Σύμφωνα με το θεατρικό έργο του Ντάριο Φο «Ο Τζόαν Παντάν και η ανακάλυψη της Αμερικής», ο ομώνυμος ήρωας είναι ένας Βενετσιάνος που μπαρκάρει αναγκαστικά σε μια από τις γαλέρες του Χριστόφορου Κολόμβου για να γλιτώσει από τις κατηγορίες και την αναμενόμενη καταδίκη της Ιεράς Εξέτασης. Μέσα από αυτό το έργο ο ανατρεπτικός για την εποχή του, Ντάριο Φο, σχολιάζει καυστικά την καθολική εκκλησία και τις πρακτικές της στην γηραιά Ευρώπη. Ο Τζόαν Παντάν θεωρείται ένοχος μόνο και μόνο επειδή ήταν ερωτευμένος με μια γυναίκα που την θεωρούσαν μάγισσα. Την γυναίκα αυτή την κατηγορούσαν ως μάγισσα μόνο και μόνο επειδή ήταν έξυπνη, μορφωμένη και μπορούσε να προβλέψει τον καιρό σύμφωνα με τις αποχρώσεις του χρώματος που είχαν τα σύννεφα στον ουρανό. Ο Ντάριο Φο όμως κατακρίνει την καθολική εκκλησία και στον Νέο Κόσμο. Οι Ισπανοί κονκισταδόρες εισβάλλουν στην κυριολεξία στον Άγιο Δομίνικο και στην Φλόριδα, σφάζουν τους ιθαγενείς, βιάζουν τις γυναίκες τους, κλέβουν την περιουσία τους με την δικαιολογία ότι δεν είναι ίσοι άνθρωποι με αυτούς αφού δεν πιστεύουν στον Χριστό. Όταν δε ο Τζόαν Παντάν προσπαθεί και καταφέρνει να προσηλυτίσει τους ιθαγενείς, οι καθολικοί Ισπανοί δεν το παραδέχονται και τον κατηγορούν που τους έκανε Χριστιανούς, αφού τελικά καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι έτσι και αλλιώς, είναι κατώτερο είδος.
Φυσικά είναι ολοφάνερες οι συγκρίσεις που μπορούμε να κάνουμε στην σημερινή κοινωνία όπου κυριαρχεί δυστυχώς η πόλωση και η διαίρεση γενικώς και αορίστως: εμείς είμαστε οι καλοί και οι ανώτεροι είτε επειδή είμαστε Χριστιανοί, Ευρωπαίοι, αριστεροί, δεξιοί, Μουσουλμάνοι, ετεροφυλόφιλοι, ομοφυλόφιλοι, χοντροί και σεβόμαστε τα κάλλη μας, αδύνατοι, οτιδήποτε. Μπορείτε να επιλέξετε και να βάλετε όποιο επίθετο ή όποιο ουσιαστικό θέλετε στη λέξη αυτή που συνοδεύει την πρόταση εμείς είμαστε ανώτεροι.
Και για να το πάω και λίγο πιο μακριά και λαμβάνοντας ερέθισμα και από κάποιες προτάσεις από το πρόγραμμα της παράστασης: το να ανήκεις κάπου, σε μια ήπειρο, σε έναν πολιτισμό, σε μια χώρα, σε μια ομάδα, σε μια οικογένεια, σε μια τάξη, σε κάνει να νιώθεις Θεός. Χώνεσαι κάπου μέσα και πιστεύεις πως μόνο αυτό είναι το σωστό και όλα τα άλλα ξένα. Τέλος θα επαναλάβω τα λόγια του Λέβι Στράους που ακούγονται και στην παράσταση: αν οι άνθρωποι αναγνωρίζονταν μεταξύ τους ως ίσοι αφού θα ήταν διαφορετικοί, θα μπορούσαν να αρνηθούν ένα μέτρο σύγκρισης που διευκολύνει τη δημιουργία ενός συστήματος εξάρτησης και υποταγής. Η παράσταση δανείζεται στην πραγματικότητα δύο τίτλους βιβλίων, ο ένας είναι αυτός που προαναφέραμε. Ο δεύτερος είναι «Οι Θλιβεροί τροπικοί» του Γάλλου ανθρωπολόγου Λέβι Στράους. Ο Λέβι Στράους (προφέρεται Στρος λόγω της γαλλικής του υπηκοότητας) έγραψε αυτό το βιβλίο του όταν επισκέφτηκε στην δεκαετία του 1950 διάφορους λαούς του Αμαζονίου. Το έργο του εστιάζει στην ανάλυση για τις φυλές του Αμαζονίου με μια ιδιαίτερα φιλοσοφική διάθεση.
Οι Ginger Creepers, δηλαδή ο Χρήστος Καπενής και ο Γρηγόρης Χατζάκης, αποφάσισαν να ενώσουν τους δύο τίτλους των δύο έργων και να παρουσιάσουν μια διαφορετική performance στο ελληνικό κοινό σε έναν ιδιαίτερο χώρο όπως είναι αυτός του πρώην ξενοδοχείου Μπάγκειον.
