Ξέρετε, διαβάζω πολλές ποιητικές συλλογές. Μου αρέσει γενικότερα η συμπυκνωμένη φόρμα, τα έργα που ολοκληρώνονται σύντομα, οι πλούσιες νοημάτων εικόνες... η ποιητική αδεία που προσφέρει ελευθερίες στους δημιουργούς, μια ευκαιρία να «παίξει» κανείς με τις λέξεις ή να σκαρώσει καινούριες... Μου αρέσει το ξάφνιασμα όταν ανταμώνω τα πρωτόφαντα, όταν γεμίζω αισθήματα σε λίγους στίχους... Μου αρέσει το ταξίδεμα μέσα από τις σύντομες αναγνωστικές εμπειρίες που μόνο στην ποίηση μπορείς να επιτύχεις. Και μου αρέσουν τα βιβλία που ολοκληρώνονται γοργά, χωρίς καθυστερήσεις ενώ προσφέρουν όλα εκείνα που θα εισέπραττε κανείς αφιερώνοντας μέρες ώστε να γνωρίσει ένα μυθιστόρημα. Κατά συνέπεια, την αγαπώ την ποίηση και έχω ασχοληθεί πολύ μαζί της ενώ όταν μία πένα με καθηλώσει ξέρω με βεβαιότητα ότι έχει να πει πολλά.
Η Ειρήνη Παραδεισανού μού ήταν εντελώς άγνωστη, και πιθανότατα θα παρέμενε αν οι εκδόσεις Βακχικόν δε μου στέλνανε τη συλλογή της. Δυστυχώς, μια ζωή δε φτάνει για να τους αγγίξεις όλους -και είναι κρίμα- όσο κι αν το προσπαθήσεις. Κι αν έχω μάθει να προσεγγίζω όλους τους δημιουργούς με την ίδια περιέργεια, θέρμη, αγκαλιά και χωρίς προκαταλήψεις που συνήθως εξυψώνουν τους κλασικούς «θάβοντας» κάθε νέα φωνή, στην περίπτωση αυτού του βιβλίου δε χρειάστηκε καμία «συνθηκολόγηση». Η κυρία Παραδεισανού είναι μοναδική. Τόσο, μα τόσο καλή! Σε χτυπά στο μεδούλι με λίγες αράδες. Διεισδυτική, άμεση, ευφάνταστη και όσο σκοτεινή πρέπει. Είναι μυστηριακή, γοτθική, σουρεαλιστική... Με λεπίδες γράφει, όχι με πλήκτρα, μελάνι ή κάτι άλλο, με κοψιές... με οξείες, κόγχες και μαχαιριές... χαράζει νομίζεις τις λέξεις πάνω σου. Ρίχνει οξύ και αφήνει μια πικρή γεύση για το στόμα.
Ξέρω, συνήθως, ανάμεσα στις εντυπώσεις μου επισυνάπτω αποσπάσματα ως μικρά «δειγματάκια» του συνόλου μα γι' αυτό το βιβλίο δεν ήξερα τί να πρωτοξεχωρίσω. Τελικά, απομόνωσα κάποια σημεία όπου μιλάει για την ποίηση -συνειρμικά για τη δημιουργία- και σας προτρέπω να αναζητήσετε τα υπόλοιπα και να τα ανακαλύψετε μόνοι.
Η Ειρήνη Παραδεισανού μού ήταν εντελώς άγνωστη, και πιθανότατα θα παρέμενε αν οι εκδόσεις Βακχικόν δε μου στέλνανε τη συλλογή της. Δυστυχώς, μια ζωή δε φτάνει για να τους αγγίξεις όλους -και είναι κρίμα- όσο κι αν το προσπαθήσεις. Κι αν έχω μάθει να προσεγγίζω όλους τους δημιουργούς με την ίδια περιέργεια, θέρμη, αγκαλιά και χωρίς προκαταλήψεις που συνήθως εξυψώνουν τους κλασικούς «θάβοντας» κάθε νέα φωνή, στην περίπτωση αυτού του βιβλίου δε χρειάστηκε καμία «συνθηκολόγηση». Η κυρία Παραδεισανού είναι μοναδική. Τόσο, μα τόσο καλή! Σε χτυπά στο μεδούλι με λίγες αράδες. Διεισδυτική, άμεση, ευφάνταστη και όσο σκοτεινή πρέπει. Είναι μυστηριακή, γοτθική, σουρεαλιστική... Με λεπίδες γράφει, όχι με πλήκτρα, μελάνι ή κάτι άλλο, με κοψιές... με οξείες, κόγχες και μαχαιριές... χαράζει νομίζεις τις λέξεις πάνω σου. Ρίχνει οξύ και αφήνει μια πικρή γεύση για το στόμα.
Ξέρω, συνήθως, ανάμεσα στις εντυπώσεις μου επισυνάπτω αποσπάσματα ως μικρά «δειγματάκια» του συνόλου μα γι' αυτό το βιβλίο δεν ήξερα τί να πρωτοξεχωρίσω. Τελικά, απομόνωσα κάποια σημεία όπου μιλάει για την ποίηση -συνειρμικά για τη δημιουργία- και σας προτρέπω να αναζητήσετε τα υπόλοιπα και να τα ανακαλύψετε μόνοι.
Ναι η έμπνευση...
Αυτή η πομπή από θανατερά μυρμήγκια που φιδοσέρνονται
κατάσαρκα στη φλέβα του αλατιού.
Ω είναι ωραίο να σε λένε ποιήτρια.
Είναι κι αυτό μια δίκαιη ανταλλαγή.
Δίνεις τα σπλάχνα σου, παίρνεις τον τίτλο.
...θα το 'θελα να υπηρετήσω την ποίηση.
Μα
το βρίσκω πιο επείγον
να σπάσω την πέτρα που μου βαραίνει το στήθος.
Δε βρίσκω τρόπο άλλο να πάρω ανάσα.
Και τώρα είμαι σίγουρη ότι κάνετε συνειρμούς με τον τίτλο της συλλογής -καλά κάνετε, τίποτα τυχαίο. Αυτή η ποιήτρια λοιπόν που τη μια εξυψώνει την ιδιότητα και την άλλη την αποποιείται... αυτός ο άνθρωπος που γνωρίζει το δόσιμο μα ξέρει πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος... αυτή η γυναίκα μιλάει για κίτρινες βροχές και βλέμμα γκρίζο, για άσπρο μαγνήτη και ασημένια σεντόνια... για άλικο χώμα και κόκκινα μάτια... για τη μάνα, τον πατέρα... το αλάτι. Πόσο αλάτι! Ταιριάζει κιόλας με τη θάλασσα που τόσο αναφέρει ή εντέχνως κρύβει πίσω από τις λέξεις.
Πόσο βύθισμα αντέχει ο πόνος;
Φυσικά συναντάει το αίμα, φυσικά γνωρίζει την πέτρα -μα και τα αγάλματα άνθρωποι δεν είναι; Και, εννοείται, το μαύρο εισχωρεί παντού· ειδικά στα μάτια που, όσο να πεις, πάντα έχουν το δικό τους μαύρο ακόμα και στην υπέρτατη ευτυχία τους -όπως η ποίηση.
Εξαιρετική!
Πόσο βύθισμα αντέχει ο πόνος;
Φυσικά συναντάει το αίμα, φυσικά γνωρίζει την πέτρα -μα και τα αγάλματα άνθρωποι δεν είναι; Και, εννοείται, το μαύρο εισχωρεί παντού· ειδικά στα μάτια που, όσο να πεις, πάντα έχουν το δικό τους μαύρο ακόμα και στην υπέρτατη ευτυχία τους -όπως η ποίηση.
Εξαιρετική!
Υ.Γ.: Αυτό το ποίημα αρνείται να τελειώσει.
Η ποιητική συλλογή της Ειρήνης Παραδεισανού, Στη φλέβα της πέτρας, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Περισσότερα θα βρείτε εδώ.
Οι πλαγιογραμμένοι στίχοι είναι αποσπάσματα.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Βακχικόν για τη διάθεση του βιβλίου.
Η Ειρήνη Παραδεισανού γεννήθηκε το 1972. Κατάγεται από το Ρέθυμνο Κρήτης. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και υπηρετεί στη Δημόσια Εκπαίδευση στο Ηράκλειο Κρήτης. Από τις εκδόσεις Βακχικόν κυκλοφορούν οι δύο ποιητικές της συλλογές, Ρητορική ένδεια (2013) και Τα γυάλινα μάτια των ψαριών (2016). Άρθρα, δοκίμια και ποιήματά της έχουν φιλοξενηθεί σε διαδικτυακά περιοδικά. Από το 2008 διατηρεί το ιστολόγιο «Παρείσακτη».