Κύριος πρωταγωνιστής του βιβλίου, αν και αυτό δεν γίνεται ξεκάθαρα φανερό από την αρχή, είναι ο Πέτρος. Παιδί που γνώρισε την ορφάνια της μάνας και γιος εκπαιδευτικού, μετακομίζουν με τον πατέρα του για έναν χρόνο σε ένα χωριό για να αναλάβει ο πατέρας του τα καθήκοντα του δασκάλου του χωριού σε μια εποχή που η λογοκρισία κυβερνά τον κόσμο και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ιδιαίτερα διαταραγμένες.
Θα αφήσουν το χωριό και θα επιστρέψουν στην Αθήνα έναν χρόνο αργότερα. Τίποτα όμως δεν θα είναι πια το ίδιο. Τραγικά γεγονότα θα έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην παιδική του ψυχή. Σημάδια που θα προσπαθήσει πολύ για να παραβλέψει και που, κάθε τόσο, θα βρίσκουν τρόπο να του θυμίζουν όσα θα ήθελε να ξεχάσει.
Η ζωή θα συνεχίσει, ως οφείλει, και θα δείξει να παίρνει τον δρόμο της. Ένας ευτυχισμένο δρόμο για τον Πέτρο, τον πατέρα του και την νέα οικογένεια που εκείνος θα κάνει. Για πολλά χρόνια η ευτυχία θα φωλιάσει στο σπιτικό τους. Ο Πέτρος θα ολοκληρώσει το σχολείο και θα εισαχθεί στο πανεπιστήμιο. Μια λαμπρή πορεία θα αρχίσει να φαίνεται ότι ξεκινά για εκείνον, που ήδη από την αρχή διαπρέπει στο αντικείμενο που διάλεξε. Ένα ακόμα τραγικό συμβάν θα γίνει σχεδόν ο λόγος για να παρατήσει τα όνειρα του. Όμως εκεί που νομίζει πώς έχασε τα πάντα, θα βρει την στήριξη και την βοήθεια για να συνεχίσει.
Επιστροφές προσώπων από το μακρινό παρελθόν θα επαναφέρουν στο φως γεγονότα και μνήμες, που δεν θα τον βρουν πια αδύναμο. Και, έστω κι αργά, θα έρθει η προσωπική ευτυχία να τον ολοκληρώσει και να του δείξει τον δρόμο προς την επίτευξη κάθε στόχου.
Όλα τα γεγονότα της ζωής του Πέτρου, άρρηκτα συνδεδεμένα με πολλά ακόμα γεγονότα οικείων, φίλων, συγγενών, μυστικά, πάθη και λάθη, αναπτύσσονται διανύοντας μια χρονική περίοδο σχεδόν μισού αιώνα σε μια Ελλάδα που αλλάζει. Μια Ελλάδα που δείχνει να ξαναγεννιέται από τις στάχτες της, να αναπτύσσεται, να φτάνει στο απόγειο της φαινομενικής ακμής της και να κατακρημνίζεται στην οικονομική κρίση που συνοδεύεται από μια ταυτόχρονη κρίση ανθρωπιάς και αξιών.
Η αφήγηση της κυρίας Παναρίτη είναι στρωτή, γρήγορη. Δεν κουράζει τον αναγνώστη. Κάθε κεφάλαιο είναι χρονικά μια θεματική ενότητα, στο τέλος της οποίας διαβάζουμε κάποια γεγονότα αναφορικά ώστε να οδηγηθούμε στην επόμενη ενότητα χωρίς νοηματικά κενά. Ενδιάμεσα στην πλοκή συναντάμε κομμάτια κειμένου που, είτε δοσμένα ως σκέψεις κάποιου εκ των χαρακτήρων είτε ως ανάπτυξη ιδεών του αφηγητή, μας παρουσιάζουν την οπτική και την κοσμοθεωρία της συγγραφέως σχετικά με διάφορα ζητήματα προβληματισμού που σχετίζονται με τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Μέσα στο βιβλίο της κυρίας Παναρίτη συναντάμε την αντίληψη που θέλει τον νόμο του ισχυρού να υπερισχύει, βλέποντας την κατάληξη των άλλοτε ισχυρών. Βλέπουμε την ευαισθητοποίηση απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες και τον αγώνα των γονιών για την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για τα παιδιά τους. Παρακολουθούμε την διάβρωση και την διαφθορά συνειδήσεων, κυβερνήσεων, μέσων ενημέρωσης παράλληλα με την αμφισβήτηση κάποιων και τον αγώνα τους να παραμείνουν πιστοί στα ιδανικά τους και στο λειτούργημα που υπηρετούν. Βλέπουμε τελικά μια ολόκληρη κοινωνία να καταρρέει πίσω από την φούσκα της ανάπτυξης και να ξεγυμνώνεται όλη της η κατάντια με την έλευση της οικονομικής κρίσης. Βλέπουμε όμως και την ανάγκη για νέα πρόσωπα, ικανά να εμπνεύσουν και να αντισταθούν στα κακώς κείμενα, οδηγώντας την χώρα μας ξανά στον δρόμο που της αξίζει.
Το «Όσα οι ψυχές δεν λησμονούν» είναι ένα βιβλίο πολύ γεμάτο. Γεμάτο γεγονότα, εικόνες, απόψεις, ανατροπές. Ίσως δυσανάλογα γεμάτο για το μέγεθος του. Θα μπορούσε να αποτελέσει μαγιά για να γραφτούν δύο ή ακόμη και τρία μυθιστορήματα με την πλούσια πλοκή του. Έχω όμως την αίσθηση ότι τελικά, σκοπός της κυρίας Παναρίτη ήταν να μοιραστεί σκέψεις, αντιλήψεις και ελπίδες, ντύνοντας τες με μία ενδιαφέρουσα πλοκή κι όχι η ίδια η πλοκή αυτή καθαυτή. Και, στο βαθμό που μπορώ να κρίνω και να εκφέρω άποψη, τολμώ να πω ότι τα κατάφερε εξαιρετικά.
Το μοναδικό σημείο που ίσως με κούρασε λίγο αφορά μια ανάλυση του χωροχρόνου και των τεσσάρων διαστάσεων του σύμπαντος που, για να προσδίδει την αληθοφάνεια της κατάρτισης του Πέτρου, ήταν υπερβολικά επιστημονική. Πέραν αυτού όμως ήταν ένα βιβλίο που μου κράτησε ευχάριστη συντροφιά.
Κλείνοντας την παρουσίαση του πρώτου βιβλίου της κυρίας Δήμητρας Παναρίτη θέλω να της ευχηθώ από καρδιάς να είναι καλοτάξιδο το έργο της και να ακολουθήσει την πορεία που έχει ονειρευτεί.
Το μυθιστόρημα της Δήμητρας Παναρίτη, Όσα οι ψυχές δεν λησμονούν, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
Περισσότερα:
Η Δήμητρα Παναρίτη για το «Όσα οι ψυχές δεν λησμονούν»
Περισσότερα:
Η Δήμητρα Παναρίτη για το «Όσα οι ψυχές δεν λησμονούν»
