Πορτραίτο μιας Μαντόνα

Πέντε γνωστά και άγνωστα μονόπρακτα του Tennessee Williams

Το «Πορτραίτο μιας Μαντόνα» είναι πέντε μονόπρακτα του Tennessee Williams που δείχνουν «όσους χάθηκαν βουλιάζοντας αργά στην παρακμή τους, απόκληροι, αποδιωγμένοι από τα νέα ήθη της μεταπολεμικής αμερικανικής κοινωνίας». Πέντε συγκλονιστικά στιγμιότυπα γεμάτα ένταση, χιούμορ, απελπισία, προδοσία και παραίτηση ζωντανεύουν στο θέατρο Αλκμήνη από αξιόλογους ηθοποιούς και γεμίζουν το κοινό ποικίλα συναισθήματα. Πρόκειται για τα: «Portrait of a Madonna», «Dark room», «Something unspoken», «The pink bedroom» και «The lady of Larkspur Lotion» και δεν υπολείπονται σε τίποτα από ένταση, ανατροπές και έξοχη σκιαγράφηση χαρακτήρων συγκριτικά με τα γνωστότερα θεατρικά έργα του Williams.

Η παράσταση ξεκινάει με το ομότιτλο μονόπρακτο, «Πορτραίτο μιας Μαντόνα», όπου η Λουκρητία Κόλινς, μια γυναίκα με έντονη κάποτε ζωή κι έναν μεγάλο έρωτα, τώρα ζει σε άθλιες συνθήκες, παρασυρμένη από την ψευδαίσθηση πως τα βράδια εισβάλλει στο διαμέρισμά της ο εραστής της και τη βιάζει. Όταν το αναφέρει αυτό στον διαχειριστή, έρχονται να την κλείσουν στο ψυχιατρείο. Στη συνέχεια, έχουμε το αγαπημένο μου «Dark room», όπου η κοινωνική λειτουργός επισκέπτεται το σπίτι της κυρίας Pocciotti, ανήσυχη για την τύχη της κόρης της, που ζει κλειδωμένη σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο, γυμνή και έγκυος ενώ δέχεται φαγητό μόνο από τον άντρα που αγάπησε και την εγκατέλειψε, τώρα παντρεμένος με άλλη γυναίκα. Τρίτο στη σειρά είναι το «Something unspoken», όπου η Κορνήλια Σκοτ περιμένει με αγωνία τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας για τη θέση της Προέδρου στην Ομοσπονδία των Γυναικών, γεμάτη φόβο για το πώς θα διαχειριστεί τυχόν απόρριψη και συνεπακόλουθα τη μοναξιά της μέσης ηλικίας. Μετά ακολουθεί το «Pink bedroom», μ’ ένα σχετικά διασκεδαστικό καβγαδάκι ενός ζευγαριού που τσακώνεται στη ροζ κρεβατοκάμαρα της ερωμένης του παντρεμένου άντρα και η παράσταση ολοκληρώνεται με το «The lady of Larkspur Lotion», όπου η ιδιοκτήτρια διαμερισμάτων-τρώγλες τσακώνεται με τους ενοικιαστές της για τα οφειλόμενα χρήματα.

Και οι τέσσερις ηθοποιοί είναι πολύ καλοί στους ρόλους τους και ταυτίζονται με τον εκάστοτε χαρακτήρα που υποδύονται. Η κυρία Βέρα Κρούσκα, μια σημαντική ηθοποιός του παλκοσένικου, γύρισε την πλάτη της στα μεγάλα θέατρα και αφοσιώθηκε ψυχή τε και σώματι σ’ ένα έργο αξιώσεων που ανεβαίνει μακριά από τα λαμπερά φώτα των μεγάλων ονομάτων κι όμως μπορεί να σταθεί ισάξια και επάξια δίπλα τους. Ήταν από τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις, μιας και κατάφερε να μεταμορφωθεί σε τέσσερις διαφορετικές γυναίκες χωρίς να κοπιάρει καμία για δεύτερη φορά μες στην παράσταση. Η γεμάτη ψευδαισθήσεις Λουκρητία Κόλινς ήταν μια ηλικιωμένη γυναίκα, χαμένη στις αναμνήσεις της και ταυτόχρονα περιποιητική σε όσους ήρθαν να την πάρουν, χωρίς να γνωρίζει τον σκοπό της παρουσίας τους. Η φράση «Όπου να’ ναι θα φέρει η μητέρα μου αναψυκτικά» ήταν εξίσου τραγική μες στη μοναξιά της και την άκαιρη θέση στο όλο γεγονός με τη φράση: «Όποιος κι αν είστε, πάντα βασιζόμουν στην καλοσύνη των ξένων».

Η κυρία Pocciotti βγάζει γλυκόπικρο γέλιο μες στην αφέλειά της όταν η κοινωνική λειτουργός που την επισκέπτεται τη ρωτά για την κατάσταση της κόρης της κι εκείνη είτε είναι αφοσιωμένη στις δουλειές της είτε δεν καταλαβαίνει το λεξιλόγιό της είτε παραδέχεται εγκληματική αδιαφορία χωρίς να καταλαβαίνει το βάρος των λεγομένων της. Αεικίνητη, αδιάφορη και αφελής μητέρα που βγάζει γέλιο μέσα από γκάφες που δυσχεραίνουν τη θέση της.
Η Κορνήλια Σκοτ, που περιμένει με αγωνία για το μοιραίο τηλεφώνημα, είναι ακριβώς εκείνη η γυναίκα που περιμένει την ημέρα που η μοναξιά της τρίτης ηλικίας θα της χτυπήσει την πόρτα. Οι σπασμωδικές κινήσεις κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας και απέναντι στη φίλη και γραμματέα της, Γκρέις, ζωντανεύουν με απόλυτη πειστικότητα και φόβισαν ακόμη και εμένα για το συναισθηματικό κενό που ακολουθεί μια λαμπρή προσωπική και επαγγελματική ζωή: «Εγώ είμαι το γκρίζο που έχουν τα ξεχασμένα πράγματα κι εσύ το γκρίζο του σίδερου» παραδέχεται σε μια κρίση ζήλιας απέναντι στη νεότερή της και όμορφη ακόμη Γκρέις.
Τέλος, ως νοικάρισσα Μουρ ξεπερνάει κάθε υποκριτική προσδοκία, μιας και υποδύεται μια γυναίκα που χρησιμοποιεί ένα σωρό δικαιολογίες για να καθυστερήσει τα νοίκια ενώ όλοι ξέρουν πως δέχεται άντρες τα βράδια στο κρεβάτι της. Κουτοπόνηρη, με χιούμορ αλλά και απελπισμένη, δεν πείθει την ιδιοκτήτρια για τη φτώχεια της ώσπου στη σκηνή εισβάλλει ένας γείτονας και τότε…

Η κυρία Κερασία Σαμαρά, που ανέλαβε επίσης τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία του έργου, έχει μια εξίσου σημαντική ποικιλία εκφράσεων και υποκριτικής ευχέρειας, μιας και υποδύεται τέσσερις διαμετρικά αντίθετους ρόλους: την κοινωνική λειτουργό που επισκέπτεται την κυρία Pocciotti, την Γκρέις που ζηλεύει η Κορνήλια Σκοτ, την Έλεν που καβγαδίζει με τον εραστή της όταν την προδίδει για δεύτερη φορά και την ιδιοκτήτρια κυρία Γουάιρ. Περισσότερο προκλητικοί ήταν οι ρόλοι της Έλεν και της κυρίας Γουάιρ, μιας και είναι γυναίκες με έντονες και ταυτόχρονα τόσο διαφορετικές προσωπικότητες. Η Έλεν ήταν η κοφτή, αυστηρή, απότομη ερωμένη, με διακυμάνσεις οργής και ζήλιας αλλά και μια μη αναμενόμενη έκπληξη στο τέλος του μονόπρακτου. Από την άλλη η κυρία Γουάιρ είναι μια αυστηρή, απάνθρωπη γυναίκα, που δε διστάζει να δείξει την ανωτερότητα της οικονομικής κυρίως θέσης της, όταν όμως εισβάλλει ο Συγγραφέας στη σκηνή τα πάντα αλλάζουν και ο χαρακτήρας που υποδύεται απογυμνώνεται από τις φαντασιώσεις αυτές.

Ο κύριος Ζαχαρίας Ρόχας, που με είχε αφήσει άφωνο με την ερμηνεία του στο «Λεντς» του Γκέοργκ Μπύχνερ, τώρα εξακολουθεί να παίζει δυνατά και ρεαλιστικά μια σειρά από ρόλους πιο «ήρεμους» και «καθημερινούς», χωρίς όμως να τους αφήνει στιγμή από την ερμηνευτική του ικανότητα. Είναι ο θυρωρός Νικ που θα έρθει να κρατήσει συντροφιά στην κυρία Λουκρητία Κόλινς μαζί με τον Φρανκ, τον οποίο προσπαθεί να απομακρύνει από τη γυναίκα την οποία τρομοκρατεί με λόγια φόβου, είναι ο εραστής της Έλεν και ο Συγγραφέας που έρχεται να σώσει την κυρία Μουρ. Κάθε χαρακτήρας και μια διαφορετική περσόνα, κάθε ερμηνεία και αλλιώτικη από την προηγούμενη. Κάπου στον Συγγραφέα είδα τα ψήγματα του υποκριτικού ταλέντου που έδειξε στο «Λεντς», ήταν όμως προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις του συγκεκριμένου ρόλου και χωρίς ακρότητες. Μιλώντας σιγά και σχεδόν ψιθυριστά στην αρχή, μετατρέπεται σε ανήμερο θηρίο όταν επιτίθεται στην κυρία Γουάιρ, χαρίζοντας μια από τις συγκλονιστικότερες σκηνές του έργου στους ανυποψίαστους θεατές.

Τέλος, ο κύριος Γιώργος Αντωνόπουλος είναι ένας καλός ρόλος-κλειδί όπου συμμετέχει, διασκεδαστικός και σχεδόν παιδί όταν πηγαίνει να βοηθήσει με την κυρία Λουκρητία Κόλινς, αυθόρμητος και με πειστική συμπεριφορά 15χρονου ως γιος της κυρίας Pocciotti και σιωπηλή έκπληξη στη ζωή της Έλεν.

Τα πέντε αυτά μονόπρακτα συνδέονται μεταξύ τους με μια έξυπνη ιδέα: παρακολουθούμε το έργο σαν πρόβα τζενεράλε ενός θιάσου, με τους ηθοποιούς να αποσύρονται στα καμαρίνια, να επαναλαμβάνουν ατάκες από σκηνές που δεν πήγαν καλά, μέχρι κι ο φωτιστής παρεμβαίνει, όλα αυτά όμως όχι σε υπερβολικό βαθμό που να ενοχλούν την πορεία του έργου ή να χαλάνε την ατμόσφαιρα που πηγάζει από τις ερμηνείες. Στο τέλος κάθε μονόπρακτου οι ηθοποιοί τραβάνε διαφανείς κουρτίνες και παρακολουθούμε τη μεταμόρφωσή τους στον επόμενο ρόλο ενώ μια όμορφη μουσική ντύνει τα λεπτά μεταξύ των αλλαγών. Επίσης μου άρεσε που σε κάθε μονόπρακτο τα έπιπλα μετακινούνταν με τέτοιο τρόπο που να εξυπηρετούν τις ανάγκες του επόμενου, κάτι που γλυτώνει χρόνο και από τις αλλαγές που απαιτούνται στα σκηνικά! Τα έπιπλα και τα κοστούμια είναι λιτά και απόλυτα χρηστικά.

Το «Πορτραίτο μιας Μαντόνα» είναι μια υπέροχη και δυνατή παράσταση που συστήνει στο κοινό ένα κομμάτι του Tennessee Williams που λίγοι γνωρίζουν. Τα μονόπρακτα δεν είναι ολοκληρωμένα, μιας και σταματούν στην κορυφαία στιγμή της δράσης του κειμένου, ζωντανεύουν όμως από μια ομάδα ταλαντούχων και άψογα συνεργάσιμων μεταξύ τους ηθοποιών. Με ποικιλία ερμηνειών και κοστουμιών, με ευρηματικές αλλαγές σκηνικών, με διακριτική μουσική ζωντανεύει η Αμερική του ονείρου και της απογοήτευσης, αναπαρίσταται ο κόσμος που έχει καταγράψει κι έχει διεισδύσει μέσα του ο παρατηρητικός και διαχρονικός αυτός Αμερικανός συγγραφέας και παρελαύνουν χαρακτήρες ρεαλιστικοί, υπαρκτοί, αυθεντικοί και απόλυτα αληθινοί.

Συντελεστές:

Με τους: Βέρα Κρούσκα, Κερασία Σαμαρά, Ζαχαρία Ρόχα, Γιώργο Αντωνόπουλο

Μετάφραση, Σκηνοθεσία: Κερασία Σαμαρά
Δραματουργική επεξεργασία: Ανδρέας Στάικος
Σκηνικά, κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος
Μουσική: Τάκης Μπαρμπέρης
Φωτισμοί: Βαγγέλης Μούντριχας
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Αντωνόπουλος
Κινηματογραφική σύνθεση: Νίκος Βουτενιώτης
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Χρύσα Ματσαγκάνη
Επεξεργασία έντυπου υλικού: Εκδόσεις Μωραΐτης
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ρασσιάς
Επεξεργασία ψηφιακού υλικού: Πέτρος Αργυρός
Κατασκευή κοστουμιών: Δάφνη Τσακότα
Παραγωγή: ΘΕΣΙΣ

Κάθε Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 18.15 στο θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8, Γκάζι, 2103428650
Περισσότερες παραστάσεις στο θέατρο Αλκμήνη