Δεν είναι ίωση τελικά. Ο ευαίσθητος όμως επιστήμων, ο κ Σπέγγος, ο άνθρωπος που εγκατέλειψε τη επιστήμη του για να υπηρετήσει τις ευαισθησίες του, μας δίνει μέσα στο βιβλίο του το «μοντέλο του έρωτα». Σαν μια κατασκευή από αυτές που όλοι έχουμε δει στα εργαστήρια χημείας στα σχολεία ή επί χάρτου σαν μια μαθηματική εξίσωση. Τα στοιχεία της εξίσωσης είναι τρία. Το πρώτο δίνω ευτυχία, το δεύτερο παίρνω ευτυχία και το τρίτο η θυσία και όλα αυτά σε ένα πλαίσιο χωρίς χρονικούς περιορισμούς, με παρόν, χωρίς ματιές στο μέλλον. Στην κατασκευή αυτή συναντιούνται μόνο όσοι αποφασίσουν ότι ο έρωτας είναι στιγμές και θέλουν να τον ζήσουν χωρίς τον φόβο της απώλειας του.
Το μοντέλο του έρωτα ξεκαθαρίζει τα πράγματα και για τον πλέον δύσπιστο απέναντι στον έρωτα. Όσο παράλογο μας λέει θα ήταν δεδομένου ότι όλοι φοβόμαστε το θάνατο να αρνηθούμε να ζήσουμε, τόσο παράλογο θα ήταν επειδή όλοι φοβόμαστε να μην πληγωθούμε να αρνηθούμε να ερωτευθούμε.
Διαβάζοντας το ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟ ΑΙΜΑ γίνεσαι μάρτυρας 4 ερωτικών ιστοριών, μπαίνεις στο μυαλό, στο σώμα και στην ψυχή των ηρώων.
Όλοι οι ήρωες έχουν κάτι το γνώριμο. Δεν δείχνει κανένας ξένος με αυτό που ο καθένας μας είναι ή με αυτό που ο καθένας μας έχει γνωρίσει, είναι ανθρώπινοι, δεν είναι καλλωπισμένοι. Οι πράξεις τους, οι σκέψεις τους φαίνεται να πατάνε σταθερά στον χαρακτήρα που τους έδωσε ο κ. Σπέγγος, ακόμη και η έκπληξη και η ανατροπή πατάει κάπου μέσα τους, είτε σε κάποια δύναμη είτε σε κάποια αδυναμία τους.
Το περιβάλλον τους τα Γιάννενα του 1930 και η Αθήνα του σήμερα. Ο συγγραφέας μας δίνει το στίγμα της κάθε εποχής που βιώνουν οι ήρωες, τους τοποθετεί στην εποχή τους, τους κάνει μετόχους των γεγονότων της εποχής, οι ήρωες δεν έρχονται στις σελίδες του βιβλίου να ζήσουν το έρωτα και να φύγουν, αλλά τους γνωρίζουμε και σε άλλες πτυχές της ζωής τους, σαν ολοκληρωμένες προσωπικότητες.
3 αδέρφια, κατά σειρά γεννήσεως ο Αλκής, η Βιβή και ο Μιχάλης, γεννημένοι όλοι στα Γιάννενα. Σήμερα ζουν όλοι στην Αθήνα και μια τυχοδιωκτική προσπάθεια της Βιβής, τους φέρνει μπροστά σε ένα τεστ DNA, ένα τεστ που θα τους πει -μετρά από 50 και χρόνια ζωής- ποιοι είναι και από ποιον κατάγονται. Είναι απόγονοι της οικογένειας Ρήγα ή του Τάκη Στεφάνου; Η γιαγιά τους η Αμαλία ακόμη κι να ζούσε σήμερα, το πιθανότερο δεν θα ήξερε και η ίδια ποιο από τα δύο επίθετα είναι το σωστό για τα εγγόνια της.
Ο Μιχάλης Σπέγγος και η μυθοπλασία του βιβλίου υποστηρίζει και μας πείθει ότι η ιστορία των προγόνων επηρεάζει το παρόν των απογόνων. Σαν να κυλάει στο αίμα, σαν να κληρονομείται μαζί με άλλες γενετικές καταβολές.
Σε μία τέτοια πλοκή λοιπόν μεταξύ του 1930 και του σήμερα κινείται το βιβλίο και κάπως έτσι γνωρίζουμε τα κεντρικά πρόσωπα.
Τα 3 αδέρφια ερωτεύονται.
Ο Μιχάλης και η Βίκυ
Αυτοί οι δυο συναντήθηκαν σε κάποιο ιατρικό εργαστήριο. Ο Μιχάλης, γύρω στα 50, λαμπρός επιστήμονας -γιατρός ογκολόγος, με διεθνή αναγνώριση. Συναντά τη Βίκυ σε μία στιγμή της καριέρας του λίγο πριν αυτή εκτιναχθεί στα ύψη και χρειάζεται όλη την αφοσίωση του. Είναι κοντά στην ανακάλυψη της θεραπείας του καρκίνου και πολύ κοντά στο να γραφεί στην ιστορία με κεφαλαία γράμματα το όνομα του. Ελεύθερος, πολύ ελεύθερος, χρόνια μόνος και έρημος, αυτός και τα βιβλία του και το πάθος του για την ιατρική. Ερωτεύτηκε. Η Βίκυ, 15 χρόνια νεότερή του, είναι όμορφη, έξυπνη, ειδικευόμενη γιατρός, συνεργάτιδα του. Παντρεμένη, πολύ παντρεμένη, με τον άντρα της επιλογής της, ένα γόνο, γόνο από αυτούς που θα της εξασφάλιζαν μια άνετη ζωή και έναν πατέρα-γόνο για τα παιδιά της. Ερωτεύτηκε; Κατάφερε να μπει ο έρωτας μέσα στα τετράγωνα κουτάκια της ζωής της Βίκυ; Κατάφερε η Βίκυ να βγει από τα τακτοποιημένα κουτάκια της;
Η εγκυμοσύνη της Βίκυ θα επισπεύσει τις εξελίξεις. Ένα παιδί που η μαμά του θα αποφασίσει ποιον θα έχει πατέρα, τον γόνο ή τον Μιχάλη; Αυτό θα καθορίσει και την τύχη αυτού του έρωτα στον εξωτερικό κόσμο, γιατί οι έρωτες μπορεί να τελειώνουν στον εξωτερικό κόσμο αλλά μπορεί να ζήσουν για πάντα πίσω από θλιμμένα μάτια.
Η Βιβή και ο Αύγουστος
Η Βιβή, από το Παρασκευή, αφού παντρεύτηκε, γέννησε δυο παιδιά, χώρισε, αφού έφτασε στα 50 μεταθέτοντας ευθύνες στον πρώην της, στην οικογένεια της, στην κακή της τύχη, αφού δεν ερωτεύτηκε μέχρι τότε και έπαψε πια να πιστεύει σε αυτό που λένε ότι τον έρωτα τον συναντάς όταν πάψεις να τον περιμένεις, τελικά τον συνάντησε στην αίθουσα αναμονής του ιατρείου του Μιχάλη, του αδερφού της, του ογκολόγου. Ο έρωτας ήταν ασθενής του ογκολόγου, ένας έρωτας με κακοήθεια στο στομάχι που θα του στερούσε τη ζωή κατά τις επιταγές της ιατρικής πολύ σύντομα. Ο Αύγουστος συγγραφέας και αυτός κάπου εκεί στα 50. Ο μελλοθάνατος, ημέρεψε την Βιβή, της έφερε μια ησυχία στην ψυχή.
Ίσως ο Αύγουστος ζήσει, ίσως γίνει το θαύμα, ίσως και όχι, δεν τους απασχόλησε, κανένα από τους δύο και αφέθηκαν να ζήσουν όσο είχαν και οι δυο ζωή.
Ο Άλκης και η Τούλα
Από την πρώτη τους συνάντηση σε ένα μπαρ ο Άλκης συγκράτησε από την παρουσία της, μόνο ότι ήταν αδιάφορη, με όνομα επίσης αδιάφορο. Ο Άλκης αδερφός του Μιχάλη και της Βιβής, ο μεγάλος τους αδερφός, δημοσιογράφος της τηλεόρασης, δημοσιογράφος των εφημερίδων, περιζήτητος εργένης. Η Τούλα γραμματειακή υποστήριξη οδοντιατρείου, παντρεμένη, με δυο κόρες ενήλικες. Η Τούλα δεν είναι από τις γυναίκες που τις βλέπεις και λες να μια ωραία γυναίκα, μια σέξι γυναίκα, μια γυναίκα που θα ήθελε ο Άλκης Στεφάνου στο κρεβάτι του και στη ζωή του. Να όμως που ούτε αυτός θα μπορούσε ποτέ να το φανταστεί, αλλά την ήθελε. Ο Άλκης ερωτεύτηκε την Τούλα και αυτή το ίδιο. Η Τούλα δείχνει μέχρι εκείνη τη στιγμή μια γυναίκα που έχει συμβιβαστεί σε ένα γάμο και σε μία δουλειά που και τα δυο την πνίγουν. Αυτός ο συμβιβασμός κράτησε 20 χρόνια και μετά άρχισαν οι ανατροπές. Ακολουθεί μια πορεία ανατροπών και για τους δυο. Η συμβιβασμένη Τούλα επαναστατεί απέναντι σε όλους και απέναντι στον μέχρι τότε εαυτό της και ο Άλκης που ήθελε πάντα να κοιμάται μόνος χωρίς να τον ακουμπά κανείς, κοιμάται στην αγκαλιά της Τούλας. Μεταμορφώνονται αλλά μένουν και ίδιοι, κάποιες εγγραφές μέσα τους μένουν αναλλοίωτες, αυτές θα παίξουν ρόλο στην ιστορία. Θα καταφέρουν να ξεφύγουν από τον εαυτό τους για να συνεχίσει ο έρωτας τους να τους κρατά σε επίπεδα ευτυχίας;
Η Αμαλία. Η γιαγιά των 3 παραπάνω
Γύρω στα 1930 και μετά, χαίρεται τον σαρκικό έρωτα με 3 άντρες. Μπορεί όμως να είναι ερωτευμένη παράλληλα με 3 άντρες; Ο ένας ο νόμιμος σύζυγό της, ο Τάκης, ο άλλος ο κυρ Γιάννης και ο τρίτος ο γιος του κυρ Γιάννη, ο Πέτρο. 3 άντρες έχουν πάθος γι’ αυτή, ένα παιδί γεννιέται, η μάνα του Μιχάλη, του Άλκη και της Βιβής. Παιδί της Αμαλίας και ποιου;
Δεν άκουσα μέσα στις σελίδες του βιβλίου την Αμαλία να μιλάει για έρωτα. Ίσως η Αμαλία κάποτε ξενέρωσε από τον έρωτα γιατί είχε μία ατυχία, ίσως έτσι να ήταν πάντα ανεξάρτητα από την ατυχία, ίσως πάλι δεν την απασχόλησε ποτέ την ίδια αν ήταν έρωτας αυτό που ζούσε με τους 3 συντρόφους της, έχω την εντύπωση ότι δεν την ένοιαζε πως το έλεγαν. Δεν το ονόμασε αυτό που ζούσε με τους εραστές της, αλλά ήταν όλοι εκεί και το ζούσαν, με συνέχεια, από τη στιγμή που γεννήθηκε μέχρι που πέθαναν όλοι τους, με κλεφτές ματιές προς τους άλλους και με μια συνωμοσία σιωπής που διατηρούσε τις ισορροπίες.
Η ηλικία των ηρώων δεν μοιάζει τυχαία. Μετά τα 40, κοντά στα 50. Τον έρωτα των 15, των 18 και των 25 όλοι μπορούμε να τον προσδιορίσουμε, είναι τυφλός, ενθουσιώδης, ορμητικός, αυτός που λέγανε «ανίκατε μάχαν». Ο έρωτας των 50 πώς είναι; Αλλάζει; Έχει διάφορους τύπους ο έρωτας ανάλογα με την ηλικία και μπορούμε να λέμε είμαι ερωτευμένος τύπου 18, τύπου 50, τύπου εξήντα και κάτι; Για τους πραγματικούς ανθρώπους, όχι για τους φανταστικούς υπερφυσικούς ανθρώπους των μυθιστορημάτων, για τους πραγματικούς ανθρώπους του μυθιστορήματος του Μιχάλη, γιατί οι ήρωες εδώ δεν έχουν σούπερ δυνάμεις, πώς είναι να ερωτεύονται στα 50, άνθρωποι με παρελθόν, υποχρεώσεις, οικονομικά προβλήματα, παιδιά, δουλειές, άγχη, πώς ζουν τον έρωτα;
Και κάτι τελευταίο. Πολλές φορές τα μυθιστορήματα με θέμα τον έρωτα επικεντρώνουν στην γυναίκα της ιστορίας, που συνήθως είναι αυτή που ερωτεύεται βαθιά και πληγώνεται ακόμη βαθύτερα, θαρρείς και ο άντρας είναι εκεί μόνο για να προκαλέσει τον έρωτα της ή να την πληγώσει ή στην καλύτερη των περιπτώσεων να την παντρευτεί. Το ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟ ΑΙΜΑ όπως το διάβασα τουλάχιστον εγώ επικεντρώνει στον άντρα, μας παρουσιάζει τον έρωτα και από την πλευρά του, πως πραγματικά νιώθει, σκέφτεται και λειτουργεί ένας άντρας ερωτευμένος, μας λέει προς παρηγοριά των ανδρών και προς συμμόρφωση των γυναικών ότι ο έρωτας αφορά δύο και ότι ένας ερωτευμένος άντρας ίσως να ναι σαν είδος λιγότερο ατελής , από μια ερωτευμένη γυναίκα.
Στο μυθιστόρημα αυτό δεν θα συναντήσουμε πρίγκιπες και πριγκίπισσες και άσπρα άλογα, αλλά ένα έρωτα γυμνό, που δεν φοβάται και δεν ντρέπεται και χωρίς καμία αναστολή μας δείχνει ποιος είναι, όπως ακριβώς νομίζω θα έπρεπε να σταθούμε και όλοι απέναντι του.
Γιώτα Χατζοπούλου
Το μυθιστόρημα του Μιχάλη Σπέγγου, Ερωτευμένο αίμα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Περισσότερα από/για τον Μιχάλη Σπέγγο:
