Παρόλο που η Ελένη Συράκη έχει εκδώσει κι άλλα βιβλία πριν το ΠΟΡΦΥΡΕΝΙΟ ΔΑΚΡΥ, εντούτοις ήταν η πρώτη μου επαφή με την πένα της. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες με κέρδισε ο λυρισμός στη γραφή της. Μια γραφή έντονα λογοτεχνική που το τελευταίο διάστημα μου είχε λείψει. Προτού όμως δούμε και αναλύσουμε τη γραφή της συγγραφέα, ας δούμε λίγα στοιχεία της ιστορίας της.
Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου παρακολουθούμε την ιστορία δύο ανδρών που, ενώ η πρώτη τους συνάντηση είναι τυχαία, θα συνδεθούν με μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης. Μια σχέση πατρικής ή αδερφικής αγάπης, μια φιλία βαθιά, καθοριστική. Θα τους ενώσουν πολλά και η μοίρα θα παίξει και στους δύο το ίδιο σκληρό παιχνίδι, φέρνοντας τους αντιμέτωπους με τον ίδιο εχθρό σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Στην ουσία της ιστορίας, πρωταγωνίστριες είναι δύο γυναίκες. Δύο γυναίκες καταδικασμένες, έρμαια στις προσταγές του ίδιου άνδρα, που θα τις χρησιμοποιήσει για το δικό του όφελος και θα τους φερθεί με τον χειρότερο τρόπο παρά τη συγγένεια που τους ενώνει. Και οι δύο θα βασανιστούν, ψυχικά ή σωματικά, και θα αναγκαστούν να υποφέρουν με μοναδικό τους λάθος ότι τόλμησαν να αγαπήσουν πέρα από τα στερεότυπα και τις προσταγές του πιο κοντινού συγγενή τους.
Ολόκληρη η ιστορία διαδραματίζεται την εποχή λίγο πριν από την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ολόκληρος ο Εύξεινος Πόντος, η Κωνσταντινούπολη, τα γύρω εμπορικά λιμάνια και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου με κυριότερο τη Χίο, είναι τα μέρη που θα δούμε το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας να ξεδιπλώνεται. Παράλληλα με το γεωγραφικό ταξίδι, η συγγραφέας μας χαρίζει κι ένα υπέροχα δομημένο και παρουσιασμένο ιστορικό ταξίδι, με πολλά στοιχεία και αναλύσεις της κατάστασης που επικρατούσε πριν την οριστική πτώση της πάλαι ποτέ τρανής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Η προσπάθεια του κόσμου να επιβιώσει από τις επιδρομές των διάφορων φύλων, τα σκλαβοπάζαρα, το εμπόριο, οι επιδημίες που σάρωναν ολόκληρες περιοχές, η συμπεριφορά των Γενουατών κατακτητών στους ντόπιους πληθυσμούς και στο βάθος η Κωνσταντίνου Πόλη ξεθωριασμένη από την λάμψη της και γεμάτη πένητες που προσπαθούν να επιβιώσουν στους δρόμους που σφύζουν από περιττώματα και δυσωδία. Εκείνη η άλλη, η άσχημη πλευρά της Βυζαντινής Ιστορίας που είχε ως αποτέλεσμα την πτώση μιας αυτοκρατορίας και τον χαμό χιλιάδων ζωών.
Η γραφή της κυρίας Συράκη είναι σχεδόν μαγευτική. Σε παρασύρει με τις λέξεις σε εικόνες, σε ήχους, σε μυρωδιές. Σε παίρνει από τον τόπο και το χρόνο που βρίσκεσαι και σε μεταφέρει ολοκληρωτικά μέσα στην ιστορία της και στα μέρη που επιλέγει να σου παρουσιάσει σε κάθε σελίδα. Έχει κάτι από εκείνη την λογοτεχνική ποιότητα που, χάριν εμπορικότητας, τείνει να εκλείψει από τα πάμπολλα βιβλία του σήμερα. Το έργο της κυρίας Συράκη θυμίζει λογοτεχνία μιας άλλης εποχής.
Πέρα από τον υπέροχο τρόπο που πλέκει με τις λέξεις την ιστορίας της, διαβάζοντας το βιβλίο της δεν μπορείς να μην θαυμάσεις την τρομερή ιστορική έρευνα που είναι ολοφάνερη ότι έχει προηγηθεί κι έχει συνοδεύσει τη συγγραφή του έργου της.
Πολλά ιστορικά στοιχεία και γεγονότα, δοσμένα στις σωστές στιγμές ώστε να εξυπηρετήσουν την πλοκή και στολισμένα με την ίδια λογοτεχνική πινελιά, ανεβάζουν την αξία του έργου.
Οι ανατροπές στην πλοκή είναι πολλές. Δεν σε αφήνουν να προβλέψεις το πώς θα εξελιχθεί η ιστορία στις επόμενες σελίδες, πόσο μάλλον να προβλέψεις το τέλος του βιβλίου. Και στις δύο ιστορίες που παρακολουθούμε όμως το τέλος τους είναι τέτοιο ώστε, ακόμα κι αν δεν είναι ακριβώς αυτό που θα θέλαμε, μας αφήνει με μια απόλυτη αίσθηση δικαίωσης.
Το μόνο που θα είχα να αναφέρω σαν αρνητικό μετά το πέρας της ανάγνωσης του βιβλίου της κυρίας Συράκη είναι ότι το τέλος της δεύτερης ιστορίας, που ουσιαστικά κλείνει και την αφήγηση και ολοκληρώνει το πόνημα, ήταν λιγάκι πιο απότομο από όσο το περίμενα και σε σχέση με την ταχύτητα της όλης αφήγησης. Παρόλα αυτά ήταν ένα τέλος που δεν μπορούσα να φανταστώ και με εξέπληξε ευχάριστα.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πω, ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του βιβλίου της κυρίας Ελένης Συράκη με τίτλο «ΠΟΡΦΥΡΕΝΙΟ ΔΑΚΡΥ», ότι η ανάγνωση του υπήρξε απολαυστική. Ήταν από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει φέτος. Την ευχαριστώ για αυτό το υπέροχο ταξίδι που μου χάρισε και της εύχομαι ειλικρινά κι από καρδιάς να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο της. Σίγουρα η γνωριμία μας θα συνεχιστεί στα πλαίσια της αναγνωστικής μου διαδρομής κι εύχομαι κάποια στιγμή να έχω την τιμή να την γνωρίσω και προσωπικά.
Το μυθιστόρημα της Ελένης Συράκη, Πορφυρένιο δάκρυ, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη.
Περισσότερα από/για την Ελένη Συράκη: