Η Βιβή Μαρκάτου είναι η νεαρότερη εικονογράφος ελληνικών παιδικών παραμυθιών με τόση μεγάλη εργογραφία. Η φοβερή καλλιτεχνική της φύση δε θα μπορούσε να παραληφθεί από αυτές εδώ τις σελίδες. Της έστειλα λίγες ερωτήσεις που απάντησε διεξοδικά, χωρίς φειδώ, αφού τις εικονογράφησε με τον τρόπο της. Διαβάστε τι μου είπε και δείτε τις σχετικές εικόνες που επέλεξε να συνοδεύσουν τις απαντήσεις της.
Β.Μ.: Από μικρή, από τότε που άρχισα να θυμάμαι τον εαυτό μου, μου άρεσε να ζωγραφίζω... Αισθανόμουν πολλές φορές μοναξιά κατά την διάρκεια των παιδικών μου χρόνων και όταν μετακόμισα στην επαρχία με την οικογένειά μου, το «κοινωνικό» κλίμα έκανε την δημιουργία σε εμένα ανάγκη έκφρασης και συντροφιά. Τα παιδιά της επαρχίας καμιά φορά δεν μπορούν να σε δεχτούν εύκολα στην παρέα τους. Ίσως όμως και εγώ να μην τους έδωσα την ευκαιρία, χαχα, ποιος ξέρει; Από μικρή βοηθούσα την οικογένειά μου να ορθοποδήσει οικονομικά, ύστερα από την μετακόμιση στην επαρχία και τα σχέδια της ζωής μας, όταν καμιά φορά δεν πάνε όπως τα θες. Ήμουν πάντοτε πολύ «μεγάλη» να αφοσιωθώ με τους συνομήλικους μου· όταν εκείνοι είχαν τις ευκαιρίες να παίζουν, πολλές φορές, εγώ δούλευα ή έκανα αγγαρείες αλλά αυτό δεν με πείραζε. Απογευματάκι προς βράδυ ζωγράφιζα τους ήρωές μου με τις ιστορίες τους και αυτό με ανακούφιζε από την ταραχώδη πραγματικότητα προσαρμογής που έπρεπε να έχει η οικογένειά μου. Δεν μου έλειψαν όμως τα παιχνίδια μιας και στα εφηβικά χρόνια έπαιζα στην παιδική χαρά με τα παιδιά του χωριού σαν όλα τα άλλα παιδιά, όταν δεν είχα κάτι άλλο να κάνω…
Για εμένα το παιδικό βιβλίο και το σχέδιο είναι μία μορφή έκφρασης, ένας διάλογος με τους ανθρώπους γύρω μου αλλά και με τον εαυτό μου. Είναι η μικρή Βιβή που παίζει ανέμελα στα χωράφια του χωριού της, ή όπως εκείνη θα ήθελε να παίζει, παρέα με όλα εκείνα τα ζώα της φάρμας που μπορείς να φανταστείς όπως η Χάιντι στις Άλπεις! Είναι ένας ύμνος στην ζωή και στα συναισθήματα μίας εποχής αγνότητας, δεμένης με την φύση και τον πολιτισμό, αλλά και μια νοσταλγία, ένα αμάλγαμα αφηγήσεων Βιζυηνού και Παπαδιαμάντη.
Για εμένα το παιδικό βιβλίο και το σχέδιο είναι μία μορφή έκφρασης, ένας διάλογος με τους ανθρώπους γύρω μου αλλά και με τον εαυτό μου. Είναι η μικρή Βιβή που παίζει ανέμελα στα χωράφια του χωριού της, ή όπως εκείνη θα ήθελε να παίζει, παρέα με όλα εκείνα τα ζώα της φάρμας που μπορείς να φανταστείς όπως η Χάιντι στις Άλπεις! Είναι ένας ύμνος στην ζωή και στα συναισθήματα μίας εποχής αγνότητας, δεμένης με την φύση και τον πολιτισμό, αλλά και μια νοσταλγία, ένα αμάλγαμα αφηγήσεων Βιζυηνού και Παπαδιαμάντη.
Ποιο παιδικό βιβλίο θεωρείτε ως το καλύτερο έργο σας ως σήμερα;
Β.Μ.: Δύσκολη ερώτηση, γιατί αγαπάω κάθε δουλειά μου ξεχωριστά. Είναι όλα τα έργα μου πνευματικά παιδιά και όλα έχουν μια ξεχωριστή ιστορία να διηγηθούν. Οπότε δεν μπορώ να το κάνω αυτό. Ίσως όμως ένα από τα τελευταία μου βιβλία να είναι το "καλύτερο" που μπόρεσα να κάνω μέχρι στιγμής για κάποιους άλλους… και αυτό θεωρώ πως είναι Η νεραϊδο-αμαζόνα η Μυρτιά της Εύας Πετροπούλου Λιανού. Το συγκεκριμένο έργο είναι αφιερωμένο και εμπνευσμένο από την ζωή της Μυρτώς Παπαδομιχελάκη. Πολλοί πιστεύουν ότι ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη και ότι ένα βιβλίο δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Λάθος! Πιστεύω πως ένα βιβλίο εάν μπορεί έστω και λίγο να κάνει έναν άνθρωπο -έστω και έναν- να ζήσει, να μπορέσει να απολαύσει την ζωή του έστω και μια στιγμή… να του δώσει τροφή για σκέψη, να αλλάξει… έχει κάνει πολλά. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το όχημα που θα βοηθήσει την Μυρτώ να μεταφερθεί σε κέντρο στην Ρωσία όπου και θα συνεχίσει την θεραπεία της, στην προσπάθεια αποκατάστασής της. Ένα βιβλίο! Αυτό είναι το καλύτερο βιβλίο, όχι για εμένα. Για όλους! ΄Ενα βιβλίο που μπορεί να βοηθήσει έστω και έναν άνθρωπο, ένα βιβλίο που μπορεί να δώσει ζωή, και ανάσα ελπίδας! Αυτό είναι για μένα το καλύτερο βιβλίο…
Μια εικονογράφος πρέπει να βρίσκεται κοντά στα παιδιά, όπως μια συγγραφέας παιδικού παραμυθιού, ή το διαχωρίζετε;
Β.Μ.: Ναι! Και όχι! Και εδώ θα διερωτάστε, γιατί όχι! Δεν είναι αυτονόητο; Μια παιδική εικονογράφος -το λέει και το επίθετο που προσδιορίζει το ουσιαστικό- έχει ως υποκείμενο της τα παιδιά. Συνομιλεί καθημερινά με αυτά, μέσα από τις ζωγραφιές της, τις ζωγραφιές τους, τα σχόλιά τους, τις ιδέες τους, τις ιδέες της κ.λ.π. Όμως όπως και κάθε καλλιτέχνης θέλει και κάποιον χρόνο όπου δουλεύει στο εργαστήρι του όλες αυτές τις πληροφορίες και τα μηνύματα που δέχτηκε για το καλύτερο του κοινού του. Υπάρχουν στιγμές που πρέπει να κάνεις έρευνα σε καλλιτεχνικά ρεύματα και ιδέες ή ακόμη και να "αποκλειστείς" από τον κόσμο για ένα μεγάλο διάστημα για να αποκτήσεις την ψυχική ηρεμία και την έμπνευση να δημιουργήσεις και να εκφραστείς. Σκεφτείτε τον Άγιο Βασίλη, φτάνει μία φορά τον χρόνο, ενώ εργάζεται όλον τον υπόλοιπο για τα παιδιά! Πάντοτε θα έχεις ως γνώμονα τα παιδιά! Αλλά σαν εικονογράφος εγώ το θεωρώ vital να είσαι και λίγο παιδί μέσα σου! Εάν έστω και λίγο κάθε μέρα ξεφεύγεις από τον ρεαλισμό και την ρουτίνα που σε περιβάλει και προσπαθείς να γίνεις έστω και για λίγα λεπτά παιδί ή ακόμη και να συνομιλήσεις με το παιδί που έχεις μέσα σου, τότε και "μακριά" να είσαι από τα παιδιά δεν θα χάσεις ποτέ την επαφή σου με αυτά και την "παιδικότητα". Εάν αυτό το γνωρίζεις, τότε δεν αποχωρίζεσαι ποτέ το παιδί από κοντά σου…
Ποιες είναι οι αντιδράσεις και τα σχόλια των παιδιών που διαβάζουν τα βιβλία που έχετε εικονογραφήσει; Υπάρχει κάποια αντίδραση που ξεχωρίζετε και θυμάστε πιο έντονα;
Β.Μ.: Δύο παιδιά… Ο Δημήτρης από την Αμερική που όταν αγόρασε τις χρωμοσελίδες μου από το Άμαζον (μου στέλνει μήνυμα κατευθείαν η γιαγιά του) μου έστειλε βίντεο και εικόνες με ένα χαμόγελο από εδώ… μέχρι εκεί πάνω. Ο Δημήτρης παρεμπιπτόντως λατρεύει τις χρωμοσελίδες. Και η Ρούι-σιν, η κινεζούλα μαθήτρια μου, που μόλις είδε τα βιβλία μου ξετρελάθηκε! Μου έλεγε κυρία, πώς το κάνετε αυτό, αυτό και αυτό; Μου αρέσουν οι ήρωές σας γιατί… Και ακούς το κάθε παιδί να έχει τον δικό του λόγο, το δικό του "είδωλο" στον ήρωα που παρομοιάζει με τον εαυτό του και τις δυνάμεις του. Στο τέλος όμως κάθε ιστορίας, μέσα από τους ήρωες γινόμαστε δυνατότεροι. Ψυχικά, συναισθηματικά, φορτίζουμε μπαταρίες και ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο.
Αν δεν ήσασταν εικονογράφος των παιδικών ιστοριών, τι θα μπορούσατε να είστε;
Β.Μ.: Πιλότος! Μία από τις αγαπημένες μου ιστορίες είναι εκείνες του Σνούπι και του Τσάρλυ Μπράουν, μα κυρίως του Σνούπι, που κάθε τόσο που ονειρεύεται να ανεβαίνει σε ένα Σπιτ Φάιερ και προσπαθεί να την βγει του Ρεντ Μπάρον. Ακόμη δεν έχω κάνει μια ηρωίδα πιλότο αλλά σίγουρα κάποια στιγμή θα κάνω, γιατί μου αρέσει ο αέρας, η ελευθερία, τα φτερά! Από τους αγαπημένες μου ήρωες ήταν ο Ιωνάθαν Λίβινγκστον, ένας γλάρος, του Μπαχ… Μα φυσικά, πώς μπορείς να γίνεις πιλότος όταν έχεις μυωπία από την άλλη; Για να γίνεις πιλότος πρέπει να έχεις άριστη όραση… Όμως πετάω, και πάντοτε θα πετάω, και ξέρεις τι; με την φαντασία, σαν τον Σνούπι!
Έχετε κάποιο όνειρο σε σχέση με αυτή τη δουλειά που θέλετε διακαώς να πραγματοποιήσετε; Μπορεί να είναι και στόχος.
Β.Μ.: Μάλιστα! Το όνειρό μου είναι να κάνω κινούμενα σχέδια. Να δω τους ήρωες μου να πετάνε, να τρέχουν, να αναπνέουν, να ζουν. Η παιδική εικονογράφηση είναι "στατική" και αυτό δεν έχει να κάνει καθόλου με την ουσία της όσο με το υλικό της. Τα κινούμενα σχέδια από την άλλη… είναι όχι μία παιδική εικονογράφηση αλλά σε μία μεγάλη παραγωγή… χιλιάδες παιδικές εικονογραφήσεις μαζί, χιλιάδες σχέδια τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο έτσι ώστε να δημιουργήσουν μία συνοχή και ένα story-telling. Είναι μία πιο απαιτητική παραγωγή και δεν θέλει απλώς να είσαι παιδική εικονογράφος, αλλά σκηνοθέτης και σεναριογράφος, ηθοποιός, τραγουδιστής, έντιτορ κ.λ.π. Είναι το όνειρο της ζωής μου! Και ίσως αυτό που κρατάει το πάθος μου ζωντανό. Ελπίζω μια μέρα να φτιάξω μία ιστορία που να μπορέσει να αλλάξει έστω και λίγο τον τρόπο που σκεπτόμαστε όλοι σήμερα, να μας κάνει λίγο καλύτερους και… να την δω να προβάλλεται στην μεγάλη οθόνη.
Της έστειλα κι εκείνο το παιχνιδάκι μου, την Ακροστιχίδα που «διασκεύασα» για τις ανάγκες του ιστότοπου σε Ακρότιτλο και έγραψε κάτι πάνω στο παραμύθι της Χρυσούλας Λουλοπούλου, Μια νύχτα με τη γιαγιά στον ουρανό, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελκυστής. Για την ακρίβεια έγραψε ένα μήνυμα γρίφο.
Μια
Ιδιαίτερη
Αναζήτηση
Νόστος
Υπαρκτών και
Χαμένων
Ταξιδιών
Ανάγκης
Μαγειάς
Ελευθερίας
Τύχης
Ηλιαχτίδα
Για
Ιωνάθες
Ασύλλυπτους
Γλάρους
Ιδιοσυγκρασίας…
Αν…
Στοχέψουν
Τον
Ουρανό
Να
Οδεύσουν
Υψηπετείς
Ραπιτοδώς
Από όλους
Ναι! στην…
Ομόνοια[1]
Η Βιβή Μαρκάτου, 26, είναι η νεαρότερη Ελληνίδα εικονογράφος παιδικών παραμυθιών με τόσο μεγάλη εργογραφία. Σπούδασε θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (8,25) και Γραφιστική στο ΙΕΚ Ξινή και ΔΙΕΚ Λαμίας ενώ είναι κάτοχος Msc Computer Animation από το University of Portsmouth (τιμήθηκε με τον τίτλο του valedictorian στην τελετή μεταπτυχιακών αποφοίτων). Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια θεάτρου και ιστορία τέχνης από το Freie Universitaet, το Εθνικό θέατρο και άλλους οργανισμούς πάνω σε θέματα της Τέχνης ως μέσο θεραπείας, παιδικό παραμύθι και παιδικό θέατρο ενώ η μεταπτυχιακή της εργασία είχε ως θέμα την ενσυναισθησία (Einfühlung) αντιπαραβάλλοντας Μπρεχτικές πρακτικές-Verfremdungseffekt. Έχει συνεργαστεί με την Γερμανική
Πρεσβεία στην Ελλάδα αλλά και πολλούς εκδοτικούς ανά την χώρα με δημοσιευμένα πάνω από 20 βιβλία και e-books. Το 2016 κείμενό της συμπεριλαμβάνεται από τον Δήμο Κιλκίς «Ιστορίες της Πόλης μας» και διακρίνεται μαζί με άλλα. Το 2013 αποσπά το πρώτο Πανελλήνιο βραβείο νεοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα για ένα της μονόπρακτο ενώ κατέχει αρκετές διακρίσεις και βραβεία πανελλαδικά και στο εξωτερικό στην ζωγραφική και στο σχέδιο με το 2009 να διακρίνεται ανάμεσα σε άλλα νέα ταλέντα από το Περιοδικό 9 και την Ελευθεροτυπία και να λαμβάνει δια χειρός το βραβείο της από τον Άγγελο Μαστοράκη και Βλάσση Βέλιο. Τέλος την ίδια χρονιά θα λάβει το πρώτο πανελλήνιο βραβείο νεαρής ραδιοφωνικής παραγωγού υπό την αιγίδα της UNESCO για ένα πολιτιστικό της αφιέρωμα στο Διεθνές έτος αστρονομίας. Επικουρικά διατελεί εξωτερικός ανταποκριτής του Γαλαξία fm 92,1 ενώ έχει κληθεί δύο φορές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο για κάλυψη πολιτιστικού ρεπορτάζ. Έχει παρουσιάσει εκδηλώσεις και έχει πραγματοποιήσει εργαστήρια για δήμους, οργανισμούς και βιβλιοθήκες. Είναι γνωστή για τις εθελοντικές της δράσεις και την διακριτή παρουσία της στον πολιτιστικό χώρο. Είναι διαδικτυακή ακτιβίστρια και βιβλιόφιλος. Γνωρίζει και μιλά ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά.
Τίτλοι Βιβλίων-εικονογράφηση:
1. To νερό και το χώμα Εκδόσεις Σαΐτα
2. Καλημέρα Ήλιε Εκδόσεις Βεργίνα
3. Ρούλης ο Βρωμερούλης Εκδόσεις Το βιβλίο
4. Η Μυρσίνη και η Ροδιά η Ευλογημένη Εκδόσεις Σαΐτα
5. Το αθώο ψέμα και η καθαρή αλήθεια Εκδόσεις Σαΐτα
6. Οι κόκκινοι Λόφοι Εκδόσεις Σαΐτα
7. Οι 4 Χώρες Εκδόσεις Σαΐτα
8. Μια τεράστια αγκαλιά από παραμύθια Εκδόσεις 24 γράμματα
9. Χρωμοσελίδες με τον Άκη τον Ντοματάκη Ήρα Εκδοτική
10. Η δημιουργία του κόσμου Ήρα Εκδοτική
11. Οι θεοί του Ολύμπου Ήρα Εκδοτική
12. Ο Άι Βασίλης μετακομίζει (στήλη παραμυθιού στον Νάκα)
13. Ο λαίμαργος Άγιος Βασίλης Ήρα Εκδοτική
14. Και οι μέρες είναι 7 Εκδόσεις Ιπτάμενο Κάστρο
15. Το παιδί της θάλασσας Εκδόσεις Το βιβλίο
16. Heat waves (colouring books) Amazon Publications
17. Ζεστό κύμα (ελληνική έκδοση του heat waves) Amazon Publications
18. Εaster Bunnies and Friends (colouring books) Amazon Publications
19. The Knight’s hart Amazon Publications
20. Το αστρόδεντρο Εκδόσεις Βεργίνα
21. Η νεραϊδο-αμαζόνα η Μυρτιά Εκπαιδευτήρια Μπουγά-ιδιωτική έκδοση
22. Ταξίδι με τη γιαγιά στον ουρανό Εκδόσεις Ελκυστής
23. Το ροζ συννεφάκι (ανέκδοτο) Ιδιώτης Μαριάνθη Χασάπη
24. Η Μαλαματένια στον Κήπο (ανέκδοτο) Ιδιωτική Μαρία Αηβαζή Ζαγόρα
25. Η μαμά Άφαβήτα και τα γραμματο-παιδάκια της -προσεχώς Εκδόσεις Βεργίνα
Συμμετοχή σε άλλα βιβλία:
1. Εξώφυλλο και μερικά designs για το Easy Steps 1 (ανέκδοτο) Εύα Γεωργούλα-ιδιώτης-εκπαιδευτικός
2. Easy Steps 2 (ανέκδοτο)
3. Easy Steps 3 (ανέκδοτο)
4. Flipbook για την Γερμανική Πρεσβία στην Αθήνα German Embassy in Greece, Athens
5. Εξώφυλλο για το "Στον ιστό μιας υπόσχεσης" Εκδόσεις Αναζητήσεις Κύπρος
6. Εξώφυλλο για το "Διψώ και άλλα ρήματα" Εκδόσεις Αναζητήσεις Κύπρος
7. Εξώφυλλο για το "Σε Β ενικό" Εκδόσεις Αναζητήσεις Κύπρος
8. Συμμετοχή στο "Ιστορίες του Τόπου μας" Δήμος Κιλκίς
9. Πίσω από τον Πίτερ Ράμπιτ-Ο Θαυμαστός κόσμος της Βεατρίκης Πόττερ ΑΚΤ
10. Αναφορά στο όνομα της Βιβής και του έργου της κάνει στο Βιογραφικό της στην Wikipedia η ακαδημαϊκή Άννα Ταμπάκη
Άλλες εικονογραφήσεις:
1. Το σπουργίτι και τα φτερά του sugar mama blog
2. Βιβλία και Λουλούδια, Ένα κείμενο μια εικόνα blog
3. Ένα κοπάδι αστέρια Ένα κείμενο μια εικόνα blog
4. Χρυσάνθεμα: τα πολύτιμα λουλούδια της ελπίδας Ένα κείμενο μια εικόνα blog
5. Ζήτω το Φθινόπωρο Ένα κείμενο μια εικόνα blog
6. Μια ιστορία για τον χρόνο Ένα κείμενο μια εικόνα blog
7. Πασχαλινές χρωμοσελίδες -καρτέλες δημιουργικής γραφής Ένα κείμενο μια εικόνα blog
[1] Η Βιβή Μαρκάτου συμπληρώνει την ακροστιχίδα του τίτλου του βιβλίου της. Η ακροστιχίδα είναι ένα παλαιό ποιητικό παιχνίδι στο οποίο τα αρχικά γράμματα των στίχων αν διαβαστούν από πάνω προς τα κάτω δίνουν μια λέξη ή φράση. Στην δική μου εκδοχή τα αρχικά γράμματα δίνουν τον τίτλο του έργου εκείνου που γράφει το παζλ και, εφόσον είναι ελεύθερος να συμπληρώσει τα αρχιγράμματα με όποιον τρόπο θέλει (μονολεκτικά, ποιητικά, περιγραφικά, κ.ο.κ. ακόμα και μονοσύλλαβα) ονόμασα την στήλη Ακρότιτλο. Περισσότερα σαν κι αυτό εδώ.
👀
[1] Η Βιβή Μαρκάτου συμπληρώνει την ακροστιχίδα του τίτλου του βιβλίου της. Η ακροστιχίδα είναι ένα παλαιό ποιητικό παιχνίδι στο οποίο τα αρχικά γράμματα των στίχων αν διαβαστούν από πάνω προς τα κάτω δίνουν μια λέξη ή φράση. Στην δική μου εκδοχή τα αρχικά γράμματα δίνουν τον τίτλο του έργου εκείνου που γράφει το παζλ και, εφόσον είναι ελεύθερος να συμπληρώσει τα αρχιγράμματα με όποιον τρόπο θέλει (μονολεκτικά, ποιητικά, περιγραφικά, κ.ο.κ. ακόμα και μονοσύλλαβα) ονόμασα την στήλη Ακρότιτλο. Περισσότερα σαν κι αυτό εδώ.
