Για την Agatha Christie έχουμε μιλήσει (όλοι) πάρα πολλές φορές και, μάλιστα, είναι κοινώς αποδεκτή η αναγνώριση των αστυνομικών της που κατατάσσονται στα καλύτερα όλων των εποχών -δικαίως. Για την Mary Westmacott όμως, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν ασχοληθήκαμε και -ιδού η ευκαιρία!- επιτέλους ήρθε η στιγμή να το κάνουμε.
Συμβαίνει συχνά οι συγγραφείς να ξεκινούν την εκδοτική τους πορεία υπογράφοντας με ψευδώνυμο τα βιβλία τους, για διάφορους και πλείστους λόγους που όλοι μπορούμε να καταλάβουμε. Κι αργότερα, όταν τα έργα αυτά αγαπηθούν από το βιβλιόφιλο κοινό και οι δημιουργοί πατήσουν γερά στα πόδια τους, απαλλαχθούν από άγχη, φόβους και τα συναφή -ίσως τους πιάσει και η ματαιοδοξία στα δίχτυα της- «επιστρέφουν» στην ταυτότητά τους. Στην περίπτωση αυτή συνέβη το αντίθετο. Η Άγκαθα ήταν ήδη γνωστή για τις αστυνομικές της υποθέσεις όταν θέλησε να γράψει άλλο είδος μυθιστορίας. Στην προσπάθειά της να μη μπλεχτεί-μπερδευτεί το ύφος των βιβλίων της κατέφυγε στη δημιουργία της Mary -αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι θέλησε να κριθεί ξεχωριστά- και με αυτό το όνομα υπέγραψε έξι μυθιστορήματα.
Κρίνοντας από «Το θηρίο στο πιάνο» αργήσαμε πολύ να διαβάσουμε τις ιστορίες τής Mary. Με δυο λόγια, προκαλεί το ενδιαφέρον από τις πρώτες σελίδες, διαθέτει ωραία γοητευτική γλώσσα και έξυπνη γραφή ενώ κερδίζει πολύ από την ατμόσφαιρα. Με τρεις λέξεις, η ιστορία είναι: έρωτας, μουσική, πόλεμος. Με μια λέξη η συγγραφέας είναι δαιμόνια ευφυής.
Η μουσική πρέπει να είναι τετραδιάστατη -χρώμα, ρυθμός, σχετική ταχύτητα και περιοδικότητα.
Η Christie, εντέχνως, αποκρύπτει κάποιες πληροφορίες (αρνείται να αναλωθεί σε λεπτομέρειες) αφού θα αποκαλυφθούν έτσι κι αλλιώς παρακάτω, την στιγμή που επιλέγει εκείνη, ενώ απουσιάσουν οι χρονολογίες και γενικότερα η χρονολόγηση. Καταλαβαίνεις την εποχή και τη χρονιά από την αφήγηση εξάγοντας συμπεράσματα για το χρόνο (ο τόπος προσδιορίζεται πάντα επακριβώς) κι αυτό συμβαίνει για να διατηρήσει τις εκπλήξεις της, ό,τι φυλάσσει στους αναγνώστες, να μη προδώσει τη συνέχεια και εξέλιξη της ιστορίας. Η τεχνική της πετυχαίνει στο έπακρο· με ενθουσίασε ο τρόπος δόμησης και θα μου είχε προσφέρει ακόμη περισσότερες εκπλήξεις κι ανατροπές αν δεν είχα διαβάσει την περίληψη. Είναι τόσο φανταστικό ν' ανακαλύπτεις σελίδα τη σελίδα την ιστορία που προτείνω σε όλους τους αναγνώστες να αγνοήσουν εντελώς το οπισθόφυλλο -ξέρω πόσο δύσκολο είναι. Βάψτε το μαύρο, κολλήστε επάνω μια φωτογραφία σας καλύτερα, ό,τι νομίζετε εσείς, προκειμένου να μη του ρίξετε ούτε ένα φευγαλέο βλέμμα. Ξεκινήστε την ανάγνωση χωρίς εκείνες τις πληροφορίες και απολαύστε τους αιφνιδιασμούς που κρύβει με μαεστρία η συγγραφέας.
Η μουσική πρέπει να είναι τετραδιάστατη -χρώμα, ρυθμός, σχετική ταχύτητα και περιοδικότητα.
