Βαβέλ

Έχετε διαβάσει Έκο; Κι αν ναι, έχετε προσέξει με τι μαεστρία μπλέκει την πραγματική ζωή με τη φαντασία δημιουργώντας ένα σύνολο αλήθειας που είναι ολότελα μυθοπλασία; Σίγουρα έχετε προσέξει το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετεί τους ευφυείς  ήρωές του (άντρες στην πλειοψηφία τους), τις ιστορικές αναφορές και την κανονική ζωή όπως τη ξέρουμε μαζί με την ιστόρηση του εκάστοτε βιβλίου του, εκείνη που δημιουργεί ο ίδιος και, οπωσδήποτε, γνωρίζετε τις πρωτότυπες ιστορίες που σκαρώνει, τις ιδιαίτερες πλοκές... Και όλα αυτά, χωρίς να βιάζεται να ολοκληρώσει... δίνοντας χώρο και χρόνο στους χαρακτήρες να αναπνεύσουν, να ολοκληρωθούν. Αφήνοντας περιθώρια γύρω από το βασικό του άξονα να χωρέσουν όλες οι πληροφορίες (όσο περισσότερες τόσο το καλύτερο), να ανοίξουν οι περιγραφές (όσο πιο πλατιές τόσο το κέρδος), να πληθωρήσουν οι σκέψεις (καμία έκπτωση λόγω οικονομίας)... και όλα αυτά χωρίς να επαναλαμβάνεται ή να αναλώνεται σε κάτι περιττό. Να γράφει πολλά επειδή έχει να πει πολλά και όχι υπερβάλλοντας. Ο Ουμπέρτο είχε -ακόμα να συνηθίσω τον πρόωρο χαμό του- τη βαθιά γνώση της ιστορίας, την όρεξη της δημιουργίας, τη σπίθα και την εξυπνάδα να "στήσει" κάτι δικό του -αντί να ασχοληθεί με ό,τι ήδη υπήρχε στο συγγραφικό/λογοτεχνικό τοπίο- και αυτό έκανε προτείνοντας νέες φόρμες μυθογραφίας.

Διαβάζοντας το μυθιστόρημα του Γιώργου Γιαντά μού έρχεται στο μυαλό ο Ιταλός σημειολόγος· καθόλου τυχαία, φυσικά. Οι λάτρεις του Έκο θα αγαπήσουν τη Βαβέλ (πρέπει να διαβάσουν οπωσδήποτε το βιβλίο) γιατί διαθέτει όλα αυτά τα στοιχεία, χωρίς καμία διάθεση "δανεισμού" της νόρμας ή του στυλ κάποιου άλλου δημιουργού.

Στην υπόθεση... ο Λέανδρος Μίρκας είναι ανώτερο στέλεχος σε τράπεζα της Αθήνας την εποχή που θα σκάσει η φούσκα της υπερχρέωσης και θεωρεί ότι η οικονομία είναι μια επιστήμη απέχουσα ηθικών φραγμών. Φιλόδοξος και ανικανοποίητος όπως είναι, αναζητά συνεχώς τρόπους ανέλιξης και προσωπικού κέρδους.

Αν έχετε διαβάσει κάποιο άλλο βιβλίο του Γιώργου -οποιοδήποτε- να ξέρετε ότι δεν έχει καμία σχέση με τη Βαβέλ. Εξάλλου, αν έχετε διαβάσει δύο τρία από τα βιβλία του θα έχετε καταλάβει ότι του αρέσει να δοκιμάζει πράγματα, θέματα, είδη... Όμως, προσωπικά, τον προτιμώ εδώ. Σε αυτό το μυθιστόρημα που διαθέτει την υπέροχη ροή του λόγου του μαζί με μια πλοκή άκρως ενδιαφέρουσα, έναν χαρακτήρα ψυχογράφημα που τον χειρίζεται εξαίσια και τη βαθιά γνώση του αντικειμένου: τα οικονομικά. Σε αυτή την έκταση που είναι μεγαλύτερη από το Αύριο επειδή έχει θέματα να αναπτύξει: έναν ήρωα να σκιαγραφήσει επαρκώς όπως και την χρηματο-οικονομία, να δημιουργήσει πλοκή, να γίνει χείμαρρος λέξεων καταγράφοντας τη ζωή του Λέανδρου ενώ παράλληλα προσφέρει γνώσεις και λύνει απορίες... που δείχνει πόση έρευνα έχει κάνει και πόση δουλειά... που, τελικώς, ξεδιπλώνει το εύρος των συγγραφικών ικανοτήτων του.

