koukidaki: BU-21

του Stuart Slade

σε σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά

«Τοποθέτησε το χέρι σου πάνω από έναν αναμμένο αναπτήρα, κράτησέ το εκεί και προσπάθησε να σκεφτείς οτιδήποτε άλλο εκτός από τον πόνο...»

Μια ατάκα-αναμμένο σίδερο που σε διαπερνά, από την παράσταση που ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη αυτές τις μέρες στο Θέατρο 104.

Λίγα λόγια για το έργο:

Το BU-21 είναι ο αριθμός ενός αεροσκάφους που καταρρίφθηκε από τρομοκράτες το καλοκαίρι του 2017 πάνω από το Φούλαμ του Λονδίνου. Το έργο λοιπόν αποτυπώνει τον πόνο ακολουθώντας τις ιστορίες έξι Λονδρέζων οι οποίοι επέζησαν του χτυπήματος, όχι ως επιβάτες της πτήσης αλλά έξω από το αεροσκάφος, ερχόμενοι σε επαφή με τη συντριβή του όταν εκείνο προσέκρουσε στο έδαφος. Οι αναμνήσεις από εκείνη την ημέρα, όπως είναι λογικό συνδέονται αναπόσπαστα με εικόνες, τραύματα και πληγές που ο καθένας προσπαθεί με τον δικό του τρόπο να επουλώσει, να εξηγήσει και να αποδεχτεί για να μπορέσει να συνεχίσει κάπως τη ζωή του.

Στην παράσταση:

Ξεκινώντας από τον νεαρότερο ηλικιακά ρόλο, έχουμε την ταλαντούχα Χριστίνα Γαρμπή ως έφηβη, κλονισμένη φωνή που καταγράφει τη δική της αλήθεια για το συμβάν: ένα κομμάτι αεροσκάφους πεσμένο στην αυλή της και έναν ετοιμοθάνατο επιβάτη που από τη στιγμή που τον βλέπει, τη στοιχειώνει ως εικόνα. Η ηθοποιός είναι ακέραιη ερμηνευτικά στον ρόλο μιας κοπέλας που δυσκολεύεται να αποδεχτεί όσα της συμβαίνουν. Μας διαπερνά την ταραχή, την κατάθεση αποριών και τις αναζητήσεις λύσεων, ανοίγοντας τα χαρτιά της ένα-ένα με στόμφο, μούδιασμα, αγριότητα, κουβαλώντας επί μέρους και στιγμές κωμικότητας που χαρακτηρίζουν την έφηβη οπτική της ηρωίδας –απαραίτητο ως βαλβίδα αποσυμπίεσης σε ένα τόσο σκοτεινό θέμα, αν με ρωτάτε.

Η Βαγγέλης Σαλευρής ως ο θρασέα κομπιασμένος έφηβος του έργου, μας προσφέρει μια άξια ερμηνεία η οποία αποτυπώνει την ελπιδοφόρα μα και αγχωτική φύση ενός νέου που αναζητά έναν γάντζο αγάπης. Πρόσωπο όμορφο, ευπροσάρμοστο, χαμογελαστό (ίσως και εκείνο του δολοφόνου!), ο ρόλος φέρει επί ράχης του και το plot twist της παράστασης καθώς αλλού περιμένεις να οδηγηθείς και αλλού εντέλει οδηγείσαι (το πού όμως, δε θα το μοιραστώ μαζί σας χάριν της παράστασης).

Η κυρία Λία Τσάνα διαθέτει μια φυσική ομορφιά που δένει άριστα με τον ρόλο, ενώ έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή –τόσο εύστοχα!– με την τραγικότητα της θέσης της ηρωίδας: μια κόρη που χάνει την μητέρα της όταν το αεροσκάφος θα πέσει μέσα (ναι, μέσα!) στο σπίτι της. Η ηθοποιός, άλλοτε ακλόνητα μοιραία ως πανέμορφο θηλυκό και άλλοτε ως σκληρή επαγγελματίας, αναζητά διαφυγή του πόνου της μέσα από έναν έρωτα, ενώ κατά στιγμές τρεμάμενη επί σκηνής, προσφέρει με ευγένεια και αλτρουισμό μια ερμηνεία που δεν ξεκολλάς εύκολα τα μάτια σου από πάνω της.