Η Christie, εντέχνως, αποκρύπτει κάποιες πληροφορίες (αρνείται να αναλωθεί σε λεπτομέρειες) αφού θα αποκαλυφθούν έτσι κι αλλιώς παρακάτω, την στιγμή που επιλέγει εκείνη, ενώ απουσιάσουν οι χρονολογίες και γενικότερα η χρονολόγηση. Καταλαβαίνεις την εποχή και τη χρονιά από την αφήγηση εξάγοντας συμπεράσματα για το χρόνο (ο τόπος προσδιορίζεται πάντα επακριβώς) κι αυτό συμβαίνει για να διατηρήσει τις εκπλήξεις της, ό,τι φυλάσσει στους αναγνώστες, να μη προδώσει τη συνέχεια και εξέλιξη της ιστορίας. Η τεχνική της πετυχαίνει στο έπακρο· με ενθουσίασε ο τρόπος δόμησης και θα μου είχε προσφέρει ακόμη περισσότερες εκπλήξεις κι ανατροπές αν δεν είχα διαβάσει την περίληψη. Είναι τόσο φανταστικό ν' ανακαλύπτεις σελίδα τη σελίδα την ιστορία που προτείνω σε όλους τους αναγνώστες να αγνοήσουν εντελώς το οπισθόφυλλο -ξέρω πόσο δύσκολο είναι. Βάψτε το μαύρο, κολλήστε επάνω μια φωτογραφία σας καλύτερα, ό,τι νομίζετε εσείς, προκειμένου να μη του ρίξετε ούτε ένα φευγαλέο βλέμμα. Ξεκινήστε την ανάγνωση χωρίς εκείνες τις πληροφορίες και απολαύστε τους αιφνιδιασμούς που κρύβει με μαεστρία η συγγραφέας.
Πρέπει να ζήσεις [...] οτιδήποτε είναι προτιμότερο απ' το να κρύβεσαι απ' τη ζωή όμως η ζωή δεν είναι φτηνό μυθιστόρημα.
Πράγματι, η Άγκαθα γνωρίζει πώς να δημιουργήσει μια ρεαλιστική ιστορία μεταφέροντας αλήθεια στις λέξεις της, στις αντιδράσεις των ηρώων της, σε ό,τι σκέφτονται, φοβούνται, ποθούν, ελπίζουν... μένοντας πιστή στις πραγματικές διαστάσεις των πραγμάτων παρά σε υπερβολές και μελό(-δραματικά) στοιχεία. Εξάλλου, δε σκοπεύει να σαγηνέψει τον αναγνώστη της με τέτοιες μεθόδους παρά με την καθαρότητα και την ειλικρίνειά της.
Παραμένει ανθρωποκεντρική κι επικεντρωμένη στους χαρακτήρες της -όχι μόνο σε έναν αλλά σε άπαντα πρόσωπα- που τους σκιαγραφεί ιδανικά και περισσότερο μέσω των διαλόγων, πράξεων και σκέψεων αυτών παρά με υπεραναλυτικές περιγραφές· σε ό,τι αφορά στις τελευταίες αναλώνεται μόνο στα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους.
Και το κάνει μοναδικά. Υπέροχα! Το έργο, με λίγες λέξεις, μόνο ως: υπέροχη πλοκή, υπέροχη ατμόσφαιρα και υπέροχοι ήρωες μπορεί να περιγραφεί. Θα θυμάμαι για καιρό αυτούς τους ήρωες και τις ιστορίες τους.
Είναι μια ιστορία εποχής που έλειπε από τις βιβλιοθήκες μας και, επιτέλους, πήρε τη θέση που της αξίζει. Είναι κλασική λογοτεχνία όμως μοντέρνο για την εποχή του· ένα μυθιστόρημα που οφείλουν να διαβάσουν άπαντες. Προσφέρει μια τέλεια αναγνωστική εμπειρία και είναι γραμμένο από μια ιδιοφυΐα του λόγου.
Παραμένει ανθρωποκεντρική κι επικεντρωμένη στους χαρακτήρες της -όχι μόνο σε έναν αλλά σε άπαντα πρόσωπα- που τους σκιαγραφεί ιδανικά και περισσότερο μέσω των διαλόγων, πράξεων και σκέψεων αυτών παρά με υπεραναλυτικές περιγραφές· σε ό,τι αφορά στις τελευταίες αναλώνεται μόνο στα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους.
Και το κάνει μοναδικά. Υπέροχα! Το έργο, με λίγες λέξεις, μόνο ως: υπέροχη πλοκή, υπέροχη ατμόσφαιρα και υπέροχοι ήρωες μπορεί να περιγραφεί. Θα θυμάμαι για καιρό αυτούς τους ήρωες και τις ιστορίες τους.
Είναι μια ιστορία εποχής που έλειπε από τις βιβλιοθήκες μας και, επιτέλους, πήρε τη θέση που της αξίζει. Είναι κλασική λογοτεχνία όμως μοντέρνο για την εποχή του· ένα μυθιστόρημα που οφείλουν να διαβάσουν άπαντες. Προσφέρει μια τέλεια αναγνωστική εμπειρία και είναι γραμμένο από μια ιδιοφυΐα του λόγου.
Φτώχεια. [...] Σε ό,τι αφορά στην τέχνη, είναι πιθανότατα εξίσου πολύτιμη όσο η κοπριά για έναν κήπο.
Το μυθιστόρημα της Agatha Chistie - Mary Westmacott, Το θηρίο στο πιάνο, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα. Βρείτε το βιβλίο εδώ. Διαβάστε κι ένα απόσπασμα!
Οι πλαγιογραμμένες λέξεις και φράσεις είναι αποσπάσματα.
Ευχαριστώ τις εκδόσεις Διόπτρα για τη διάθεση του μυθιστορήματος.