Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Αρσένιος. Έλληνας από την Κίο της Μικράς Ασίας. Ο Αρσένιος γεννήθηκε, ανδρώθηκε και γνώρισε τον κόσμο του μεταξιού στην Κίο. Πρότυπο του και ο μεγαλύτερος δάσκαλος που τον μύησε στην τέχνη της καλλιέργειας του μεταξιού υπήρξε ο παππούς του, Ο Πετρής. Ένας άνθρωπος που για όλους τα είχε χαμένα, όμως η σχέση του με τον εγγονό του υπήρξε ιδιαίτερη. Στην εφηβεία ο πατέρας του τον στέλνει να σπουδάσει στην πρώτη σχολή που ασχολούνταν με την μεταξουργεία και τις νέες μεθόδους που έρχονταν από την Ευρώπη, στην Προύσα.
Εκεί ο Αρσένιος θα διαπρέψει και θα γίνει ο έμπιστος του μέγα διδασκάλου, του εφέντη Τορκομιάν. Κι εκείνος είναι που θα θελήσει ο μαθητής του να φτάσει ακόμα πιο ψηλά και θα κανονίσει να τον στείλει να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα στη Γαλλία. Ο Αρσένιος είναι στην αρχή διστακτικός. Μετά όμως από έναν καβγά με τον πατέρα του, που δείχνει ότι διαλύει κάθε σχέση ανάμεσα στους δύο άντρες, παίρνει τη μεγάλη απόφαση και δέχεται να μεταναστεύσει στη Γαλλία.
Τα πρώτα χρόνια στη Γαλλία είναι δύσκολα για τον Αρσένιο, που όμως με σκληρή και συστηματική δουλεία, και λίγη βοήθεια από τον παιδικό του φίλο τον Σαράντη που ο ίδιος προσκαλεί και φροντίζει να έρθει στη Γαλλία, μεταμορφώνεται σταδιακά σε ξακουστό ράφτη και οι δημιουργίες του γίνονται συνώνυμο της υψηλής ραπτικής. Λόγοι ανωτέρας βίας θα τον αναγκάσουν να αφήσει την Λιόν και θα τον οδηγήσουν στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια που, την εποχή εκείνη, βρίσκεται στο απόγειο της δόξας της.
Ο Αρσένιος θα ερωτευθεί την Αλεξάνδρεια. Με κάποιον τρόπο θα τον κάνει να νιώσει σαν να βρίσκεται ξανά στο τόπο του. Εκεί θα κάνει μία νέα αρχή και θα προσπαθήσει από την αρχή να καταξιωθεί στην συνείδηση του κόσμου και να αποκτήσει την φήμη που τον ακολουθούσε από την Γαλλία. Όλα αυτά με φόντο τα γεγονότα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, που όμως δεν άγγιξαν την Αλεξάνδρεια, και την μετέπειτα μικρασιατική καταστροφή που στοίχισε τις ζωές χιλιάδων αθώων ανθρώπων.
Το «Μετάξι» είναι ένα πολύ ιδιαίτερο ανάγνωσμα. Είναι ένα βιβλίο που μαρτυρά την εξαιρετική έρευνα της δημιουργού σχετικά με το μετάξι, τις τεχνικές καλλιέργειας και επεξεργασίας του, τις περιοχές που ζούσαν κυριολεκτικά από αυτό και την χρήση του στην Ευρώπη και στις τότε ανεπτυγμένες μητροπόλεις της Βόρειας Αφρικής και της Μικράς Ασίας. Είναι επίσης γεμάτο από ιστορικές αναφορές γεγονότων και προσώπων σπουδαίων, που καθόρισαν το κοινωνικοπολιτικό σκηνικό της περιόδου.
Πέρα από τις ιστορικές του αναφορές, που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, είναι ένα βιβλίο που μάλλον επικεντρώνεται στον ψυχισμό του πρωταγωνιστή. Η αφήγηση είναι μάλλον επίπεδη, χωρίς ιδιαίτερες συναισθηματικές εξάρσεις να δημιουργούνται στον αναγνώστη. Παρακολουθούμε την πορεία του Αρσένιου που γίνεται Αρσέν, από την Κίο της Μικράς Ασίας στη Λιόν κι έπειτα στην Αλεξάνδρεια, παράλληλα με τον δρόμο του μεταξιού. Αν και βλέπουμε διάφορα γεγονότα στην πορεία αυτή της ζωής του πρωταγωνιστή, άλλα ευχάριστα κι άλλα όχι, εντούτοις η αφήγηση είναι σαν να έχει μία ορισμένη ταχύτητα και να μας παρουσιάζει τη ζωή του σε θεματικές ενότητες καλά τοποθετημένες την μία μετά την άλλη.
Το τέλος του βιβλίου ομολογώ ότι είχε περισσότερο ενδιαφέρον από ότι ανέμενα, αφήνοντας μου μια γλυκιά αισιοδοξία έπειτα από μια αναγνωστική εμπειρία ήρεμη, χωρίς ιδιαίτερους συναισθηματισμούς κι εντάσεις. Ακόμα και τα τραγικότερα των γεγονότων αναφέρονταν και παρουσιάζονταν σαν να διάβαζες απλά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, αναφορικά και ενημερωτικά. Ουσιαστική πρωταγωνίστρια σε ολόκληρο το βιβλίο είναι «η αδερφή μας η κάμπια», ο μεταξοσκώληκας, κι η ζωή του Αρσένιου παραλληλίζεται ξανά και ξανά με διαφορετικά σημεία του κύκλου ζωής της κάμπιας, μέχρι τη στιγμή που εκείνη θυσιάζεται για να μας δώσει τελικά το ζωογόνο μετάξι.
Το βιβλίο της κυρίας Νεκταρίας Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα ήταν ένα ξεκούραστο, ευχάριστο και χαλαρωτικό ανάγνωσμα. Σίγουρα δεν είναι καθηλωτικό, είναι όμως γεμάτο εικόνες και πληροφορίες που σε γεμίζουν και σε αποζημιώνουν για τον χρόνο που επιλέγεις να διαθέσεις. Μπορεί να μην κατατάσσεται ανάμεσα στα βιβλία που με σημάδεψαν, σίγουρα όμως θαύμασα τη δουλειά που φαίνεται ότι έχει γίνει για να δοθεί ολοκληρωμένο αυτό το έργο στη διάθεση του αναγνωστικού κοινού.
Κλείνοντας, εύχομαι στη συγγραφέα να είναι καλοτάξιδο το έργο της και να έχει την πορεία που του αξίζει.
Το μυθιστόρημα, Μετάξι, της Νεκταρίας Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. Βρείτε το εδώ. Διαβάστε κι ένα απόσπασμα!
Περισσότερα από/για την Νεκταρία Ζαγοριανάκου-Μακρυδήμα:
