Μέρος Α
Πριν τον Μ. Αλέξανδρο
Φίλες και φίλοι,
Το γοητευτικό μας ταξίδι ξεκινά με την εξερεύνηση της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου.
Οι σχέσεις των Ελλήνων με τους Αιγύπτιους χάνονται στους αιώνες. Οι πρώτες ανταλλαγές αγαθών ανάμεσα στην Κρήτη και την Αίγυπτο άρχισαν στα μέσα της τρίτης χιλιετίας π.Χ., περίπου στα 2.600 π.Χ.
Βέβαια, ο Αιγύπτιος αρχαιολόγος Γαζάλ υποστηρίζει ότι η πρώτη επαφή έγινε μεταγενέστερα, τον 16ο αιώνα π.Χ., όταν η Μινωική Κρήτη συμμάχησε με τους Αιγύπτιους εναντίον των κατακτητών Υξώς, ένα σημιτικό φύλο που είχε καταλάβει την εξουσία στην Αίγυπτο γύρω στα 1630 π.Χ. Στην ραψωδία Ξ της Οδύσσειας, ο Οδυσσέας αφηγείται στον χοιροβοσκό Εύμαιο τα γεγονότα μιας ναυτικής αποστολής η οποία είχε ξεκινήσει από την Κρήτη με προορισμό την Αίγυπτο.
Όπως και να έγινε, τον όγδοο αιώνα π.Χ. οι Μιλήσιοι αποβιβάστηκαν στην Αίγυπτο, κοντά στην λιμνοθάλασσα Μπούρουλους (στο Δέλτα του Νείλου), και έκτισαν ένα τείχος, σύμφωνα με αναφορές του Ηρόδοτου.
Έναν αιώνα αργότερα Κάρες και Ίωνες μισθοφόροι βοήθησαν τον βασιλιά Ψαμμήτιχο Α' να αντιμετωπίσει τοπικούς πρίγκιπες που είχαν συμμάχους τους Ασσύριους. Ο Ψαμμήτιχος, μετά το αίσιο αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης, έδωσε προνόμια και γη στους Έλληνες μισθοφόρους κοντά στο Δέλτα του Νείλου και οι εμπορικές συναλλαγές αυξήθηκαν σημαντικά. Έτσι, οι Μιλήσιοι ίδρυσαν τον δικό τους ναύσταθμο στην Ναυκράτιδα, την πρώτη ελληνική αποικία.
Ο Ψαμμήτιχος ενδιαφέρθηκε για την διάδοση της ελληνικής γλώσσας. Στα χρόνια της 26ης δυναστείας οι Έλληνες πληθαίνουν και μένουν πάντα στο πλευρό των νόμιμων κληρονόμων-βασιλέων της Αιγύπτου.
Κατά την βασιλεία του Ψαμμήτιχου Γ' οι Πέρσες κατακτούν την Αίγυπτο. Για άλλη μια φορά, οι Έλληνες βρίσκονται στο πλευρό των Αιγυπτίων και συνεχίζουν να βοηθούν και στα επεκτατικά και στα αμυντικά τους σχέδια.
Η Ναύκρατις έπαιξε πρωτοποριακό ρόλο στην επαφή των δύο πολιτισμών. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, στην ίδρυση της πόλης συμμετείχαν πολλές ιωνικές πόλεις, καθώς και η αιολική Μυτιλήνη, οι οποίες προστάτευαν από κοινού την πόλη. Σάμιοι, Αιγινήτες και Μιλήσιοι είχαν τις δικές τους συνοικίες, καθεμιά με το ιερό της, ενώ οι υπόλοιποι Έλληνες μοιράζονταν κοινό τέμενος· το Ελλήνιον.
Η Ναύκρατις εξήγε αντικείμενα από φαγεντιανή, σκαραβαίους, παπύρους, λινάρι και σιτηρά, αλλά η γενικότερη ανάπτυξή της οφειλόταν κυρίως στα κεραμικά της. Η πόλη άκμασε, και παρέμεινε ελληνική, ακόμη και στα χρόνια της περσικής κατοχής.
Η παρακμή ήρθε στα χρόνια της ρωμαϊκής κυριαρχίας.
