μετά από δύο χρόνια η έκδοσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με τον νέο τίτλο «Οριάν Εξπρές». Ουσιαστικά είναι το βιβλίο που έκανε διάσημο τον συγγραφέα και που ο ίδιος εξαρχής είχε σκοπό να μεταφερθεί στον κινηματογράφο, για αυτόν το λόγο χρησιμοποίησε πολλούς διαλόγους. Όντως το 1934 προβλήθηκε στις αίθουσες των κινηματογράφων η ταινία «Οριάν Εξπρές» και αργότερα το 1962 γυρίστηκε μια διασκευή από το βρετανικό δίκτυο BBC. Επίσης πραγματοποιήθηκαν και δύο ραδιοφωνικές διασκευές του έργου.
Στα 1932 το Οριάν Εξπρές ταξιδεύει από την Οστάνδη με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Στα διάφορα κουπέ ταξιδεύουν: ένας διάσημος συγγραφέας που πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να βρει έμπνευση για το νέο του μυθιστόρημα, μια δυναμική δημοσιογράφος με την ερωμένη της, ένας ρομαντικός επαναστάτης, μια φτωχή χορεύτρια που επιθυμεί να κάνει καριέρα στα καμπαρέ της Πόλης, ένας πλούσιος Εβραίος επιχειρηματίας, ένας απατεώνας και ένας ιερέας.
Ο Εβραίος επιχειρηματίας, ο οποίος αντιμετωπίζει συνεχώς τον αντισημιτισμό, έλκεται από την φτωχή χορεύτρια και την παίρνει υπό την προστασία του. Η δημοσιογράφος θέλει να πάρει συνέντευξη από τον διάσημο συγγραφέα. Η ερωμένη της δημοσιογράφου περνά την ώρα της στο πολυτελές εστιατόριο του τρένου πίνοντας κοκτέιλ. Ο ρομαντικός επαναστάτης με καταγωγή από την Σερβία έζησε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του στην Αγγλία μεταμφιεσμένος σε επαρχιακό δάσκαλο επειδή τον κυνηγούσαν οι αρχές και τώρα επιστρέφει στο Βελιγράδι αποφασισμένος να δράσει. Ο παπάς είναι στην πραγματικότητα κυβερνητικός πράκτορας που κυνηγά τον επαναστάτη. Ο απατεώνας που είναι υπεύθυνος για κλοπές και φόνους προσπαθεί να ξεφύγει από την αστυνομία. Όλα αυτά διαδραματίζονται μέσα στο τρένο την ώρα που αυτό συνεχίζει το καθορισμένο δρομολόγιό του.
Οι χαρακτήρες είναι επίτηδες υπερβολικοί και θυμίζουν λίγο καρτούν. Η δημοσιογράφος παραείναι δυναμική: πίνει συνεχώς τζιν από ένα φλασκί, φλερτάρει έντονα με την ερωμένη της αλλά και με την χορεύτρια. Ο συγγραφέας που γράφει αισθηματικά ρομάντζα έχει έπαρση και θεωρεί ότι είναι ο δεύτερος Βίκτωρας Ουγκό. Η χορεύτρια είναι αφελής και λίγο χαζούλα, εμπιστεύεται με μεγάλη ευκολία τους πάντες. Ο Εβραίος είναι υπερβολικά καλός και αισιόδοξος (πολλές φορές τον ακούμε να λέει ότι θέλει να επεκτείνει τις επιχειρήσεις του και ότι έως το 1940 θα μεταφέρει την έδρα του στο Βερολίνο. Για εμάς τους θεατές, που γνωρίζουμε τα γεγονότα του Β' Παγκόσμιου Πολέμου και την άνοδο του ναζισμού με όλα τα επακόλουθα που είχε στους Εβραίους, είναι σχεδόν ανατριχιαστικό να ακούμε τον εν λόγω ήρωα να επιθυμεί την μεταφορά της επαγγελματικής του δραστηριότητας στη Γερμανία). Ο επαναστάτης διακηρύσσει με κάθε ευκαιρία τα κακά του καπιταλισμού και την ισότητα. Ο απατεώνας είναι λες και είναι βγαλμένος από φιλμ νουάρ. Ήταν η ιδέα του Γκρην να παρουσιάσει κατ' αυτόν τον τρόπο τους χαρακτήρες του για να κάνει πιο διασκεδαστικό και εύπεπτο το βιβλίο του.
Εύπεπτο με την έννοια της γρήγορης κινηματογραφικής πλοκής και των πετυχημένων διαλόγων, γιατί μόνο εύπεπτο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ένα βιβλίο που αναφέρεται στον αντισημιτισμό, στις αρχές της ανόδου του ναζισμού, στο κυνήγι των αριστερών και στην εγκληματικότητα. Μάλιστα ο ίδιος αντιμετώπισε πρόβλημα με τον συνάδελφό του, τον Τζων Πρίστλεϊ, ο οποίος θεώρησε ότι ο χαρακτήρας του συγγραφέα στο βιβλίο βασίστηκε στην πραγματικότητα στο δικό του πρόσωπο. Ο Πρίστλεϊ απείλησε τον Γκρην με αγωγή αποζημίωσης και εκείνος αναγκάστηκε να αλλάξει πολλές σελίδες του μυθιστορήματος πριν το εκδώσει.
Όσον αφορά την παράσταση και πριν πω τίποτα άλλο θ' αναφερθώ λίγο στο ίδιο το θέατρο για όσους δεν το έχουν επισκεφτεί. Το Τρένο στο Ρουφ είναι μια παλιά αμαξοστοιχία που βρίσκεται απέναντι από τον πραγματικό σταθμό του Ρουφ στην οδό Κωνσταντινουπόλεως. Αποτελείται από την παλιά μηχανή και τέσσερα βαγόνια. Το πρώτο βαγόνι χρησιμεύει ως «μουσικό βαγόνι», όπου διοργανώνονται βραδιές με μουσική και τραγούδι. Το δεύτερο βαγόνι στεγάζει το μπαρ και το ταμείο του θεάτρου. Στο τρίτο βαγόνι λειτουργεί εστιατόριο. Και τέλος στο τέταρτο βαγόνι είναι η σκηνή του θεάτρου. Οι θεατές κάθονται στις θέσεις των ταξιδιωτών, οι οποίες είναι αμφιθεατρικά τοποθετημένες και στις δύο πλευρές και οι ηθοποιοί ερμηνεύουν τους ρόλους τους κυρίως στο μέσον του βαγονιού αλλά και στους διαδρόμους. Την στιγμή που ξεκινά το τρένο από κάθε σταθμό όλο το βαγόνι κουνιέται με τον ρυθμό της αμαξοστοιχίας που κινείται. Η όλη εμπειρία είναι ατμοσφαιρική και μοναδική στην Αθήνα και θα την συνιστούσα σε όλους τους θεατρόφιλους.
Η σκηνοθεσία είναι της Τατιάνας Λύγαρη, η οποία έχει εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μακρόστενη σκηνή του τρένου και έχει τοποθετήσει τους πρωταγωνιστές της με τέτοιον τρόπο που είναι ορατοί όπου κι αν κάθεσαι. Οι χαρακτήρες εμφανίζονται στην έναρξη της παράστασης και περνάνε μέσα από τα υπόλοιπα βαγόνια για να φτάσουν στην σκηνή, εμείς οι θεατές τους ακολουθούμε. Αυτός είναι ένας έξυπνος και ωραίος τρόπος για να μπούμε εξ αρχής στο κλίμα του έργου. Τα υπέροχα κουστούμια εποχής είναι του Γιάννη Μετζικώφ και αναπαριστούν τέλεια το κλίμα της δεκαετίας του 1930 και του μεσοπολέμου. Την πετυχημένη μετάφραση και την θεατρική διασκευή του έργου έχει κάνει ο Ιωσήφ Βαρδάκης και τον φωτισμό έχει επιμεληθεί ο Σάκης Μπιρμπίλης. Ωραίες ερμηνείες από όλο το καστ, μου άρεσε ιδιαίτερα ο Σπύρος Ζουπάνος στον ρόλο του συγγραφέα και ο Νίκος Ποριώτης στο ρόλο του επαναστάτη.
Η σκηνοθεσία είναι της Τατιάνας Λύγαρη, η οποία έχει εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μακρόστενη σκηνή του τρένου και έχει τοποθετήσει τους πρωταγωνιστές της με τέτοιον τρόπο που είναι ορατοί όπου κι αν κάθεσαι. Οι χαρακτήρες εμφανίζονται στην έναρξη της παράστασης και περνάνε μέσα από τα υπόλοιπα βαγόνια για να φτάσουν στην σκηνή, εμείς οι θεατές τους ακολουθούμε. Αυτός είναι ένας έξυπνος και ωραίος τρόπος για να μπούμε εξ αρχής στο κλίμα του έργου. Τα υπέροχα κουστούμια εποχής είναι του Γιάννη Μετζικώφ και αναπαριστούν τέλεια το κλίμα της δεκαετίας του 1930 και του μεσοπολέμου. Την πετυχημένη μετάφραση και την θεατρική διασκευή του έργου έχει κάνει ο Ιωσήφ Βαρδάκης και τον φωτισμό έχει επιμεληθεί ο Σάκης Μπιρμπίλης. Ωραίες ερμηνείες από όλο το καστ, μου άρεσε ιδιαίτερα ο Σπύρος Ζουπάνος στον ρόλο του συγγραφέα και ο Νίκος Ποριώτης στο ρόλο του επαναστάτη.
Η Τατιάνα Λύγαρη σημειώνει: «Το έργο διαδραματίζεται στην τόσο ενδιαφέρουσα, ιστορικά και κοινωνικά, περίοδο του μεσοπολέμου στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με το θρυλικό τρένο Orient Express. Το Θεατρικό Βαγόνι της Αμαξοστοιχίας αποτελεί το ιδανικό και απόλυτα ρεαλιστικό σκηνικό για την μεταφορά του διάσημου μυθιστορήματος του Graham Greene στο θέατρο. Η παράσταση μέσα από μια γρήγορη κινηματογραφική αφήγηση μυστηρίου και με μία "gros plan" ερμηνευτική απόδοση των οκτώ χαρακτήρων στο κινούμενο τρένο, τοποθετεί ηθοποιούς και θεατές στο κάδρο της "Greeneland", του τοπίου που σκιαγραφεί ο Greene, ως συμμέτοχους και συνένοχους μιας καταστροφής που μοιάζει να πλησιάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.
Η διεισδυτική και ψυχαναλυτική ματιά του Greene στον τρόπο σκέψης και στις πράξεις των ηρώων του τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αντανακλάται στο σημερινό πλαίσιο της ανησυχητικής αύξησης του ακραίου εθνικισμού και ρατσισμού, που αναπτύσσονται ραγδαία στις σύγχρονες κοινωνίες».
Μετάφραση-Διασκευή Ιωσήφ Βαρδάκης
Σκηνοθεσία Τατιάνα Λύγαρη
Σκηνικά-Κοστούμια Γιάννης Μετζικώφ
Μουσική Μηνάς Ι. Αλεξιάδης
Χορογραφία Πέπη Ζαχαροπούλου
Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Εβελίνα Αραπίδη, Σπύρος Ζουπάνος, Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Δάφνη Καφετζή, Παναγιώτης Μαρίνος, Νίκος Ποριώτης, Κλαίρη Σαρρηκυριάκου, Χρήστος Χριστόπουλος
Θεατρικό Βαγόνι στο Τρένο στο Ρουφ [2105298922, 6937604988] κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 18.30
