Φίλες και φίλοι,
Αρχίζουμε την περιήγησή μας στον κόσμο της ζωγραφικής για το 2018 με τον Τιντορέττο, τον «μικρό Βαφέα», δηλαδή τον κοντό γιο του Βαφέα. Το πραγματικό του όνομα, αφημένο στη λήθη και από τον ίδιο, αφού υπέγραφε ως Τιντορέττο, ήταν Τζιάκοπο Ρομπούστι.
Η ελαιογραφία είναι τεράστια (4,16 x 5,44 μέτρα), φτιάχτηκε στα 1547-1548 και βρίσκεται στην Πινακοθήκη της Ακαδημίας στην Βενετία.
Το 1542, η Scuola Grande di San Marco, έχοντας αποφασίσει να διακοσμήσει την Sala Capitular με «τις ιστορίες του προστάτη μας», είχε κάνει ήδη τις πρώτες παραγγελίες.
Έξι χρόνια αργότερα, έμενε να διακοσμηθεί ο τοίχος που έβλεπε προς το Κάμπο Σάντι Τζιοβάννι ε Πάολο. Το έργο ανατέθηκε στον εικοσιοκτάχρονο τότε Τιντορέττο. Ο μέλλων πεθερός του ήταν μέλος αυτής της Σκουόλα (Φιλανθρωπική Αδελφότητα της εποχής) και φρόντισε για την ανάθεση, «επειδή ορισμένοι από τους επί κεφαλής της Αδελφότητας ήταν συγγενείς του Τιντορέττο», όπως σημειώνει ο κριτικός Ριντόλφι.
Ο πίνακας, εμπνευσμένος από τα Legenda aurea του Jacobus de Voragine, απεικονίζει τον Άγιο Μάρκο να κατεβαίνει από τον ουρανό για να κομματιάσει τα όργανα, με τα οποία ένας δούλος βασανίζεται, ένας δούλος καταδικασμένος σε θάνατο επειδή είχε τολμήσει να επισκεφθεί ως προσκυνητής τον δικό του τάφο.
Είναι μια πολύπλοκη σύνθεση που την ζωντανεύουν οι έντονες εκφράσεις και οι χειρονομίες του πλήθους, τα απαστράπτοντα χρώματα των ρούχων τους, η ποικιλία των καπέλων, οι φωτισμένες από μια δέσμη φωτός πανοπλίες, η πρωτοτυπία στον τρόπο εμφάνισης του Αγίου Μάρκου.
Τον Απρίλιο του 1548 το έργο τοποθετήθηκε σε περίοπτη θέση στην Σάλα και ο νεαρός ζωγράφος αποκτούσε μια σημαντική θέση μεταξύ των σύγχρονών του Βενετσιάνων ζωγράφων.
Ο πίνακας προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, πολλούς επαίνους, αλλά και πολλές επικρίσεις. Ο ζωγράφος εκνευρίστηκε, τον ξεκρέμασε και τον πήρε στο σπίτι του!
Ο κριτικός Πιέτρο Αρετίνο, ενθουσιασμένος, έγραψε μια επιστολή και την έστειλε στον Τιντορέττο, τον ίδιο μήνα εκείνης της χρονιάς. Να τι έγραφε, μεταξύ άλλων: «... χαίρομαι πολύ για την τόσο πρόωρη κρίση μου για την τέχνη σας... Τα χρώματα είναι σάρκα, το σχέδιο ακριβές, το σώμα ζωντανό (του δούλου), τόσο που σας ορκίζομαι ότι οι κινήσεις, οι στάσεις και τα βλέμματα του πλήθους είναι τόσο αληθινά, ώστε το θέαμα μοιάζει περισσότερο πραγματικό παρά ψεύτικο... Και ευλογημένο το όνομά σας, αν ενώνατε τη βιασύνη στην εκτέλεση με την υπομονή...»
Όταν κόπασε ο θόρυβος, οι ίδιοι οι επικριτές του ζωγράφου τον παρακάλεσαν να επιστρέψει τον πίνακα και να τοποθετηθεί στον χώρο για τον οποίο προοριζόταν.
