Rising above
Everlasting boundaries,
Summoning deamons
On your path
Requires only one thing:
Time to fall in love.[1]
Πώς σας ήρθε η ιδέα;
Μ.Κ.: Είναι τρομερό πράγμα να νιώθεις πως στέκεσαι προδοτικά απέναντι στον εαυτό σου. Πολύ περισσότερο, απέναντι σε έναν εαυτό που δείχνει να είναι αρκετά «εντάξει τύπος» αλλά δεν έχει ισχυρό υπόβαθρο για να στηρίξει την «επανάσταση» ενάντια σε εκείνους που τον θέλουν «τεχνοκράτη». Ήξερα πως δεν ήμουν τεχνοκράτης. Έπρεπε απλά να το αποδείξω στον εαυτό μου. Επέλεξα να το κάνω με τις λέξεις, πριν το κάνω με τις πράξεις.
Πού γράψατε το βιβλίο σας;
Μ.Κ.: Ένα μεγάλο μέρος στην Χαλκιδική. Ολοκληρώθηκε στην Θεσσαλονίκη. Η πρώτη επιμέλεια έγινε στην Αθήνα, οι πιο πρόσφατες προσθήκες σε ένα υπέροχο καφέ της Καβάλας που σερβίρει καφέ των Ζαπατίστας, η δεύτερη επιμέλεια στα κλεφτά μέσα σε ένα αυτοκίνητο. Οπότε, δεν ξέρω. Δώδεκα χρόνια είναι πολλά για να χωρέσουν σε έναν τόπο.
Πόσο χρόνο σας πήρε η συγγραφή;
Μ.Κ.: Η πρώτη έκδοση έναν χρόνο. Μετά το άφησα να «ωριμάσει» σε δρύινα συρτάρια για καμιά δεκαετία. Έπειτα ένα-δύο χρόνια διορθώσεις και προσθήκες. Όχι πολύ, γενικά.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας με δυο λόγια;
Θέλετε να μας δώσετε μια περιγραφή;
Μ.Κ.: «Αν έχεις την επιτυχία για Θεό, το πιθανότερο είναι πως θα καταλήξεις παρέα με ένα Δαίμονα».
Όταν ο Άρης, ένας φιλόδοξος νέος δέχεται μια πρόταση εργασίας στο resort «ΑΕΝΑΟΝ», σίγουρα δεν μπορεί να θεωρήσει τον Πάπα Ιννοκέντιο τον 3ο και την Τέταρτη Σταυροφορία του 1208 υπεύθυνους για την πρόσκληση. Και όμως είναι. Σίγουρα δεν μπορεί να υποθέσει πως ο ήλιος έχει πράσινα μάτια και στήθη μικρά και τρυφερά σαν φρέσκα ροδάκινα. Και όμως έχει. Σίγουρα δεν μπορεί να μαντέψει για ποιον πραγματικά λόγο πήραν πόδι από τον κήπο της Εδέμ οι πρωτόπλαστοι. Κι όμως το κάνει. Σίγουρα δεν μπορεί να τα βάλει με έναν Δαίμονα. Και όμως;
Και να σκεφτεί κανείς ότι για όλα φταίει ο Αβραάμ Μάσλοου και εκείνη η ηλίθια πυραμίδα.
Τι αγαπήσατε περισσότερο σε αυτό το βιβλίο;
Μ.Κ.: Αγαπώ ιδιαίτερα πως αυτό το βιβλίο είναι γραμμένο για όλους τους λάθος λόγους με όλους τους λάθους τρόπους. Κι αυτό το κάνει ένα σχεδόν τέλειο λάθος.
Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας ήρωας και γιατί;
Μ.Κ.: Ο Κομνηνός. Το αντίπαλο δέος αποτελεί την υπέρτατη πρόκληση για εξέλιξη.
Τι προσφέρει αυτό το βιβλίο στον αναγνώστη, βιβλιόφιλο ή βιβλιοφάγο;
Μ.Κ.: Φοβάμαι πως δεν μπορώ να πω τι προσφέρει αυτό το βιβλίο σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από εμένα. Το ίδιο, υποθέτω, ισχύει για κάθε ανάγνωσμα. Κι αυτή η βεβαιότητα της προσφοράς του κειμένου προς τον εαυτό, δεν διαρκεί παρά μόνο όσο αντέχουν οι εξωγενείς παράγοντες που επιδρούν πάνω μας στην δεδομένη χρονική στιγμή και για όσο η ανάγνωση διαρκεί. Είναι περισσότερο ζωντανή η ανάγνωση, σαν διαδικασία, από όσο νομίζουμε, ιδιαίτερα για έναν δημιουργικό αναγνώστη.
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σας;
Μ.Κ.: Δύσκολο να κατονομάσω μία, όμως εάν πρέπει, θα πω: να απαξιωθεί οριστικά και με τρόπο αμετάκλητο ο άνθρωπος ως είδος, ως φορέας συνεισφοράς στην διαδικασία της «ζωής». Τότε, φοβάμαι, η ελπίδα θα εκλείψει. Κι αν αυτή χαθεί, θα χαθεί και κάθε νόημα.
Φοβάστε...
Μ.Κ.: Τις λέξεις.
Αγαπάτε...
Μ.Κ.: Τις λέξεις.
Ελπίζετε...
Μ.Κ.: Στις λέξεις.
Θέλετε...
Μ.Κ.: Να βρω τις ιδανικές.
Ποιοι αναγνώστες θα λατρέψουν αυτό το βιβλίο;
Μ.Κ.: Υποθέτω, σύντομα θα ξέρουμε.
Γιατί πρέπει να το διαβάσουμε;
Μ.Κ.: Για κανέναν απολύτως λόγο. Σκοπός του είναι να καταρρίψει τα «πρέπει», όχι να εγείρει νέα!
Γιατί δεν πρέπει;
Μ.Κ.: Το παραπάνω λειτουργεί και αντιστρόφως.
Πού/πώς μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας;
Μ.Κ.: Το βιβλίο "Resort" θα το προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία Ιανός, Πρωτοπορία καθώς και από όλα τα βιβλιοπωλεία της Ελλάδας! Επίσης, είναι διαθέσιμο και στο ηλεκτρονικό κατάστημα των εκδόσεων Ελκυστής.
Πού μπορούμε να βρούμε εσάς;
Μ.Κ.: Στο Resort θα βρείτε όσα κατάφερα να κουβαλήσω μαζί μου (ακόμα ζωντανά) από έναν εικοσιπεντάχρονο που κάποτε ήμουν. Ό,τι έχω γίνει, καλό ή κακό, σας στέλνει μηνύματα από το 1000mgapousias.com και μέσο της σελίδας «Μιχάλης Κατράκης» στο FB. Κατά καιρούς, με φιλοξενούν και τα αδέλφια στο cignialo.gr
Ποιο χρώμα του ταιριάζει;
Μ.Κ.: Είναι λευκό για τον ήρωά του. Λευκό για να ζωγραφίσει πάνω ο καθένας με οποία παλέτα επιθυμεί. Αυτό σας το ξεκαθαρίζει από την αρχή:
Άλλωστε, αυτό που δίνει χρώμα στον καμβά του καθενός είναι οι άνθρωποι κι από όσα χρώματα είχε φορεμένα πάνω του, εκείνος δεν γούσταρε κανένα ιδιαίτερα. Ούτε καν το ξεπλυμένο άλικο που του είχε αφήσει η Έφη τους τελευταίους πέντε μήνες. Τόσο χλιαρό κι οκνηρό, σχεδόν σαν να βαριόταν να συρθεί πάνω στην ψυχή του.
Ο δρόμος ήταν ένα πεντάλιτρο δοχείο νέφτι και η διαδρομή, το απόλυτο ξέπλυμα.
Ποια μουσική;
Μ.Κ.: Το Jesus Christ Superstar θα ήταν μία, τουλάχιστον, σαρκαστική επιλογή.
Ποιο άρωμα;
Μ.Κ.: Του Μεσαίωνα, της τεκίλα, του ηλιοκαμένου δέρματος και του σάπιου μήλου.
Ποιο συναίσθημα;
Μ.Κ.: Του κενού που αφήνει η αυτοπραγμάτωση.
Αν δεν ήταν βιβλίο, τι θα μπορούσε να είναι;
Μ.Κ.: Τίποτα. Είναι, όπως είπα και στην παρουσίασή του, το «κατά τύχη βιβλίο». Ήταν το ξόρκι μου. Ε, κάποιος το αγάπησε και το τύπωσε. Ξόρκι θα ήταν και αν δεν είχε τυπωθεί. Κι όπως όλοι ξέρουμε, ξόρκια δεν υπάρχουν. Σωστά;
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Κ.: Είμαι πολλά πράγματα αλλά συγγραφέας δεν είμαι. Βαρύς ο όρος, τίτλος για την ακρίβεια. Συγγραφέας είναι ο Καμύ. Η κυκλοφορία ενός, δύο, εκατό βιβλίων δεν κάνει κανέναν συγγραφέα. Οι πρόκες που καρφώνει στις ψυχές μας τον κάνουν. Κι εγώ δεν έχω μάθει ούτε καν το σφυρί να κρατάω ακόμα. Έχουμε δρόμο.
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Μ.Κ.: Ανελλιπώς κανέναν. Ο χρόνος είναι πολύτιμος για να είναι μονόπλευρη η κατανομή του. Διαβάζω πολλά, Χάξλεϋ, Καμύ, Λε Γκεν, Νταλ, Μπολάνιο Αμπερκρόμπι, Ρόθφους, Μπουκόφσκι, Μίλλερ, Μίσσιο, Γώγου, νέους και «ασήμαντους» σαν και εμένα, νέους που θα γίνουν «σημαντικοί» κι ακόμα ούτε οι ίδιοι δεν το ξέρουν, τα ιερά τέρατα της ελληνικής λογοτεχνίας με ιδιαίτερη αγάπη στον Μ. Καραγάτση. Αδυναμία αποτελεί ο Τομ Ρόμπινς και ο Ρέι Μπράντμπερι.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Μ.Κ.: Το άρωμα του ονείρου του Ρόμπινς με έβαλε στον σωστό δρόμο. Τα χρονικά του Άρη του Μπράντμπερι μου έδωσαν τον χάρτη, για την περίπτωση που χαθώ. Τι είδους δουλειά έκαναν στις λέξεις μου, αδύνατο να πω.
Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Μ.Κ.: Για τους ήρωες του Resort υπήρξα ένας σκληρός δεσμώτης. Πρόσφατα ανετράπη η άρχουσα τάξη. Αυτή την περίοδο επικρατεί «αναρχία στο πληκτρολόγιο». Μου αρέσει.
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Μ.Κ.: Για να γράψει χρειάζεται επιμονή. Για να γράψει τίμια, επιμονή και έναν καθρέφτη ακριβώς μπροστά του.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Μ.Κ.: Για εμένα επιτυχία είναι να το κρατήσω στα χέρια μου μετά από τρία χρόνια και λέγοντας «ας διαβάσω λίγο την αρχή», να βρεθώ να διαβάζω ως το τέλος.
Τι την αποτυχία;
Μ.Κ.: Να μην επιθυμώ να το παρουσιάσω ως δικό μου κόπο, έπειτα από χρόνια, ούτε στα παιδιά μου.
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Μ.Κ.: Όσο μπορεί να γίνει κατάχρηση και η συνεχής και ακατάπαυστη εισπνοή καθαρού αέρα. Εκτός αν αναφερόμαστε σε ψάρια ή πλαγκτόν.
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Μ.Κ.: Θα σας πω εάν καταφέρετε να μου αφηγηθείτε το τελευταίο κεφάλαιο.
Αν δεν ήσασταν συγγραφέας τι θα μπορούσατε να είστε;
Μ.Κ.: Είμαι πολλά πράγματα αλλά συγγραφέας δεν είμαι. Βαρύς ο όρος, τίτλος για την ακρίβεια. Συγγραφέας είναι ο Καμύ. Η κυκλοφορία ενός, δύο, εκατό βιβλίων δεν κάνει κανέναν συγγραφέα. Οι πρόκες που καρφώνει στις ψυχές μας τον κάνουν. Κι εγώ δεν έχω μάθει ούτε καν το σφυρί να κρατάω ακόμα. Έχουμε δρόμο.
Ποιον συγγραφέα διαβάζετε ανελλιπώς;
Μ.Κ.: Ανελλιπώς κανέναν. Ο χρόνος είναι πολύτιμος για να είναι μονόπλευρη η κατανομή του. Διαβάζω πολλά, Χάξλεϋ, Καμύ, Λε Γκεν, Νταλ, Μπολάνιο Αμπερκρόμπι, Ρόθφους, Μπουκόφσκι, Μίλλερ, Μίσσιο, Γώγου, νέους και «ασήμαντους» σαν και εμένα, νέους που θα γίνουν «σημαντικοί» κι ακόμα ούτε οι ίδιοι δεν το ξέρουν, τα ιερά τέρατα της ελληνικής λογοτεχνίας με ιδιαίτερη αγάπη στον Μ. Καραγάτση. Αδυναμία αποτελεί ο Τομ Ρόμπινς και ο Ρέι Μπράντμπερι.
Σας έχει επηρεάσει άλλος συγγραφέας στον τρόπο που γράφετε ή σκέφτεστε ή ζείτε; Ποιος/ποιο βιβλίο;
Μ.Κ.: Το άρωμα του ονείρου του Ρόμπινς με έβαλε στον σωστό δρόμο. Τα χρονικά του Άρη του Μπράντμπερι μου έδωσαν τον χάρτη, για την περίπτωση που χαθώ. Τι είδους δουλειά έκαναν στις λέξεις μου, αδύνατο να πω.
Οι ήρωές σας μπορούν να σας κατευθύνουν ή εσείς και μόνο ορίζετε την συνέχεια και τις τύχες τους;
Μ.Κ.: Για τους ήρωες του Resort υπήρξα ένας σκληρός δεσμώτης. Πρόσφατα ανετράπη η άρχουσα τάξη. Αυτή την περίοδο επικρατεί «αναρχία στο πληκτρολόγιο». Μου αρέσει.
Τι χρειάζεται κάποιος για να γράψει; Φαντασία ή εμπειρία;
Μ.Κ.: Για να γράψει χρειάζεται επιμονή. Για να γράψει τίμια, επιμονή και έναν καθρέφτη ακριβώς μπροστά του.
Τι καθορίζει την επιτυχία σε ένα βιβλίο;
Μ.Κ.: Για εμένα επιτυχία είναι να το κρατήσω στα χέρια μου μετά από τρία χρόνια και λέγοντας «ας διαβάσω λίγο την αρχή», να βρεθώ να διαβάζω ως το τέλος.
Τι την αποτυχία;
Μ.Κ.: Να μην επιθυμώ να το παρουσιάσω ως δικό μου κόπο, έπειτα από χρόνια, ούτε στα παιδιά μου.
Η βιβλιοφαγία είναι/μπορεί να γίνει κατάχρηση;
Μ.Κ.: Όσο μπορεί να γίνει κατάχρηση και η συνεχής και ακατάπαυστη εισπνοή καθαρού αέρα. Εκτός αν αναφερόμαστε σε ψάρια ή πλαγκτόν.
Ποιον τίτλο βάζετε στο βιβλίο της ζωής σας;
Μ.Κ.: Θα σας πω εάν καταφέρετε να μου αφηγηθείτε το τελευταίο κεφάλαιο.
Ο Μιχάλης Κατράκης γεννήθηκε το 1980. Σε ηλικία έξι ετών εντυπωσίασε γονείς και δασκάλους αναδομώντας πλήρως την νεοελληνική ορθογραφία και δημιουργώντας πληθώρα νέων λέξεων από ήδη υπάρχουσες, όπως η λέξη «σπήτι» και το ρήμα «πέζο». Η διεθνής λογοτεχνική κοινότητα τον χαρακτήρισε ως τον «μεγαλύτερο εν ζωή λογοπλάστη». Δεν αρκέστηκε όμως σε αυτό. Σε ηλικία οχτώ χρονών κατάφερε να συντάξει έκθεση με θέμα «πως πέρασα το καλοκαίρι» και να περιγράψει σαράντα πέντε ημέρες παραθερισμού σε εννιά μόλις σειρές, εκ των οποίων η τελευταία ήταν η εξής: «Τρίτη ήταν που το θάψαμε». Το κείμενο έδωσε νέα ώθηση στο ρεύμα του αφαιρετικού υπερρεαλισμού και συνεχίζει να εμπνέει ακόμα και σήμερα χιλιάδες συγγραφείς παγκοσμίως. Παρά τη φήμη του, μεγάλωσε σχεδόν νορμάλ, πέρασε από τα σύνορα της νεότητας σχεδόν ολοκληρωτικά, βιοπορίστηκε σε διάφορους τομείς σχεδόν με επιτυχία και ερωτεύθηκε παράφορα (χωρίς σχεδόν). Ζει από επιλογή στον κόσμο τον δικό του αλλά δέχεται συχνά επισκέπτες. Πού και πού γράφει για ό,τι βρει ενδιαφέρον. Το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ό-Ντέι: Το Φετίχ της Καρδιάς» κυκλοφόρησε το 2007 από τις εκδόσεις ΟΞΥ. Αυτό λογικά, είναι το δεύτερο.
📖
[1] Ο Μιχάλης Κατράκης συμπληρώνει την ακροστιχίδα του τίτλου του βιβλίου του. Η ακροστιχίδα είναι ένα παλαιό ποιητικό παιχνίδι στο οποίο τα αρχικά γράμματα των στίχων αν διαβαστούν από πάνω προς τα κάτω δίνουν μια λέξη ή φράση. Στην δική μου εκδοχή τα αρχικά γράμματα δίνουν τον τίτλο του έργου εκείνου που γράφει το παζλ και, εφόσον είναι ελεύθερος να συμπληρώσει τα αρχιγράμματα με όποιον τρόπο θέλει (μονολεκτικά, ποιητικά, περιγραφικά, κ.ο.κ. ακόμα και μονοσύλλαβα) ονόμασα την στήλη Ακρότιτλο. Περισσότερα σαν κι αυτό εδώ.