Ο Ευθύμης Γεωργόπουλος ερμηνεύει ένα φαλλοκρατικό μοντέλο άνδρα που περισσότερο από όλους τους ήρωες απέχει του πόνου, ενώ την τραγωδία τη βιώνει σε μια προσωπική του ήττα και όχι λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης. Συγκεκριμένος και σωστός στις γραμμές του ρόλου του ο ηθοποιός, eye catcher παρουσιαστικό και παρά το γεγονός πως είναι ο χαρακτήρας που οι περισσότεροι άνδρες θα αποστραφούν, ομολογουμένως αντιπροσωπεύει και αποτυπώνει –έστω και ενδόμυχα–, τις περισσότερες αλήθειες τους.

Ο Μανώλης Κλωνάρης μάς πρόσφερε μια μεστή ερμηνεία ενός ήρωα που άγεται και φέρεται υπό το φως ρατσιστικών αντιλήψεων και ενός τυχοδιωκτισμού, με τις ανάλογες εκρήξεις που συνακολουθούν έναν τέτοιο χαρακτήρα και την ύποπτη υπόγεια φλόγα που αντιπροσωπεύει τη φύση του. «Μιλάμε για έναν ήρωα που αντιπροσωπεύει εκείνους που πάνε στα reality shows για λίγη δημοσιότητα. Έναν τυχοδιώκτη που γυρεύει μια ευκαιρία και τελικά έχει τόσο ανάγκη την προσοχή, όσο τον έχει και η ίδια η τηλεόραση που τον χρησιμοποιεί προς όφελός της!», μας είπε ο ηθοποιός για τον ρόλο του.

Κλείνοντας, θέλω να σταθώ στην ερμηνεία και παρουσία της Μαρούσκας Παναγιωτοπούλου στην παράσταση. Η ηθοποιός ερμηνεύει με ιψενική μεθοδικότητα τον ρόλο μιας γυναίκας που εντέλει ένιωσε τον πόνο στο δέρμα της (όχι απλώς ως εκδορά αποτυπώσεων εικόνων όπως οι υπόλοιποι ήρωες, αλλά κυριολεκτικά τον ένιωσε!). Η ηθοποιός καταφέρνει να μας αποδείξει το εύρος της μέσα από το βλέμμα και τον κλονισμό της, να μας φανερώσει τη θέση της όταν τη γεμίζει ο βουβός πόνος στο παρασκήνιο και εντέλει την αγωνία μιας ζωής που άλλαξε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Μελετημένη, σταθερή, ευθυτενής και μειλίχια κατακερματισμένη, ερμηνεύει και αποδίδει άριστα τη φύση του πόνου που επιχειρεί έναν τέτοιο έργο να αποτυπώσει. «Είναι το άμεσο θύμα! Είναι η μόνη που άλλαξε τόσο ριζικά η ζωή της και όμως αισιοδοξεί· κάτι το οποίο θα πρέπει να μας λέει πολλά για την ίδια τη ζωή!» μοιράστηκε μαζί μας η ηθοποιός και θα συμφωνήσουμε μαζί της.

Εν κατακλείδι:

Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα έργο που αποτυπώνει την πραγματικότητα και μια τόσο σκληρή αλήθεια, όπως το γεγονός πως σε μερικά δευτερόλεπτα μπορεί κάποιος να πεθάνει μπροστά στα μάτια σου (ή ακόμα και εσύ ο ίδιος), μπαίνεις εξαρχής σε στενά παπούτσια και εισέρχεσαι στην αίθουσα με έναν κόμπο στον λαιμό.

Καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης, προσπαθούσα να σκεφτώ τις θέσεις εκείνων των ανθρώπων που βίωσαν τον πόνο, σε συνάρτηση με όλους εμάς που παρακολουθούμε ένα έργο από τις βολικές μας θέσεις για να επιστρέψουμε στις ζωές μας απευχόμενοι να βιώσουμε μια τέτοια εμπειρία. Κατέληξα στο εξής συμπέρασμα: Ουδέποτε είσαι έτοιμος να αποδεχτείς τη ματαιότητα της ύπαρξής σου, ούτε φυσικά να αναλογιστείς πως ο θάνατος είναι τόσο άμεσος και τόσο δίπλα σου.

«Θεωρώ πως το σημαντικότερο είναι πως το έργο αυτό αποτελεί έναν οδηγό επιβίωσης για το τι πρέπει να κάνεις όταν θα σου συμβεί εκείνο που δεν θέλεις ποτέ να σου συμβεί! Εντέλει, δεν είναι ένα έργο για την τρομοκρατία, είναι ένα έργο για την ελπίδα και την αισιοδοξία που αναζητούμε όλοι μας στη ζωή!» μας δήλωσε ο σκηνοθέτης.

Ο κύριος Βουρνάς έχει εγκύψει στους ρόλους, κρατώντας έξι άτομα σχεδόν συνεχόμενα επί σκηνής, δίνοντάς τους βήμα ή αφήνοντάς τους σε σιωπές κρεμασμένες πάνω σε άηχα σκοινιά βλεμμάτων και υπομειδιαμάτων. Καταφέρνει άξια να αποτυπώσει το «ψυχολογικό πολυκάμερο» (ας μου επιτραπεί ο όρος) των διαφορετικών προσωπικοτήτων, θέσεων και πόνων, ενώ η απουσία μουσικής επένδυσης στην παράσταση θεωρώ πως στοχεύει στην αμεσότερη αποτύπωση και την άμεση προβολή της τραγικότητας του γεγονότος.

Εν είδει λιτών σκηνικών, γίνεται χρήση κάποιων ξύλινων κυτίων με ροδάκια μέσα στα οποία βλέπουμε τηλεοράσεις που παίζουν σκηνές από ειδήσεις καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης. Βρήκα έξυπνη την ιδέα, θεωρώ όμως πως κλέβει από την παράσταση διότι κάποιες φορές τα παράσιτά τους αποσπούσαν την προσοχή του θεατή (τουλάχιστον τη δική μου).

Παρά τον μικρό χώρο, η κινησιολογία των ηθοποιών ήταν ζυγισμένη, η ταυτόχρονη ύπαρξή τους επί σκηνής δεν φανέρωσε κάποιο πρόβλημα συντονισμού, ενώ η κατά στιγμές αποτύπωση των εικόνων μέσα από χορόδραμα τονίζει τη δράση σχηματοποιώντας και μεταφέροντας τη γεύση της εκάστοτε σκηνής.

Είναι μια παράσταση που προτείνουμε να βάλετε στο πρόγραμμά σας καθώς είναι άρτια ερμηνευτικά και άξια σκηνοθετικά, δημιουργημένη τόσο για τον χώρο του 104 όσο και για μια μεγαλύτερη αίθουσα. Οι ρίζες του δράματος δεν αναπτύσσονται επιδερμικά αλλά βιώνονται και αποτυπώνονται με την ατμόσφαιρα εμποτισμένη στους βυθούς και τις ανατάσεις μιας δεμένης ομάδας, η μετάδοση στο κοινό ήταν εύρυθμη και οι θεατές ήταν κρεμασμένοι στις ατάκες και τις ερμηνείες τους, γεγονός που μαρτυρά τη συνοχή και τον ολοκληρωτισμό της παράστασης.