Ο βασικός χαρακτήρας έχει ενδιαφέρον προφίλ: άμεσος, ντόμπρος, ψυχρός, υπολογιστής, καιροσκόπος, άνευ τύψεων λόγω άκρατης φιλοδοξίας (σε καμία περίπτωση δε δέχεται να είναι δεύτερος), αδίστακτος και άκαρδος αφού είναι σε θέση να κάνει τα πάντα για το συμφέρον του (ωφελιμιστής είναι η λέξη)... τελικώς, ένας ήρωας κακός που ξέρει πόσο κακός είναι αλλά έχει άλλοθι και ποντάρει στην κατανόηση του αναγνώστη.

Οι αρετές συνθλίβονται κάτω από την απογύμνωση των ενστίκτων.

Η ιστόρηση διαθέτει υπέροχη ροή και η ανάγνωση είναι άνετη ενώ μικρές εκπλήξεις εδώ κι εκεί ενθουσιάζουν όμορφα. Μια έκρηξη λέξεων πρωτοπρόσωπης γραφής που μοιάζει με εξομολόγηση και γίνεται απολογισμός, και η τέλεια σύνδεση της οικονομικής κρίσης με τον τραπεζικό ήρωα και το μεταναστευτικό κύμα.

Στα πράγματα που έμαθα (ένα καλό βιβλίο οφείλει να σου προσφέρει και κάτι από γνώση και σοφία, εκτός από διασκέδαση) περιλαμβάνονται οι δανειολήπτες ninja, το μοντέλο FICO και η χρονιά που οι τράπεζες έβγαλαν κανόνες για τους εαυτούς τους(!) ενώ εξηγεί με κατατοπιστικό τρόπο το πως φτάσαμε στην κρίση.

Το μέγα πρόβλημα του καπιταλιστικού μας κόσμου είναι πως επιβάλλεται χωρίς να υπάρχει εξωτερικός κριτής, τέτοιος που να προειδοποιεί για την ορθότητά του.

Σε εκείνα που σημείωσα περιέχονται διάφορες ποιητικές στιγμές που εμπλουτίζουν το κείμενο με όμορφη χροιά: Μια γλυκιά, δροσερή ατμόσφαιρα διαχεόταν γύρω από ένα αργό φεγγάρι, καρφιτσωμένο στην άκρη του χαμηλωμένου ουρανού.

Σε αυτά που κράτησα ανήκει και το δίδαγμα ότι τα χρήματα δε μπορούν να τα πληρώσουν όλα.

Υ.Γ.: Τα παιδιά ήταν πάντα η ευγενικότερη υπενθύμιση του χρόνου για τον ερχομό του δικού μας τέλους.

Το μυθιστόρημα του Γιώργου Γιαντά, Βαβέλ, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη. Περισσότερα για το βιβλίο θα βρείτε εδώ.

Ευχαριστώ τον Γιώργο Γιαντά για τη διάθεση των βιβλίων.
Οι πλαγιογραμμένες λέξεις και φράσεις είναι αποσπάσματα του μυθιστορήματος.

Περισσότερα από/για τον Γιώργο Γιαντά:
Αύριο
Ο Γιώργος Γιαντάς για το Αύριο
Ο θίασος της Μαριάννας Μαλτέ
Ο Γιώργος Γιαντάς και Ο θίασος της Μαριάννας Μαλτέ
Ο Γιώργος Γιαντάς και το Mindland