της Παλόμα Πεδρέρο
Λίγα λόγια για το έργο:
Επί σκηνής ξεδιπλώνεται η σχέση ενός παντρεμένου ζευγαριού, του Πάπλο και της Ρόζας, μέσα από αναμνήσεις, πληροφορίες και προσωπικές στιγμές τους, εφιστώντας ευδιάκριτα το σεξουαλικό τέλμα τους σε αντιδιαστολή με την όποια αρμονία έχουν ως ζευγάρι.
Χρονικά είναι Απόκριες και το έργο ξεκινά με τον Πέδρο να έχει ντυθεί Λορίν Μπακόλ, σε μια προσπάθεια να αποκαλύψει έτσι στη σύζυγό του το πιο μύχιο μυστικό της φύσης του (το γεγονός πως δεν έχει απλώς ντυθεί αλλά νιώθει πράγματι γυναίκα). Δεν αντέχει άλλο τη φύση ενός καθηγητή και του παραδοσιακού ανήρ που η κοινωνία του επιβάλλει από παιδί, επιχειρεί ωστόσο να επικοινωνήσει κάπως άγαρμπα το μυστικό του ζητώντας από τη Ρόζα να ντυθεί Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ (ένα πρότυπο αρσενικού το οποίο θα ερεθίζει τον ίδιο) και να διασκεδάσουν μαζί σε ένα ερωτικό γαϊτανάκι που φαίνεται παιχνίδισμα, μα οδηγεί σε μια άγρια σεξουαλική κορύφωση και σε τραγικές αποκαλύψεις.
Λεπτές γραμμές λοιπόν σε ένα έργο πολυεπίπεδο που χρίζει προσοχής και εκ βάθους ανάλυση και συζήτηση.
Το έργο είναι γραμμένο από την Ισπανίδα ηθοποιό και συγγραφέα Παλόμα Πεδρέρο το 1984, ενώ έρχεται φέτος στην Ελλάδα για πρώτη φορά. Η συγγραφέας ως προσκεκλημένη στην επίσημη πρεμιέρα του, θέλησε να κάνει μια κουβέντα με το ελληνικό κοινό και ανάμεσα στα πολλά που είπαμε, σταθήκαμε στο γεγονός πως κοντά 35 χρόνια μετά τη δημιουργία του, το έργο έχει ανέβει σε δεκάδες χώρες ενώ εκείνο που παραμένει ως σταθερά είναι οι κοινές αντιδράσεις των θεατών στα επί μέρους ίδια σημεία του έργου. Εκ πρώτης, ίσως και να δείχνει κάπως ξεπερασμένο το γεγονός πως διαχειρίζεται ένα θέμα που δεν αποτελεί πλέον ταμπού (σεξουαλική ταυτότητα), προσφέρει όμως βήμα σε μια μεγάλη αλήθεια: τη θέση κάθε ανθρώπου απέναντι στην πραγματική του φύση, την παραδοχή, τα στεγανά και τους συμβιβασμούς του.
Σχετικά με την παράσταση:
Ο ηθοποιός Ιωάννης Αθανασόπουλος προσφέρει έναν Πέδρο γλυκύτατο και πράο, συναισθηματικά φορτισμένο και τόσο μπερδεμένο όσο και ξεκάθαρο, ενώ καταφέρνει επί σκηνής να φέρει εις πέρας την αλήθεια της εγκλωβισμένης θηλυκής φύσης του ήρωα δίχως αυτό να παρουσιάζεται άκομψα. Στον ηθοποιό διέκρινα ένα τρακ εκκίνησης που εν συνεχεία καταπίνεται από τη συσσώρευση των συναισθημάτων και λίγα λεπτά μετά αφήνει να λάμψει το συναισθηματικό δίλημμα του ήρωα ανεβάζοντας τον προσωπικό καλλιτεχνικό πήχη στο επίπεδο που οφείλει. Δύσκολος ρόλος και δύσκολος γιατί όταν φοράς μια μαύρη τουαλέτα και υποδύεσαι μια γυναίκα είναι εξαιρετικά λεπτή η θέση σου και το πώς θα ερμηνεύσεις (αν μη τι άλλο διακινδυνεύεις να κανιβαλιστείς από οποιοδήποτε δε θα κατανοήσει/αποδεχτεί τις θέσεις του Πέδρο). Μιλάμε για έναν ήρωα που κάνει outing (παραδέχεται την σεξουαλική του ταυτότητα) ζωσμένος μέσα σε μια τρυφερότητα που κατακρημνίζεται από την παραδοσιακή σύζυγό του που δεν είναι σε θέση να τον κατανοήσει, πόσω δε να συνεχίσει να είναι μαζί του. Η ερμηνεία του κυρίου Αθανασόπουλου έφερε ταπεινότητα και σεβασμό ως προς το κείμενο, ενώ εκείνο που σοκάρει τελικά δεν είναι μια περούκα, ένα φόρεμα ή τα τακούνια που κάποια στιγμή δεν τα προσέχεις πια, αλλά η δοτικότητα του συναισθήματος που προάγει ο ηθοποιός κάνοντας άξιο θέατρο. Στιγμή σκηνικού momentum, εκείνη που μιλάει για την παιδική του ηλικία, αποκαλύπτοντας την παραδοχή πως η πραγματική φύση κάποιου είναι ένα γεγονός με το οποίο μάχεται από τότε που θυμάται τον εαυτό του.
Η Βιργινία Ταμπαροπούλου ομολογουμένως περπατάει σε τεντωμένο σχοινί με αυτόν τον ρόλο, και το αναφέρω αυτό καθώς η ομοφοβία και η ετεροφυλία της ηρωίδας είναι προφανής σε σημείο να ενοχλήσει και κάποιους με χαρακτηρισμούς προς τον Πέδρο. Η Ρόζα ωστόσο είναι τόσο τραγική όσο και ο Πέδρο και η κυρία Ταμπαροπούλου καταφέρνει με την ερμηνεία της να μεταδώσει στον θεατή πως το σοκ της είναι σε συνάρτηση με έναν γάμο που έχει –μάλλον;– τελειώσει καθώς οι χειραφετημένες αρχές που την έχουν γαλουχήσει δεν της επιτρέπουν να τον αποδεχτεί. Εντέλει, δεν είναι τα δάκρυα επί σκηνής και η βουβή «σωματική πρόζα» ενός ξεσπάσματος και μιας διάλυσης, αλλά οι σιωπές της ηθοποιού που κορυφώνουν την ερμηνεία της και τεμαχίζουν έναν ρόλο σε δεκάδες «υπορόλους» τους οποίους φέρει επάξια εις πέρας.
Με τη σκηνοθεσία της η Φένια Αποστόλου επιλέγει ένα λιτό σκηνικό θέλοντας πιστεύω να αποτυπώσει τη σαθρότητα, τον μετεωρισμό και εντέλει το γκρέμισμα της σχέσης του ζευγαριού. Η μουσική δανείζεται ατάκες από τη φωνή των Μπακόλ και Χάμφρεϊ (και καλώς το κάνει), όμως η χρήση λαμπτήρων που ανάβουν ξαφνικά και εγκιβωτίζουν τις κρίσεις συνειδητοποίησης ανάμεσα σε ατάκες, όφειλαν να είναι λιγότερες σε συχνότητα, κυρίως όμως ηπιότερες σε ηχητική ένταση. Το αναφέρω αυτό καθώς είναι ένα έργο που σε παρασύρει μεθυστικά στην υφέρπουσα αλήθεια της ροής του και η ξαφνική ηχητική διακόπτει αγρίως αυτό το αρμένισμα· από την άλλη όμως, ίσως αυτή τη λεπίδα να θέλησε να περάσει η σκηνοθέτις και το επέλεξε (μέλλει στο εγγύς μέλλον να το συζητήσουμε μαζί της). Σωστή επιλογή ζευγαριού, με χημεία περισσότερο φιλική παρά ερωτική (λεπτή γραμμή άξια δοσμένη λόγω φύσεων) ενώ βρήκα έξυπνη τη χρήση από σκάλες επί σκηνής που χρησιμεύουν στην ανάβαση και την κατάβαση των στιγμών των ηρώων, όπως και τη στήριξή τους πάνω τους (εν είδει γεφυρών) όταν εκείνοι προσπαθούν να μαζέψουν τις αλήθειες τους και ψάχνουν κάπου να ακουμπήσουν το γκρέμισμά τους.
Εν κατακλείδι:
Έφυγα από το θέατρο γεμάτος σκέψεις –και αυτό είναι ήδη ένα μεγάλο κερδισμένο στοίχημα για μια παράσταση!
Ως θεατές καλούμαστε να δούμε πίσω από τις μάσκες των ηρώων (και εντέλει των ανθρώπων), ώσπου να φτάσουμε και στον καθρέφτη μας. Διότι ο Πέδρο είναι εμείς! Ας μη σταθούμε στη σεξουαλική ταυτότητά του διότι εξίσου σοκαριστική είναι και η ανακάλυψη μιας άγριας απιστίας που πολλάκις έχουμε δει στα έργα να σερβίρεται ως κάτι το αποδεκτό. Ο ήρωας προσφέρει στη Ρόζα του όλα εκείνα που μια γυναίκα επιθυμεί (όπως τρυφερότητα, κατανόηση, αγάπη, σεβασμό, πίστη κ.α.) ενώ στη Ρόζα εφάπτεται μια ολόκληρη κοινωνία (ανά τον κόσμο) που δεν είναι σε θέση να δεχτεί-κατανοήσει-αποδεχτεί την αλήθεια, τη στιγμή που ένας σύζυγος γεμάτος φροντίδα και αγάπη τής ζητάει να τον βοηθήσει να ζήσουν μαζί αυτό που θέλει να της επικοινωνήσει· τη θέλει δίπλα και πλάι και μέσα του στην αγάπη όπως τη νιώθει, ενώ το όποιο «ψυχικό κουβάριασμα» κουβαλάει (που φυσικά δεν είναι μπέρδεμα αλλά η φύση του) θέλει να το ξεμπερδέψει και να το βηματίσει μαζί της.
Εντέλει το έργο της Πεδρέρο είναι ένα έργο για την ομοφυλοφιλία και την παραδοχή της σεξουαλικής ταυτότητας; Σαφώς και όχι! Είναι ένα έργο που μιλάει εν γένει για τα μυστικά, τους γκρεμούς τους και για την αναζήτηση της αλήθειας ενός ανθρώπου, ενώ τα μηνύματά του θα μπορούσαν να είναι τόσο δυνατά σε αλήθειες και κλονισμό ακόμη κι αν αντιστρέφαμε τις θέσεις των ηρώων και λεγόταν «Το κάλεσμα του Χάμφρεϊ».
Ο κίνδυνος σε μια τέτοια παράσταση είναι ταυτόσημος με το στοίχημα που οφείλει να κερδίσει: να δείξει παρωχημένο σε μια εποχή που η ταυτότητα φύλου είναι πλέον αναγνωρισμένη και τέτοια θέματα είναι τόσο απτά και κοντά μας. Μπορεί να λέμε ωστόσο πως είμαστε δεκτικοί και δε σοκαριζόμαστε, όμως –ας είμαστε ειλικρινείς!– υπάρχουν ακόμη ταμπού σε αρκετές ζωές (παντρεμένων ή όχι ζευγαριών), στεγανά, δακτυλοδεικτούμενοι, γραμμές και περιθώρια (δυστυχώς μαζί τους συμπορεύεται και η άρνηση να τα διασχίσει κάποιος οδεύοντας προς την αλήθεια του). Άραγε, θα έλεγε κανείς πως είναι ένα έργο και μια παράσταση που αφορά το στρέιτ κοινό και όμως θα το δει περισσότερο το ομοφυλόφιλο; Ποιος γνωρίζει; Προσωπικά πιστεύω πως τέτοιες ταμπέλες είναι που μας αποτελματώνουν και δείχνουν τόσο φαιδρές και ανούσιες ακόμη και ως αναφορές. Η αλήθεια είναι πως αποτελεί ένα έργο που όσο θα ανεβαίνει, θα πρέπει να το παρακολουθεί το αθηναϊκό κοινό για τους εξής απλούς λόγους: την αλήθεια και τη σκληρή του αρτιότητα, ενώ η συγκεκριμένη παράσταση είναι αξιολογότατη.
Το ντουέτο των ηθοποιών ήταν άριστο, εναρμονισμένο, και στέκουν τρεμάμενοι ως όφειλαν απέναντι σε ένα έργο ευαισθησιών διατηρώντας με ηθικό σεβασμό τις αρχές του. Η σκηνοθεσία της Φένιας Αποστόλου δεν εξαργυρώνει την ταυτότητα της ίδιας αναζητώντας μια επιτυχία, σάλο και εισιτήρια (ναι, το έχουμε διαπιστώσει πολλάκις αλλού, και για να γίνω πιο σαφής, το αναφέρω καθώς βρίσκω τουλάχιστον κουτό το να σταθεί κάποιος στο γεγονός πως η σκηνοθέτιδα είναι τρανς). Η κυρία Αποστόλου με σεβασμό κοιτάζει τον θεατή στα μάτια και του προσφέρει μια ειλικρινή ματιά μέσα από την προσωπική της θεώρηση και ταύτιση ετούτο όμως δε θα αρκούσε αν δεν είχε γίνει και άξια λεπτομερής δουλειά. Στις επόμενες παραστάσεις της περιμένω να δω πολλά από εκείνη.
Ένα έργο και μια παράσταση για τη διαπίστωση μιας ζωής «υπό συνθήκες μάσκας» που αλλάζει τις υδρεύσεις των ανθρωπίνων σχέσεων μέσα από φίλτρα μυστικών και προσωπείων. «Το κάλεσμα της Λορίν» γίνεται ένα κάλεσμα σε κάθε θεατρόφιλο που οφείλει να προσθέσει στην παλέτα του ένα αξιόλογο έργο που μιλάει για την αλήθεια και την ειλικρίνεια ανάμεσα στις σχέσεις ενός ζευγαριού· και το καταφέρνει με τον καλύτερο τρόπο: την ευθύτητα. Μην το χάσετε!
Βρείτε τον Γεώργιο Τζιτζικάκη στο Facebook και Facebook page
Κερδίστε διπλές προσκλήσεις!
Για να συμμετέχετε στην κλήρωση για 5 διπλές προσκλήσεις για την παράσταση Το κάλεσμα της Λορίν κλικάρετε το παρακάτω k και συμπληρώστε τη φόρμα. Παρακαλώ, σημειώστε τα ακόλουθα:
Διαβάστε τους όρους των κληρώσεων και κάθε σχετική πληροφορία εδώ. Η κλήρωση θα γίνει στις 13 Φεβρουαρίου 2018 και οι τυχεροί θα παρακολουθήσουν την παράσταση στις 14 Φεβρουαρίου. Θα ειδοποιηθούν δε με προσωπικό μήνυμα στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο αν έχουν αφήσει τη διεύθυνσή τους.
k
Καλή τύχη!
