Αν δε το 'χετε καταλάβει ήδη, το μαθαίνετε τώρα. Έχω μια ιδιαίτερη αγάπη στις αστυνομικές μυθογραφίες και στα ντετέκτιβ στόρις, για πολλούς και διάφορους λόγους μεταξύ των οποίων επειδή μου αρέσει να διαβάζω ατμοσφαιρικές ιστορίες, να ανακαλύπτω ιδιαίτερους χαρακτήρες -άλλοτε χαρισματικούς, άλλοτε εκκεντρικούς, άλλοτε μυστήριους, κ.ά.- και να εκπλήσσομαι. Βασικά όμως, επειδή τα παραπάνω είδη έχουν περισσότερες απαιτήσεις συγγραφικά: εκτός από σχηματοποιημένους χαρακτήρες, πλοκή και καλή αφηγηματικότητα, χρειάζονται άρτια δόμηση και οξύνοια πνεύματος. Ο συγγραφέας δεν έχει απλώς να περιγράψει μια ιστορία· πρέπει να δημιουργήσει σασπένς, να κλιμακώσει μια εξελικτική πορεία, να τοποθετήσει στρατηγικά τα στοιχεία, κ.ο.κ. Κυρίως όμως να μη προδώσει τη λύση του προβλήματος ή του ζητήματος που τίθεται κάθε φορά. Και με αυτά κατά νου ως δεδομένα, θεωρώ ότι χρειάζεται μεγάλη εμπειρία ώστε να ασχοληθεί κανείς με το είδος.
Ορίστε όμως, που ένας φοιτητής τού Λίνκολν, ο Γκιλ Σκοτ-Χέρον, στην ηλικία των 19(!;) άντε 20 χρόνων και χωρίς να έχει «προϋπηρεσία» συγγραφική αποφασίζει να αφιερωθεί στο «Αρπακτικό», ένα νουάρ αστυνομικό μυθιστόρημα, και το κάνει με απίστευτη περιγραφική δεινότητα κι επιτυχία, αποδεικνύοντας παράλληλα πως το ταλέντο μετράει.
Στον πρόλογο του θα αναφέρει χαρακτηριστικά πως όταν η έμπνευση σε κατακλύζει δε μπορείς να κάνεις τίποτα άλλο παρά να δημιουργήσεις, αποδεχόμενος έτσι και την κλήση του. Κι ευτυχώς που δεν κοντραρίστηκε με το κοινωνικά ορθό, παράτησε κάθε άλλη δραστηριότητα κι άφησε παρακαταθήκη μια υπέροχη ιστορία με διάφορα νυχτόβια πλάσματα πολλά εκ των οποίων σε πολύ νεαρή ηλικία, όπως κι ο ίδιος· αν και ο ίδιος μόνο «χαμένος» δε βγήκε, παρά καθόλα κερδισμένος. Και η λογοτεχνία, επίσης.
Η διήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο για όλους τους χαρακτήρες διαδοχικά, γεγονός που προσφέρει οικειότητα με τα πρόσωπα, αναδεικνύει τις ιστορίες τους ενώ προκύπτει η αίσθηση της μαρτυρίας -συνεπακόλουθα αληθοφάνεια. Το κοινωνικό και πολιτικό σχόλιο τού συγγραφέα που διαφαίνεται ανάμεσα στις αράδες είναι καίριο, έγκυρο και ωφέλιμο. Το να ζεις στην Αμερική σημαίνει ταυτόχρονα θάνατος για τους μαύρους. Τριακόσια χρόνια δολοφονιών. Είτε ο γρήγορος θάνατος από ένα όπλο ή από το σχοινί είτε ο αργός θάνατος της επιβίωσης σε απάνθρωπες συνθήκες. [...] Έτσι όπως μου φαινόταν εμένα, ο Θεός έφτιαξε τους μαύρους για να πίνουν μαύρο και να αντέχουν ένα σωρό σκατά, και τους λευκούς για να πίνουν μπίρες και να πεθαίνουν από τη βαρεμάρα.
Μια εσάνς από Ελλάδα θα γοητεύσει τους Έλληνες αναγνώστες με βεβαιότητα και οι όμορφοι στίχοι που παρεμβάλλονται στην ιστορία, την συμπληρώνουν και την καλλωπίζουν. Το σύνολο είναι γοητευτικότατο, η ανάγνωση ξεχωριστή εμπειρία και ο λόγος υπέροχος -ειδικά στα φιλοσοφικοστοχαστικά του σημεία.
Χρόνος. Η λέξη σκάει από τα καταγώγια του μυαλού σου και χτυπάει το καμπανάκι που σου τραβάει την προσοχή, όπως το προειδοποιητικό καμπανάκι κοντά στο τέλος κάθε γραμμής στη γραφομηχανή.
Η κοινωνία σε έχει προσαρμόσει να μη σου αρέσει καν η σκέψη μιας ομοφυλοφιλικής σχέσης, αλλά κανείς δεν είναι απόλυτα ετεροφυλόφιλος, γιατί αν αυτός ή αυτή ήταν, δεν θα άντεχε να κάτσει ούτε ένα λεπτό με κάποιον ομόφυλό του. [...] Είμαστε όλοι ίδιοι!
Οι πουριτανοί όλο κηρύσσουν ότι το ένα και το άλλο κάνουν κακό, και μια μέρα συνειδητοποιείς ότι δεν έχουν ιδέα τι είναι το ένα και τι είναι το άλλο, γιατί δεν έχουν δοκιμάσει ποτέ.
Αν κάποιος μεθούσε πολύ, δεν τον έδιωχναν, παρά άραζε μέχρι να τα ξαναβρεί με τον χώρο [...] ...καθώς ο ήλιος γλιστρούσε προς την άλλη πλευρά του κόσμου.
Τα γεγονότα συμβαίνουν τη δεκαετία του 60 στην Αμερική των γκέτο, του μαύρου κινήματος, των ναρκωτικών... Στην «κακιά» Αμερική που δεν αγγίζει ούτε στο ελάχιστο αυτό που «πουλάει», το αμερικανικό όνειρο, και τα πρόσωπα είναι αρκετά παραβατικά, αρκετά μπλεγμένα σε καταστάσεις και συνθήκες που «φορτώθηκαν» ταξικά, οι πράξεις τους κάθε άλλο παρά νομότυπες και η καθημερινότητά τους μάστιγα κι αγώνας επιβίωσης.
Και το ερώτημα παραμένει σταθερά ένα: ποιος σκότωσε τον Τζον Λι;
Και το ερώτημα παραμένει σταθερά ένα: ποιος σκότωσε τον Τζον Λι;
Μην προσβάλλεσαι από ένα αστείο. Αν κάποιος σου πετάξει αλάτι, δεν θα πάθεις κακό, εκτός αν έχεις πληγές.
Ανάμεσα στις εξομολογήσεις τους, συναντώ βαθιές πληγές, κοινωνική παράνοια... όλη η μαυρίλα του τόπου και του χρόνου δοσμένη λογοτεχνικά κι ανάγλυφα. Μέχρι και ο Χάμφρι Μπόγκαρτ «φιγουράρει» στις σελίδες θυμίζοντάς μου μια άλλη ιστορία, εκείνη με τον ερευνητή-διαρρήκτη του Lawrence Block -άλλη μεγάλη πένα του είδους.
Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος όπου είναι ο νους του ελεύθερος.
Το μυθιστόρημα του Γκιλ Σκοτ-Χέρον, Το αρπακτικό, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Βακχικόν για τη διάθεση του βιβλίου.
Το παραπάνω περιέχει αποσπάσματα.
