Η Εύα Στάμου υπογράφει πέντε ιστορίες με επίκεντρο τον άνθρωπο και τα συμπλέγματα που τον περιβάλουν, άλλοτε τον εξουσιάζουν κι άλλοτε τον «θεραπεύουν»... καμιά φορά τον συμπληρώνουν και άλλες τον κομματιάζουν· όπως κι αν δει κανείς τις ψυχολογίες του κόσμου είναι πάντα ενδιαφέρουσες οι αποκαλύψεις, οι στοχασμοί και οι αναλύσεις που προκύπτουν από τη διαδικασία: ανάγνωση, γνωριμία, συνειδητοποίηση, συμπεράσματα. Με αυτές τις ιστορίες υπάρχει ένα επιπλέον «κίνητρο». Είμαι σίγουρη ότι διαφορετικοί αναγνώστες θα εξάγουν διαφορετικές εντυπώσεις –αν όχι εκ διαμέτρου αντίθετες!– καθώς η «ματιά» καθενός είναι μοναδική αλλά και η σύντομη φόρμα που χρησιμοποιείται στο βιβλίο, που δεν επιτρέπει στη συγγραφέα μεγάλες περιγραφές κι επεξηγήσεις, ενεργοποιεί τη φαντασία του καθενός προκειμένου να «κλείσουν» τα κενά –τα αθέατα–... και είναι γεγονός ότι όσα δε γράφονται ξεκάθαρα με τις πένες αφήνουν περιθώρια στη φαντασία και την αντίληψη.
Για να πάρετε μια μικρή γεύση –εξίσου κλισέ φράση– στην πρώτη ιστορία γνωρίζουμε την Αλίκη που από τότε που θυμάται τον εαυτό της ήθελε να σκοτώσει κάποιον, να κάνει το τέλειο έγκλημα και να τη βγάλει καθαρή –ειρωνεία να ετοιμάζεις «βρομιές» και να έχεις την απαίτηση να μη «λερώσεις» τίποτα· ούτε καν την ψυχή. Γεγονός όμως είναι –κι εδώ σας θέλω πόσο ειλικρινείς άνθρωποι είστε– ότι πολλοί έχουν/με κάνει τις ίδιες σκέψεις κατ' εξακολούθηση ή κατά καιρούς. Η ιστορία της είναι άκρως εθιστική. Τη διάβασα με μια ανάσα αφού ήθελα μετά μανίας να δω τι θα γίνει παρακάτω και πως θα καταλήξει.
Στα αφηγήματα που ακολουθούν θα γνωρίσουμε την σκεφτική και προβληματισμένη Ντίνα σε μια φάση που κάνει στροφή ζωής ενώ η ιστορία της έχει επίκεντρο ένα καυτό κοινωνικό θέμα: το μεταναστευτικό και τα hot spot της Λέρου. Σε άλλη ιστορία θίγονται άλλα κοινωνικά ζητήματα όπως τα θύματα της κοινωνίας, η κρίση ηλικίας και τα άγχη που φέρνει, αλλά και οι στιγματισμένοι από τη ζωή (και την κοινωνία). Ειδικά στην «κυρία με το καπέλο» θα σας απασχολήσει η σχέση του Άντριου μαζί της αλλά και η σχέση της κυρίας με τον Άντριου –vise versa.
Τη συλλογή ολοκληρώνει μια νουβέλα. Σε αυτό το μεγαλύτερο έργο, η Εύα Στάμου βρίσκει «έδαφος» και άνεση να αναφερθεί στις ψυχολογικές διαστάσεις των ηρώων της, να δώσει ερμηνείες, να εξηγήσει. Αντί κάποιας περίληψης, θα σας πω ότι γνωρίζουμε τον Σπύρο που εργάζεται στο ΜΙΤ της Βοστόνης και συζεί με τη σοβαρή του σχέση. Μια άτυχη στιγμή τον οδηγεί σε μια πράξη ικανή όχι μόνο να του διαταράξει την ηρεμία, μα να του αλλάξει εντελώς «τον κόσμο». Ως απόσταγμα από τον Σπύρο σημείωσα πόσο πρέπει να προσέχει κανείς τί κάνει και με ποιον, πόσο πρέπει να εκτιμάει αυτό που έχει και, φυσικά, να μην υποτιμά κανέναν. Μα, κανέναν! Ένα κρυμμένο χαμόγελο στο τέλος της ανάγνωσης, που χαράζεται αυθόρμητα στο πρόσωπό μου, μου τονίζει ότι δε γίνεται να συμπαθούμε όλους τους χαρακτήρες των μυθιστοριών υπογραμμίζοντας παράλληλα τη λαϊκή σοφία που λέει ότι εκείνος που γελάει τελευταίος γελάει καλύτερα.
Γενικά, το ερωτικό πεδίο είναι παρόν σε όλες τις ιστορίες, οι σχέσεις επίσης –όχι μόνο οι ερωτικές– ενώ εκλείπει το μελό, το μελόδραμα ή το ρομαντικό ροζ και το γλυκοστάλακτο. Η Εύα Στάμου διαθέτει μια πιο πρακτική και ρεαλιστική πένα που επενδύει στα ψυχογραφήματα και προσφέρει υποδόριο σχολιασμό των γεγονότων, θριλερική ατμόσφαιρα –άλλοτε παράγει αγωνία και αλλού ανεβάζει την ένταση· κάπου κάπου γεννά την προσδοκία του κακού– και σύγχρονη θεματολογία. Ζει την/στην εποχή της, ανοίγει κεραίες, αφουγκράζεται και γράφει.
ΥΓ.: Να γελάσεις τελευταίος.
Περισσότερα από/για την Εύα Στάμου:
