Το έργο «Λου Χσουν: To ημερολόγιο ενός τρελού», βασισμένο στο ομώνυμο διήγημα του Λου Χσουν, μιας θεμελιώδους για την ιστορία των κινέζικων γραμμάτων φυσιογνωμίας, ανεβαίνει στη σκηνή του Small Argo full of Art, σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου.
Η πλοκή του ακολουθεί κατά βήμα την ιστορία ενός κινέζου που βλέπει και αισθάνεται το περιβάλλον του εντελώς διαφορετικά από τους συγχωριανούς του. Πρώην δημόσιος υπάλληλος σε μια κινέζικη επαρχία, θέτει συνεχώς άμεσα ερωτήματα για τη θέση του ανάμεσα στους συνανθρώπους. Απροστάτευτος και μόνος λόγω της διαφορετικότητας του, με τη γλώσσα ενός παιδιού, ζει παγιδευμένος σ’ ένα εχθρικό περιβάλλον, που τον αναγκάζει να σκέφτεται τα χειρότερα για την ανθρώπινη φύση.
Βυθισμένος στις εμμονές και τους παραλογισμούς του, ξεδιπλώνει μέσα από προσωπικές αφηγήσεις τον ιδιαίτερο ψυχισμό του και τη ζωή του. Η δική του ματιά και αλήθεια είναι και η πραγματική εξήγηση όσων συμβαίνουν γύρω του. Όμως κανείς δεν πιστεύει έναν τρελό και όλοι φοβούνται αυτό που δεν γνωρίζουν…
Όπως και στα άλλα δύο ημερολόγια ενός τρελού (Νικολάι Γκόγκολ και Γκυ ντε Μωπασσάν) ο «τρελός» του Χσουν κινείται κι αυτός σε ένα κομφορμιστικό κοινωνικό πλαίσιο τόσο αυταρχικό και υποκριτικό που δεν μπορεί να το αντέξει.
Η μετάφραση του έργου από τον Δημήτρη Ζουγκό στηρίχτηκε στην όσο δυνατόν πιο έγκυρη πιστότητα του πρωτότυπου ενώ το κείμενο διανθίστηκε από τον ίδιο και τον σκηνοθέτη με ποιητικά και μουσικά μέρη, απαραίτητα για την μεταφορά του διηγήματος στο θέατρο. Ο μουσικός και συνθέτης Christos Pappas συνέθεσε την πρωτότυπη μουσική και μελοποίησε τα ποιητικά μέρη του έργου, τα οποία ερμηνεύει ζωντανά επί σκηνής.
Η μετάφραση του έργου από τον Δημήτρη Ζουγκό στηρίχτηκε στην όσο δυνατόν πιο έγκυρη πιστότητα του πρωτότυπου ενώ το κείμενο διανθίστηκε από τον ίδιο και τον σκηνοθέτη με ποιητικά και μουσικά μέρη, απαραίτητα για την μεταφορά του διηγήματος στο θέατρο. Ο μουσικός και συνθέτης Christos Pappas συνέθεσε την πρωτότυπη μουσική και μελοποίησε τα ποιητικά μέρη του έργου, τα οποία ερμηνεύει ζωντανά επί σκηνής.
-Πώς προέκυψε η συνεργασία; Σας παραγγέλθηκε να κάνετε την συγκεκριμένη μετάφραση ή ήταν δική σας η πρωτοβουλία που βρήκε «συμπαραστάτες» και ανεβαίνει στη σκηνή;
Δ.Ζ.: Το ημερολόγιο ενός τρελού είναι ένα παλιό στοίχημα. Ένα εξαιρετικό κείμενο που έμενε σχεδόν άγνωστο στο ελληνικό κοινό καθώς υπήρχε το εμπορικό αντίπαλο δέος του Γκόγκολ.
Το συνέστησα στον σπουδαίο σκηνοθέτη και φίλο Αυγουστίνο Ρεμούνδο πριν από πέντε χρόνια περίπου και μόλις δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες βουτήξαμε από κοινού στο βάθος του Λου Χσουν.
Πώς το έργο αυτό που γράφτηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα παραμένει επίκαιρο και μας αφορά;
Δ.Ζ.: Δεν μας αφορά... όχι τουλάχιστον όλους... όπως κάθε μεγάλο κείμενο τοιουτοτρόπως και το ημερολόγιο ενός τρελού δεν απευθύνεται στο πλήθος αλλά κυρίως στις μονάδες και ιδιαίτερα σε αυτές που ακόμα μπορούν να αμφισβητούν τις θεμελιωμένες αρχές τους.
Επιπλέον είναι μια λανθασμένη εντύπωση ότι τα μεγάλα θεατρικά έργα είναι διαχρονικά. Εμείς, οι σύγχρονοι από κάποιο αρρωστημένο πείσμα ή κάποια επάρατη ασθένεια του πνεύματος θέλουμε να είναι. Ο Σαίξπηρ όπως και ο Λου Χσουν ήταν ιστορικοί της εποχής τους. Ας μείνουμε σε αυτό.
Επιπλέον είναι μια λανθασμένη εντύπωση ότι τα μεγάλα θεατρικά έργα είναι διαχρονικά. Εμείς, οι σύγχρονοι από κάποιο αρρωστημένο πείσμα ή κάποια επάρατη ασθένεια του πνεύματος θέλουμε να είναι. Ο Σαίξπηρ όπως και ο Λου Χσουν ήταν ιστορικοί της εποχής τους. Ας μείνουμε σε αυτό.
Θα λέγατε ότι η κεντρική ιδέα του έργου είναι η απέχθεια του συγγραφέα του προς την καπιταλιστική κοινωνία;
Δ.Ζ.: Θα έλεγα ότι στην εποχή του και συγκεκριμένα στον βίο του ο καπιταλισμός ήταν η μικρότερη ανησυχία του, οπότε όχι. Ο Λου Χσουν κοιτάζει ως γνήσιος ενορατικός πολύ πιο μακριά, τολμάει το βάθος. Έχει ρίξει την πέτρα του στην χαράδρα της ανθρώπινης ύπαρξης και αυτή 90 και πέρα χρόνια μετά ακόμα ταξιδεύει.
Πώς ορίζεται ο τρελός στο κείμενο; Είναι ένας παράφρων, ο διαφορετικός... όλα μαζί ή κάτι άλλο;
Δ.Ζ.: Ο ήρωας του, ο καταπληκτικός τρελός, είναι η αφωνία μας. Η αντίληψη που πρέπει να αποκρύψουμε προκειμένου να είμαστε συμβατοί με ένα σύνολο που θέλει να φάει ανθρώπους.
-Τι είναι ποιο τρομακτικό: να διαφέρει κανείς από το σύνολο ή να ενσωματώνεται απόλυτα σε αυτό;
Δ.Ζ.: Να διαφέρεις. Να έχεις δηλαδή την αναίδεια να μιλάς με δικά σου λόγια. Να νιώθεις την απόρριψη και το πόσο αφιλόξενο μπορεί να γίνει το ίδιο σου το κορμί.
-Τελικά, τι είναι το «Ημερολόγιο ενός τρελού»; Η συνειδητοποίηση του ατόμου για το «σκοτάδι» μέσα στο οποίο βρίσκεται ή βρισκόταν επί σειρά ετών; Κι αν είναι κάπως έτσι, θα λέγατε ότι πρόκειται για αλληγορία;
Δ.Ζ.: Πρόκειται όπως σωστά επισημάνατε για αλληγορία. Ίσως την πιο ωμή αλληγορία που γράφτηκε ποτέ. Ο ήρωας μας είναι το βιολί που ξύπνησε και πάλι ξύλο. Ακατέργαστος από τις εντυπώσεις μπορεί να διακρίνει την σήψη και το πώς αυτή ραγδαία εξαπλώνεται στο κοινωνικό σύνολο. Φωνασκεί στους δρόμους, κόψτε το χαλασμένο κομμάτι αλλά μάταια, η φωνή του γίνεται υγρή και χύνεται στο πάτωμα. Η κοινωνία κάθε εποχής έχει την δική της μηχανή για να σκοτώνει τις μοναδικές φωνές.
-Ποιες είναι/ήταν οι δυσκολίες του εγχειρήματος;
Δ.Ζ.: Η μετάφραση ήταν το πρώτο εμπόδιο. Δεν ήθελα να αλλοιωθεί σε κανένα σημείο το κείμενο. Με άλλα λόγια η δική μου φιλοδοξία έπρεπε να βρει άλλες ασχολίες. Το δεύτερο ήταν η διασκευή. Ένα μικρό διήγημα μερικών σελίδων να επεκταθεί σε μέγεθος ικανό να παρασταθεί σκηνικά και επιπλέον χωρίς να υπάρξουν και πάλι προσμίξεις και υπερβολές που θα αλλοίωναν το αρχικό ύφος και ρυθμό. Θεωρώ ότι στο κείμενο έγινε ικανοποιητική δουλειά που θα προσελκύσει μέσα από το θεατρόφιλο κοινό τους επόμενους μελετητές του Λου Χσουν.
Ο Λου Χσουν (1881 – 1936), θεωρείται η μεγαλύτερη μορφή της κινεζικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Το «Ημερολόγιο ενός τρελού» είναι το πρώτο διήγημά του που είδε το φως της δημοσιότητας και συγκαταλέγεται επάξια ανάμεσα στα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το έργο του χαρακτηρίζεται από την άμεση σύγκρουση με την παραδοσιακή Κίνα, γεγονός για το οποίο, το 1927, απολύθηκε από το Δημόσιο. Οι επαναστατικές απόψεις του και ο βαθύς ανθρωπισμός του, τον έκαναν έναν από τους ήρωες της μετεπαναστατικής Κίνας.
Ταυτότητα:
Σκηνοθεσία/διασκευή: Αυγουστίνος Ρεμούνδος
Μετάφραση/διασκευή: Δημήτρης Ζουγκός
Ερμηνευτές: Νίκος Παντελίδης, Σπύρος Βάρελης
Μουσική σύνθεση/μουσικός επί σκηνής: Christos Pappas
Σκηνικά/ Κοστούμια: Σπύρος Γκέκας
Χορογραφία: Χρύσα Καψούλη
Σχεδιασμός φωτισμού: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίνα Ντούνη
Φωτογραφία Progect/ Αφίσας: Πέτρος Σοφικίτης
Φωτογράφιση παράστασης: Παναγιώτης Ανδριόπουλος
Αφίσα: Κατερίνα Βαλσαμάκη
Παραγωγή: Θέατρο Αργώ
Στο Small Argo full of Art, Θέατρο Αργώ (Ελευσινίων 15, Μεταξουργείο, 2105201684) κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
Περισσότερα από/για τον Δημήτρη Ζουγκό:
Δημήτρης Ζουγκός
Ο Κανίβαλος
Περισσότερα από/για τον Δημήτρη Ζουγκό:
Δημήτρης Ζουγκός
Ο Κανίβαλος
