλεγε χαμογελώντας. "Επιβίωσα από τους έρωτες και κόντεψα να φύγω από τροχαίο".
Ένα μήνα αργότερα, κατέληξε.
Η γνωριμία με αυτόν τον άνθρωπο ήταν μια διαρκής έμπνευση, μια προσπάθεια να γίνω καλύτερος σε ό,τι σκέφτομαι, σε ό,τι εκφράζω, σε ό,τι επιλέγω, σε ό,τι αφήνομαι. Η ώθηση που δέχεται κάποιος, με αυθόρμητο, εγκάρδιο τρόπο, με γενναιοδωρία και ανιδιοτέλεια, μοιάζει με τα αντικείμενα που βγάζει από το σάκο του ένας μικρός, μαθητευόμενος μάγος της ανθρώπινης φύσης και επικοινωνίας.
Ο Νίκος είχε αυτό το χάρισμα. Έβγαζε από την τσάντα του βιβλία, λουλούδια, σοκολάτες, μενταγιόν, παράξενα μικρά κουτιά, παλιές κάρτες και τις χάριζε όπου τον οδηγούσε η διαίσθησή του, ακόμη και εσφαλμένα, μερικές φορές. Δεν παντρεύτηκε, δεν είχε παιδιά, ούτε πολλούς αγαπημένους συγγενείς στην κηδεία του.
Τόσα χρόνια εδώ και δεν έχω καταλάβει ακόμη τα παιχνίδια που παίζει ο Θεός με την ανθρωπότητα, τα εγκλήματα που διαπράττονται στο όνομά του και την αμέριστη συμπαράσταση και συμπόνια σε ένα είδος, που καταστρέφει τα πάντα γύρω του και αυτοκαταστρέφεται.
Σε ένα από τα κείμενά του, έξι μήνες πριν το δυστύχημα, αναφέρει έναν ανεκπλήρωτο, μονόπλευρο έρωτα που ήταν και ο έσχατος για κείνον.
"Η δύναμη αυτού του κοριτσιού που ανοίγει δρόμο στο χάος με τα χέρια του, μπορεί να με συντρίψει".
Όσοι έζησαν στα όρια, ποιητές, συγγραφείς, κυνηγημένοι, είναι οι πιο πιστές ενσαρκώσεις αυτού του μικρού θεού, που μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων, στις καλές μέρες του. Στις κακές, θα υπάρχουν πάντα βιβλία και μαρτυρίες για ανθρώπους σαν τον Νίκο…
🌹
Νίκος Παπαδόπουλος
Το έργο συμμετέχει στον 1ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό koukidaki.
Το έργο συμμετέχει στον 1ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό koukidaki.