Θα κάνω μια μικρή παρένθεση εδώ για να αναφέρω για αυτούς που δεν γνωρίζουν, ότι το ξενοδοχείο Μπάγκειον στην Ομόνοια είναι ένα από τα πιο ιστορικά κτήρια της Αθήνας, έργο του Τσίλλερ που οικοδομήθηκε το 1888 με δωρεά του Ιωάννη Μπάγκα, εξού και το όνομα. Με αυτό το ξενοδοχείο έχω προσωπικές αναμνήσεις, αφού όταν ήμουν ακόμα μαθήτρια στο Λύκειο, το ξενοδοχείο, που ήταν ήδη παρηκμασμένο, διαχειριζόταν ο πατέρας μιας αγαπημένης μου συμμαθήτριας. Μέσα από το Μπάγκειον πήρα και την πρώτη μου γάτα, αφού την είχε μαζέψει από τον δρόμο η συμμαθήτριά μου και μου την έδωσε για να μην μείνει αδέσποτη.
Ξαναγυρίζοντας στο θέμα μας, οι Ginger Creepers κατάφεραν να μας δώσουν μια αξέχαστη prerformance, ο Χρήστος Καπενής μας ξεκίνησε από το ισόγειο στα σκοτεινά, εξηγώντας μας την ίδρυση του ξενοδοχείου με το καφέ σαντάν και την αίγλη που γνώρισε στα τέλη του 19ου αιώνα. Συνεχίσαμε την ανάβαση στις σκοτεινές σκάλες, περάσαμε στον πρώτο όροφο όπου πήραμε μόνοι μας τις καρέκλες μας για να περάσουμε στο αίθριο, όπου είχαμε την χαρά να λάβουμε μέρος σε ένα διαδραστικό παιχνίδι μαζί του. Ζωγραφίσαμε, δανείσαμε προσωπικά μας αντικείμενα προκειμένου να συμπληρωθεί η παράσταση. Και αυτή η προσέγγιση με το κοινό ήταν υπέροχη γιατί έγινε με γνήσιο και ευγενικό τρόπο.
Μετά είχαμε την χαρά να απολαύσουμε τον μονόλογο του Χρήστου Καπενή και να βρεθούμε μαζί του στην Φλόριδα του 15ου αιώνα, ζήσαμε τη σφαγή των ιθαγενών, ζήσαμε τη φρίκη, ζήσαμε την ομορφιά της απείραχτης φύσης, ζήσαμε την κακία του ανθρώπινου είδους.
Ο Γρηγόρης Χατζάκης που σκηνοθέτησε την όλη παράσταση, που διασκεύασε μαζί με τον Καπενή το κείμενο και που ήταν υπεύθυνος και για τον φωτισμό υπήρξε η σιωπηλή δύναμη πίσω από το πετυχημένο εγχείρημα.
Τα λιτά σκηνικά επιμελήθηκε η Ζωή Αρβανίτη. Όντως λιτά αφού όλη η ουσία της performance δεν χρειαζόταν σκηνικά. Όλα αφήνονται στη φαντασία του θεατή και στο πολύ δυνατό μήνυμα του έργου. Για το κουστούμι του ήρωα υπεύθυνη είναι η σχεδιάστρια Lila Nova. Παραμένοντας στο αγαπημένο της μοτίβο, μας δίνει την αίσθηση του ρετρό, που ταιριάζει απόλυτα στη φιλοσοφία του έργου.
Εν τέλει, είδα μια εξαιρετική προσπάθεια από τους Ginger Creepers και ανυπομονώ να δω και νέα τους δουλειά. Θα προτιμούσα μόνο να ήταν πιο μικρή η διάρκεια, στην ουσία μιλάμε για έναν μονόλογο, ασχέτως της διαδραστικότητας του κοινού και της τοποθέτησης της παράστασης σε έναν ιστορικό χώρο.
Και ένα ευχαριστώ για την τόσο όμορφη κίνηση να μας χαρίσουν το κλειδί ενός από τα δήθεν δωμάτια του ξενοδοχείου: ευγενικό και έξυπνο.
Συντελεστές:
Σύλληψη/Μετάφραση/Διασκευή: Ginger Creepers (Χρ. Καπενής-Γρ. Χατζάκης)
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Χατζάκης
Σκηνικά: Ζωή Αρβανίτη
Κοστούμια: Lila Nova
Σχεδιασμός Ήχου: Βύρων Κατρίτσης
Τραγούδι Παράστασης: Blaine L. Reininger (Tuxedomoon)
Βοηθός σκηνοθέτη: Κική Μπαρμπαβασίλογλου
Φωτογραφίες: Φίλιππος Μαργκαλιάς
Γραφιστική Επιμέλεια: Michelangelo Bevilacqua
Δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Ερμηνεύει ο Χρήστος Καπενής
Στο Θέατρο - Ξενοδοχείο Μπάγκειον, Δωμάτιο 1510, Πλατ. Ομονοίας 18, Ομόνοια κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
Κρατήσεις: 6947079356
Σύλληψη/Μετάφραση/Διασκευή: Ginger Creepers (Χρ. Καπενής-Γρ. Χατζάκης)
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Χατζάκης
Σκηνικά: Ζωή Αρβανίτη
Κοστούμια: Lila Nova
Σχεδιασμός Ήχου: Βύρων Κατρίτσης
Τραγούδι Παράστασης: Blaine L. Reininger (Tuxedomoon)
Βοηθός σκηνοθέτη: Κική Μπαρμπαβασίλογλου
Φωτογραφίες: Φίλιππος Μαργκαλιάς
Γραφιστική Επιμέλεια: Michelangelo Bevilacqua
Δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Ερμηνεύει ο Χρήστος Καπενής
Στο Θέατρο - Ξενοδοχείο Μπάγκειον, Δωμάτιο 1510, Πλατ. Ομονοίας 18, Ομόνοια κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00
Κρατήσεις: 6947079356